Θα ακούσετε πολλούς παλαίμαχους πολιτευτές να γκρινιάζουν μονίμως και να περιλαμβάνουν την ενασχόλησή τους με την ενεργό πολιτική στα βαρέως ανθυγιεινά επαγγέλματα.
Μπορεί αυτή η γκρίνια να χρησιμεύει συνήθως ως πρόσχημα για την ασύμμετρα υψηλή αποζημίωσή τους σε σχέση με τις υπηρεσίες που προσφέρουν (από τις πιο ασύμμετρες στο χώρο της αγοράς), αλλά δεν στερείται και πραγματικής βάσης. Η προεκλογική δοκιμασία, αυτή που οι Γάλλοι προσφυώς προσομοιάζουν με "μπάνιο στο πλήθος", εκλαμβάνεται από πολλούς πολιτευτές σαν ταντάλειο μαρτύριο, όμως άπαξ και "προσληφθείς" ή "τρουπώσεις", όπως θα ονομάζαμε την "εκλογή" σου στο ιδιόλεκτο των εργαζομένων ή στην αργκό του Κώστα Βουτσά, τόσο οι απολαβές σου όσο και οι συνθήκες της εργασίας σου απέχουν μακράν από τις απολαβές και τις συνθήκες οιουδήποτε άλλου.
Πόσοι αμείβονται με τον τετραπλάσιο ή πενταπλάσιο από τον μέσο μισθό, δίχως να είναι καν υποχρεωμένοι να προσέρχονται καθημερινά στον τόπο της εργασίας τους ή να μελετούν τα νομοσχέδια που κατατίθενται προς ψήφιση στο κοινοβούλιο (θα μεριμνήσουν επ’ αυτών οι επιστημονικοί σου συνεργάτες) και ουσιαστικά το μόνο που να ζητού από εσένα είναι να διαβάσεις τσάτρα-πάτρα από το βήμα της Ολομέλειας το κείμενο που θα σου ετοιμάσουν και να σηκώσεις σωστά το χεράκι σου στις κρίσιμες ψηφοφορίες;
Η κομματική σου πειθαρχία αναπληρώνει και με το παραπάνω τις ελλείψεις σου στους άλλους τομείς. Δεν ισχυρίζομαι ότι όλοι οι πολιτευτές συμπεριφέρονται τοιουτοτρόπως μόλις "δέσουν το γάιδαρο" τους. Ισχυρίζομαι ότι, εάν αποφασίσουν να συμπεριφερθούν τοιουτοτρόπως, κανένας δεν πρόκειται να τους μεμφθεί, ενώ είναι εξαιρετικά πιθανό και να τους επιβραβεύσει. Γιατί κλαίγονται λοιπόν οι πολιτευτές; Τι το τόσο απεχθές ενέχει το "μπάνιο στο πλήθος" ώστε να τους προκαλεί αφόρητες ψυχοσωματικές παρενέργειες –άλλοι να το ξεπληρώνουν με έλκος, άλλοι με καρδιακές αρρυθμίες και άλλοι με έρπη ζωστήρα; Η αλήθεια είναι πως, εάν δεν
είσαι ντιπ για ντιπ αναίσθητος, το "μπάνιο στο πλήθος" μπορεί να σου επιφυλάξει πολλές και δυσάρεστες εκπλήξεις.
Κατ’ αρχάς σε βυθίζει σε μια διαρκή κατάσταση άγχους. Οι περισσότεροι από εμάς, όταν πιάνουμε το τιμόνι, συνυπολογίζουμε το ενδεχόμενο κάποιον να στουκάρουμε ή κάποιος να μας στουκάρει, δεν το σκεφτόμαστε ωστόσο και είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο· απεναντίας, ο πολιτευτής ζει διαρκώς με τον εφιάλτη ότι μπορεί να κληθεί να "πληρώσει τα σπασμένα", όχι μονάχα για το τροχαίο που του προκάλεσαν ή που προκάλεσε ο ίδιος, αλλά και για ένα τροχαίο παντελώς άσχετο, στην άλλη άκρη της πόλης, που μια σειρά από υπόγειες καραμπόλες μετέφεραν τις συνέπειες ως το δικό του κομματικό γραφείο. Οι πιο πολλοί πολιτευτές πέφτουν στο πεδίο της μάχης από φίλια πυρά ή καταγράφονται ως παράπλευρες απώλειες από αδέσποτες σφαίρες. Κυριολεκτικά, στην ενεργό πολιτική, σου έρχεται "από εκεί που δεν το περιμένεις".
Το "μπάνιο στο πλήθος" θέτει τους πολιτευτές σε διαρκή εγρήγορση, ενόσω περιορίζει δραματικά τις επιλογές των αντιδράσεών τους. Ως πολιτευτής γνωρίζεις ότι, στους εκατό που σου απλώνουν το χέρι για να τους το σφίξεις, ελλοχεύουν κι ένας ή δύο που, ευκαιρίας δοθείσης, θα σε φτύσουν ή θα σε γιαουρτώσουν, αλλά απαγορεύεται δια ροπάλου να τους
απαντήσεις με μια γροθιά στη μούρη, όπως θα ήθελε η περδικούλα σου προκειμένου να ανακτήσει τη ψυχική της γαλήνη.
Πρέπει παράλληλα να χαμογελάς με κατανόηση σε όποια εξωφρενική παπάρα ακούς καθημερινά από τους εν δυνάμει ψηφοφόρους σου και την ίδια στιγμή να μην δείχνεις ότι υποκρίνεσαι πως χαμογελάς με κατανόηση. Πρέπει να προσποιείσαι ότι υιοθετείς κάθε τρέλα ή βλακεία ακούς να σου προτείνουν (σύντομα διαπιστώνεις με τρόμο πως, δεν γίνεται, μάλλον διαθέτεις τον μαλακομαγνήτη), αλλά να μην φαίνεται ότι προσποιείσαι,διότι κανέναν δεν τιμωρούν αυστηρότερα οι εν δυνάμει ψηφοφόροι σου από εκείνον που "πιάνουν στα πράσα" να προσποιείται. Το κυριότερο;
Πρέπει να μην υπερτιμάς το μνημονικό των εν δυνάμει ψηφοφόρων σου και να παραμένεις σταθερά αμετροεπής στις προεκλογικές σου υποσχέσεις· κανένας δεν θα σου ζητήσει ποτέ τη λυπητερή τωνυποσχέσεών σου, κανένας δεν θα σε αναγκάσει να κοστολογήσεις με αξιοπιστία τα φούμαρα που προεκλογικά μοιράζεις αφειδώς. Κατά βάθος, ποτέ δεν πρέπει να λησμονείς: ο ψηφοφόρος γνωρίζει ότι τον δουλεύεις και γνωρίζει πως το γνωρίζεις ότι το γνωρίζει.