To «Κεφάλαιο στον εικοστό πρώτο αιώνα», το νέο βιβλίο του γάλλου οικονομολόγουΤομά Πικετί, είναι ένα πραγματικό φαινόμενο. Κι άλλα βιβλία για την οικονομία έχουν γίνει best sellers, αλλά η συμβολή του κ. Πικετί είναι μια σοβαρή ακαδημαϊκή παρέμβαση που επηρεάζει την δημόσια συζήτηση με έναν τρόπο που τα περισσότερα best sellers δεν κάνουν. Και οι συντηρητικοί είναι τρομοκρατημένοι. Έτσι ο Τζέιμς Πεθοκούκις του American Enterprise Institute προειδοποιεί μέσω του National Review ότι το έργο του κ. Πικετί πρέπει να αντικρουστεί γιατί ειδάλλως "θα εξαπλωθεί μεταξύ του κλήρου και θα αναδιαμορφώσει το τοπίο της πολιτικής οικονομίας πάνω στο οποίο θα διεξαχθούν όλες οι μελλοντικές μάχες δημόσιας πολιτικής."
Αυτό που είναι πραγματικά νέο με το "Κεφάλαιο" είναι ο τρόπος που κατεδαφίζει τους πιο αγαπημένους συντηρητικούς μύθους
Λοιπόν, καλή τύχη σε αυτό. Το πραγματικά εντυπωσιακό σχετικά με την μέχρι στιγμής συζήτηση είναι ότι η δεξιά μοιάζει αδύναμη να εξαπολύσει οποιουδήποτε είδους ουσιαστική αντεπίθεση στην θέση του κ. Πικετί. Αντ 'αυτού, η απάντηση είναι να τον κακολογούν – συγκεκριμένα, να ισχυρίζονται ότι ο κ. Πικετί είναι μαρξιστής, όπως εξάλλου και καθένας που θεωρεί ότι η ανισότητα εισοδήματος και πλούτου είναι σημαντικό θέμα.
Θα επανέλθω στη δυσφήμηση σύντομα. Ας μιλήσουμε, καταρχάς, σχετικά με το γιατί το «Κεφάλαιο» έχει τέτοια επίδραση.
Ο κ. Πικετί δεν είναι δα κι ο πρώτος οικονομολόγος που επισημαίνει ότι βιώνουμε μια απότομη αύξηση στις ανισότητες ή που τονίζει την αντίθεση μεταξύ της αργής αύξησης του εισοδήματος για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού έναντι της κατακόρυφης αύξησης των εισοδημάτων για όσους βρίσκονται στην κορυφή. Είναι αλήθεια ότι ο κ. Πικετί και οι συνάδελφοί του έχουν πραγματικά εμβαθύνει ιστορικά στις γνώσεις μας, καταδεικνύοντας ότι ζούμε όντως σε μια νέα Επίχρυση Εποχή. Αλλά αυτό το ξέραμε ήδη.
Όχι, αυτό που είναι πραγματικά νέο με το "Κεφάλαιο" είναι ο τρόπος που κατεδαφίζει τους πιο αγαπημένους συντηρητικούς μύθους, την επιμονή ότι ζούμε μια αξιοκρατία, στην οποία ο βαθύς πλούτος κερδίζεται και αποτελεί δικαίωμα.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η συντηρητική απάντηση στις προσπάθειες να γίνουν τα υψηλότατα εισοδήματα της κορυφής πολιτικό ζήτημα βασιζόταν σε δύο γραμμές άμυνας: πρώτον, στην άρνηση ότι οι πλούσιοι τα πηγαίνουν πραγματικά τόσο καλά και οι υπόλοιποι τόσο χειρότερα. Αλλά κι όταν η άρνηση αποτυγχάνει, τότε ισχυρίζονται ότι τα δυσθεώρητα ύψη των εισοδημάτων στην κορυφή αποτελούν δικαιολογημένη αμοιβή για παρεχόμενες υπηρεσίες. Μην τους αποκαλείτε το 1% ή πλούσιους, αλλά «δημιουργούς θέσεων εργασίας».
Αλλά πώς στήνεις μια τέτοια άμυνα αν οι πλούσιοι αντλούν μεγάλο μέρος των εισοδημάτων τους όχι από τη δουλειά που κάνουν, αλλά από τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν; Και τι γίνεται αν ο μεγάλος πλούτος, όλο και περισσότερο, δεν έρχεται από επιχειρήσεις, αλλά από κληρονομιά;
Είναι εντυπωσιακό να παρακολουθείς τους συντηρητικούς, τον ένα μετά τον άλλο, να καταγγέλλουν τον Πικετί ως μαρξιστή
Ο κ. Πικετί δείχνει πως αυτές δεν είναι αδρανείς ερωτήσεις. Οι Δυτικές κοινωνίες πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο κυριαρχούνταν πράγματι από μια ολιγαρχία κληρονομικού πλούτου - και το βιβλίο του αναπτύσσει με συντριπτικά επιχειρήματα τη θέση ότι επιστρέφουμε σε μια τέτοια κατάσταση.
Οπότε τι μπορεί να κάνει ένας συντηρητικός που φοβάται ότι η διάγνωση αυτή θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει υψηλότερους φόρους για τους πλούσιους; Θα μπορούσε να προσπαθήσει να αντικρούσει τον κ. Πικετί με ουσιαστικό τρόπο, αλλά, μέχρι στιγμής, δεν έχω δει κανένα σημάδι να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αντ 'αυτού, όπως είπα, έχουμε μόνο κακολογίες.
Υποθέτω ότι αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Εμπλέκομαι σε συζητήσεις γύρω από την ανισότητα για περισσότερο από δύο δεκαετίες κι ακόμα δεν έχω δει συντηρητικούς "ειδικούς" να καταφέρνουν να αμφισβητήσουν τους αριθμούς χωρίς να σκοντάψουν πάνω στα ίδια τους τα ιδεολογικά επιχειρήματα. Είναι λες και τα πραγματικά δεδομένα απλώς δεν είναι στο πλευρό τους. Την ίδια στιγμή, η τακτική της καταγγελίας περί κομμουνισμού απέναντι σε όποιον αμφισβητεί οποιαδήποτε πτυχή του δόγματος της ελεύθερης αγοράς έχει γίνει τυποποιημένη διαδικασία λειτουργίας της δεξιάς από τότε ο Ουίλιαμ Φ. Μπάκλεϊ, και οι όμοιοι του, προσπάθησαν να εμποδίσουν τη διδασκαλία της κεϋνσιανής οικονομίας, όχι δείχνοντας ότι ήταν λάθος, αλλά καταγγέλλοντας την ως «κολεκτιβιστική».
Ακόμα κι έτσι είναι εντυπωσιακό να παρακολουθείς τους συντηρητικούς, τον ένα μετά τον άλλο, να καταγγέλλουν τον κ. Πικετί ως μαρξιστή. Ακόμη και ο κ. Πεθοκούκις, ο οποίος είναι πιο ραφιναρισμένος από τους υπόλοιπους, αποκαλεί το «Κεφάλαιο» ένα έργο «μαλακού μαρξισμού», το οποίο βγάζει νόημα μόνο αν η απλή αναφορά άνισου πλούτου σε κάνει μαρξιστή. (Και ίσως το βλέπουν έτσι: πρόσφατα ο πρώην γερουσιαστής Ρικ Σαντόρουμ κατήγγειλε τον όρο «μεσαία τάξη» ως «μαρξιστική κουβέντα», επειδή, βλέπετε, στην Αμερική δεν έχουμε τάξεις.)
Όπως είναι αναμενόμενο και η κριτική της Wall Street Journal, ακολουθεί το νήμα. Κατά κάποιο τρόπο εξισώνει το κάλεσμα του κ. ΠΙκετί για προοδευτική φορολόγηση ως μέσον περιορισμού της συγκέντρωσης πλούτου - μια θεραπεία τόσο παραδοσιακά αμερικάνικη όσο και η μηλόπιτα, που υποστηρίχτηκε κάποτε όχι μόνο από κορυφαίους οικονομολόγους, αλλά κι από mainstream πολιτικούς μέχρι και τον Τέντι Ρουζβελτ- με τα δεινά του σταλινισμού. Αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί να κάνει η WSJ; Η απάντηση είναι, προφανώς, και ναι.
Ο πανικός του Πικετί δείχνει ότι η δεξιά έχει ξεμείνει από ιδέες
Τώρα, το γεγονός ότι οι απολογητές των ολιγαρχών της Αμερικής έχουν προφανώς ξεμείνει από συνεκτικά επιχειρήματα δεν σημαίνει ότι υπαναχωρούν πολιτικά. Το χρήμα εξακολουθεί να μιλάει - εν μέρει χάρη και στο Ανώτατο Δικαστήριο υπό τον Δικαστή Ρόμπερτς, μιλάει πιο δυνατά από ποτέ. Παρόλα αυτά, και οι ιδέες μετράνε, διαμορφώνοντας τόσο το πώς μιλάμε για την κοινωνία όσο και, τελικά, αυτά που κάνουμε. Και ο πανικός για τον Πικετί δείχνει ότι η δεξιά έχει ξεμείνει από ιδέες.
Πηγή: New York Times
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr