“Έχουμε την κυβέρνηση, αλλά δεν έχουμε την εξουσία” έλεγε με στόμφο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ σε τηλεοπτικό πάνελ. Η αντίληψη αυτή είναι διάχυτη. Υπουργοί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός δείχνουν ότι την ασπάζονται. Η κυβέρνηση δεν τους αρκεί. Θέλουν να ελέγχουν τα πάντα. Ποια διάκριση των εξουσιών; H εξουσία γι΄αυτούς είναι μία: η δική τους. Τα ΜΜΕ που τους ασκούν κριτική δεν το κάνουν επειδή πρεσβεύουν διαφορετικές απόψεις, αλλά γιατί κάνουν προπαγάνδα και υπηρετούν συμφέροντα, κόντρα στα “συμφέροντα του λαού” που εκπροσωπούν εκείνοι. Μιλούν για “συστημικά μέσα” και κατατάσσουν σε αυτή την κατηγορία όσα δεν ελέγχουν. Έχουμε την παγκόσμια πρωτοτυπία “αντισυστημικά μέσα” να θεωρούνται τα φιλοκυβερνητικά! Υπόδειγμα δε έγκυρης ενημέρωσης και αντικειμενικότητας θεωρούν την κρατική ΕΡΤ που αναμασά τη γραμμή των υπουργών. Πώς το έλεγε ο υπουργός; “Το κράτος εγγυάται την αντικειμενικότητα της ενημέρωσης” και είναι “παθογένεια η αυτονόμηση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης”. Το μόνο που λείπει είναι κομματικός γκαουλάιτερ στις αίθουσες σύνταξης.
Με αυτή την νοοτροπία πώς να ανεχθούν την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης; Αφού έκαναν προσπάθεια να την ελέγξουν προωθώντας αρεστούς στην ηγεσία της πέρασαν στις κατά μέτωπον επιθέσεις. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έδωσε το σήμα μιλώντας για θεσμικά εμπόδια. Τη σκυτάλη πήραν οι υπουργοί του με ένα ορυμαγδό δηλώσεων αμφισβητώντας αποφάσεις και προχωρώντας σε ανοιχτή σύγκρουση με τους δικαστές. Επειδή παραβιάζουν την ανεξαρτησία; Όχι! Επειδή δεν υποκύπτουν στα κελεύσματά τους. Έφθασαν ακόμη και στο σημείο να επιτεθούν κατά δικαστή βγάζοντας από το κομματικό τους έντυπο στη φόρα στοιχεία της ιδιωτικής του ζωής.
Η δημιουργία κυβερνητικού συστήματος στα ΜΜΕ, η άλωση της δικαιοσύνης και ο έλεγχος του κρατικού μηχανισμού με το διορισμό κομματικών τοποτηρητών, θεωρούνται από τους κυβερνώντες απαραίτητοι όροι, προκειμένου παράλληλα με την κυβέρνηση να καταλάβουν και την εξουσία.
Η διάκριση των εξουσιών δεν είναι στην πολιτική τους κουλτούρα. Πιστεύουν ότι από τη στιγμή που έχουν ψηφιστεί για να κυβερνήσουν, δεν μπορούν να υπάρχουν άλλες εξουσίες. Επειδή επίσης πιστεύουν ότι κατέχουν την απόλυτη αλήθεια, θεωρούν οποιαδήποτε διαφωνία ή αντίσταση στην εξουσία τους ως ύποπτη και υποκινούμενη. Όταν βρίσκονταν στην αντιπολίτευση, όσοι είχαν άλλη άποψη ήταν “προδότες” και “γερμανοτσολιάδες” και όταν ήρθαν στην κυβέρνηση οι αντιπολιτευόμενοι έγιναν “τρόικα εσωτερικού”, “υπονομευτές” και “υποτακτικοί του Σόιμπλε”.
Είναι λάθος να μετριέται η κυβέρνηση μόνο με οικονομικούς δείκτες, όταν η χώρα οδηγείται σε “Πολωνοποίηση” με διαρκή περιορισμό του κράτους δικαίου, της διάκρισης των εξουσιών και της ελευθερίας της ενημέρωσης. Οι ομοιότητες της ρητορικής και των επιλογών με αυτές της ακροδεξιάς κυβέρνησης της Πολωνίας είναι ανατριχιαστικές. Το Κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS) κάνει συστηματική προσπάθεια να εξαφανίσει κάθε μηχανισμό ελέγχου της κυβέρνησης και κατηγορεί το Συνταγματικό Δικαστήριο ότι εκπροσωπεί «ό,τι υπάρχει άσχημο στην Πολωνία» και ως υποκινούμενο από την αντιπολίτευση. Πριν από 3 μέρες ψήφισε νόμο με τον οποίο δίνεται η εξουσία στο πολωνικό κοινοβούλιο και τον υπουργό Δικαιοσύνης να διορίζουν δικαστές χωρίς να συμβουλεύονται τα δικαστικά σώματα. “Οι μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες επειδή το δικαστικό σώμα είναι διεφθαρμένο και υπηρετεί μόνο τις ελίτ” υποστήριξε η κυβέρνηση (θυμίζουν κάτι οι δηλώσεις;)
Την ίδια στιγμή η πολωνική κυβέρνηση θέτει τη δημόσια τηλεόραση και τη δημόσια ραδιοφωνία υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. «Είναι σημαντικό τα δημόσια μέσα ενημέρωσης να είναι αμερόληπτα, αντικειμενικά και αξιόπιστα», δηλώνουν οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης (ούτε απευθείας μετάφραση να έκαναν οι εγχώριοι κυβερνητικοί).
Παράλληλα με τον περιορισμό της δημοκρατίας η κυβέρνηση προωθεί κοινωνικά αιτήματα, όπως επιδόματα μητρότητας, λαϊκή κατοικία, αύξηση των κοινωνικών δαπανών. Αυταρχισμός από τη μια και προσπάθεια υπονόμευσης των θεσμών, κοινωνικό πρόσωπο από την άλλη.
Όπως λέει η Hannah Arendt “απαραίτητη προϋπόθεση για την εκκόλαψη του ολοκληρωτισμού, είναι ο λαϊκισμός σε συνδυασμό με το έλλειμμα δημοκρατικού κοινωνικού έλεγχου”.
Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν κινούνται έχοντας ως πρότυπο τις φιλελεύθερες δημοκρατίες της Δυτικής Ευρώπης. Είναι πιο κοντά στην Πολωνία παρά στη Γαλλία. Γι΄αυτό αντί να διορθώσουν τα πολλά στραβά που υπήρχαν σε δικαιοσύνη και στο χώρο των ΜΜΕ (παραδικαστικά κυκλώματα, διαπλοκή κλπ) τα χρησιμοποιούν ως άλλοθι για το στήσιμο ενός ημιαυταρχικού κράτους. Η αντίσταση στα σχέδια τους είναι ζήτημα δημοκρατίας.