Εάν ρωτήσεις στο δρόμο έναν εξυπνάκια (από αυτούς που στην Ελλάδα, όχι μονάχα δεν έχουμε έλλειμμα, αλλά έχουμε και πλεόνασμα, εξάγουμε άμα λάχει) πόσο διεφθαρμένος αισθάνεται, θα σε κόψει από την κορφή έως τα νύχια (τι καπνό φουμάρεις; - είσαι βαλτός και από ποιόν;) προτού αποφανθεί βαθυστόχαστα ότι η διαφθορά είναι έννοια υποκειμενική –εάν πέσεις μάλιστα σε κανένα "τσακάλι" ή σε κανένα "γύπα", θα σου κοτσάρει από δίπλα και τον Αϊνστάιν με μια τζούρα Σχετικότητα (παντού κολλάει η Σχετικότητα, ιδίως εκεί που… δεν κολλάει). "Εξαρτάται", θα σου επιστρέψει την ερώτηση το σπίρτο το αναμμένο "διεφθαρμένος σε σχέση με ποιον;".
Από τότε που ο αείμνηστος Θεόδωρος Πάγκαλος ξεστόμισε τη διαβόητη φράση "Όλοι μαζί τα φάγαμε", ρίχνοντας στην ίδια πυρά τα χλωρά με τα ξερά, βαλθήκαμε να αποδείξουμε πως εμείς τουλάχιστον –εσύ, εγώ κι ένας από το χωριό, δεν τον ξέρεις- ανήκουμε στις λαμπρές εξαιρέσεις. Από τη μια πλευρά, μας πνίγει το άδικο: όχι, κυρ-Θόδωρε, δεν μπορείς να βάζεις στη ζυγαριά τον Γιάννη Αγιάννη που κλέβει μια φρατζόλα ψωμί και το πάμπλουτο κνώδαλο που σκορπάει σε σπασμένα πιάτα και μπαγιάτικες γαρδένιες εν μία νυκτί όσα εμείς βγάζουμε σε μία δεκαετία. Από την άλλη πλευρά, η "σχετικότητα" της διαφθοράς είναι και το τέλειο άλλοθι προκειμένου να αποποιηθούμε κάθε προσωπική ευθύνη για οτιδήποτε. Εναλλακτικά, το αυτό φαινόμενο ονομάζεται "διάχυση ενοχής": εάν φταίμε όλοι, δεν φταίει κανένας.
Εφόσον δυσκολευόμαστε να καταλήξουμε μεταξύ μας γύρω από το ποιος συμπολίτης μας είναι περισσότερο διεφθαρμένος από τον άλλον, ας στραφούμε προς τη ξένη διαιτησία και ας δούμε πώς μας αξιολογούν οι αλλοδαποί παρατηρητές. Υφίσταται εδώ και τριάντα χρόνια μια υπερεθνική οργάνωση με τον πολλά υποσχόμενο τίτλο "Διεθνής Διαφάνεια" (Transparency International). Η "Διεθνής Διαφάνεια" χρησιμοποιεί έναν "Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς" (Corruption Perceptions Index – CPI) για να μετρήσει κάθε χρόνο τη δημόσια διαφθορά σε μια χώρα –με άλλα λόγια, τα πεπραγμένα των δημόσιων λειτουργών προς ίδιον όφελος. Σύμφωνα λοιπόν με τον CPI της "Διεθνούς Διαφάνειας" για την περασμένη χρονιά, το 2024, η Ελλάδα κατατάσσεται στην 59η "διεφθαρμένη" θέση ανάμεσα σε 180 χώρες -μαζί με την Ιορδανία, τη Ναμίμπια και τη Σλοβακία- και στην 22η θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Τουτέστιν; Είμαστε λιγότερο "διεφθαρμένοι" από τη μέση "διεφθαρμένη" χώρα παγκοσμίως, αλλά περισσότερο "διεφθαρμένοι" από τη μέση "διεφθαρμένη" ευρωπαϊκή χώρα. Δεν είναι επίδοση για να τα βάψεις μαύρα, αλλά ούτε κι επίδοση για να την παινευτείς.
Αλλού είναι το ρεζιλίκι. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, που έσκασε στη μύτη μας σαν μπιμπίκι πριν από λίγους μήνες και κακοφορμίζει καθημερινά σε απόστημα, πέραν της διαχρονικής πελατειακής σχέσης κυβερνώντων κι εκλογικού σώματος, της μόνης σταθερής σχέσης σε αυτόν τον δύσμοιρο τόπο –"οι ιδεολογίες φεύγουνε, η εξαγορά ψήφου μένει"-, μας αποκαλύπτει και κάτι πιο χυδαίο: σε τι μεταποιούν όλα αυτά τα "βρόμικα" λεφτά οι "διεφθαρμένοι"; Σε ακριβά ρολόγια, σε γρήγορα αυτοκίνητα, σε φανταχτερά ρούχα… Très banal. Οι "Συμπέθεροι από τα Τίρανα" - και συγγνώμη από τα Τίρανα… Τι σας λέω κι εγώ τώρα, ε; Σιγά μην παριστάναμε τους αγρότες στα κατσάβραχα και κλέβαμε τους κουτόφραγκους προκειμένου να αγοράσουμε σε δημοπρασία κανένα χαμένο χειρόγραφο του Κοπέρνικου. Μην είμαστε και πλεονέκτες.