Τι είναι το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ; Είναι η αιτία για μια σοβαρή κυβερνητική κρίση, με την παραίτηση ενός υπουργού και 3 υφυπουργών, που έρχεται μόλις είχε αρχίσει να εκτονώνεται η ιστορία των Τεμπών. Τα υπόλοιπα θα τα δούμε στις μετρήσεις. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Ακόμα και αν έχει δίκιο ο Μάκης Βορίδης ότι δεν έχει κάνει τίποτα ποινικά κολάσιμο (δεν φαίνεται να είναι καθόλου η άποψη της Ευρωπαίας Εισαγγελέως), οι πολιτικές του ευθύνες είναι αυταπόδεικτες. Όπως και των 3 υφυπουργών (και του ΓΓ Αγροτικής Ανάπτυξης) που προφανώς έκαναν κατάχρηση της ιδιότητάς τους ως μέλη της κυβέρνησης, για την προώθηση των συμφερόντων των ψηφοφόρων τους. Ακόμα και αν το αίτημά τους ήταν νόμιμο, γεγονός που μένει να αποδειχθεί (και για το οποίο δικαιούμαστε να αμφιβάλουμε).
Οι τελευταίες χθεσινές εξελίξεις αποδεικνύουν έτσι ότι το σκάνδαλο δεν είναι απλά ένα "διαχρονικό και διακομματικό σκάνδαλο", όπως πονηρά διαρρέει η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή, για να απαλύνει τις ευθύνες των κυβερνητικών στελεχών και των γαλάζιων βουλευτών που ακούγονται στις ηχογραφημένες συνομιλίες. Είναι βέβαια και αυτό, αφού ουδείς αμφιβάλλει ότι υπήρχε παράδοση στην εξαπάτηση των "κουτόφραγκων", που δίνουν τα λεφτά στους Έλληνες κτηνοτρόφους -έχει προηγηθεί άλλωστε το κόλπο, εξίσου διακομματικό, το γνωστό "όλα τα κιλά όλα τα λεφτά" για τους Έλληνες γεωργούς- αλλά σημασία έχει επίσης και το αν η στραβή σκάει στη βάρδιά σου. Τα ξέρουμε αυτά από το πρόσφατο παρελθόν.
Σίγουρα έχει και διακομματικό χαρακτήρα, αφού στις ηχογραφημένες συνομιλίες ακούγονται και βουλευτές από άλλα κόμματα, υποθέτω δε, αν οι υποκλοπές είχαν ξεκινήσει νωρίτερα, θα είχαμε και πιο αναλογική εκπροσώπηση. Αλλά προφανώς η πολιτική ευθύνη βαραίνει την παρούσα κυβέρνηση, που μπορεί να παρέλαβε "καμένα βοσκοτόπια", αλλά όπως φαίνεται βολεύτηκε μια χαρά με την κατάσταση.
Τι άλλο είναι το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ; Είναι μια ακόμα βολική πλατφόρμα για την εξίσου παραδοσιακή -τυπικά ελληνική- οξεία πολιτική σύγκρουση κυβέρνησης- αντιπολίτευσης, όχι βέβαια για σχέδια και πολιτικές προτάσεις (σιγά μην τσακωθούνε για πολιτικές, όταν υπάρχει δικογραφία έτοιμη), αλλά μια σύγκρουση με όρους ηθικολογικούς -από τη μία οι τίμιοι και όσοι έχουν το ηθικό πλεονέκτημα και από την άλλη οι απατεώνες και απόγονοι των μαυραγοριτών- που θα επιτρέψει να συγκαλυφθεί ξανά το πραγματικό πρόβλημα. Που δεν είναι άλλο από την ανυπαρξία δημόσιας διοίκησης.
Γιατί εκτός από τα γαργαλιστικά και πιθανότατα κολάσιμα που διαβάζουμε στη δικογραφία, που έχει ήδη γίνει φειγ βολάν όπως είθισται -"ναι μωρέ να το φτιάξει, είναι κρίμα το παιδί, είναι και δικό μας και ο μπαμπάς του είναι κομματάρχης του Τάδε"…- αυτό που αποκαλύπτουν οι τηλεφωνικές ηχογραφήσεις είναι μια ελληνική διοίκηση που δεν διαθέτει ανεξαρτησία, δεν διαθέτει διαδικασίες και πρωτόκολλα, ούτε εργασιακή ηθική, μια ελληνική διοίκηση που λειτουργεί μόνο σε διαπλεκόμενη συνεργασία και συνενοχή με το κομματικό σύστημα. Πολλές φορές προς ίδιον όφελος των στελεχών και των υπαλλήλων. Εκτός των κτηνοτρόφων.
Πολλοί από τους βουλευτές που ακούγονται στις απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες για παράδειγμα, ισχυρίζονται ότι δεν έχουν ζητήσει τίποτα το παράνομο, ούτε έχουν στήσει καμία κομπίνα, αλλά τηλεφώνησαν στα στελέχη του Οργανισμού για να προωθήσουν το αίτημα ψηφοφόρου τους, που έχει αδικηθεί από το σύστημα και δεν έχει λάβει τα χρήματα που δικαιούται. Αυτό λέει, για παράδειγμα, ο κ. Κόκαλης (ΣΥΡΙΖΑ, πρώην ΑΝΕΛ) που όπως δήλωσε προωθούσε το αίτημα ψηφοφόρου του, που είχε δικαιωθεί από τα δικαστήρια και όμως ο ΟΠΕΚΕΠΕ αρνούνταν να του καταβάλει το ποσό.
Μπορεί και να έχει δίκιο, θα το βρει η υπηρεσία. Έτσι λειτουργεί πάντως η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα. Είναι αναποτελεσματική, σε τέτοιο βαθμό, που να απαιτεί την παρέμβαση του βουλευτή και την άσκηση πίεσης, απλώς και μόνο -ορισμένες φορές- για να εφαρμοστεί το αυτονόητο (και πιθανώς και νόμιμο, πόσο μάλλον το παράνομο). Η αν θέλετε, είναι αναποτελεσματική, έτσι ώστε να απαιτεί υποχρεωτικά την παρέμβαση του βουλευτή και την άσκηση πίεσης. Γι' αυτό και οι διοικήσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα στελεχώνονται από πολιτευτές ή υποψήφιους πολιτευτές. Για να μιλάνε την ίδια γλώσσα με τους μεσάζοντες, που σε αυτή την περίπτωση είναι οι βουλευτές.
Το σκάνδαλο επαναφέρει τη συζήτηση και στο κατά πόσον άλλαξε το Δημόσιο, από την ψηφιοποίηση που του επέβαλε ο Πιερρακάκης. Ορισμένα μπορεί να άλλαξαν, αλλά ο στενός πυρήνας του Δημοσίου παραμένει αναλλοίωτος και μοιάζει να έχει "κολλήσει" στη δεκαετία του '60. Με κομματάρχες και πολιτευτές, με ιδιαίτερους υπουργών, με μεσάζοντες βουλευτές, με ρουσφέτια και με διαδικασίες που τροποποιούνται ανάλογα με το πρόσωπο του ενδιαφερόμενου (και τα κονέ του με την πολιτική εξουσία).
Φταίει λοιπόν η δημόσια διοίκηση end of the story; Προφανώς και όχι.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εξελέγη με αίτημα τη σύνδεσή μας με την ευρωπαϊκή κανονικότητα και τα όσα διαβάζουμε για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αποκαλύπτουν το πόσο διαφέρει η πραγματικότητα από τις πρωθυπουργικές εξαγγελίες. Πίσω από την ψηφιακή βιτρίνα, το παρελθόν μας βγάζει τη γλώσσα.
Τα κυβερνητικά στελέχη που πρωταγωνιστούν στις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις φυσικά και δεν μπορούσαν να παραμείνουν στις θέσεις τους, όπως ακριβώς και ο υπουργός Μετανάστευσης.
Οι αποκαλύψεις για τον αμαρτωλό Οργανισμό -καθόλου παράδοξο που οι διοικητές έρχονταν και παρέρχονταν ο ένας μετά τον άλλο- εκθέτουν την κυβέρνηση στους πραγματικούς κτηνοτρόφους, που στερήθηκαν ενισχύσεις προς όφελος των επιτηδείων, εξοργίζουν τους ψηφοφόρους που απαιτούν αξιοκρατία και εφαρμογή του νόμου σε όλες τις συναλλαγές, ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό, ενώ προσβάλλουν και εκείνο το κομμάτι της κοινής γνώμης, που δεν εκλαμβάνει τη συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως μια ευκαιρία για πλουτισμό ή εκμετάλλευση των εταίρων, αλλά είναι μια σχεδόν αξιακή στάση, που εκφράζει και το πώς ονειρεύονται την πατρίδα τους στον σύγχρονο κόσμο.
Το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ αντιμετωπίστηκε στην αρχή από το Μαξίμου σαν σκάνδαλο β' κατηγορίας. Τώρα παίρνει διαστάσεις δύσκολα διαχειρίσιμες. Πόσο μάλλον που οι αποκαλύψεις δεν βρίσκουν την κυβέρνηση Μητσοτάκη και στο καλύτερο σημείο της.