Μερικές φορές χρειάζονται μόνο ορισμένες ανάσες πραγματικότητας, μακριά από τον πολιτικοδημοσιογραφικό μικρόκοσμο των (social) media, για να αντιληφθεί κανείς τι συμβαίνει στην πράξη με την πανδημία και τα περίφημα μέτρα που –υποτίθεται- τηρούνται.
Η προσωπική εμπειρία του γράφοντος προ ημερών είναι ενδεικτική.
Προορισμός ένας δημοφιλές και μεγάλο ελληνικό νησί με πλούσια παράδοση. Η μετάβαση γίνεται αεροπορικώς με μικρή ιδιωτική εταιρεία. Για την είσοδο στο κτίριο του αεροδρομίου "Ελ. Βενιζέλος" απαιτείται μάσκα, το ίδιο και για το πέρασμα από τον έλεγχο αποσκευών. Για κάποιον ακατανόητο λόγο δεν γίνεται έλεγχος για αρνητικό τεστ ή πιστοποιητικό εμβολιασμού εκεί, αλλά έχει ανατεθεί στις αεροπορικές εταιρείες κατά την επιβίβαση.
Με το πράσινο πιστοποιητικό εμβολιασμού ανά χείρας μαζί με το boarding pass, φτάνει η ώρα του περάσματος από την πύλη αναχώρησης. Από τους περίπου 30 επιβάτες της πτήσης (σ.σ. σχεδόν άδειο το αεροσκάφος), ελέγχονται μόνο οι πρώτοι 5-10. Οι υπόλοιποι απλά δείχνουν το boarding pass – και οριακά την ταυτότητα- και περνούν. Με λίγη τύχη θα περνούσε και ένας αρνητής χωρίς καθόλου χαρτιά.
Οι μέρες στο νησί ξέγνοιαστες παρά το τέταρτο κύμα της πανδημίας που φουντώνει. Μάσκες χρησιμοποιούνται μόνο όπου είναι απολύτως απαραίτητο από το νόμο, ενώ οι κάθε λογής ψεκασμένοι δεν κρύβονται.
"Άντε ρε κότες", φώναζε ένας νταής μέσα σε σούπερ μάρκετ, όταν η υπάλληλος ευγενικά του ζήτησε να φορέσει μάσκα, διότι προβλέπεται πρόστιμο τόσο για τον ίδιο όσο και για την επιχείρηση. "Δεν βάζω μάσκα με 40 βαθμούς", φώναζε μέσα σε κλιματιζόμενο χώρο, δίπλα στα ψυγεία με τα γαλακτομικά.
Η συνέχεια δεν ήταν καλύτερη. Η επίσκεψη ενός τεχνίτη με τον βοηθό του στο σπίτι για μερικές επισκευές ήταν αποκαλυπτική. Ανεμβολίαστοι και οι δύο. Όχι αρνητές, απλώς επιφυλακτικοί και ευτυχώς συζητήσιμοι. "Το σκέφτομαι να το κάνω πλέον, αν και δεν πιστεύω όλα όσα μας λένε", μου λέει. Τουλάχιστον ήταν πρόθυμος να ακούσει λογικά επιχειρήματα και να προβληματιστεί, όμως ήταν εμφανές ότι είχε στο μυαλό τις γνωστές θεωρίες συνωμοσίας, τύπου "κάτι μας κρύβουν".
Ακόμη πιο ενδιαφέρον είχε και η παραδοχή του για το πόσοι συνάδελφοί του έχουν εμβολιαστεί. "Στις οικοδομές όλοι είναι ανεμβολίαστοι, δύσκολα θα βρεις κάποιον να το έχει κάνει", έλεγε. Δε χρειαζόταν να πει περισσότερα...
Η αναχώρηση από το νησί ολοκλήρωσε την εικόνα του υγειονομικού σουρεαλισμού. Στο περιφερειακό αεροδρόμιο ουδείς από την αεροπορική εταιρεία ασχολήθηκε να ελέγξει τα πιστοποιητικά ή τα αρνητικά τεστ.
Αυτή τη φορά η πτήση είχε περισσότερα άτομα, περί τα 60. Ευτυχώς η μετάβαση προς το αεροσκάφος έγινε με δύο δρομολόγια του λεωφορείου, για αποφυγή συνωστισμού. Μόνο που στο αεροδρόμιο της Αθήνας οι ίδιοι ακριβώς επιβάτες φορτωθήκαμε –ως σαρδέλες- σε ένα μόνο λεωφορείο, πιθανόν για λόγους κόστους. "Η εταιρεία το αποφασίζει", μου απάντησε διστακτικά ο οδηγός, στον οποίο έσπευσα να εκφράσω την απορία μου για τα δύο μέτρα και δύο σταθμά.
Κερασάκι στην τούρτα ο –εμφανώς αρνητής- επιβάτης στο μπροστινό κάθισμα, ο οποίος μιλούσε δυνατά στο τηλέφωνο πριν την απογείωση, χωρίς να φοράει μάσκα, υποστηρίζοντας ότι την… ξέχασε. Μετά από παρατήρηση και παρέμβαση προς το πλήρωμα, του έφεραν μια μάσκα, την οποία με δυσφορία φόρεσε.
Αντίστοιχη κατάσταση, όπως αναφέρουν άλλοι ταξιδιώτες, συμβαίνει και στα πλοία, γι’ αυτό και το υπουργείο Ναυτιλίας ανακοίνωσε πως τους ελέγχους των υγειονομικών χαρτιών θα τους κάνει πλέον το Λιμενικό και όχι οι εταιρείες.
Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι ούτε η δήθεν αυστηροποίηση των μέτρων, ούτε οι κούφιες απειλές, ούτε βέβαια ο εφησυχασμός. Τα μέτρα πρέπει να είναι λιτά, σαφή και κατανοητά και να μην αλλάζουν κάθε τρεις και λίγο, ώστε να μπορεί ο κάθε πολίτης να τα τηρεί.
Διαφορετικά θα τελειώσει το αλφάβητο μέχρι να βαφτίσουμε όλες τις επόμενες μεταλλάξεις του κορονοϊού και ακόμη θα συζητάμε για τα νέα μέτρα που "θα εξειδικευτούν αργότερα" και τελικά δεν θα εφαρμοστούν γιατί μας πρόλαβαν οι εξελίξεις.
Ας ελπίσουμε ότι υπάρχει ακόμη χρόνος να πείσουμε τους επιφυλακτικούς να εμβολιαστούν. Τους αρνητές τους έχει πείσει ήδη ο… Μπιλ Γκέιτς. Αλλωστε, στον αναπνευστήρα της Εντατικής θα έχουν χρόνο να το ξανασκεφτούν.