Ίσως κάποιους να τους διασκεδάζουν. Κάποιους άλλους μπορεί να τους συγκινούν. Μερικούς –πιο αφελείς- είναι πιθανό να τους συγκλονίζουν, να τους εμπνέουν, να τους κάνουν να πιστεύουν πως στιγμές μεγαλείου και δόξας σιγά σιγά επιστρέφουν. Μα φυσικά αναφέρομαι στα ΠΑΣΟΚ πάρτυ, στις πολυάριθμες φεισμπουκικές εικόνες «ΜΕ ΠΑΣΟΚ vs ΜΕ ΣΥΡΙΖΑ» και στις δεκάδες σελίδες που υποτίθεται.. υμνούν τα έργα και τις ημέρες του ΠΑΣΟΚ και των στελεχών του.
Προσωπικά, όλα αυτά με εξοργίζουν. Και με εξοργίζουν γιατί θεωρώ άδικο κι εξευτελιστικό να ταυτίζεται ένα ιστορικό κόμμα με σημαντική συνεισφορά (σχεδόν) αποκλειστικά με την καλοπέραση και το πολύχρωμο μωσαϊκό της νεοελληνικής καλτίλας.
Ας αφήσουμε, όμως, για λίγο στη μπάντα τα συναισθήματα κι ας κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα με την ψυχρότητα που απαιτείται. Έχουμε δύο δεδομένα: πρώτον, οι σημερινοί εικοσάρηδες – τριαντάρηδες αντλούν, κατά κύριο λόγο, πολιτικά ερεθίσματα μέσω των social media. Και δεύτερον, η γενιά αυτή –το «σήμερα» και το «αύριο» του τόπου δηλαδή- είναι κατά βάση ανιστόρητη, ιδίως σε ό,τι αφορά την μεταπολεμική περίοδο της χώρας, γιατί πολύ απλά δεν διδάχθηκε ποτέ τίποτα για αυτήν. Τούτων δοθέντων, λοιπόν, δεν είναι διόλου απίθανο να εντυπωθεί το ΠΑΣΟΚ στο συλλογικό υποσυνείδητο ως κόμμα συνώνυμο με τα μπουζούκια, τα πούρα, τα ζιβάγκο, τις μούντζες του Γιαννόπουλου και τα ζεϊμπέκικα του Άκη. Α! Και τις μίζες…
Για την ακρίβεια, αυτό έχει περίπου ήδη συμβεί. Οι περισσότεροι νέοι δεν συνδέουν το ΠΑΣΟΚ ούτε με τις θέσεις του ούτε με την τωρινή του ηγεσία ούτε καν με τα μεγάλα του μεταπολιτευτικά επιτεύγματα. Το συσχετίζουν πρωτίστως με τη γκλαμουριά και το lifestyle περασμένων δεκαετιών. Για αυτούς, το ΠΑΣΟΚ δεν αποτελεί επιλογή για το παρόν και το μέλλον αλλά «συναρπαστικό» κομμάτι του χθες.
Γι αυτό και ΔΕΝ το ψηφίζουν. Παρόλο που οι περισσότεροι εξ αυτών αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροαριστεροί και παρόλο που δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή άλλο κόμμα στο χώρο που να ασκεί γοητεία έπειτα κι από την καθίζηση του ΣΥΡΙΖΑ στις νεαρές ηλικίες. Παρόλο που σε σωματεία, συλλόγους και αυτοδιοίκηση δίνουν υψηλά ποσοστά σε δυνάμεις που εκφράζουν τη λεγόμενη Δημοκρατική Παράταξη. Παρόλο που επί της ουσίας μάλλον συμφωνούν με τα περισσότερα από αυτά που το ΠΑΣΟΚ προτείνει σήμερα ή εν πάση περιπτώσει δεν διαφωνούν περισσότερο από όσο διαφωνούν με άλλους, τους οποίους ωστόσο θα ψήφιζαν με μεγαλύτερη ευκολία.
Βεβαίως, συντρέχουν κι άλλοι σημαντικοί λόγοι. Όπως η απουσία ενός συνολικού, πειστικού σχεδίου για την υπέρβαση της κρίσης. Ή η μη ανάδειξη αρκετών φρέσκων προσώπων που θα λειτουργήσουν ως ο «καλός αγωγός» του μηνύματος της παράταξης προς τον κόσμο.
Αλλά κακά τα ψέματα: η Πολιτική είναι πρώτα απ’ όλα παιχνίδι με σύμβολα και προσδοκίες. Ούτε το πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα ούτε τα πιο ικανά και χαρισματικά πρόσωπα δεν μπορούν να καταστήσουν ελκυστική μια πολιτική οντότητα που έχει κλείσει τον κύκλο της και θεωρείται ξεπερασμένη.
Κι όσοι βιάζονται να κάνουν συγκρίσεις με τη ΝΔ ή με άλλα σοσιαλιστικά κόμματα που βίωσαν κρίσεις και τις ξεπέρασαν δίχως να προβούν σε ολικό restart, πολύ απλά παραβλέπουν θεμελιώδη δεδομένα: όπως το ότι η ΝΔ δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί πόλο εξουσίας κι ως εκ τούτου δεν γνώρισε αντίστοιχη απαξίωση και το βασικότερο: για να την ψηφίσει ο κόσμος δεν χρειάζεται να εμπνευσθεί από αυτήν. Αρκεί να σιχαθεί και να θελήσει να ξεφορτωθεί το ΣΥΡΙΖΑ. Ή το ότι δεν υπάρχει κανένα σοσιαλιστικό κόμμα που να αποδυναμώθηκε τόσο όσο το ΠΑΣΟΚ και να κατάφερε να επανακάμψει πραγματικά. Αντίθετα, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις κομμάτων που μέσα από μια διαδικασία αυτοδιάλυσης – επανεκκίνησης έδωσαν τη θέση τους σε πολιτικούς φορείς που κατόρθωσαν να αναστήσουν τη Σοσιαλδημοκρατία στις χώρες τους. Λαμπρό παράδειγμα, το Επινέ!
Επομένως, όλοι εκείνοι που αγωνιούν για το μέλλον της παράταξης και κυρίως αυτοί που «πονάνε» το ΠΑΣΟΚ και την κληρονομιά του πρέπει να παλέψουν για μια νέα αφετηρία. Διότι μόνο μια ισχυρή κεντροαριστερή παράταξη θα μπορέσει να υπερασπισθεί αποτελεσματικά (και) το ΠΑΣΟΚ και να επιτύχει την αποκατάστασή του στη συνείδηση των Ελλήνων. Εξάλλου, συχνά για να σώσεις κάτι από τη μιζέρια και τον εξευτελισμό, αυτό που χρειάζεται να κάνεις είναι να το «σκοτώσεις» εγκαίρως.