Καθημερινά μας δίνονται αφορμές που μας βάζουν σε σκέψεις, σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ουσία των νόμων που υπάρχουν για την προστασία των ζώων στη χώρα μας. Η αντιμετώπιση περιστατικών παραμέλησης ζώων, όπως η περίπτωση της σκελετωμένης φοράδας στη Λέσβο, είναι και κάτι ακόμα. Είναι δείκτης του πολιτισμού και της κοινωνικής μας ευαισθησίας.
Το πρόσφατο περιστατικό στη Λέσβο , όπου τουρίστες εντόπισαν μια σκελετωμένη φοράδα στο βουνό Λεπέτυμνος, είναι ένα συγκλονιστικό παράδειγμα αδιαφορίας και έλλειψης μέριμνας για τα ζώα. Αναδεικνύει την απουσία αποτελεσματικής δράσης από τις αρμόδιες αρχές αλλά και την πορεία που έχουμε πάρει ως κοινωνία. Παρά τους νόμους που έχουν θεσπιστεί για την προστασία των ζώων, οι οποίοι προβλέπουν την υποχρεωτική σήμανση και καταγραφή τους, η εφαρμογή τους παραμένει σε μεγάλο βαθμό ελλιπής. Η αδιαφορία για την τήρηση αυτών των κανόνων δεν περιορίζεται μόνο σε ιδιώτες, αλλά συχνά διαφαίνεται και από τις ίδιες τις κρατικές δομές. Η σήμανση των ζώων είναι κρίσιμη για την προστασία τους, καθώς επιτρέπει τον εντοπισμό των ιδιοκτητών σε περιπτώσεις εγκατάλειψης ή κακοποίησης. Δεν είναι λίγες όμως οι περιπτώσεις που η έλλειψη σήμανσης παραμένει ανεξέλεγκτη, με αποτέλεσμα ζώα όπως η φοράδα στη Λέσβο να αφήνονται στην τύχη τους, εγκαταλελειμμένα και κακοποιημένα.
Η ευθύνη των υπευθύνων
Η ευθύνη της Περιφέρειας είναι πολύπλευρη και κρίσιμη. Έχει πρώτα απ’ όλα την υποχρέωση να διασφαλίσει την τήρηση της νομοθεσίας που αφορά την προστασία των ζώων, κάτι που περιλαμβάνει την εφαρμογή και τον έλεγχο της υποχρεωτικής σήμανσης και καταγραφής τους, καθώς και την επίβλεψη των συνθηκών διαβίωσης και ευζωίας τους.
Με απλά λόγια θα έπρεπε να επιβλέπει την εφαρμογή της νομοθεσίας, καθώς έχει την αρμοδιότητα να παρακολουθεί και να διασφαλίζει ότι οι νόμοι που σχετίζονται με την προστασία των ζώων, όπως η υποχρεωτική σήμανση, εφαρμόζονται πλήρως.
Επιπλέον θα όφειλε να διασφαλίζει τη διάσωση και την περίθαλψη των εγκαταλελειμμένων ζώων. Όταν εντοπίζεται κάποιο ζώο σε κακή κατάσταση, όπως η συγκεκριμένη φοράδα. Να κινητοποιείται άμεσα για να το διασώσει και να το μεταφέρει σε κατάλληλο χώρο φιλοξενίας ή περίθαλψης. Ειδικά γι’ αυτό το θέμα υπάρχει ένα τεράστιο κενό στη νομοθεσία το οποίο και οφείλουμε να αναδείξουμε. Το 2023 ψηφίστηκε νόμος ο οποίος αναφέρει πως τα "άγρια" ζώα δεν έχουν δικαίωμα περίθαλψης από καμία δημόσια υπηρεσία…Τί γίνεται όμως με τα ζώα που στη θεωρία είναι άγρια, αλλά στην ουσία είναι απλά παρατημένα ή εγκαταλελειμμένα; Με τα ζώα που απλά οι ιδιοκτήτες τους δεν ασχολήθηκαν καν να μπουν στη διαδικασία να τα δηλώσουν, να τα φροντίσουν και να προχωρήσουν σε ηλεκτρονική σήμανση; Σε αυτές τις περιπτώσεις, ζώα που προφανώς δεν είναι άγρια – απλά είχαν την ατυχία να πέσουν σε εντελώς ανεύθυνους ιδιοκτήτες – μπαίνουν στα αζήτητα. Θεωρούνται άγρια και αφήνονται στη μοίρα τους να πεθάνουν. Όπως ακριβώς με τη φοράδα στη Λέσβο, που λόγω ατελών νόμων και αναλγησίας, η ευθύνη πέφτει στους εθελοντές και τις φιλοζωικές.
Η Περιφέρεια θα έπρεπε επίσης να συνεργάζεται με φιλοζωικές οργανώσεις. Η στενή συνεργασία μαζί τους και με άλλους αρμόδιους φορείς, τόσο για την ευζωία των ζώων όσο και για την προώθηση της υιοθεσίας τους, μπορεί να φέρει αποτέλεσμα.
Τέλος, θα έπρεπε να ενημερώνει και να εκπαιδεύει το κοινό. Ένας από τους σημαντικούς ρόλους της είναι η ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση των πολιτών σχετικά με τα δικαιώματα των ζώων και τη σημασία της φροντίδας τους. Έτσι μαθαίνουμε όλοι τί σημαίνει αρμονική συνύπαρξη κι ενσυναίσθηση. Πόσο σημαντικός είναι ο σεβασμός απέναντι σε κάθε μορφή ζωής. Τί σημαίνει πολιτισμός και αγάπη. Μέσα από την εκπαίδευση μπορούμε να γίνουμε
καλύτεροι άνθρωποι και πιο λειτουργική κοινωνία.
Η αποτυχία να εκπληρωθούν αυτές οι υποχρεώσεις καταδεικνύει σοβαρές αδυναμίες και μία γενικότερη αδιαφορία.
Τα προβλήματα… κάτω από το χαλάκι
Η αδιαφορία και η ανεπαρκής αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και αναδεικνύει τα κενά στην κοινωνική μας ευθύνη. Είναι εύκολο να κρυφτούν αδυναμίες ή να υπερισχύσουν εύκολες λύσεις με τη χρήση μίας ανεπαρκούς οδηγίας/νομοθεσίας. Το δύσκολο είναι να δοθεί έμφαση στην αποτελεσματική
διαχείριση και πρόληψη τέτοιων γεγονότων, ώστε να οικοδομήσουμε μια κοινωνία που σέβεται όλα τα έμβια όντα και επιβάλλει την τήρηση των κανόνων ευζωίας.
Αν και υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται για την προστασία των ζώων, όπως οι τουρίστες που κινητοποιήθηκαν για να βοηθήσουν τη συγκεκριμένη φοράδα, η πλειοψηφία της κοινωνίας παραμένει απαθής μπροστά σε τέτοια περιστατικά... και δυστυχώς το παράδειγμα το δίνει το ίδιο το κράτος. Η αδιαφορία αυτή αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη κοινωνική κρίση, όπου οι νόμοι παραμένουν ανεφάρμοστοι και η κοινωνία αποδέχεται τη βία και την κακοποίηση ως "φυσιολογικό" κομμάτι της καθημερινότητας.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζεται στην πράξη η υποχρεωτική σήμανση των ζώων που προβλέπει η νομοθεσία; Είναι ορατές οι προσπάθειες για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης των πολιτών σχετικά με τα
δικαιώματα των ζώων; Ή μήπως η αδιαφορία και η έλλειψη εφαρμογής των νόμων συνεχίζουν να επιτρέπουν την κακοποίηση και την εγκατάλειψη ζώων, όπως η άτυχη φοράδα στη Λέσβο – και πολλά άλλα παραδείγματα που απλά περιμένουμε να έρθουν στην επιφάνεια;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι καθοριστική για το μέλλον της προστασίας των ζώων στη χώρα μας. Χρειάζεται συλλογική δράση, τόσο από το κράτος όσο και από τους πολίτες. Το κράτος πρέπει να ενισχύσει τους ελέγχους και να επιβάλλει αυστηρότερες ποινές για όσους παραβιάζουν τη νομοθεσία, ενώ οι πολίτες οφείλουν να αναλάβουν την ευθύνη τους και να δρουν με ευαισθησία και σεβασμό προς τα ζώα. Μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε σε μια κοινωνία όπου τα ζώα θα αντιμετωπίζονται με τον σεβασμό και την αξιοπρέπεια που τους αξίζει.
*Άρθρο από το A promise to animals