Κάθε χρόνο, περίπου τέτοια εποχή, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία έντονη κριτική και αποστροφή απέναντι σε ένα έθιμο που αναβλύζει σκληράδα και βαρβαρότητα. Πρόκειται για τη σφαγή του ταύρου στη Λέσβο, που ναι μεν αποτελεί ένα αρχαίο έθιμο που αντλεί τις ρίζες του από τους παγανιστικούς χρόνους, συνεχίζει όμως να υφίσταται μέχρι και σήμερα.
Διεξάγεται κατά τη διάρκεια θρησκευτικών εορτών και πανηγυριών, κι έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων και από την ευρύτερη κοινωνία, που το χαρακτηρίζει ως απαράδεκτο.
Η παράδοση της σφαγής του ταύρου στη Λέσβο έχει βαθιές ρίζες. Ο ταύρος θεωρούνταν ιερός, σύμβολο δύναμης και γονιμότητας. Η θυσία του γινόταν ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τις σοδειές και την ευημερία της κοινότητας. Αυτή η τελετουργία ήταν στενά συνδεδεμένη με την αγροτική ζωή, αποτελώντας μέρος των εθίμων που εξασφάλιζαν την ευημερία των χωριών.
Σήμερα, αν μη τι άλλο, όλοι μας γνωρίζουμε πως η θυσία ενός ζώου, δεν επηρεάζει τις σοδειές ή την ευημερία ενός χωριού… ή όχι;
Τί συμβαίνει σήμερα
Η πραγματικότητα είναι πως όντως σήμερα, παρά την ιστορική του σημασία, το έθιμο της σφαγής του ταύρου αντιμετωπίζεται με έντονη κριτική.
Ένας ταύρος που στολίζεται με λουλούδια, καλλωπίζεται και οδηγείται σε έναν υπαίθριο χώρο, όπου σφάζεται δημόσια μπροστά σε πλήθος θεατών, δεν είναι δείγμα πολιτισμού. Αυτή η πράξη θεωρείται από πολλούς ως ένα βάρβαρο κατάλοιπο του παρελθόντος, που δεν έχει καμία θέση στη σύγχρονη κοινωνία.
Οι υποστηρικτές αυτού του εθίμου βέβαια, ισχυρίζονται πως πρόκειται για σημαντική πολιτιστική κληρονομιά, που διατηρεί ζωντανή τη σύνδεση με τις παραδόσεις και τις ρίζες του τόπου. Όμως η σκληρότητα και ο πόνος που υφίσταται το ζώο μόνο και μόνο για το θέαμα, δεν μπορούν να γίνουν ανεκτά σε μια πολιτισμένη κοινωνία.
Έχουν υπάρξει κατά καιρούς έντονες αντιδράσεις, ειδικότερα τα τελευταία χρόνια. Οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων, έχουν πραγματοποιήσει διαμαρτυρίες, ζητώντας την κατάργηση του εθίμου. Ακόμα και απλοί πολίτες έχουν δηλώσει δημόσια την απέχθειά τους απέναντι σε αυτή την απροκάλυπτη κακοποίηση.
Μάλιστα, το 2015, ύστερα από έντονες αντιδράσεις, για ένα χρονικό διάστημα σταμάτησε η περιφορά και η σφαγή του ζώου, ωστόσο η παύση αυτή δεν κράτησε πολύ.
Αξίζει να αναφέρουμε πως πέρα από την έκφραση ανησυχίας πολιτών και οργανώσεων, η ελληνική πολιτεία μέσω της νομοθεσίας της για την ευημερία των ζώων, προωθεί την προστασία τους από περιττή ταλαιπωρία, βασανισμό και από συμμετοχή σε θεάματα. Σε αυτό το πλαίσιο, η σφαγή του ταύρου είναι αντίθετη με τις αρχές της ευημερίας των ζώων και της σύγχρονης ηθικής.
Παράδοση και φιλοζωία
Η συνέχιση της σφαγής του ταύρου στη Λέσβο εγείρει σημαντικά ηθικά και πολιτιστικά ζητήματα. Είναι σαφές ότι η κοινωνία μας έχει εξελιχθεί και οι αντιλήψεις για την ευημερία των ζώων έχουν αλλάξει δραματικά. Οι αρχαίες παραδόσεις, όσο σημαντικές και αν είναι, πρέπει να προσαρμόζονται στις σύγχρονες αξίες και πρακτικές.
Η διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς μπορεί να γίνει με άλλους τρόπους που δεν περιλαμβάνουν τη βία και την κακοποίηση ζώων. Η δημιουργία εναλλακτικών μορφών εορτασμού, που θα τιμούν τις παραδόσεις χωρίς να προκαλούν πόνο και θάνατο, θα μπορούσε να αποτελέσει τη λύση για τη συμφιλίωση του παρελθόντος με το παρόν.
Αλλά και η ειλικρινής – και όχι επιλεκτική φιλοζωία – παίζει το δικό της ρόλο. Είναι κατανοητές όλες οι αντιδράσεις όταν κάτι συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας. Το ίδιο όμως συμβαίνει και όταν δεν βλέπουμε. Μπορεί ένας ταύρος ή μία αγελάδα να μην στολίζονται ή περιφέρονται, αλλά μένουν δεμένοι, φυλακισμένοι, αρμέγονται μέχρι τελικής πτώσεως και σφάζονται βάναυσα προκειμένου να γίνουν ένα σύντομο γεύμα στο πιάτο μας… απλά δεν είμαστε μπροστά να δούμε τη διαδικασία. Η ειλικρινής φιλοζωία απαιτεί από όλους μας να παλεύουμε για όλα τα ζώα και όχι μόνο γι’ αυτά που βρίσκονται στο επίκεντρο της δημοσιότητας.
Εν κατακλείδι, το βάρβαρο έθιμο της σφαγής του ταύρου στη Λέσβο αποτελεί μια θλιβερή υπενθύμιση της σκληρότητας που μπορεί να κρύβεται πίσω από τις παραδόσεις. Είναι καιρός να επανεξετάσουμε τι αξίες μας και να αναπροσαρμόσουμε τις πρακτικές μας, προκειμένου να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που σέβεται και προστατεύει όλα τα πλάσματα της. Η κατάργηση αυτού του εθίμου θα αποτελούσε ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, δείχνοντας ότι μπορούμε να τιμήσουμε το παρελθόν μας χωρίς να θυσιάζουμε το μέλλον μας και την ηθική μας ακεραιότητα.
Συντακτική ομάδα του A Promise to Animals