Η άνοια ή αλλιώς σύνδρομο γνωστικής δυσλειτουργίας του σκύλου (CCD-Canine Cognitive Dysfunction ή CDS-Cognitive Dysfunction Syndrome) είναι ένα σύνδρομο που σχετίζεται με την προοδευτική γήρανση του εγκεφάλου στον σκύλο, η οποία τελικά οδηγεί σε έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών του (αντίληψη, μνήμη, μάθηση), καθώς και στη μειωμένη ανταπόκριση σε διάφορα ερεθίσματα. Η άνοια στον σκύλο έχει παραλληλιστεί με τη νόσο Αλτσχάιμερ και την άνοια στον άνθρωπο.
Αν και τα πρώιμα σημάδια άνοιας στον σκύλο είναι ήπια, με την πάροδο του χρόνου επιδεινώνονται σταδιακά, πέραν των φυσιολογικά αναμενόμενων ενδείξεων γήρανσης που συνοδεύουν τους ηλικιωμένους σκύλους. Πρόκειται, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω για μια προοδευτική μείωση της λειτουργικότητας του εγκεφάλου, η οποία επηρεάζει σημαντικά την αντίληψη και ανταπόκριση του ζώου. Στην πραγματικότητα τα συμπτώματα της άνοιας εντοπίζονται σχεδόν σε έναν στους τρεις σκύλους, άνω των 11 ετών, και μέχρι την ηλικία των 16 ετών σχεδόν όλοι οι σκύλοι εμφανίζουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα.
Συμπτώματα άνοιας στον σκύλο
Αποπροσανατολισμός/σύγχυση
"Κολλάει" σε γωνίες του σπιτιού ή κάτω από έπιπλα και δεν έχει αντίληψη του πως να κάνει πίσω
Δεν αναγνωρίζει οικεία άτομα ή κατοικίδια της οικογένειας
Κοιτάζει επίμονα τους τοίχους ή γύρω στον χώρο με "κενό" βλέμμα
Περιπλανιέται άσκοπα και αδιάκοπα
Αλλαγές στη συμπεριφορά
Αυξημένη ευερεθιστότητα
Μειωμένη επιθυμία για παιχνίδι
Υπερβολικό ή καταναγκαστικό γλείψιμο
Έλλειψη αυτοπεριποίησης
Αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες ή απώλεια όρεξης (ανορεξία)
Άγχος/Ανησυχία /Εξασθένηση της μνήμης
Απώλεια μέχρι πρότινος κατεκτημένων δεξιοτήτων
Η εκμάθηση νέων εντολών γίνεται με πολύ πιο αργό ρυθμό
Αδυνατεί να ακολουθήσει ήδη γνωστές διαδρομές, μέσα στο σπίτι ή/και έξω στη βόλτα
Ούρηση ή/και αφόδευση στο σπίτι
Αλλαγές που επηρεάζουν τον ύπνο
Ξυπνάει κατά τη διάρκεια της νύχτας
Γαυγίζει περισσότερο τη νύχτα
Άσκοπη περιπλάνηση
Πού οφείλεται η άνοια στον σκύλο;
Τα ακριβή αίτια δεν είναι γνωστά. Σε εξέλιξη βρίσκονται πολλές έρευνες οι οποίες μελετούν την άνοια και τις ομοιότητές της, σε σχέση με τη νόσο Αλτσχάιμερ στον άνθρωπο.
Kαθώς οι σκύλοι μεγαλώνουν ηλικιακά, ο εγκέφαλός τους ατροφεί, δηλαδή επέρχεται η νέκρωση (κυτταρικός θάνατος) πολλών εγκεφαλικών κυττάρων. Αυτή η διεργασία επηρεάζει σημαντικά δυο τμήματα του εγκεφάλου. Το πρώτο τμήμα είναι υπεύθυνο για την εκμάθηση και τη μνήμη (εγκεφαλικός φλοιός), ενώ το δεύτερο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον συντονισμό των κινήσεων (παρεγκεφαλίδα).
Έχει αποδειχθεί ότι, οι σκύλοι με ιστορικό επιληπτικών κρίσεων, καθώς και όσοι είναι λιγότερο δραστήριοι (καθιστική ζωή), διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Πώς ο κτηνίατρος μας μπορεί να διαγνώσει την άνοια στο κατοικίδιό μας;
Ο κτηνίατρός μας θα χρειαστεί ένα λεπτομερές ιστορικό της υγείας του σκύλου μας. Αυτό θα περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την έναρξη και τη φύση των συμπτωμάτων που έχουμε παρατηρήσει, καθώς και οποιαδήποτε άλλη ασυνήθιστη συμπεριφορά που μπορεί να εκδήλωσε το κατοικίδιό μας.
Στη συνέχεια θα πραγματοποιήσει μια πλήρη κλινική εξέταση, ώστε να αξιολογήσει τη συνολική κατάσταση υγείας και τις γνωστικές λειτουργίες του σκύλου μας. Γενικός αιματολογικός έλεγχος, εξετάσεις θυρεοειδούς, υπερηχογράφημα και ακτινογραφίες εντάσσονται εξίσου στο πλαίσιο του διαγνωστικού ελέγχου, για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων που συσχετίζονται με διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών. Ο κτηνίατρός μας μπορεί επίσης να μας συστήσει τη διενέργεια περαιτέρω απεικονιστικών εξετάσεων, όπως μαγνητική ή αξονική τομογραφία.
Πώς αντιμετωπίζεται η άνοια στον σκύλο;
Οι σκύλοι με άνοια χρειάζονται δια βίου υποστήριξη. Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας για να ενισχύσουμε τις γνωστικές λειτουργίες του σκύλου μας.
Η διατήρηση ενός υγιούς περιβάλλοντος που παρέχονται καινούργια ερεθίσματα θα βοηθήσει στην επιβράδυνση της έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών. Αυτό συνήθως επιτάσσει τη δημιουργία μιας ρουτίνας που θα περιλαμβάνει την άσκηση και την πνευματική διέγερση μέσω του παιχνιδιού. Η διατήρηση μιας αυστηρής ρουτίνας, ειδικά πριν την ώρα του ύπνου μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων της άνοιας.
Το να κάνουμε το σπίτι μας πιο προσιτό και ασφαλέστερο για τον ηλικιωμένο σκύλο μας μπορεί επίσης να βοηθήσει:
Αφήνουμε ένα φως ανοιχτό, ώστε να βοηθήσουμε τον σκύλο μας να περπατήσει στο σκοτάδι.
Η τοποθέτηση μιας πάνας μπορεί να βοηθήσει στην περίπτωση που δεν καταφέρνει να συγκρατήσει τα ούρα ή τα κόπρανα κατά τη διάρκεια της νύχτας έως το πρωί.
Τα ανατομικά κρεβάτια σκύλων (με καλύμματα που πλένονται) μπορούν να κάνουν τον ύπνο πιο άνετο.
Ο κτηνίατρός μας μπορεί επίσης να μας προτείνει μια ισορροπημένη και στοχευμένη διατροφή για τη βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών του σκύλου μας, όσον αφορά στη μνήμη και την ικανότητα αντίληψης. Η διατροφή αυτή θα περιλαμβάνει αντιοξειδωτικά, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, Ε και C, σελήνιο, φλαβονοειδή, β-καροτένιο, καροτενοειδή και L-καρνιτίνη. Επίσης, τα συμπληρώματα διατροφής με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι εξαιρετικά ωφέλιμα για σκύλους με άνοια.
Ορισμένοι σκύλοι μπορεί να χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή για τον έλεγχο των διαταραχών συμπεριφοράς, λόγω του στρες και της σύγχυσης που προκαλούνται από την άνοια.
Ο κτηνίατρός μας θα αξιολογεί ανά διαστήματα την ανταπόκριση του σκύλου μας στη θεραπεία και την εξέλιξη των συμπτωμάτων. Ωστόσο, εάν παρατηρήσουμε αλλαγές στη συμπεριφορά του σκύλου μας, θα ήταν φρόνιμο να ενημερώσουμε άμεσα τον κτηνίατρό μας.
Στους υπερήλικους σκύλους, οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να είναι σοβαρή, επομένως είναι σημαντικό να επικοινωνούμε με τον κτηνίατρό μας με το που εντοπίζουμε τα πρώτα σημάδια. Για ασθενείς σκύλους, οι οποίοι είναι μεν σταθεροί, καλό είναι ο κτηνιατρικός έλεγχος να γίνεται δυο φορές τον χρόνο, εκτός εάν προκύψουν νέα προβλήματα.
Το προσδόκιμο ζωής των σκύλων με άνοια
Δεδομένου ότι η γνωστική δυσλειτουργία του σκύλου είναι μια εκφυλιστική διαδικασία που εμφανίζεται στα μεγάλα χρόνια ενός σκύλου, παρόμοια με τη νόσο του Αλτσχάιμερ στους ανθρώπους, το προσδόκιμο ζωής μπορεί να είναι μια δύσκολη πρόγνωση. Εάν ένας σκύλος είναι κατά τα άλλα υγιής, τότε η άνοια θα μειώσει τελικά την ποιότητα ζωής του σκύλου σας, αλλά δεν έχει καθοριστεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Ο καλύτερος τρόπος για να παρακολουθείτε την υγεία και τη γνωστική λειτουργία του σκύλου σας είναι να συνεργαστείτε με τον κτηνίατρό σας και να παρακολουθείτε την ποιότητα ζωής του σκύλου σας.
Πηγή: www.petmd.com