Εγκλωβισμένη σε ένα άτυπο «consensus» με το οποίο Ουάσινγκτον και Βερολίνο παραπέμπουν συστηματικά όλες τις σημαντικές αποφάσεις για το ελληνικό πρόγραμμα μετά το φθινόπωρο του 2017 και τις γερμανικές εκλογές φαίνεται πως βρίσκεται η Αθήνα.
Τις τελευταίες ημέρες, με σειρά δηλώσεών ή διαρροών, η μεν γερμανική κυβέρνηση «ξεκόβει» κάθε προσδοκία για σημαντικές αποφάσεις αναφορικά με το ελληνικό χρέος και πετάει ουσιαστικά το μπαλάκι στο ΔΝΤ, το δε Ταμείο ρίχνει από τη μεριά του πίσω το μπαλάκι στο Βερολίνο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα πριν τις γερμανικές εκλογές.
Όπως είναι επόμενο, οι εξελίξεις αναμένεται να επηρεάσουν -αργά ή γρήγορα- την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση διανύει πλέον έναν αγώνα δρόμου για να κλείσει την πρώτη αξιολόγηση και να προχωρήσει γρήγορα την ολοκλήρωση της δεύτερης, προκειμένου να αποκτήσει την πολυπόθητη δυνατότητα να ενταχθεί στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης του Μάριο Ντράγκι. Μια δυνατότητα που εάν πραγματοποιηθεί θα δώσει στην κυβέρνηση το απαραίτητο δημοσιονομικό περιθώριο για να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα που φαίνεται να καταγράφουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Αρκετοί είναι, ωστόσο, εκείνοι που εκτιμούν ότι η διελκυστίνδα Βερολίνου-ΔΝΤ αναμένεται να οδηγήσει σε μια ακόμη διαδικασία ατέρμονων και αέναων αξιολογήσεων που θα ανακυκλώνουν τις αιτήματα και απαιτήσεις και θα αναλώνουν τις δυνάμεις της Αθήνας. Σε κάθε περίπτωση, εκείνο που διαφαίνεται πλέον ως πιο πιθανό ενδεχόμενο είναι ότι οι μεγάλες αποφάσεις για την Ελλάδα αναβάλλονται. Με την κοινή συναίνεση Ουάσινγκτον και Βερολίνου. Τουλάχιστον μέχρι τις γερμανικές εκλογές το φθινόπωρο του 2017.
Από το Βερολίνο στην Ουάσινγκτον
Την Τετάρτη το βράδυ, ο έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος βρισκόταν στο Λουξεμβούργο για να συναντήσει τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ. Ένα από τα θέματα της συζήτησης ήταν και εκείνο της προετοιμασίας των μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, αρκετά χιλιόμετρα βορειότερα, ο γερμανός υπουργός Οικονομικών διατύπωνε για ακόμη μία φορά την πάγια θέση του Βερολίνου για το ελληνικό χρέος. «Τα επιτόκια και οι πληρωμές των δόσεων δεν είναι το πρόβλημα για την Ελλάδα» δήλωνε με το γνωστό ατάραχο ύφος του ο κ. Σόιμπλε.
Είχε προηγηθεί μερικές ημέρες νωρίτερα και επίσημη τοποθέτηση του εκπροσώπου του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, με την οποία το Βερολίνο μετέθετε για μετά το 2018 την όποια συζήτηση για το ελληνικό χρέος. Όπως είχε δηλώσει ο εκπρόσωπος του κ. Σόιμπλε, ισχύει η απόφαση που λήφθηκε στο Eurogroup του περασμένου Μαΐου. «Αν χρειαστούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης χρέους, αυτά θα ληφθούν το νωρίτερο το 2018 και αφού ολοκληρωθεί επιτυχώς το τρίτο Μνημόνιο», τόνισε.
Το μήνυμα δεν είχε βεβαίως μόνο ως αποδέκτη την ελληνική κυβέρνηση αλλά και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο επιμένει σε μια γενναία και άμεση ρύθμιση για το ελληνικό χρέος, πιο γενναία και πιο άμεση από αυτήν που φαίνεται ότι διατίθεται να προχωρήσει η Ευρώπη.
Και από την Ουάσιγκτον πίσω στο Βερολίνο
Και μπορεί ο γερμανός υπουργός Οικονομικών να εμφανίστηκε βέβαιος για τη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, σημειώνοντας ότι «το ΔΝΤ πρέπει και θα παραμείνει ενεργό», τα πράγματα ωστόσο περιπλέκονται, μετά τα αποτελέσματα της ετήσιας έκθεσης για την ελληνική οικονομία που έδωσε στη δημοσιότητα το ΔΝΤ την περασμένη εβδομάδα.
Σε αυτήν, το Ταμείο αμφισβητεί για ακόμη μία φορά τη βιωσιμότητα του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ σημειώνει ότι προκειμένου να επανέλθει σε τροχιά το ελληνικό χρέος θα απαιτηθεί πολύ μεγαλύτερη και πολύ πιο άμεση ελάφρυνση από αυτήν που η ΕΕ δηλώνει ότι είναι διατεθειμένη να προχωρήσει.
Αυτό που υπήρχε ως υπόνοια στην έκθεση του Ταμείου, αν κανείς διάβαζε ανάμεσα στις γραμμές, απέκτησε μια σαφώς πιο ρητή μορφή την Παρασκευή με διαρροή που έγινε σε διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο.
Μιλώντας στο πρακτορείο Βloomberg, αξιωματούχος της ευρωζώνης έδωσε μια αίσθηση των διαθέσεων με τις οποίες το ΔΝΤ προσεγγίζει πλέον το ελληνικό ζήτημα. «Το ΔΝΤ μπορεί να μην συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα πριν τις γερμανικές εκλογές», σημείωσε ο αξιωματούχος.
Που το πάνε Γερμανία και ΔΝΤ
Και στην περίπτωση αυτή, ο αποδέκτης του μηνυμάτων του Ταμείου δεν είναι φυσικά μόνο η Αθήνα αλλά και η γερμανική κυβέρνηση, η οποία τις τελευταίες ημέρες δέχεται σημαντικές πιέσεις για το ελληνικό ζήτημα.
Σύμφωνα με όσα μεταδίδουν γερμανικά μέσα ενημέρωσης, αυξάνονται οι αντιδράσεις και η δυσθυμία στο στρατόπεδο των συντηρητικών βουλευτών του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της κ. Μέρκελ, για το γεγονός ότι τη στιγμή που εκταμιεύονται δισεκατομμύρια για την Αθήνα από το Βερολίνο, το ΔΝΤ δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει το ρόλο του στο ελληνικό πρόγραμμα.
Υπενθυμίζεται ότι κατά τη διάρκεια των συζητήσεων που έγιναν πέρυσι στη γερμανική Bundestag για την έγκριση του τρίτου πακέτου διάσωσης, μία από τις βασικές δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι γερμανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήταν ότι η συμμετοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πρόγραμμα αποτελεί όρο για τη συμμετοχή του Βερολίνου.
Αυτή η φαινομενική αντίφαση ανάμεσα στη Γερμανία και το ΔΝΤ έχει βεβαίως και μια αντίστροφη όψη.
Όπως δείχνουν τα πράγματα, Ουάσινγκτον και Βερολίνο φαίνεται να συμβιβάζονται όλο και περισσότερο με την ιδέα ότι οι όποιες μεγάλες αποφάσεις για το μέλλον του ελληνικού προγράμματος θα ληφθούν μετά τις γερμανικές εκλογές του 2017.