Ανάμεσα στις συμπληγάδες των δανειστών και των αγροτών βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση, με την εβδομάδα που ξεκίνησε να αναμένεται δύσκολη και στα δύο μέτωπα. Tη Δευτέρα το απόγευμα ξεκινούν οι διαπραγματεύσεις για την πρώτη αξιολόγηση με τους επικεφαλής των εκπροσώπων των Θεσμών να συναντούν τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο. Οι διαπραγματεύσεις θα είναι -όπως όλα δείχνουν- χρονοβόρες παρά την επιθυμία της κυβέρνησης να ολοκληρωθούν το ταχύτερο δυνατόν. Ενδεικτικές του κλίματος που επικρατεί στις τάξεις των δανειστών είναι οι δηλώσεις του επικεφαλής του EuroWorkingGroup Τόμας Βίζερ, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ αποκάλυψε πως είναι στην πραγματικότητα αδύνατον να προβλεφθεί το ακριβές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης στην παρούσα φάση. Το «μαρτύριο» της διαδικασίας αξιολόγησης θα πραγματοποιηθεί μάλιστα σε... δόσεις, όπως ανέφεραν το Σάββατο κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών, καθώς οι εκπρόσωποι των Θεσμών αναμένεται να αποχωρήσουν στο τέλος της εβδομάδας και να επιστρέψουν αργότερα.
Εν τω μεταξύ, οι αγρότες παραμένουν στα μπλόκα που έχουν στήσει σε όλη την Ελλάδα τις τελευταίες δύο εβδομάδες, δείχνοντας μια σαφή διάθεση να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους από Δευτέρα, χωρίς να αποκλείεται και αιφνίδιο «μπλακ άουτ» στο εθνικό οδικό δίκτυο. Την ίδια στιγμή, διαμηνύουν πως τουλάχιστον μέχρι την ερχόμενη Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου -ημέρα της απεργίας που έχουν προκηρύξει ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ και άλλες επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες για το ασφαλιστικό- δεν πρόκειται να συναντήσουν τον πρωθυπουργό.
Αξιολόγηση σε δόσεις με θέματα-φωτιά για την αξιολόγηση
Στις 5.00 το απόγευμα της Δευτέρας ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αναμένεται να έχει μια πρώτη εισαγωγική συζήτηση με τους επικεφαλής των εκπροσώπων των Θεσμών, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για την αξιολόγηση. Το «μοντέλο» των συζητήσεων ωστόσο θα είναι αρκετά διαφορετικό από ό,τι είχαμε συνηθίσει στις προηγούμενες συναντήσεις Αθήνας-Θεσμών, αφού αυτή τη φορά η διαπραγμάτευση θα εξελιχθεί σε φάσεις. Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Οικονομικών, η πρώτη φάση θα διαρκέσει λίγες μέρες, καθώς θα υπάρξει διάλειμμα στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας. Στη συνέχεια οι Θεσμοί θα επιστρέψουν προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρώτη φάση της έλευσης του «Κουαρτέτου» έχει ως στόχο την αποσαφήνιση των «κατευθυντήριων γραμμών» έτσι ώστε να προχωρήσει στη συνέχεια η διαπραγμάτευση.
Η πορεία της διαπραγμάτευσης προβλέπεται ωστόσο δύσβατη καθώς μια σειρά από «θέματα-φωτιά» -στα οποία η απόκλιση Αθήνας-δανειστών παραμένει μεγάλη- θα πρέπει να λυθούν άμεσα. Δίχως αμφιβολία, στην κορυφή της ατζέντας βρίσκεται το θέμα της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο διατηρεί πολύ έντονες ενστάσεις για την ελληνική πρόταση τουλάχιστον σε δύο σημεία. Το πρώτο αφορά το θέμα της αύξησης των εργοδοτικών εισφορών, με το ΔΝΤ να υποστηρίζει πως κάτι τέτοιο θα έπληττε την ανάπτυξη και τη δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Το δεύτερο αφορά την απαίτηση για οριζόντιες περικοπές στις συντάξεις και συμπίεση προς τα κάτω ακόμα και της κατώτατης σύνταξης, καθώς σύμφωνα με το Ταμείο το σχέδιο Κατρούγκαλου δεν εξασφαλίζει τη μείωση της ασφαλιστικής δαπάνης κατά 1.8 δισ. το 2016.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, πρέπει να υπογραμμιστεί πως το θέμα της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης δεν αποτελεί τον μόνο «κάβο» που θα πρέπει να ξεπεράσει η κυβέρνηση, δεδομένου ότι υπάρχουν και άλλες εκκρεμότητες με σοβαρό ενδεχομένως κοινωνικό αντίκτυπο που θα πρέπει να ρυθμιστούν. Η πρώτη εκκρεμότητα αφορά τα δημοσιονομικά και ειδικότερα το δημοσιονομικό κενό του 2016 και το μεσοπρόθεσμο για το 2017-2018. Στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων παραμένει ακόμη το θέμα των κόκκινων δανείων που αφορούν την πρώτη κατοικία και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που μεταφέρθηκε από τη διαπραγμάτευση της δεύτερης δέσμης προαπαιτούμενων. Τέλος, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης θα τεθεί και το ζήτημα του πολυσυζητημένου νέου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων.
Με αυτόν τον όγκο θεμάτων σε εκκρεμότητα, δεν δημιουργεί ίσως ιδιαίτερη αίσθηση η δήλωση του επικεφαλής του EWG Τόμας Βίζερ ότι δεν μπορεί να προβλέψει κανείς το ακριβές χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. «Το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί στο παρόν στάδιο», είπε χαρακτηριστικά ο Βίζερ.
Διαπραγμάτευση με το βλέμμα στους αγρότες
Την ίδια στιγμή πάντως, οι ανησυχίες στο κυβερνητικό στρατόπεδο εντείνονται καθώς οι κινητοποιήσεις των αγροτών για το ασφαλιστικό κλιμακώνονται ενόψει και της απεργίας που έχουν κηρύξει ΓΣΕΕ, ΑΔΕΕ και πλήθος επαγγελματικών κλάδων για την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου.
Οι αγρότες παραμένουν εδώ και δύο εβδομάδες στα μπλόκα που έχουν στήσει σε όλη την Ελλάδα, ενώ από Δευτέρα οι κινητοποιήσεις αναμένεται να λάβουν εντονότερο χαρακτήρα. Όπως μάλιστα διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν πρόκειται κανείς να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα μέχρι την Πέμπτη.
Ειδικότερα, οι αγρότες του Νότιο Έβρου αποφάσισαν να προχωρήσουν στον αποκλεισμό του τελωνείου των Κήπων τη Δευτέρα και μάλιστα επ'αόριστον. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση που έκανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συλλόγου Αγροτών Αλεξανδρούπολης, σύμφωνα με την οποία οι εξελίξεις δεν δημιουργούν μέχρι στιγμής τις προϋποθέσεις για την έναρξη διαλόγου με την κυβέρνηση. Όπως σημείωσε, δεν έχει ικανοποιηθεί το κύριο αίτημα του αγροτικού κόσμου για απόσυρση των επίμαχων νομοσχεδίων, ασφαλιστικού και φορολογικού.
«Αυτό που συμβαίνει είναι παραλογισμός. Πιστεύουμε ότι είναι εφικτή η βελτίωση του ασφαλιστικού. Να πληρώσουμε, αλλά να μπορούμε να επιβιώσουμε. Δεν μπορούμε να είμαστε ισάξια ανταγωνιστικοί με τους Ευρωπαίους όταν εκεί η φορολογία είναι της τάξης του 3-5 ή 7% και εδώ συζητάμε για διψήφια μεγέθη», ανέφερε.
Εν τω μεταξύ, και στα Τέμπη οι αγρότες αναμένεται να προχωρήσουν σε κλιμάκωση των δράσεών τους από τη Δευτέρα με αύξηση των ωρών του αποκλεισμού της Εθνικής Οδού. H τελική απόφαση πάντως αναμένεται να ληφθεί τη Δευτέρα το μεσημέρι στη Γενική Συνέλευση του μπλόκου, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι στις προθέσεις των αγροτών βρίσκεται και το ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε 12ωρο «κλεισίμο» της Κοιλάδας των Τεμπών.
Μεγάλο «κρας-τεστ» για την κυβερνητική αντοχή αναμένεται όμως να αποτελέσει και η γενική απεργία της 4ης Φεβρουαρίου για τις αλλαγές που προωθούνται στο ασφαλιστικό. Στην απεργία θα συμμετάσχουν εκτός από τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ και οργανώσεις ελεύθερων επαγγελματιών και επιστημόνων. Στάση εργασίας θα πραγματοποιήσουν και οι εργαζόμενοι σε λεωφορεία, τρόλεϊ, μετρό, ηλεκτρικό σιδηρόδρομο και τραμ.