Aπό την αμφισβήτηση της Λωζάνης στο ναυάγιο του Μοντ Πελεράν

«Από τη Λωζάνη στο Μοντ Πελεράν, ένας Ερντογάν δρόμος». Αυτός θα μπορούσε να είναι ο τίτλος των όσων διαδραματίζονται την τελευταία περίοδο με πρωταγωνιστή τον μεγάλο άνδρα της Τουρκίας. Η στάση του Ταγίπ Ερντογάν σε μια σειρά από ζητήματα που άμεσα ή έμμεσα σχετίζονται με την Ελλάδα προκαλεί έντονη ανησυχία στην Αθήνα.

Από το κυπριακό και τις συνομιλίες στο Μοντ Πελεράν ή την γεμάτη αναταραχές ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονος μέχρι την αμφισβήτηση της συνθήκης της Λωζάνης που τείνει να λάβει χαρακτήρα κανονικότητας και τις απειλές περί τορπιλισμού της συμφωνίας για το προσφυγικό, ο Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται να προκαλεί και να επιμένει.

Σε αυτό το πλαίσιο, και παρά τους χαμηλούς τόνους που διατηρεί η Αθήνα, ο προβληματισμός ότι σε μια ενδεχόμενη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, εάν αυτή γίνει, ενδέχεται να τεθούν και άλλα ζητήματα είναι μεγάλος.

Από τη Λωζάνη στο Μοντ Πελεράν

Σε μια επίδειξη πολιτικής δύναμης, ο τούρκος πρόεδρος κάνει σταθερά τους τελευταίους μήνες αναφορές στα σύνορα της καρδιάς του, σύνορα που κατά τον ίδιο δεν ταυτίζονται με εκείνα της σύγχρονης Τουρκίας, και επιχειρεί βαθμηδόν να χτίσει ένα αναθεωρητικό προφίλ, υποδαυλίζοντας τα νεο-εθνικιστικά συναισθήματα ενός μέρους του τουρκικού πληθυσμού. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Ερντογάν διαμηνύει με κάθε τρόπο ότι η χώρα του αισθάνεται εγκλωβισμένη από την Συνθήκη της Λωζάνης. Την περασμένη Τρίτη, ο κ. Ερντογάν ξεπέρασε μάλιστα τον εαυτό του, θέτοντας για πρώτη φορά και θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της Συνθήκης της 24ης Ιουλίου 1923.

«Οι κανόνες που έθεσαν οι νικήτριες δυνάμεις του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν έδιναν στην Τουρκία το δικαίωμα της επιβίωσης. Με την Συνθήκη των Σεβρών η Τουρκία διαμελιζόταν σε 7-8 κομμάτια. Η Τουρκία δεν αποδέχθηκε αυτή την διχοτόμηση και σχημάτισε τα σημερινά σύνορα. Η συζήτηση για την Συνθήκη της Λωζάνης ξεκινά από αυτό το σημείο...Φυσικά αντιμετωπίζουμε με ευχαρίστηση ότι κερδίσαμε στην Συνθήκη της Λωζάνης. (Όμως), η Λωζάνη δεν είναι μια συνθήκη που δεν μπορεί να συζητηθεί. Σε καμία περίπτωση δεν είναι ένα ιερό κείμενο, δεν είναι ιερό βιβλίο. Και φυσικά θα την συζητήσουμε...Θα εργαστούμε για να εξασφαλίσουμε κάτι καλύτερο... Είμαστε αποφασισμένοι να οδηγήσουμε την Τουρκία πιο πέρα», είπε επί λέξει ο τούρκος πρόεδρος.

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν δει μέχρι στιγμής το φως της δημοσιότητας, ένας από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν στο ναυάγιο των διαπραγματεύσεων στο Μοντ Πελεράν της Ελβετίας για το Κυπριακό ήταν και ο ρόλος της Άγκυρας. Η επιμονή της δηλαδή να μην κλείσει το εδαφικό στις κατ'ιδίαν συνομιλίες Αναστασιάδη-Ακιντζί, αλλά να τεθεί και αυτό, μαζί με το κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων, σε μια πολυμερή διάσκεψη στο οποίο θα γινόταν ένα συνολικό «πάρε-δώσε».

Σύμφωνα μάλιστα με ορισμένες εκτιμήσεις, η στάση που τήρησε ο έλληνας υπουργό Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, η οποία δεν φαίνεται πως ήταν και η βοηθητικότερη, λειτούργησε ως η «τέλεια» αφορμή για περαιτέρω σκλήρυνση της συμπεριφοράς της γείτονος.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα αναφέρει ο πρώην βουλευτής της ΕΔΕΚ και επικεφαλής της ελληνοκυπριακής ομάδας στην Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά της Κύπρου, Τάκης Χατζηδημητρίου. «Περιεπλάκη το εδαφικό, κατά τρόπο αχρείαστο, με την υποστήριξη από μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης της εκ των προτέρων συμφωνίας για τις εγγυήσεις. Η ακραία θέση για τις εγγυήσεις έφερε σκλήρυνση της τούρκικης θέσης για το εδαφικό, που είναι η σοβαρότερη πλευρά για την επίλυση του προβλήματος» τονίζει μεταξύ άλλων.

Και από το προσφυγικό στην ενταξιακή πορεία

Εν τω μεταξύ, ο τούρκος πρόεδρος εμφανίζεται σφόδρα ενοχλημένος με την Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο αναφορικά με το θέμα του προσφυγικού όσο και σε σχέση με το άμεσα συνδεδεμένο ζήτημα της ενταξιακής πορείας της γείτονος. Σύμφωνα με δημοσίευμα της κυπριακής εφημερίδας «Πολίτης», στη συνομιλία που είχε ο κ. Ερντογάν με το Αλέξη Τσίπρα την περασμένη Παρασκευή, ο τούρκος πρόεδρος φέρεται να ήταν εξοργισμένος με τους Ευρωπαίους για το προσφυγικό και «εξέφρασε σφοδρά παράπονα λέγοντας ότι η Τουρκία έκανε αυτά που έπρεπε να κάνει, αλλά οι Ευρωπαίοι αθέτησαν τις υποσχέσεις τους, όπως είπε».

Βεβαίως δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Ερντογάν εξαπολύει σφοδρές επιθέσεις εναντίον της ΕΕ για το θέμα, κατηγορώντας την για αθέτηση των υπεσχημένων και απειλώντας να τινάξει στον αέρα τη συμφωνία για το προσφυγικό. Πριν από δύο περίπου εβδομάδες, σε μια ακόμη ρητορική έξαρση, ο κ. Ερντογάν απείλησε εμμέσως τους Ευρωπαίους ότι θα στείλει στη Δύση τα 3 εκατομμύρια πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία. Δεν χρειάζεται κανείς να σχολιάσει τα αποτελέσματα που θα είχε μια τέτοια κίνηση για τη χώρα μας.

Μια μέρα πριν, η Κομισιόν είχε δημοσιεύσει την έκθεσή της για την Τουρκία στην οποία διαπίστωνε σοβαρά βήματα οπισθοδρόμησης στους τομείς των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Πρόκειται για την πρώτη έκθεση, από την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, που καταγράφει επιδείνωση αντί για βελτίωση στους τομείς που εξετάζει στη γείτονα χώρα.

Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερα από τη σημερινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με την οποία οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την προσωρινή παύση των ενταξιακών συνομιλιών της ΕΕ με την Τουρκία εξαιτίας της δυσανάλογης αντίδρασης της Άγκυρας στην αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Ειδικότερα, τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισαν με πολύ μεγάλη πλειοψηφία (479 έναντι 37) υπέρ ενός μη δεσμευτικού αιτήματος για πάγωμα των διαπραγματεύσεων, το οποίο απευθύνουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

Η ψήφος των ευρωβουλευτών παραβιάζει θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες, δήλωσε ο τούρκος υπουργός αρμόδιος για τις υποθέσεις της ΕΕ Ομέρ Τσελίκ. Η Τουρκία δεν παίρνει στα σοβαρά την ψηφοφορία αυτή, πρόσθεσε ο Τσελίκ, ενώ τόνισε πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν βλέπει τα σημαντικά όταν ασχολείται με την Τουρκία. Τέλος διαμήνυσε πως το ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει να προσέχει πώς μιλάει όταν αναφέρεται στον πρόεδρο Ερντογάν.

Τι θα συζητήσουν Αλέξης Τσίπρας και Ερντογάν

Με βάση τα παραπάνω, ανοιχτό παραμένει το ερώτημα με ποιούς μοχλούς πίεσης και ποια διαπραγματευτικά χαρτιά θα προσέλθει ο έλληνας πρωθυπουργός σε μια συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν για το Κυπριακό, εάν αυτή τελικώς γίνει.

Σημειώνεται ότι ένα πέπλο μυστηρίου εξακολουθεί να καλύπτει την ενδεχόμενη συνάντηση. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε η κυπριακή εφημερίδα «Πολίτης», η συνάντηση θα λάβει χώρα στο Άμπου Ντάμπι την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου. Όπως αναφέρει η κυπριακή εφημερίδα, η συνάντηση θα γίνει στο περιθώριο διεθνούς εκδήλωσης που θα λάβει χώρα στην πρωτεύουσα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Πάντως πως η παρουσία των Τσίπρα και Ερντογάν στην εν λόγω εκδήλωση είχε προγραμματιστεί πριν προκύψει ανάγκη συνάντησής τους για το Κυπριακό.

Από την άλλη πλευρά το Μέγαρο Μαξίμου διαψεύδει τις πληροφορίες αυτές και υποστηρίζει ότι δεν έχει προγραμματιστεί καμία συνάντηση. Όπως επισημαίνουν οι σχετικές πληροφορίες, η μόνη περίπτωση αυτή να πραγματοποιηθεί είναι να έχει υπάρξει συγκεκριμένη πρόοδος στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr