Συλλήβδην αμφισβητεί η τομεάρχης Οικονομικών και βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, Έφη Αχτσιόγλου, την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση Ενεργειακής κρίσης και ακρίβειας, στη συνέντευξη που παραχωρεί στο Capital.gr. Το ζήτημα δεν είναι "ποσοτικό", δηλώνει η ίδια, αλλά ζήτημα "πολιτικών προτεραιοτήτων".
Υπό αυτή την έννοια, διευκρινίζει ότι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν δεν εμπεριέχουν αύξηση του δημοσιονομικού κόστους αλλά αφορούν σε διαφορετικό μείγμα πολιτικής.
"Αν υπήρχε φορολόγηση κερδών των εταιρειών παραγωγών ενέργειας θα έφερνε δημοσιονομικό περιθώριο, θα έφερνε έσοδα στο κράτος. Τα μέτρα προστασίας που εμείς λέμε, η μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα κατώτατα όρια που επιτρέπει η Ε.Ε, κοστίζουν 1,5 δισ., για έναν χρόνο" επισημαίνει και τονίζει την ανάγκη επιβολής πλαφόν στα τιμολόγια της ΔΕΗ και του Φυσικού Αερίου.
Σε ό,τι αφορά την αύξηση του χρέους, η κ. Αχτσιόγλου, εμφανίζεται καθησυχαστική:
"Χάρη στη συμφωνία που πέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2018 για τη ρύθμιση του χρέους, έχουμε έναν καθαρό διάδρομο μπροστά μας ως προς την εξυπηρέτηση των δανειακών μας υποχρεώσεων, ο οποίος διάδρομος θα είναι -ήταν τουλάχιστον με τη συμφωνία εκείνη- ανεπηρέαστος από τυχόν άλλους κλυδωνισμούς. Αυτό το λέω για να έχουμε μία ψυχραιμία και να μη δημιουργούμε πανικούς που μπορεί να μην έχουν και ιδιαίτερη σχέση με την πραγματικότητα".
-Έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε σήμερα στο Capital.gr την κυρία Έφη Αχτσιόγλου, βουλευτή Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ και τομεάρχη Οικονομικών. Κα Αχτσιόγλου καλησπέρα, ευχαριστούμε θερμά που είστε μαζί μας.
Καλησπέρα, εγώ ευχαριστώ.
- Συναντιόμαστε δυστυχώς σε μία πολύ δύσκολη συγκυρία, υπάρχει ένα εκρηκτικό μείγμα: ενεργειακή κρίση, ακρίβεια, τα απόνερα της πανδημίας. Δεν έχει τελειώσει η Πανδημία ακόμη -και μέσα σε όλα αυτά έχει προκύψει και η ρωσική εισβολή. Έχουν ανατραπεί όλες οι βεβαιότητες που τυχόν είχαμε ως τώρα και όλες οι προβλέψεις μας. Θα μπω κατευθείαν στο θέμα αμφισβητείτε ότι είναι εισαγόμενη η κρίση;
Κ. Ζορμπά, έχετε δίκιο ότι είμαστε σε μία εποχή πολλαπλών κρίσεων και πριν προλάβουμε να συνέλθουμε από τη μία, βρισκόμαστε σε μία άλλη. Και η πανδημική κρίση, η οικονομική κρίση διάχυτη εδώ και καιρό και η ρωσική εισβολή τώρα που επιδεινώνει την κατάσταση. Αν είναι εισαγόμενη η κρίση; Η οικονομική κρίση, η κρίση της ακρίβειας στην πραγματικότητα όπως τη βιώνουμε τώρα, σχεδόν το σύνολο, η συντριπτική πλειονότητα του κόσμου, είναι μία κρίση η οποία έχει ξεκινήσει ήδη από τα τέλη του καλοκαιριού. Άρα δεν μπορεί κανείς σοβαρά να πει ότι είναι μία κρίση που προέκυψε λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ούτε μπορεί κανείς σοβαρά να πει ότι το πρόβλημα της ακρίβειας ξεκίνησε να ταλανίζει τα νοικοκυριά πριν από ένα μήνα. Δεν είναι αληθές αυτό και νομίζω ότι οι πολίτες το γνωρίζουν καλύτερα από όλους μας. Το πρόβλημα με την εκρηκτική ακρίβεια έχει ξεκινήσει στη χώρα μας ήδη από τα τέλη του καλοκαιριού. Από τα τέλη Αυγούστου δηλαδή και θυμάστε ότι ήδη από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ο ΣΥΡΙΖΑ επέμεινε πάρα πολύ για την ανάγκη λήψης συγκεκριμένων μέτρων προκειμένου να προστατευτούν τα νοικοκυριά και οι εργαζόμενοι. Ο κ. Μητσοτάκης το είχε απαξιώσει και υποβαθμίσει το ζήτημα, εκτιμώντας ότι δεν πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα, εκτιμώντας ότι θα είναι κάτι που θα τελειώσει πάρα πολύ σύντομα ή ότι με τις μικρές παρεμβάσεις που έκανε θα μπορούσε να καλύψει τις απώλειες των πολιτών. Θυμάστε ότι είχε πει από το Βήμα της ΔΕΘ ότι με τις παρεμβάσεις που θα κάνω θα καλύψω περίπου το 80% των απωλειών. Είναι προφανές ότι κάτι τέτοιο δεν συνέβη.
- Παρόλα αυτά όμως, σε όλη τη διάρκεια της πανδημίας η κυβέρνηση έχει δαπανήσει πολύ μεγάλα ποσά για τη στήριξη επιχειρήσεων και πολιτών. Δηλαδή ήταν μία ξαφνική κρίση την οποία για να τη διαχειριστεί αναγκάστηκε να ανοίξει πραγματικά το πουγκί του κράτους και αναρωτιέμαι υπήρχαν αυτά τα περιθώρια, υπάρχουν ακόμη, γιατί εσείς και τότε ζητούσατε ακόμη περισσότερα μέτρα, γιατί ναι μεν δεν είμαστε μνημόνιο προφανώς αλλά είμαστε ακόμα σε αυξημένη εποπτεία.
Καταρχάς η κυβέρνηση και στο οικονομικό σκέλος, τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης που προέκυψε από την Πανδημία, εξαρχής επισημαίνουμε ότι ακολουθεί μία λάθος κατεύθυνση. Δεν ήταν μόνο ποσοτικό το ζήτημα. Ήταν ποιοτικό. Ήταν δηλαδή ότι επέλεγε μέτρα τα οποία φάνηκε ότι δεν μπορούσαν ουσιωδώς να βοηθήσουν εργαζόμενους και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Τους εργαζόμενους, κυρίως γιατί προέβαινε σε μία επιλογή αναστολής του συνόλου των εργασιακών δικαιωμάτων και μία επιδοματική πολιτική η οποία δεν είχε σχέση με την κάλυψη του μισθού και αυτό ήταν εσφαλμένο, μία εσφαλμένη επιλογή που έκανε. Τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, διότι παρενέβαινε με έναν τρόπο που δεν στόχευε ορθά τις επιχειρήσεις που είχαν περισσότερο πρόβλημα. Για αυτό και τελικά όπως θα μπορείτε και εσείς από ρεπορτάζ να διαπιστώσετε, υπήρξαν πολλές επιχειρήσεις που πήραν πολλά χρήματα και ίσως δεν θα χρειαζόντουσαν και άλλες δεν πήραν καθόλου. Και συγχρόνως τα είχε σχεδιάσει ώστε αυτά να είναι δάνεια με αποτέλεσμα να σωρεύονται χρέη σε επιχειρήσεις και να μην μπορούν στην πραγματικότητα να αναπνεύσουν.
Να βρίσκονται δηλαδή σε ένα χρονικό σημείο πιεσμένες. Από τη μία, να μην έχουν πρόσβαση σε ρευστότητα γιατί έχουμε και το εμπόδιο της πρόσβασης στις τράπεζες και από την άλλη να έχουν και ένα πάρα πολύ αυξημένο χρέος. Εν συνεχεία, η κυβέρνηση άρχισε να μικροδιορθώνει σιγά-σιγά το λάθος της με τον δανεισμό. Δηλαδή να αλλάζει το σχέδιο που είχε κάνει με την επιστρεπτέα προκαταβολή και να την ορίζει κατά κομμάτι ως μη επιστρεπτέα. Όμως αυτό ήταν κάτι που εμείς εξαρχής επισημαίναμε ότι θα έπρεπε να είναι αλλιώς.
Σε ό, τι αφορά το δημοσιονομικό που λέτε και αν υπάρχει χώρος και αν υπάρχουν περιθώρια, θα ήθελα εδώ να βάλω το ζήτημα λίγο των πολιτικών προτεραιοτήτων.
Η κυβέρνηση λέει ότι τα περιθώρια είναι πάρα πολύ στενά. Όταν έρχεται η ώρα να πάρει μέτρα που είναι προφανές ότι μπορούν να προστατεύσουν τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία -ας πούμε τώρα η μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης των καυσίμων στα κατώτατα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι σαφές ότι είναι ένα μέτρο το οποίο θα προστάτευε ουσιωδώς νοικοκυριά και εργαζόμενους- λέει ότι δεν υπάρχει περιθώριο για αυτό αλλά βρίσκει περιθώριο ή βρίσκει δημοσιονομικό χώρο όταν είναι να πάρει μέτρα τα οποία ευνοούν ελάχιστους των ανώτατων εισοδηματικών στρωμάτων. Δείτε για παράδειγμα στην ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης προχώρησε σε αυτό. Αυτό είναι μία επιλογή η οποία κοστίζει μεσοσταθμικά 1,5 δισ. τον χρόνο, είναι πολύ βαρύ, μία πολύ βαριά δημοσιονομικά επιλογή που ευνοεί ποιους; Εγώ βάζω και ερώτημα αν ευνοεί ελάχιστους, και δεν κάνει τη μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα που κοστίζει ακριβώς το ίδιο.
- Θέλω να επανέλθω λίγο στη δική σας πρόταση, στα μέτρα που θα λαμβάνατε εσείς -και κατά τη διάρκεια της πανδημίας- και τώρα τη δέσμη μέτρων που ζητάτε για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και της ακρίβειας. Έχουν κοστολογηθεί αυτά σε σχέση με τα δημοσιονομικά περιθώρια;
Απολύτως. Για τα μέτρα για την ακρίβεια εμείς από την αρχή λέμε -και αυτό είναι κάτι που η κυβέρνηση σκοπίμως το αποσιωπά- από την αρχή λέμε ότι θα πρέπει να υπάρχει πλαφόν στα τιμολόγια της ΔΕΗ και του φυσικού αερίου. Θα έπρεπε να υπάρχει παρέμβαση στην τιμολογιακή πολιτική της ΔΕΗ. Η κυβέρνηση δεν έκανε αυτό. Η κυβέρνηση αποφάσισε να ιδιωτικοποιήσει τη ΔΕΗ την κρίσιμη στιγμή και αποφάσισε να μην βάλει πλαφόν στην πραγματικότητα στις τιμές της ενέργειας και να μην ορίσει ένα πλαφόν στα κέρδη τελικά των εταιρειών παραγωγών ενέργειας οι οποίες αισχροκερδούν όλη αυτή την περίοδο. Ο κ. Μητσοτάκης 8 μήνες μετά ακόμη λέει ότι δεν ξέρει αν υπάρχουν κέρδη της εταιρείας στην αγορά. Μέχρι και η Κομισιόν έδειξε και είπε "φορολογήστε υπάρχουν ουρανοκατέβατα κέρδη" και ο κ. Μητσοτάκης ακόμη αναρωτιέται αν υπάρχουν. Αυτή είναι μία πολιτική η οποία δείχνει ανοχή στην αισχροκέρδεια. Άρα αυτό είναι μία σοβαρή παρέμβαση που ο κ. Μητσοτάκης δεν κάνει. Πορτογαλία-Ισπανία κέρδισαν πριν από λίγες μέρες στη Σύνοδο Κορυφής ακριβώς αυτή τη δυνατότητα. Την εξαίρεση δηλαδή από τον τρόπο που λειτουργεί το χρηματιστήριο ενέργειας για να βάλουν πλαφόν. Η δική μας κυβέρνηση με κατεβασμένο κεφάλι γύρισε πίσω χωρίς να διεκδικήσει. Αυτό δεν κοστίζει όπως αντιλαμβάνεστε δημοσιονομικά.
Αντιθέτως, αν υπήρχε φορολόγηση κερδών των εταιρειών παραγωγών ενέργειας θα έφερνε δημοσιονομικό περιθώριο, θα έφερνε έσοδα στο κράτος. Πάμε παρακάτω τώρα σε μέτρα προστασίας. Τα μέτρα προστασίας που εμείς λέμε, η μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα κατώτατα όρια που επιτρέπει η Ε.Ε, κοστίζει 1,5 δισ., για έναν χρόνο. Προσοχή. Εμείς δεν λέμε κατάργηση αυτών των φόρων. Γιατί πολλοί σκοπίμως το διαστρεβλώνουν. Μιλάμε για μείωση στα κατώτατα όρια που επιτρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί αυτή τη στιγμή στη χώρα μας είναι αρκετά πιο πάνω. Αυτό θα ήταν ένα μέτρο ουσιώδους προστασίας. Περιλαμβάνει και το πετρέλαιο θέρμανσης. Θα μπορούσαν τα νοικοκυριά να έχουν ζεσταθεί αυτό τον πολύ δύσκολο χειμώνα. Περιλαμβάνει και το πετρέλαιο κίνησης, τη βενζίνη. Το έχουν κάνει 18 κράτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα στα κατώτατα όρια. Ακόμη κι αν το σύνολο των τροφίμων κατέβαινε στο κατώτατο όριο του ΦΠΑ αυτή θα κοστίσει περίπου 950 εκατομμύρια. Μιλάμε για ένα πακέτο που είναι κάτω από 2,5 δισ., θα μπορούσε να εφαρμοστεί για ένα χρόνο για να μπορέσουμε να έχουμε ουσιώδη προστασία.
Η κυβέρνηση αντί αυτών, δεν παρεμβαίνει στην τιμολογιακή πολιτική και επιλέγει να επιδοτεί την αισχροκέρδεια σε μόνιμη βάση -γιατί αυτές είναι οι επιδοτήσεις που κάνει στα νοικοκυριά. Είναι ουσιαστικά μία επιδότηση της αισχροκέρδειας- αφού δεν την κόβει δεν παρεμβαίνει στη ρίζα του προβλήματος. Άρα ρίχνει χρήματα και από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αλλά και οι πολίτες από την τσέπη τους, για να συνεχιστεί μία κατάσταση η οποία επιτρέπει κερδοφορία ελαχίστων. Αυτή είναι η βασική δομική λάθος προσέγγιση του προβλήματος. Το πρόβλημα, επιμένω ότι είναι και ποιοτικό και χρονικό. Η κυβέρνηση επιλέγει να προβάλλει το ποσοτικό αλλά έχει πολλή σημασία ότι παρόμοιου κόστους μέτρα που ευνοούν ανώτατα εισοδηματικά κλιμάκια, τα έχει πάρει χωρίς να ανησυχεί εάν θα της μείνει δημοσιονομικός χώρος.
- Γιατί κάποια ήταν και εξαγγελίες και δεσμεύσεις της προεκλογικές
Και λοιπόν; Και τώρα που συνειδητοποιεί ότι υπάρχει πολύ μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, ας ακυρώσει αυτές τις επιλογές. Αν το καταλαβαίνει. Για παράδειγμα, κάνει μείωση στο φόρο μερισμάτων, μείωση στο φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου, κατάργηση φόρου γονικών παροχών για ανώτατες περιουσίες και δεν κάνει μείωση του ΦΠΑ στο ψωμί αυτή τη στιγμή που κοστίζει το μισό από όλα αυτά που σας είπα.
- Εσείς έχετε προβληματισμό, ανησυχία για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας αλλά και για την αύξηση του χρέους; Θυμάμαι και ο κ. Τσίπρας και στη Διεθνή Έκθεση αλλά και τακτικά βλέπω και εσείς και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και το οικονομικό επιτελείο διατυπώνουν συχνά-πυκνά ανησυχία και προβληματισμό για ενδεχόμενο δημοσιονομικό εκτροχιασμό και για την αύξηση του χρέους και αναρωτιέμαι πώς συνδυάζονται με το αίτημα για περισσότερα μέτρα που δεν συζητάμε μόνο για τώρα που προέκυψε ακρίβεια αλλά και στην περίοδο της πανδημίας ζητούσατε ακόμη μεγαλύτερη στήριξη. "Ξοδέψτε , δαπανήστε" ήταν τότε το μότο.
Θα επαναλάβω κάτι που το είπα ήδη δυο-τρεις φορές, ότι μιλάμε για εντελώς διαφορετική παρέμβαση και μία εντελώς διαφορετική Πολιτική.
Δεν μιλάμε μόνο ή δεν μιλάμε κυρίως για το ποσοτικό. Επιμένω ότι μιλάμε για την ποιοτική διαφορά.
- Άρα τα μέτρα που προτείνετε εσείς είναι συγκεκριμένα και κοστολογημένα.
Απολύτως. Ειδικός φόρος κατανάλωσης στα κατώτατα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης κοστίζει 1,5 δισ. για ένα χρόνο. Η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα, ακόμη και αν όλα τα τρόφιμα έρθουν στον κατώτατο συντελεστή, κοστίζει 950 εκατομμύρια,. κάνουμε πολύ συγκεκριμένες προτάσεις από την αρχή αυτής της κρίσης αλλά και πιο πριν. Είχαμε μία συγκεκριμένη πρόταση, ένα συγκεκριμένο πολιτικό πρόγραμμα το οποίο αφορά τη δόμηση του νέου ΕΣΥ, αφορά την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τη διαγραφή του χρέους, αφορά συγκεκριμένα φορολογικά μέτρα για την εισφορά αλληλεγγύης και το τέλος επιτηδεύματος. Τα σταθερά εξ αυτών των μέτρων κοστολογίων κοστολογούνται στα 3,5 δισ., τα σταθερά δηλαδή αυτά που θα είναι σε μόνιμη βάση όχι τα on-off που σας είπα για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και το ΦΠΑ είναι κοστολογημένα. Μπορείτε να με ρωτήσετε για κάθε ένα και μπορώ να σας το πω.
Συνολικά τώρα αν δει κανείς την κατάσταση, πράγματι το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί και αυτό βαρύνει και τις επιλογές που έκανε αυτή η κυβέρνηση διότι το χρέος είναι συνάρτηση του ΑΕΠ και επειδή υπήρξε μία πολύ μεγάλη μείωσή του, υπήρξε και μία σημαντική επιβάρυνση του δημοσίου χρέους. Όμως ως προς το χρέος εγώ θέλω να είμαστε ψύχραιμοι και να δούμε το εξής: Χάρη στη συμφωνία που πέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2018 για τη ρύθμιση του χρέους, έχουμε έναν καθαρό διάδρομο διάδρομο μπροστά μας ως προς την εξυπηρέτηση των δανειακών μας υποχρεώσεων ο οποίος διάδρομος θα είναι -ήταν τουλάχιστον με τη συμφωνία εκείνη -ανεπηρέαστος από τυχόν άλλους κλυδωνισμούς. Αυτό το λέω για να έχουμε μία ψυχραιμία και να μη δημιουργούμε πανικούς οι οποίοι μπορεί να μην έχουν και ιδιαίτερη σχέση με την πραγματικότητα.
- Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ. Αυτή είναι η πρότασή σας. Το "σηκώνει" η αγορά;
Αυτή την ερώτηση ξέρετε ότι μου την έκαναν συνέχεια όταν ήμουν στο Υπουργείο Εργασίας και κάναμε τότε την αύξηση στα 650 ευρώ. Να σας απαντήσω με δύο επιχειρήματα. Μονίμως το ερώτημα είναι αν το σηκώνει κάποιος άλλος. Ποτέ δεν γίνεται ένα ερώτημα "στα αλήθεια ο εργαζόμενος μπορεί να τα βγάλει πέρα σήμερα με τον κατώτατο μισθό;" Ε δεν μπορεί. Τον Γενάρη είχε χάσει την αγοραστική δύναμη κατά 13%. Ήδη τον Ιανουάριο χωρίς να λαμβάνει κανείς υπόψη πληθωρισμό Φεβρουαρίου κλπ.
Έχουμε πια μία εμπειρία πίσω μας: Η αύξηση του κατώτατου μισθού σε μία αγορά όπως η ελληνική τονώνει την κατανάλωση, τονώνει την εσωτερική ζήτηση και τελικά βοηθάει και τις ίδιες τις επιχειρήσεις.
- Θέλω να σας ευχαριστήσω για τη συζήτησή μας, ελπίζω να ήταν ενδιαφέρουσα, πάντως ήταν σίγουρα διαφωτιστική. Σας ευχαριστούμε πολύ.
Πηγή: Capital.gr