Στις συμπληγάδες μεταξύ Βερολίνου και Ουάσινγκτον βρίσκεται για ακόμη μία φορά η Αθήνα, καθώς η ετήσια Σύνοδος του ΔΝΤ φαίνεται πως επιβεβαιώνει περίτρανα το χάσμα στρατηγικών, προσεγγίσεων και απόψεων για το ελληνικό ζήτημα ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Και μπορεί ο Ευκλείδης Τσακαλώτος να δήλωσε από την Ουάσιγκτον ότι η διάσταση απόψεων των παικτών που εμπλέκονται στο ελληνικό ζήτημα είναι γνωστή, η επαναλαμβανόμενη ωστόσο διαπίστωσή αυτής της διάστασης, σε συνδυασμό με την απουσία μιας πιθανής διεξόδου, δεν μπορούν παρά να προβληματίζουν την κυβέρνηση.
Υπό τις παρούσες συνθήκες η «ελληνική εξίσωση» μοιάζει μάλλον με ένα άλυτο πρόβλημα, αν όχι με μια «τριγωνομετρία» του χάους. Από τη μία, το Βερολίνο αρνείται να συζητήσει οποιονδήποτε προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το ελληνικό χρέος καθώς και οποιαδήποτε μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, επιθυμεί το ΔΝΤ να παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς δεν δέχεται σοβαρές πιέσεις στο εσωτερικό για αυτό. Από την άλλη, το Ταμείο έχει επιμένει σε άμεση και βαθύτερη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και χαμηλότερα πλεονάσματα, αλλιώς θέτει ως αναγκαιότητα τη λήψη νέων μέτρων από την ελληνική πλευρά. Τέλος, η Αθήνα «ξορκίζει» οποιαδήποτε ιδέα για επιπλέον μέτρα δημοσιονομικού χαρακτήρα και επιχειρεί ακροβατώντας να διατηρήσει τις απαιραίτητες ισορροπίες.
Στη χθεσινή «κόντρα» της γενικής διευθύντριας του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, ήρθε να προστεθεί η διαρροή που έγινε την Παρασκευή στο ΜΝΙ και αφορά τις εισηγήσεις του στελέχους του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν, αρμόδιου για τα θέματα Ευρώπης. Σύμφωνα με πηγή που επικαλείται το γερμανικό πρακτορείο, η πρόταση Τόμσεν είναι πως το Ταμείο θα πρέπει να απεμπλακεί από την ελληνική υπόθεση τόσο για λόγους που αφορούν τα οικονομικά μεγέθη και τους στόχους του ελληνικού προγράμματος, όσο και για λόγους που αφορούν τις πολιτικές δυνατότητες των κυβερνήσεων της Ελλάδας να οδηγήσουν τη χώρα στο μονοπάτι της βιώσιμης ανάπτυξης. Όπως ανέφεραν, μάλιστα, οι πληροφορίες, η πρόταση Τόμσεν είναι η απεμπλοκή να είναι άμεση, τουτέστιν να μην αναμένει το Ταμείο τις γερμανικές εκλογές του 2017.
Τόμσεν: Χαμηλώστε τα πλεονάσματα για να μπούμε στο πρόγραμμα
Και μπορεί ο Τόμσεν, σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποίησε αργότερα, να απέφυγε να επιβεβαιώσει τα ανωτέρω, κατέστησε ωστόσο σαφές ότι προκειμένου το ΔΝΤ να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα θα πρέπει να υπάρξει σαφώς μια αναθεώρηση προς τα κάτω των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα αλλά και μια ρύθμιση για το χρέος. Το ΔΝΤ έχει δηλώσει ότι «μπορούμε να υποστηρίξουμε ένα πρόγραμμα το οποίο θα βασίζεται σε στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος της τάξης το 1,5%» και πρόσθεσε ότι «αν η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμούν να συμφωνήσουν σε ένα πρόγραμμα με διαφορετικούς και πιο φιλόδοξους στόχους, πρέπει να δούμε πως θα βγαίνουν οι αριθμοί και τις μεταρρυθμίσεις που θα το εξασφαλίζουν».
Αναφερόμενος στο θέμα του ελληνικού χρέους, σημείωσε ότι προχωρά η ανάλυση βιωσιμότητας, η οποία θα είναι έτοιμη τον Δεκέμβριο. Όταν όμως του ζητήθηκε να σχολιάσει τις απόψεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ότι «το χρέος δεν είναι το πρόβλημα», ο κ. Τόμσεν απάντησε: «Πιστεύουμε πως η Ελλάδα έχει πρόβλημα με τη βιωσιμότητα χρέους».
Σόιμπλε: Το χρέος δεν είναι το πρόβλημα
«Το χρέος της Ελλάδας δεν είναι το πρόβλημα». Σε αυτές τις οκτώ λέξεις συμπύκνωσε τη στρατηγική του Βερολίνου ο γερμανός υπουργός Οικονομικών κατά τη διάρκεια συζήτησης, στο πάνελ της οποίας βρισκόταν και η Κριστίν Λαγκάρντ.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά την Πέμπτη ο κ. Σόιμπλε, «όταν η συζήτηση επικεντρώνεται μόνο στο ζήτημα του χρέους, αυτό παραπλανά τον ελληνικό λαό. Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να ανακτήσει, ή πιο σωστά να αποκτήσει ανταγωνιστικότητα».
Οι δηλώσεις Σόιμπλε ήταν ουσιαστιοκά μια απάντηση στην επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία νωρίτερα είχε σημειώσει ότι το χρέος αυτή τη στιγμή δεν είναι βιώσιμο. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση την Πέμπτη, η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε πως το Ταμείο έχει μόλις ολοκληρώσει την αξιολόγηση του «άρθρου 4» και γι’ αυτό έχει καθαρή εικόνα για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Όπως είπε τα αποτελέσματα δείχνουν ότι κάποιες μεταρρυθμίσεις έγιναν, αλλά πολύ δουλειά πρέπει να γίνει ακόμα.
«Θα στείλουμε σε περίπου δυο εβδομάδες αποστολή για να βοηθήσουμε την αξιολόγηση στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM», σημείωσε, τονίζοντας ότι το ΔΝΤ αυτή τη στιγμή δεν μετέχει στο πρόγραμμα. «Δεν έχουν αλλάξει οι όροι μας. Χρειάζονται σοβαρές μεταρρυθμίσεις και βιώσιμο χρέος», τόνισε. Έχουμε δείξει ευελιξία για το θέμα της βιωσιμότητας αλλά έχουμε επίσης ξεκαθαρίσει ότι το χρέος αυτή τη στιγμή δεν είναι βιώσιμο.
Και παρέμβαση από ΗΠΑ
Στη συζήτηση για το ελληνικό ζήτημα μπήκε την Παρασκευή και αμερικανός υπουργός Οικονομικών. Ο κ. Λιου, κατά τη συνάντηση που είχε με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, τόνισε η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις και κατόπιν η Ευρώπη να ολοκληρώσει τη δέσμευση της για μια σημαντική ελάφρυνση χρέους, η οποία πρέπει να υποστηριχθεί από αξιόπιστες υποθέσεις για την ανάπτυξη και την οικονομία.
Ενδεικτική πάντως της περιπλοκότητας της κατάστασης είναι και η δήλωση που έκανε ευρωπαίος αξιωματούχος, υπονοώντας ότι η διάσταση ΔΝΤ-Βερολίνου δύσκολα θα λυθεί άμεσα.
«Ο ελέφαντας στο δωμάτιο δεν είναι άλλος από τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα», παραδέχτηκε ο αξιωματούχος, εξηγώντας πως η γερμανική στάση βρίσκεται σε απόσταση από την απόφαση του ίδιου του Eurogroup του περασμένου Μαΐου, δημιουργώντας προσκόμματα.