Έντονη κριτική δέχεται η κυβέρνηση μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα με σύσσωμη την αντιπολίτευση να εξαπολύει βολές για προχειρότητα και χάος στην προετοιμασία αλλά και λανθασμένους χειρισμούς που προκάλεσαν πλήγμα για τις εθνικές θέσεις. Χαρακτηριστικές είναι τοποθετήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Φώφης Γεννηματά, με τον πρώτο να μιλά για «χαμένη ευκαιρία» να γίνει ένα θετικό βήμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τη δεύτερη να υπογραμμίζει ότι η κακή προετοιμασία και το κακό timing έβλαψαν τα εθνικά συμφέροντα. «Πυρά» εξαπέλυσε και το ΚΚΕ, τονίζοντας ότι «στην πράξη η επίσκεψη, που προετοίμασε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αναβάθμισε τις διεκδικήσεις της Τουρκίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας».
Την ίδια στιγμή, το Μαξίμου δείχνει να κινείται σε... παράλληλο σύμπαν, καθώς τόσο χθες μέσω non paper, όσο και σήμερα μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου, η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η επίσκεψη του τούρκου προέδρου στέφθηκε με... επιτυχία.
Η δεύτερη ημέρα, πάντως, της επίσκεψης Ερντογάν κινήθηκε σε εμφανώς χαμηλότερους τόνους από την πρώτη, χωρίς ωστόσο να λείψουν και οι αιχμές. Εχοντας ήδη ανεβάσει τους τόνους στην Αθήνα, ο κ. Ερντογάν επέλεξε πιο ήπια στάση. Ο τούρκος πρόεδρος μετέβη στην Κομοτηνή, όπου προσευχήθηκε στο τζαμί Κιρ Μαχαλέ, ενώ μετά πραγματοποίησε ανοιχτή ομιλία στο μειονοτικό σχολείο της περιοχής. Δημοσιογραφικές πληροφορίες έκαναν λόγο για «μίνι» διπλωματικό επεισόδιο με την ελληνική πλευρά, καθώς μια τέτοια ομιλία δεν ήταν συμφωνημένη, ωστόσο κυβερνητικά στελέχη έσπευσαν να διαψεύσουν ότι συνέβη κάτι τέτοιο. Κατόπιν, ο Ερντογάν πραγματοποίησε ομιλία σε ξενοδοχείο της περιοχής όπου ήταν παρόντες παράγαντες της περιοχής, ενώ σε αποστροφή της ομιλίας του δεν δίστασε να πει ότι «έχουμε τέσσερις Βουλευτές στο Ελληνικό Κοινοβούλιο», καλώντας τους να κάνουν περισσότερα. Λίγο μετά τις 7 το απόγευμα ο τούρκος πρόεδρος αναχώρησε για την Τουρκία.
Πυρ ομαδόν από τα κόμματα για την επίσκεψη
Προσεκτικός πλην όμως ιδιαίτερα αιχμηρός εμφανίστηκε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκος Μητσοτάκης σε μια πρώτη αποτίμηση της επίσκεψης Ερντογάν.
«Δυστυχώς χάθηκε μια πολύτιμη ευκαιρία να κάνουμε ένα θετικό βήμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η πατρίδα μας δεν κέρδισε απολύτως τίποτα ουσιαστικό από αυτή την επίσκεψη» σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης, επαναλαμβάνοντας τα ερωτήματα γιατί έπρεπε να γίνει σε αυτή τη συγκυρία και ποιος ήταν ο προσδοκώμενος στόχος. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης παρατήρησε πως οι απαντήσεις που δόθηκαν « από όλους», εννοώντας προφανώς και τον πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ήταν αυτονόητες. Πλην όμως, σημείωσε, «το ερώτημα παραμένει: Αυτός ήταν ο στόχος της χθεσινής επίσκεψης; Να δώσουμε βήμα στον κ. Ερντογάν για να διατυπώσει και στην Ελλάδα τις όποιες αξιώσεις του και να διαπληκτιζόμαστε εκ των υστέρων μαζί του μπροστά στις κάμερες;». Και πρόσθεσε: «H ευρωπαϊκή Ελλάδα συνεργάζεται με όλους αλλά ταυτόχρονα υπερασπίζεται με επιχειρήματα τα δίκαιά της. Δεν καυγαδίζει και δεν λαϊκίζει. Και βέβαια η ουσιαστική διπλωματία δεν διεξάγεται σε δημόσια θέα».
Αιχμηρή και σε υψηλούς τόνους ήταν και η τοποθέτηση της επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής Φώφης Γεννηματά. «Μετά την επίσκεψη Ερντογάν βελτιώθηκαν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις; Είναι απλό το ερώτημα και δυστυχώς η απάντηση καθαρή, όχι» σημείωσε η κ. Γεννηματά και πρόσθεσε: «Η επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν δεν οδήγησε σε κανένα θετικό αποτέλεσμα για την Ελλάδα. Το αντίθετο. Τα ελληνικά συμφέροντα και οι εθνικές θέσεις υπέστησαν δεινό πλήγμα». Όπως σημείωσε, «οι απροκάλυπτα αναθεωρητικές τοποθετήσεις Ερντογάν, η αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης, η ανάδειξη ανύπαρκτων μειονοτικών θεμάτων όχι μόνο δεν συνέβαλαν στη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων - όπως θα θέλαμε και για την οποία η Παράταξή μας εργάζεται - αλλά το αντίθετο, τις οδήγησαν πολλά βήματα πίσω. Η ανύπαρκτη προετοιμασία της επίσκεψης [και το κακό της timing] από πλευράς κυβέρνησης έβλαψε καίριατα ελληνικά συμφέροντα». «Για μια ακόμη φορά μετά το μεγαλειώδες φιάσκο της επίσκεψης Τσίπρα στις ΗΠΑ έχουμε ένα νέο φιάσκο που προκαλείται από τους κυβερνητικούς ερασιτεχνισμούς, που δυστυχώς όμως έχει βαθύτατα ζημιογόνες συνέπειες για τα πάγια και διαχρονικά συμφέροντα της χώρας μας», κατέληξε η κ. Γεννηματά.
«Στην πράξη η επίσκεψη, που προετοίμασε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, αναβάθμισε τις διεκδικήσεις της Τουρκίας σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας και το οδυνηρό αυτό αποτέλεσμα δεν μπορεί να "ξεπλυθεί" με τη διαφήμιση οικονομικών συμφωνιών, ανάμεσα σε τμήματα του ελληνικού και τουρκικού κεφαλαίου, από τις οποίες οι λαοί δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα» σημείωσε, μεταξύ άλλων, από τη μεριά του το ΚΚΕ. Και πρόσθεσε: «Επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις του ΚΚΕ και αποδεικνύεται για άλλη μια φορά πως η ένταξη και η σύνδεση των δύο χωρών στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ κάθε άλλο παρά βοηθά στην ειρήνη και την ασφάλεια των λαών. Η κυβέρνηση όπως και τα άλλα αστικά κόμματα που στηρίζουν τον ευρωΝΑΤΟικό και καπιταλιστικό μονόδρομο της χώρας έχουν ευθύνες γιατί παραπλανούν το λαό μας ότι μέσα σ’ αυτές τις ενώσεις και γύρω από στρογγυλά τραπέζια και επιχειρηματικές μπίζνες θα λυθούν τα προβλήματα προς όφελος των λαών».
Αντιδράσεις για τη δήλωση περί βουλευτών
Σε εμφανώς χαμηλότερους τόνους από τη Πέμπτη, ο κ. Ερντογάν δήλωσε μεταξύ άλλων απευθυνόμενος σε εκπροσώπους της μουσουλμανικής μειονότητας στην Κομοτηνή ότι «δεν είναι δυνατόν να βάλουμε στην άκρη την ελληνική σημαία». Όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο κ. Ερντογάν είπε ότι, όπως η Τουρκία έχει «μία σημαία», έτσι και εδώ στην Ελλάδα «δεν είναι δυνατόν να βάλουμε στην άκρη την ελληνική σημαία. Δεν μιλάμε για αφομοίωση, αλλά για ενσωμάτωσή σας στην Ελλάδα», τόνισε, απευθυνόμενος στους συγκεντρωμένους.
«Εσείς, οι συμπατριώτες μας, είστε μία γέφυρα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, έτσι σας βλέπουμε. Αυτή τη στιγμή έχουμε τέσσερις βουλευτές στο (ελληνικό) Κοινοβούλιο. Οι τέσσερις βουλευτές μας πρέπει να κάνουν πολλά πράγματα στο Κοινοβούλιο. Πρέπει να εκφράσετε τα προβλήματά σας. Υπάρχουν μερικά βήματα που πρέπει να κάνετε» τόνισε ο πρόεδρος της Τουρκίας σε άλλη τοποθέτησή του.
Η τελευταία αυτή δήλωσε προκάλεσε την έντονη αντίδραση του βουλευτή Ανδρέα Λοβέρδου. «Χάος στην προετοιμασία της επίσκεψης Ερντογάν, χάος και κατά την πραγματοποίησή της» ανέφερε ο βουλευτής και πρόσθεσε: «Φτάσαμε στο σημείο ο Τούρκος Πρόεδρος να αναφέρεται σε τέσσερις Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου χρησιμοποιώντας πρώτο πληθυντικό πρόσωπο και μάλιστα με την φράση “Έχουμε τέσσερις Βουλευτές στο Ελληνικό Κοινοβούλιο” και επιπλέον να αποφασίζει αυθαίρετα αλλά και ανενόχλητα να στερήσει τον λόγο από Έλληνα Υφυπουργό». «Κανέναν Βουλευτή δεν έχει ο Ερντογάν στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, αυτή είναι η πραγματικότητα» σημείωσε, ενώ αναφερόμενος στην ελληνική κυβέρνηση δήλωσε ότι «είναι φυσικό και επόμενο να θερίζει θύελλες αφού έσπειρε ανέμους. Το δυστύχημα είναι ότι οι θύελλες αυτές πλήττουν όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες». «Είναι πια ξεκάθαρο: Όσο κυβερνούν οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η Ελλάδα θα υφίσταται βλάβες τόσο στα εσωτερικά όσο και στα εξωτερικά της θέματα» κατέληξε.
Τι λέει το Μαξίμου
Από τη μεριά του πάντως το Μαξίμου δεν δείχνει να συμμερίζεται ούτε ψίγμα της κριτικής. Το γεγονός της επίσκεψης Τούρκου Προέδρου ύστερα από 65 χρόνια έχει ένα ειδικό βάρος, με δεδομένο ακριβώς το ότι επενδύθηκαν πολλά, τόσο επικοινωνιακά όσο και πολιτικά, δήλωσε ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, μιλώντας στον Alpha Κύπρου.
Και πρόσθεσε ότι τα πράγματα πήγαν... πολύ καλά, καθώς η κυβέρνηση δεν έμεινε μόνο στην προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων.
Στη συνέντευξή του ο κ. Τζανακόπουλος υπογράμμισε πως η ελληνική Κυβέρνηση πήρε μια τολμηρή πρωτοβουλία να προσκληθεί ο Τούρκος Πρόεδρος, καθώς όπως πρόσθεσε, «είναι καθήκον και υποχρέωσή μας να παίξουμε τον ρόλο του πυλώνα σταθερότητας σε μια ευρύτερη περιοχή που βιώνει πολλαπλές και επικαλυπτόμενες κρίσεις».
Ο υπουργός Επικρατείας τόνισε την ανάγκη η χώρα μας να τείνει χείρα φιλίας προς τη γείτονα, «ώστε να αναβαθμίσουμε τη σχέση μας πράγμα που μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη όχι μόνο για τις δυο χώρες αλλά και για την ευρύτερη περιοχή». Μια αναβαθμισμένη πολιτική και διπλωματική σχέση Ελλάδας-Τουρκίας μπορεί να παίξει σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή, τόνισε ο κ. Τζανακόπουλος και συμπλήρωσε πως αυτή η επιδίωξη αφορά και τις δυο χώρες, και ως προς αυτήν την κοινή επιδίωξη τα πράγματα πάνε ακριβώς σύμφωνα με τον προγραμματισμό και των δύο κυβερνήσεων.
«Ο τρόπος που τοποθετήθηκαν οι δύο ηγέτες ήταν απολύτως ειλικρινής και ανοιχτός, δεν κρύφτηκαν οι διαφωνίες. Αυτό στο οποίο πρέπει να σταθούμε είναι τα σημεία σύγκλισης», είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και αναφέρθηκε στη δέσμευση υλοποίησης της συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας για το προσφυγικό αλλά και στη δέσμευση για επανέναρξη συνομιλιών για το Κυπριακό. Παρά το γεγονός ότι τονίστηκαν οι διαφορετικές οπτικές σε συγκεκριμένα ζητήματα, η επίσκεψη αυτή θα παίξει σημαντικό ρόλο στο άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου στις σχέσεις των δύο χωρών, υπογράμμισε εξάλλου.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ερωτηθείς για τις διαφορετικές θέσεις που εκφράστηκαν σε ορισμένα θέματα από τους δύο ηγέτες τόνισε ότι είναι θετική η συζήτηση επί των θεμάτων που υπάρχουν διαφωνίες, ώστε να αρχίσουν σιγά σιγά να επιλύονται. Και συμπλήρωσε πως «αυτή η πρωτοβουλία λοιπόν στέφεται με επιτυχία. Οι κυβερνήσεις δεν είναι για να ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις όταν τα πράγματα πάνε καλά αλλά να παίρνουν και πρωτοβουλίες ώστε να βελτιώνονται οι σχέσεις μεταξύ των κρατών», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Τζανακόπουλος.