«Ηφαίστειο» έτοιμο να εκραγεί είναι το προσφυγικό, μετά και την τραγωδία στη Μόρια της Λέσβου με θύματα μια 66χρονη και τον 6χρονο εγγονό της. Οι τοπικές αρχές αλλά και φορείς προειδοποιούν ότι είναι πλέον ζήτημα χρόνου χαθεί ο έλεγχος με απρόβλεπτες συνέπειες, αφού 4.000 άνθρωποι συνωστίζονται στο κέντρο φιλοξενίας της Μόριας κάτω από δύσκολες συνθήκες.
Την ώρα μάλιστα που ο Ταγίπ Ερντογάν απειλεί την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι θα ανοίξει τα σύνορα σε 3 εκατομμύρια πρόσφυγες, ο αρμόδιος υπουργός Μετανάστευσης Γιάννης Μουζάλας βάλλει κατά των τοπικών κοινωνιών στα νησιά, ερχόμενος σε αντιπαράθεση ακόμη και με βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Σάμου Δημ. Σεβαστάκη ότι η αποσυμφόρηση των κέντρων φιλοξενίας θα καθυστερήσει καθώς η υπηρεσία ασύλου δεν διαθέτει το απαραίτητο προσωπικό. «Οι εργαζόμενοι δεν θέλουν να εργαστούν στα hot spot» είπε χαρακτηριστικά για να προσθέσει σε άλλο σημείο ασκώντας κριτική στον βουλευτή του κυβερνητικού κόμματος «συνταχθήκατε με τον Δήμαρχο ώστε να μην δοθεί χώρος για κλειστό κέντρο. Ελπίζω να το ξανασκεφτείτε. Τα λαϊκίστικα συνθήματα πρέπει να σταματήσουν να επηρεάζουν το λαό και θα περιμένει κανείς από εσάς να εμποδίσετε τα λαϊκιστικά συνθήματα».
«Η πρότασή που καταθέσατε στην Βουλή είναι αυτούσια του Δημάρχου και θέτει σε κίνδυνο την Συμφωνία που είναι πολιτική απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ. Η τοπική διοίκηση και εσείς αρνείστε να γίνει κέντρο κλειστού τύπου. Η άρνηση είναι δική σας και μετά θα μου κάνετε ερωτήσεις για πιθανά επεισόδια».
Απαντώντας στον υπουργό, ο Δημήτρης Σεβαστάκης είπε : «η ποιότητα ζωής, η βία και ο τρόπος που κινείται το ζήτημα προκαλεί ανησυχία στον πληθυσμό και αυτό δεν επιλύεται κατασταλτικά αλλά με κλίμα εμπιστοσύνης… Οι νησιώτες σας άκουσαν το καλοκαίρι να λέτε όχι σε δημιουργία δεύτερου hot spot και τώρα σας ακούνε να ζητάτε να γίνουν κι άλλα».
Ο Υπουργός κατήγγειλε πάντως ότι μέσα σε αυτή την κατάσταση μια μικρή μερίδα Ελλήνων πλουτίζει. “Το άσυλο προχωρά με ρυθμούς δυσανάλογους σε σχέση με το πρόβλημα. Η πρόοδος στο άσυλο θα εξακολουθήσει και για αυτό το μήνα να είναι αργή. Τον Ιούνιο στη Σάμο ήταν πέντε άτομα για το άσυλο, τώρα είναι 11. Ο ρυθμός απαντήσεων έχει διπλασιαστεί. Πρέπει να αλλάξει η κατάσταση και να πάψουν τα λαϊκίστικα συνθήματα να επηρρεάζουν τον πληθυσμό. Υπήρχε όμως και ένα κομμάτι του πληθυσμού το οποίο πλούτιζε από την κατάσταση. Υπήρξε ξενοδόχος που ζήτησε 75 ευρώ το άτομο”.
Νωρίτερα, απαντώντας σε ερώτηση του Χρ. Κατσώτη (ΚΚΕ), ο κ. Μουζάλας τόνισε: «Δεν θα απεγκλωβίσουμε άμεσα τα νησιά». Και αφού επανέλαβε ότι «η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας ήταν η καλύτερη που μπορούσαμε να πάρουμε», καθώς «έχει γλυτώσει τη χώρα από 100-150 χιλιάδες πρόσφυγες», υποστήριξε: «Για να βελτιωθούν οι χώροι διαμονής και να πάψουν οι τραγωδίες, θα πρέπει να δοθούν νέα καμπ. Αν δεν γίνει αυτό, οι επιπτώσεις θα είναι τραγικές. Οι τοπικές κοινωνίες έχουν υιοθετήσει λαϊκίστικη θέση να φύγουν οι πρόσφυγες από τα νησιά».
Κυρίτσης:Ένα τέτοιο δυστύχημα μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε σπίτι
Την άποψη ότι η τραγωδία στη Χιο θα μπορούσε να συμβεί σε οποιοδήποτε σπίτι διατύπωσε ο υπεύθυνος Συντονιστικού για το Προσφυγικό, Γιώργος Κυρίτσης.
«Ένα τέτοιο δυστύχημα μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε σπίτι, πολλώ δε μάλλον όταν μιλάμε για συνθήκες έκτακτης ανάγκης» είπε χαρακτηριστικά στο ραδιόφωνο του Flash 96. Ζήτησε να μην μπαίνουν στον ίδιο παρανομαστή τέτοια τραγικά συμβάντα, με την αναστάτωση στη Χίο, την οποία- όπως είπε- προκάλεσαν ακροδεξιοί.
«Οι προσφυγικές ροές δεν ελέγχονται από την Ελλάδα- όπως επίσης δεν είναι στον έλεγχό μας και η ροή εξόδου. Απαιτείται λεπτή διαχείριση του προβλήματος», πρόσθεσε. Επέρριψε ευθύνες στους ευρωπαίους για την κατάσταση στα νησιά και τους αργούς ρυθμούς , λέγοντας ότι δεν έχουν στείλει τη βοήθεια που υποσχέθηκαν, και για να «σηκώνουν» το δάκτυλο, θα πρέπει να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις τους.
«Η πίεση μας προς την Ευρώπη είναι συνεχής, αλλά δυστυχώς οι ευρω-τουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε όξυνση. Κάθε φορά που οι ευρωπαίοι σκληραίνουν τη στάση τους, αντιστοίχως υπάρχει η απειλή από την Άγκυρα για το προσφυγικό», είπε χαρακτηριστικά. Ο κ. Κυρίτσης εκτίμησε ότι ανεξάρτητα από τα σύννεφα στις σχέσεις Βρυξελλών και Άγκυρας, δεν συμφέρει καμία από τις δυο πλευρές να χαλάσει η συμφωνία για το προσφυγικό.
Παρέμβαση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ
«Το τραγικό συμβάν υπενθυμίζει την άμεση ανάγκη για βελτίωση των συνθηκών διαμονής των προσφύγων στα νησιά» δηλώνει με σχετική ανακοίνωσή της η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για το θάνατο των δύο προσφύγων στη Μόρια.
Επίσης, υπογραμμίζει την ανάγκη «να διεξάγονται οι διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης με πιο αποτελεσματικό τρόπο και στο χρονοδιάγραμμα που ορίζει ο νόμος. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί ο υπερπληθυσμός και η απόγνωση που νιώθουν όσοι περιμένουν στα νησιά, μερικοί μάλιστα για πολύ καιρό, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες και χωρίς κάποια ξεκάθαρη προοπτική στον ορίζοντα». «Για το σκοπό αυτό», προσθέτει, «είναι απαραίτητο να ενισχυθεί η Υπηρεσία Ασύλου, μεταξύ άλλων και με υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο».
Το χρονικό της τραγωδίας στη Μόρια
Από το Ιράκ είχε έρθει στη Λέσβο η οικογένεια, στη σκηνή της οποίας σημειώθηκε η φονική έκρηξη φιάλης υγραερίου στον καταυλισμό της Μόριας.
Η Αστυνομία από νωρίς το πρωί της Παρασκευής έχει καταγράψει και επίσημα τα όσα συνέβησαν το βράδυ της Πέμπτης. Η 66χρονη μαγείρευε στις 22.00 με φιάλη υγραερίου όταν ξαφνικά σημειώθηκε ισχυρή έκρηξη.
Τραγικό θάνατο βρήκε η ίδια, ενώ φωτιά πήρε παράπλευρη σκηνή, στην οποία ζούσε η 25χρονη νύφη της, επίσης από το Ιράκ, με τα δύο παιδιά της. Το ένα από αυτά, ηλικίας 6 ετών, άφησε την τελευταία του πνοή στο σημείο της πυρκαγιάς, ενώ η 25χρονη τραυματίστηκε πολύ σοβαρά.
Το τραυματισμένο παιδάκι που μεταφέρθηκε με C-130 μαζί με τη μητέρα του στην Αθήνα δεν είναι 4 ετών, όπως αρχικά είχε ειπωθεί, αλλά δύο ετών. Μαζί με την μητέρα του νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο ΚΑΤ.
Από τη φωτιά τραυματίστηκαν ελαφρά ακόμα έξι άτομα.
Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων καταστράφηκαν 20 μεγάλες σκηνές και 110 μικρότερες, δύο κοντέινερ, ενώ ένας αστυνομικός τραυματίστηκε στο κεφάλι από πέτρα
Συνολικά η Αστυνομία προχώρησε σε 15 προσαγωγές Αφγανών.
Στο άκουσμα της έκρηξης ομάδες μεταναστών ξεσηκώθηκαν και ξεκίνησαν επεισόδια. Στο σημείο έφτασαν άνδρες των ΜΑΤ αλλά τα πνεύματα οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο. Φωτιές, συμπλοκές ανάμεσα σε αστυνομικούς και μετανάστες, καταστροφές στον καταυλισμό μαίνονταν μέχρι αργά χθες το βράδυ. Τα επεισόδια έγιναν πιο άγρια όταν έγινε γνωστό στον καταυλισμό ότι η έκρηξη προκάλεσε νεκρούς. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων προκλήθηκαν αρκετοί τραυματισμοί.
Η κατάσταση που είχε διαμορφωθεί οδήγησε προσωρινά στην εκκένωση των χώρων, κυρίως από τα γυναικόπαιδα που σκόρπισαν στα γύρω χωράφια. Εκκενώθηκε επίσης και η δομή των ανηλίκων προσφύγων που λειτουργεί μέσα στο χοτ σποτ.
Η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. έχει δώσει εντολές για ενίσχυση των αστυνομικών δυνάμεων στη Λέσβο, κάτι που θα γίνει άμεσα με τη μεταφορά επιπλέον δυνάμεων στο νησί. Οι αρμόδιοι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. άλλωστε εδώ και καιρό φοβούνται το ενδεχόμενο να υπάρξει ντόμινο εξεγέρσεων στα «κόκκινα» νησιά του Αιγαίου, όπου η κατάσταση κρίνεται οριακή. Και αυτό διότι φιλοξενούν τον τριπλάσιο ή και τετραπλάσιο αριθμό προσφύγων σε σχέση με αυτόν που μπορούν να φιλοξενήσουν στις υπάρχουσες δομές.
Πώς ξημέρωσε η επόμενη ημέρα στη Μόρια
Νέες απειλές Ερντογάν
Ο Ερντογάν απειλεί να ανοίξει τα σύνορα προς την Ευρώπη για τους πρόσφυγες, «εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρήσει περαιτέρω».
«Είμαστε ένας από τους παράγοντες που προστατεύουν την Ευρώπη. Αν οι πρόσφυγες διασχίσουν τα σύνορα μας, θα πλημμυρίσουν και θα κατακλύσουν την Ευρώπη και η Τουρκία αποτρέπει αυτό να συμβεί», τόνισε ο Τούρκος πρωθυπουργός σε δηλώσεις του που μεταδόθηκαν ζωντανά από τηλεοπτικούς σταθμούς.
«Ακούστε καλά. Εάν προχωρήσετε περαιτέρω, αυτά τα σύνορα θα ανοίξουν, βάλτε το καλά στο κεφάλι σας», συνέχισε ο Τούρκος πρόεδρος.
Οι νέες δηλώσεις Ερντογάν έρχονται μία ημέρα μετά τις αντίστοιχες δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού Μπιναλί Γιλντιρίμ ο οποίος προειδοποίησε τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι χωρίς την βοήθεια της Άγκυρας η Ευρώπη μπορεί να «πλημμυρίσει» με κύματα μεταναστών, σημειώνοντας πως η διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ πιο επιβλαβής για την Γηραιά Ήπειρο από ό,τι στην Τουρκία.
Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Ερντογάν απειλεί την Ευρώπη με τους πρόσφυγες αφού μόλις στις 9 Νοεμβρίου, απαντώντας στην έκθεση προόδου που συνέταξαν οι υπηρεσίες της Κομισιόν για την πορεία του διαλόγου με την Αγκυρα, είχε απειλήσει και πάλι να ανοίξει τα σύνορα προς την Ευρώπη για εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες.