Στις κρυφές συναντήσεις του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν αναφέρονται σε δημοσίευμα τους οι Financial Times, και το θέμα τους δεν ήταν τίποτα άλλο από την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα στην Αθήνα.
Σύμφωνα με τους FT, Μητσοτάκης και Όσμπορν συναντήθηκαν υπό όρους απόλυτης μυστικότητας σε μία σουίτα πολυτελούς ξενοδοχείου στο Λονδίνο, για να καταλήξουν σε μία συμφωνία για τον τερματισμό της διαμάχης για τα Γλυπτά.
"Και οι δύο άντρες αναρωτιούνται: Μπορούμε να γράψουμε ιστορία;"
"Είναι το πάθος μου", δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στους Financial Times, καθώς αναπολούσε εκείνη την πρώτη συνάντηση με τον Όσμπορν στο ξενοδοχείο Berkeley τον Νοέμβριο του 2021, όταν είδε για πρώτη φορά την Ζωφόρο που είχε αρπάξει ο Έλγιν πριν από 200 χρόνια.
"Το ήθελα πάρα πολύ από την πρώτη φορά που το είδα, όταν ήμουν περίπου 18 ετών και επισκέφθηκα το Βρετανικό Μουσείο. Αυτό που με σόκαρε και με εξόργισε, ήταν ότι το μνημείο ήταν σπασμένο. Είναι σαν να έχεις πάρει τη Μόνα Λίζα και να την έχεις κόψει στη μέση".
Στην συνάντηση των δύο αντρών, ο Όσμπορν άκουγε με προσοχή τον Μητσοτάκη να εκθέτει τα επιχειρήματα του. Είχε ελάχιστα ασχοληθεί με τα Γλυπτά του Παρθενώνα κατά τη διάρκεια της καριέρας του στη βρετανική πολιτική. Είναι περισσότερο γνωστός για τον ρόλο του ως "καγκελάριος λιτότητας" της χώρας, μετά το παγκόσμιο οικονομικό κραχ.
Όμως, πρόσφατα τοποθετημένος ως πρόεδρος του αρχαιότερου μουσείου του κόσμου, ο Όσμπορν είδε την ευκαιρία να δείξει ότι διοικεί ένα πεφωτισμένο ίδρυμα, έτοιμο να συμμετάσχει στη συζήτηση για τον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων. Είδε επίσης έναν άνθρωπο στο απέναντι τραπέζι, με τον οποίο θα μπορούσε να συνεργαστεί. Ο Όσμπορν έβλεπε τον Έλληνα πρωθυπουργό ως έναν αποτελεσματικό τεχνοκράτη, αστειευόμενος σε συναδέλφους του, ότι ο αγγλόφιλος Μητσοτάκης, ήταν "ο Ρίσι Σουνάκ της Ελλάδας"".
Πόσο κοντά είμαστε σε συμφωνία
Ο Όσμπορν αρνήθηκε να μιλήσει δημοσίως για τις μυστικές συνομιλίες του με τον Μητσοτάκη, φοβούμενος ότι οτιδήποτε πει, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον του Έλληνα πρωθυπουργού, λόγω των επερχόμενων εθνικών εκλογών. Ωστόσο, συνάδελφοί του Όσμπορν δήλωσαν ότι πιστεύει πως μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία.
"Ουσιαστικά, είχατε δύο ορθολογικούς ανθρώπους σε ένα δωμάτιο" που προσπαθούσαν να βρουν λύση, δήλωσε ένα στέλεχος του Βρετανικού Μουσείου. "Θα πρέπει να είστε σε θέση να αποδεχθείτε μια συμφωνία, όπου κάποια από τα μάρμαρα- ανά πάσα στιγμή- θα βρίσκονται στο Λονδίνο και κάποια στην Αθήνα".
Όπως αναφέρουν οι FT, η Ελλάδα πιστεύει ότι τα μάρμαρα κλάπηκαν από τον Έλγιν, ανήκουν στον ελληνικό λαό και πρέπει να επιστραφούν αμέσως στο υπέροχο νέο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα. Ο Όσμπορν παράλληλα, περιορίζεται από έναν κοινοβουλευτικό νόμο του 1963, ο οποίος εμποδίζει το Βρετανικό Μουσείο να παραδώσει μόνιμα πίσω τα γλυπτά του Παρθενώνα. Η βρετανική κυβέρνηση δεν πρόκειται να αλλάξει τον νόμο, παρά τις εκκλήσεις που απευθύνει γι' αυτό μια επιτροπή της Unesco το 2021. Επομένως, η αποτυχία εξεύρεσης συμφωνίας είναι μια πολύ πραγματική πιθανότητα.
Τι προτείνει ο Όσμπορν
Η πρόταση του Όσμπορν προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των πλευρών, μέσα από σκέψεις όπως μια ανταλλαγή αρχαίων αντικειμένων.
Σύμφωνα με άτομα που έχουν ενημερωθεί για το σχέδιο, θα προβλέπει μια σειρά από δανειακές συμφωνίες που θα αφορούν τα Μάρμαρα, κάτι που θα βοηθήσει στο να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών. Η Ελλάδα δεν θα παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της - θα ήταν μεγάλο πρόβλημα για τον Μητσοτάκη να δεχτεί ένα "δάνειο" αυτού που θεωρεί ελληνική ιδιοκτησία - αλλά το Βρετανικό Μουσείο θα συμφωνούσε να στείλει στην Αθήνα ενδεχομένως το ένα τρίτο ή και περισσότερα από τα μάρμαρα, για μια καθορισμένη χρονική περίοδο, όπως για παράδειγμα 10 χρόνια.
Κάτι αντίστοιχο έγινε και στο παρελθόν. Ένα από τα μάρμαρα - ο ποτάμιος θεός Ιλισός - είχε δανειστεί στο παρελθόν, στον Βλαντιμίρ Πούτιν, για να εκτεθεί στο μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης το 2014.
Ένα προφανές πρόβλημα είναι αν οι Έλληνες θα τα επέστρεφαν στο τέλος της περιόδου δανεισμού. Ο Ρίτσαρντ Λάμπερτ, προκάτοχος του Όσμπορν ως πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου και πρώην συντάκτης των FT, λέει: "Πιστεύω ότι αφού δανειστούν, δεν θα επιστρέψουν".
Μέρος της απάντησης του Όσμπορν είναι ότι σε αντάλλαγμα για κάποια από τα Γλυπτά του Παρθενώνα, η Αθήνα θα δάνειζε ελληνικούς θησαυρούς στο Λονδίνο ως "εγγύηση". Οι εντυπωσιακές τοιχογραφίες της Σαντορίνης, που χρονολογούνται από το 1700 π.Χ., έχουν αναφερθεί στην Αθήνα ως ένας από τους πιθανούς υποψήφιους για μια τέτοια ανταλλαγή.
Το δεύτερο στοιχείο του σχεδίου Όσμπορν θα ήταν ότι, όταν λήξει το δάνειο, τα μάρμαρα θα επιστρέφονταν στο Λονδίνο, αλλά ένα μεγαλύτερο μέρος θα στέλνονταν ταυτόχρονα στην Αθήνα ως κίνητρο, καθιστώντας την Ελλάδα μόνιμη κατοικία για τα γλυπτά ανά πάσα στιγμή.
Ορισμένοι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου οραματίζονται μια κατάσταση όπου τα μισά Γλυπτά του Παρθενώνα θα μπορούσαν να βρίσκονται στο Λονδίνο και τα άλλα μισά στην Αθήνα ανά πάσα στιγμή. Σε εξέλιξη βρίσκονται επίσης συζητήσεις για μια νομική συμφωνία, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα, συνάπτοντας σύμβαση με το Βρετανικό Μουσείο, δεν θα αναγκαστεί να αποδεχθεί την κυριότητα των μαρμάρων από το μουσείο.
Η επιμονή Μητσοτάκη με την Ζωφόρο του Παρθενώνα
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, το Βρετανικό Μουσείο επανέλαβε τις πρόσφατες αναφορές του Όσμπορν, επιμένοντας ότι λειτουργεί στο πλαίσιο του νόμου και ότι δεν πρόκειται "να διαλύσει τη συλλογή του Βρετανικού Μουσείου".
"Εξετάζουμε, ωστόσο, μακροπρόθεσμες συνεργασίες, οι οποίες θα επιτρέψουν να μοιραστούμε μερικά από τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με το κοινό σε όλο τον κόσμο", πρόσθεσε. "Οι συζητήσεις με την Ελλάδα για μια εταιρική σχέση με τον Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδομητικές".
Προς το παρόν, από την πλευρά του Κυριάκου Μητσοτάκη υπάρχει ένα σταθερό "no deal" , όπως αναφέρουν οι FT. Σε μια δεύτερη συνάντηση στο ξενοδοχείο στα τέλη του 2022, είπε στον Όσμπορν ότι θέλει τη ζωφόρο πίσω μόνιμα, όχι ως δάνειο , ούτε να παραδοθεί τμηματικά. Αλλά και οι δύο εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μια συμφωνία είναι δυνατή.
Ο Μητσοτάκης δήλωσε τον Ιανουάριο ότι ελπίζει να επαναπατρίσει τα μάρμαρα σύντομα: "Αν ο ελληνικός λαός μας εμπιστευτεί ξανά, πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να πετύχουμε αυτόν τον στόχο μετά τις εκλογές".
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr