Με έντονο κοντράστ συναισθημάτων και διαθέσεων τελείωσε το ταξίδι του έλληνα πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες, καθώς παρά το καλό κλίμα που επικράτησε τόσο στην τριμερή συνάντηση με Μέρκελ και Ολάντ, όσο και σε εκείνη με τον πρόεδρο της Κομισιόν, δεν υπήρξε κάποια πρόοδος σε θέματα αγκάθια, όπως τα δημοσιονομικά και το ζήτημα του χρέους.
Τη διήμερη επίσκεψη του Α. Τσίπρα επισκίασε ωστόσο η απόφαση του Διεθνούς Νομισματικού να αποσύρει τα τεχνικά του κλιμάκια, λόγω έλλειψης προόδου στις συνομιλίες, η οποία συνοδεύτηκε από δηλώσεις του εκπροσώπου του Ταμείου ότι βρισκόμαστε ακόμη μακριά από συμφωνία.
Την ίδια στιγμή, τα χρονικά περιθώρια για το «κλείσιμο» της διαπραγμάτευσης στενεύουν πλέον έντονα, με τους δανειστές να σκληραίνουν τη στάση τους και να δημιουργούν σκηνικό «τελευταίας ευκαιρίας», πιέζοντας για συμφωνία εντός της επόμενης εβδομάδας, ενόψει του Eurogroup της 18ης Ιουνίου.
Από τα χαμόγελα στην ... αποχώρηση των κλιμακίων του ΔΝΤ
Χρειάστηκαν λιγότερο από 24 ώρες για να ανατραπεί το κλίμα που δημιουργήθηκε στην τριμερή Τσίπρα-Ολάντ-Μέρκελ, το βράδυ της Τετάρτης, η οποία συνοδεύτηκε απόφαση για επιτάχυνση των συνομιλιών. Μετά το πέρας της συνάντησης, ελληνικές πηγές ανέφεραν ότι υπήρξε συμφωνία για επιτάχυνση της διαδικασίας έτσι ώστε να αμβλυνθούν οι διαφορές που υφίστανται ανάμεσα σε δύο πλευρές. Το γεγονός επιβεβαίωσε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ο οποίος ανέφερε ότι «η πολιτική ηγεσία της Ευρώπης αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να δώσουμε μια βιώσιμη λύση με χρέος βιώσιμο που θα δώσει ασφάλεια και προοπτική».
«Είμαστε σε ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων», δήλωσε το πρωί της Πέμπτης ο Α. Μέρκελ, σημειώνοντας ότι «στο τέλος της συζήτησης συμφωνήθηκε ότι η Ελλάδα μετ' επιτάσεως θα εργαστεί τις επόμενες μέρες για να κλείσει τα ανοικτά θέματα. Θέλω να ελπίζω ότι θα υπάρξουν τα βήματα προς τα εμπρός. Αυτό που κατάλαβα είναι ότι υπάρχει διάθεση στενής συνεργασίας με τους Θεσμούς, ελπίζω να χρησιμοποιηθεί. Μετράει η κάθε μέρα, εκφράζοντας την ελπίδα "να γίνουν όλα σωστά"».
Το καλό κλίμα συνεχίστηκε και στη συνάντηση που είχε ο Α. Τσίπρας με τον Ζ-Κ Γιούνκερ το μεσημέρι της Πέμπτης, με τον πρόεδρο της Κομισιόν να κάνει λόγο για «σημαντική, ενδιαφέρουσα και φιλική συνάντηση». Λίγα μόλις λεπτά ωστόσο αργότερα το κλίμα έμελλε και πάλι να ανατραπεί.
Αυτή τη φορά όχι από την Ευρώπη, αλλά από τις ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια της προγραμματισμένης συνέντευξης Τύπου του ΔΝΤ, ο εκπρόσωπος του Ταμείου ανακοίνωσε ότι αποχώρησαν από τις Βρυξέλλες τα τεχνικά κλιμάκια του ΔΝΤ, καθώς η ελληνική κυβέρνηση θέλει να συζητά σε πολιτικό επίπεδο.
Αυτή δεν ήταν ωστόσο η μόνη «βόμβα» που έριξε ο εκπρόσωπος του Ταμείου. Όπως δήλωσε ο κ. Ράις, η συμφωνία με την Αθήνα είναι ακόμη μακριά, ενώ έθεσε θέμα μειώσεων των συντάξεων και αυξήσεις στο ΦΠΑ.
Την ίδια στιγμή, διαρροές προερχόμενες από πηγές της Κομισιόν σχολίαζαν το ραντεβού Τσίπρα-Γιούνκερ κάνοντας λόγο για μια «τελευταία απόπειρα» από τον πρόεδρο της Κομισιόν προκειμένου να καταστήσει δυνατή μια συμφωνία. «Αν η διαδικασία λειτουργούσε σωστά, ο πρόεδρος δεν θα χρειαζόταν να συναντήσει σήμερα τον Τσίπρα. Ο πρόεδρος Γιούνκερ έκανε μια τελευταία απόπειρα ώστε να επιτευχθεί συμφωνία» ανέφερε χαρακτηριστικά ο αξιωματούχος, σύμφωνα με το πρακτορείο ΜΝΙ, σχολιάζοντας την αποχώρηση των τεχνικών κλιμακίων του ΔΝΤ.
Σύμφωνα με πηγή της Κομισιόν που επικαλείται το Reuters, κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο κ. Γιούνκερ εξήγησε στον κ. Τσίπρα μια πιθανή διαδικασία με τους δανειστές που θα μπορούσε να οδηγήσει στην εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτών λύσεων έγκαιρα.
Προειδοποιήσεις από την Ευρώπη
Σύμφωνα με δημοσιεύματα των ξένων μέσων, οι δανειστές δείχνουν να σκληραίνουν τη στάση τους επιδιώκοντας το κλείσιμο της συμφωνίας εντός της επόμενης εβδομάδας, ενόψει του προγραμματισμένου Eurogroup της 18ης Ιουνίου, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί το απαιτούμενο χρονικό διάστημα για να εγκριθεί μια ενδεχόμενη συμφωνία από τα εθνικά κοινοβούλια, όπου αυτό χρειάζεται.
Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα του δημοσιογράφου Πίτερ Σπίγκελ των Financial Times, ο οποίος σημειώνει ότι οι πιστωτές της Ελλάδας εξέδωσαν σκληρή προειδοποίηση προς την Αθήνα ότι σύντομα λήγει το πρόγραμμα διάσωσης. Ακόμη, φέρονται να διαμήνυσαν στην Ελλάδα ότι το χρονικό περιθώριο για την εξεύρεση ενός συμβιβασμό έχει φτάσει στο τέλος του.
Ενδεικτικές είναι και οι δηλώσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ν. Τουσκ. «Χρειαζόμαστε αποφάσεις και όχι διαπραγματεύσεις», σημείωσε και πρόσθεσε: «Κατά τη γνώμη μου η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να είναι λίγο πιο ρεαλίστρια. Δεν υπάρχει πια χώρος για παιχνίδια (τζόγο). Θα έρθει η μέρα που κάποιος θα πει ότι τα παιχνίδια τέλειωσαν. Δεν υπάρχει χρόνος», είπε.
Η σκληρή γλώσσα αντανακλά τους αυξανόμενους φόβους που εκφράζουν ιδιωτικά οι δανειστές ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει υπερεκτιμήσει τον χρόνο που έχει στη διάθεσή του. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των FT, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων που είχε στις Βρυξέλλες ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατέστησαν σαφές ότι πρέπει να παρθούν γρήγορα αποφάσεις για οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Σε αντίθετη περίπτωση η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη χρεοκοπία.
Σκληραίνει τη στάση του το Βερολίνο
Εν τω μεταξύ, τρεις ανώτεροι αξιωματούχοι της ευρωζώνης δήλωναν στους FT ότι η Γερμανία έχει ενημερώσει τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης ότι για εκείνη βάση της διαπραγμάτευσης αποτελεί το κείμενο που παρουσίασε ο κ. Γιούνκερ στον κ. Τσίπρα την περασμένη εβδομάδα. «Η μόνη απάντηση που περιμένουν να ακούσουν από τους Ελληνες είναι ένα 'ναι'», είπε ένας αξιωματούχος της ευρωζώνης.
Κάποιοι στη Γερμανία υποστηρίζουν ότι ακόμη και το σχέδιο που παρουσίασε ο κ Γιούνκερ είναι πολύ χαλαρό σε ό,τι αφορά στις παραχωρήσεις και αντέδρασαν ακόμη και στις μειώσεις των πρωτογενών πλεονασμάτων των επομένων ετών.
Με το βλέμμα στο Eurogroup
Με το βλέμμα στο Eurogroup, αναμένεται να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις τις επόμενες ημέρες. Σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματούχου των FT, την καθημερινή διαπραγμάτευση έχουν αναλάβει από κοινού ο Ευκλειδης Τσακαλώτος και ο Νίκος Παππάς, με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να επιβλέπει την όλη διαδικασία, προκειμένου να εξασφαλιστεί μια συμφωνία μέχρι την επόμενη εβδομάδα. Βασικές διαφορές παραμένουν το ζήτημα του χρέους αλλά και το δημοσιονομικό.
«Η ελληνική αντιπροσωπεία, όπως έχει συμφωνηθεί, είναι έτοιμη να εντατικοποιήσει τις διαβουλεύσεις, προκειμένου να ολοκληρωθεί η συμφωνία σύντομα, ακόμα και τα επόμενα 24ωρα», αναφέρε σε δήλωσή του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Σακελλαρίδης και πρόσθεσε: «Γι’ αυτόν το λόγο θα συνεχίσει να εργάζεται πάνω στα εναπομείναντα θέματα, όπως το δημοσιονομικό και η βιωσιμότητα του χρέους».