Στο Μέγαρο Μαξίμου ξεκίνησε ο κύκλος επαφών του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στην Αθήνα. Ο κ Πομπέο είχε συνομιλίες διάρκειας μιας ώρας που ολοκληρώθηκαν στις 11:30 το πρωί του Σαββάτου με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ο οποίος έθεσε μεταξύ άλλων στον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας και την κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου από την πλευρά της Τουρκίας.
Ο Μάικ Πομπέο έφτασε στο Μέγαρο Μαξίμου λίγο πριν από τις 10:30 με αυτοκινητοπομπή και υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας. Ο κ. Μητσοτάκης υποδέχθηκε τον κ. Πομπέο στα σκαλιά του Μεγάρου Μαξίμου. Αμέσως μετά ο κ. Μητσοτάκης συνόδευσε τον Μάικ Πομπέο στην αίθουσα του υπουργικού συμβουλίου, όπου βρίσκονταν ήδη ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας. Στη συζήτηση που είχαν μπροστά στις κάμερες, ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε στον κ. Πομπέο να επισκεφθεί το νέο μουσείο Γουλανδρή, ενώ στη συνέχεια ξεκίνησε η συνάντηση με δηλώσεις του πρωθυπουργού ο οποίος έκανε αναφορά στο πρόσφατο ταξίδι του και τις επαφές του στις ΗΠΑ.
Μητσοτάκης: Οι πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας παραβιάζουν κατάφωρα το διεθνές δίκαιο
«Η έλευσή σας συμπίπτει με την εντολή που μας έδωσε ο ελληνικός λαός να διαμορφώσουμε μια νέα πορεία για την χώρα μας. Αφήνοντας πίσω τις δύσκολες μέρες μιας πολύπλευρης κρίσης και ατενίζοντας το μέλλον με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση.
Ύστερα από 10 χρόνια οικονομικής αντιξοότητας με σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις, οδεύουμε με σταθερά βήματα προς την ανάκαμψη.
Σε συνθήκες απόλυτης πολιτικής σταθερότητας, λάβαμε ήδη σαφή μέτρα που την υπηρετούν: Πήραν τέλος οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων. Επιχειρήσεις και πολίτες ανακουφίζονται από την υψηλή φορολογία.
Μειώνουμε το γραφειοκρατικό βάρος για τις επιχειρήσεις, προωθούνται ταχύτατα οι ιδιωτικοποιήσεις. Και θεσπίζονται ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων.
Οι συνομιλίες μας στην Αθήνα, αυτές τις ημέρες, εκτείνονται σε ευρύ φάσμα θεμάτων.
Η Άμυνα, η Οικονομία -με αιχμή την Ενέργεια, τον Τουρισμό και το Εμπόριο- όπως και οι πολιτιστικές σχέσεις αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της στρατηγικής συνεργασίας μας. Είμαστε αποφασισμένοι να την ενισχύσουμε και άλλο.
Συμφωνήσαμε και χαίρομαι ιδιαίτερα γι’ αυτό στην επικαιροποίηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας. Κάτι που ενισχύει το κοινό στρατιωτικό και ευρύτερα στρατηγικό μας αποτύπωμα στην περιοχή υπέρ πάντα της περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας.
Πολύ περισσότερο όταν στο Αιγαίο, αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, εκδηλώνονται κινήσεις που αμφισβητούν τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου. Παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο, και συνοδευόμενα συχνά από μία ακραία και αντιπαραγωγική ρητορική.
Αναφέρομαι, κύριε υπουργέ, στην πρακτική της γειτονικής Τουρκίας η οποία, δυστυχώς συχνά, δεν συνάδει με τη στάση φιλίας και συνεργασίας στην οποία επιμένει η Ελλάδα.
Για τις εξελίξεις, αυτές, άλλωστε, έχει τοποθετηθεί και με επίσημες αποφάσεις της η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι πρόσφατες κινήσεις της Τουρκίας στο οικόπεδο 7 της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας παραβιάζουν κατάφωρα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Οι ΗΠΑ έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Κύπρος δεν ζητά παρά το αυτονόητο. Την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Προσδοκώ, στη θετική συμβολή των ΗΠΑ που θα οδηγήσει τελικά, στη διαμόρφωση ενός πιο εποικοδομητικού και γόνιμου κλίματος στην περιοχή.
Η συνεργασία μας, ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο στην Εξωτερική Πολιτική και την Άμυνα. Χαιρετίζω ιδιαίτερα το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι Αμερικανοί τουρίστες επισκέπτονται την πατρίδα μου. Ότι τα προγράμματα υποτροφιών και ανταλλαγής φοιτητών έχουν ενταθεί. Ότι η Ελλάδα έχει πλήρως αποκατασταθεί στο πρόγραμμα απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης εισόδου. Και ότι οι οικονομικές μας σχέσεις βελτιώνονται σε βάση σταθερή.
Η απόκτηση των ναυπηγείων στη Σύρο από την εταιρεία ONEX και, πιο πρόσφατα, το έντονο ενδιαφέρον των αμερικάνικων πολυεθνικών Pfizer και Cisco να επενδύσουν στον φαρμακευτικό τομέα και στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας στη Θεσσαλονίκη, αλλά και το πολύ μεγάλο και έμπρακτο ενδιαφέρον αμερικανικών εταιρειών για το έργο στο Ελληνικό συνιστούν ψήφο εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα. Στην οικονομία της και στο υψηλά εξειδικευμένο δυναμικό της. Τέλος, θα ήταν παράλειψή μου να μην αναφερθώ και στην ενεργειακή συνεργασία μας, περιλαμβανομένης εκείνης στο υγροποιημένο φυσικό αέριο. Όπως και στην εξόρυξη υδρογονανθράκων, έχοντας κατά νου τη συμμετοχή της EXXON MOBIL στους διεθνείς ομίλους που δραστηριοποιούνται στα ανοιχτά της Κρήτης.
Σας καλωσορίζω, λοιπόν, κύριε Υπουργέ με αισθήματα φιλίας και εκτίμησης και μαζί σας καλωσορίζω και το άνοιγμα αυτού του νέου κεφαλαίου στην μακρά, κοινή μας πορεία».
Πομπέο: Οι αμερικανικές εταιρίες είναι έτοιμες να επενδύσουν
Επισημαίνοντας πως οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν ήταν ποτέ ισχυρότερες ξεκίνησε την τοποθέτησή του ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών. «Γίνονται πολύ σπουδαία πράγματα, όλα πηγαίνουν καλά και δουλεύουμε πολύ σκληρά, οι μηχανές έχουν ανάψει για τα καλά. Οι σχέσεις των δύο χωρών μας είναι στο απόγειο, ποτέ δεν ήταν ισχυρότερες και προσβλέπω στο μέλλον» είπε και επισήμανε ότι «οι αμερικανικές εταιρίες είναι έτοιμες να έρθουν, να επενδύσουν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας».
Επίσης, ο κύριος Πομπέο επισήμανε πως θα συζητηθεί ο ρόλος της Ελλάδας «στην γεωργαφική περιοχή, που είναι πολύ δυναμική, με πολλά να συμβαίνουν, μια ενεργή περιοχή, και είμαστε εδώ να διασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα να διατηρήσει το ρόλο της σαν πυλώνας σταθερότητας». «Μιλήσατε για τις ιστορικές σχέσεις των χωρών μας, ευελπιστώ να κάνω τα πάντα σωστά για να μην ακούσω στο τέλος τα παράπονα της ελληνικής κοινότητας στο Κάνσας», με διάθεση χιούμορ ο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Οι προσδοκίες της Αθήνας
Ιδιαιτέρως κομβική χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση η χρονική στιγμή που επισκέπτεται την χώρα μας ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ καθώς έρχεται σε μια περίοδο που η Άγκυρα εντείνει την προκλητικότητα της στο Αιγαίο αλλά και την Κυπριακή ΑΟΖ. Το μήνυμα που θα σταλεί στη γειτονική χώρα, με την υπογραφή της νέας αμυντικής συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών, θα είναι σημαντικό όπως εκτιμά η ελληνική πλευρά. Αφενός διότι οι ΗΠΑ θα δείξουν ότι στηρίζουν την χώρα μας και αφετέρου γιατί με αυτή την κίνηση θα αναβαθμιστεί ο ρόλος της Ελλάδας σε παράγοντα σταθερότητας στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Η αμυντική συμφωνία που υπογράφηκε για πρώτη φορά το 1990 και από τότε αναθεωρείται κάθε χρόνο περιλαμβάνει τεχνικές ρυθμίσεις στον προβλήτα στην περιοχή Μαράθι της Κρήτης, την αεροπορική βάση της Σούδας, της Λάρισας και στην Στεφανοβίκειο Μαγνησίας, αλλά και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Παράλληλα θα αφαιρεθεί από το κείμενο η βάση του Ελληνικού, που έχει πάψει να λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια. Η διοίκηση παραμένει στην Ελλάδα – οι Αμερικανοί ελέγχουν μόνο τις δικές τους δυνάμεις – ωστόσο ο εκσυγχρονισμός των υποδομών θα γίνει με χρηματοδότηση των ΗΠΑ.
Η διαφορά που θα υπάρξει αφορά την θεσμική κάλυψη καθώς οποιαδήποτε αλλαγή θα πρέπει να κυρωθεί από την ελληνική βουλή κάτι που δεν συνέβαινε παλαιότερα καθώς γινόντουσαν με ad hoc τεχνικές.
Τα κέρδη των ΗΠΑ και οι ελληνικές προσδοκίες
Με τις σημερινές υπογραφές οι ΗΠΑ ενισχύουν τον ρόλο τους στην χώρα μας καθώς με τις βελτιώσεις που θα γίνουν στον προβλήτα στο Μαράθι της Κρήτης θα αυξηθεί σημαντικά η παρουσία αμερικανικών πλοίων στην περιοχή. Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης θα επιτρέψει τον ελλιμενισμό μεγαλύτερων αμερικανικών πλοίων και θα διευκολύνει σε σημαντικό βαθμό τη μεταφορά αμερικανικών δυνάμεων προς την Κεντρική Ευρώπη. Όσον αφορά την αεροπορική βάση της Λάρισας σταθμεύουν από την 1η Μαρτίου 2018 Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη, ενώ η βάση Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο έχει επανειλημμένως χρησιμοποιηθεί από αμερικανικά ελικόπτερα.
Ωστόσο η ελληνική πλευρά φαίνεται πως δεν θα έχει χειροπιαστά αποτελέσματα από την συγκεκριμένη συμφωνία. Από την αναβάθμιση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης θα ενισχυθεί οικονομικά η περιοχή ενώ παράλληλα η Ελλάδα θα ενισχύσει τον στρατηγικό της ρόλο στην περιοχή και μεγαλύτερη διασύνδεση των αμερικανικών και ελληνικών στρατηγικών επιδιώξεων στην περιοχή.
Στην κυβέρνηση ποντάρουν περισσότερο στα όσα θα πει ο Μάικ Πομπέο στις δηλώσεις που θα κάνει αμέσως μετά την υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας. Αναμένουν από τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στήριξης στην χώρα μας το οποίο θα ανοίξει έναν ακόμη δίαυλο προκειμένου να έρθουν επιχειρήσεις να επενδύσουν στηρίζοντας με αυτό τον τρόπο την ελληνική οικονομία.
Η Βόρεια Μακεδονία και η Τουρκία
Το γεγονός ότι ο Μάικ Πομπέο δεν θα επισκεφθεί την Άγκυρα δεν σημαίνει πως οι ΗΠΑ θα κόψουν τις σχέσεις με την Τουρκία. Μπορεί το τελευταίο διάστημα να έχουν διαταραχθεί με το ζήτημα των S400 αλλά όπως έχει φανεί στο παρελθόν οι δύο χώρες πάντα βρίσκουν τον τρόπο να έρθουν κοντά μετά από αντιπαραθέσεις.
Ωστόσο σημείο τριβής μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ ενδέχεται να αποτελέσει η στήριξη της Ουάσιγκτον στην Βόρεια Μακεδονία. Ενδεικτικό ήταν το γεγονός ότι ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών πριν από την Αθήνα έκανε μια σύντομη στάση στα Σκόπια όπου συναντήθηκε με τον Ζόραν Ζάεφ. Στις δηλώσεις του ο Μάικ Πομπέο εξήρε την Συμφωνία των Πρεσπών και τόνισε με έμφαση πως σύμμαχος της Βόρειας Μακεδονίας είναι οι ΗΠΑ και όχι η Μόσχα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ταχθεί κατά της συμφωνίας όμως όπως έχει δηλώσει θα την σεβαστεί από την στιγμή έχει κυρωθεί από τα κοινοβούλια των δύο χωρών.
Διπλό μέτωπο από την Άγκυρα
Την ίδια στιγμή η Άγκυρα συνεχίζει να πιέζει μέσω προκλητικών και παράνομων κινήσεων τόσο στο Αιγαίο όσο και την κυπριακή ΑΟΖ. Το Γιαβούζ έχει αγκυροβολήσει στο οικόπεδο 7 αμφισβητώντας ανοιχτά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου. Παράλληλα στο ίδιο σημείο βρίσκονται ήδη τα γεωτρύπανα της Total και της ΕΝΙ γεγονός που πυροδοτεί αντιδράσεις και έκδηλη ανησυχία. Ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, δημοσίευσε στο λογαριασμό του στο twitter φωτογραφία όπου φαίνεται το γεωτρύπανο Γιαβούζ να είναι δίπλα στον Πορθητή . «Το Γιαβούζ χαιρετώντας το Φατίχ», αναφέρει στο μήνυμά του ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας.
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωση του έκανε λόγο για περιφρόνηση των εκκλήσεων της Ε.Ε. κα της διεθνούς κοινότητας για σεβασμό των δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τη δυνατότητα λήψης στοχευμένων μέτρων υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων γεωτρήσεων της Τουρκίας συζήτησαν η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Φεντερίκα Μογκερίνι και ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης. Οι δύο αξιωματούχοι μίλησαν τηλεφωνικά και η Ύπατη Εκπρόσωπος αποφάσισε να συμπεριλάβει το θέμα στην ημερήσια διάταξη του επόμενου Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις 14 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο.
φωτο eurokinissi/intime