Ένα μέρος των πρακτικών που τηρήθηκαν στο δραματικό συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών που έγινε την επομένη του δημοψηφίσματος το 2015, είδε χθες το φως της δημοσιότητας στο ειδησεογραφικό σάιτ in.gr. Να σημειωθεί ότι τα όσα δημοσιεύονται είναι μέρος μόνο της συζήτησης που διεξήχθη στο προεδρικό Μέγαρο υπό τον κ. Παυλόπουλο, αφού από ένα σημείο και έπειτα οι πρακτικογράφοι σταμάτησαν να καταγράφουν τους διαλόγους. Το είχε προτείνει ο τότε επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρος Θεοδωράκης και συμφώνησαν οι πολιτικοί αρχηγοί ώστε να είναι πιο ελεύθερη η συζήτηση.
Αν και η δημοσιογραφική επιτυχία είναι αδιαμφισβήτητη, δεν είναι σαφές αν προκύπτει κάτι καινούργιο που να αλλάζει την αφήγηση της ιστορίας. Την καταστροφική διαπραγμάτευση του ΣΥΡΙΖΑ δηλαδή, με πρωτεργάτη τον Βαρουφάκη και τους θεατρινισμούς του, και το αδιέξοδο που κορυφώθηκε με το δημοψήφισμα. Με τη χώρα να κινδυνεύει με πλήρη κατάρρευση και τον πληθυσμό με άμεσο κίνδυνο να αντιμετωπίσει ανθρωπιστική κρίση, όπως ομολογεί στα πρακτικά- μέρος των οποίων δημοσιεύει το in.gr - και ο Αλέξης Τσίπρας.
Τυπικά το θέμα της σύσκεψης που ζητά ο κ. Τσίπρας, τότε πρωθυπουργός, είναι να συζητηθούν και να συμφωνηθούν ει δυνατόν οι επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης. Στην ουσία όμως αυτό που καλούνται οι πολιτικές δυνάμεις να κάνουν, είναι να "ερμηνεύσουν" το δημοψήφισμα, όχι σαν εντολή ρήξης με την Ευρώπη και τους δανειστές, αλλά σαν εντολή νέας διαπραγμάτευσης και συμφωνία σε ένα νέο πακέτο μέτρων.
Αυτό τουλάχιστον επιδιώκει ο Προκόπης Παυλόπουλος, που το in.gr παρουσιάζει ως την "ήρεμη δύναμη" μέσα στη σύσκεψη, αφού έχει πάρει τα σαφή μηνύματα από τον πρόεδρο της Γαλλίας Ολάντ και την Καγκελάριο της Γερμανίας Μέρκελ, ότι δηλαδή για να υπάρξει ξανά διαπραγμάτευση με την τρόικα και να μην αφεθεί η χώρα να καταρρεύσει, προϋπόθεση είναι να υπάρξει δέσμευση όλων των πολιτικών δυνάμεων, ότι θέλουν η Ελλάδα να παραμείνει στην Ευρώπη. Γεγονός που θα επισημοποιηθεί με το κοινό ανακοινωθέν που θα εκδοθεί μετά το συμβούλιο των αρχηγών.
Άλλωστε ο κ. Παυλόπολος με διάφορες παρεμβάσεις του το τελευταίο διάστημα (βλ. συνέντευξη στην Καθημερινή και άλλη μία που θα δώσει στον Ν. Χατζηνικολάου στον ΑΝΤ1 αυτή την εβδομάδα) επιθυμεί να εμφανιστεί ως το πρόσωπο που έπαιξε καταλυτικό ρόλο τις ώρες εκείνες, ώστε να μην τα σπάσουμε με την Ευρώπη και τους δανειστές και η χώρα οδηγηθεί έτσι στην καταστροφή. Η διαρροή των πρακτικών - που δεν βρίσκονται στη διάθεση των αρχηγών των κομμάτων, αλλά φυλάσσονται στην Προεδρία της Δημοκρατίας - αλλά και η αφήγηση του in.gr επιβεβαιώνουν τον ρόλο του κ. Παυλόπουλου, που όπως έχει δηλώσει και ο ίδιος, είχε διαμηνύσει στον κ. Τσίπρα, ότι δεν θα παραμείνει πρόεδρος μιας χώρας που θα κατρακυλήσει στη δραχμή (και στο χάος). Αλλά δεν είναι μόνο ο ρόλος του Προκόπη Παυλόπουλου που φωτίζεται με πολύ θετικό τρόπο...
Τι έλεγε ο Αλέξης Τσίπρας
Είναι και ο ρόλος του Αλέξη Τσίπρα, που στα πρακτικά που δημοσιοποιήθηκαν (και στην επεξήγηση που προστίθεται με το κείμενο του δημοσιεύματος), εμφανίζεται σαν ο πολιτικός που θέλει να υλοποιήσει την απόφαση του Δημοψηφίσματος και δεν κάνει καμία κωλοτούμπα. Οι πολίτες είπαν (υποτίθεται) όχι στην πρόταση Γιούνγκερ, η εντολή είναι λοιπόν για μια νέα διαπραγμάτευση. Τελεία.
Δεν είναι απολύτως σαφές τι επιδιώκει ο Αλέξης Τσίπρας με τη σύσκεψη των αρχηγών, που μοιάζει όμως από ορισμένους διαλόγους που βλέπουν για πρώτη φορά τη δημοσιότητα, να έχει αντιληφθεί το αδιέξοδο στο οποίο έχει οδηγήσει την Ελλάδα. Και τον κίνδυνο η χώρα, εξαιτίας των δικών του χειρισμών, να οδηγηθεί στο χάος και την καταστροφή. Μιλάει ευθέως κάποια στιγμή πχ για τον κίνδυνο ανθρωπιστικής κρίσης που απειλεί την Ελλάδα:
"Η διαπραγμάτευση βρίσκεται σε πολύ κρίσιμο στάδιο" τονίζει και αναφέρεται στις δύο μεγάλες προκλήσεις. Με τις τράπεζες κλειστές, μιλά για την ανάγκη η ΕΚΤ να δεχθεί το αίτημα της ΤτΕ και να παρέχει έκτακτη ρευστότητα μέχρι να βρεθεί συμφωνία, "για λόγους ουσιαστικούς, αλλά και για λόγους ανθρωπιστικούς. Διότι η χώρα βρίσκεται μπροστά σε κίνδυνο ανθρωπιστικής κρίσης, εάν η στάση της ΕΚΤ παραμείνει αρνητική".
Το δημοσίευμα -με αναφορές στην παρέμβαση του κ. Τσίπρα- εμφανίζει τον πρώην πρωθυπουργό να είναι "υπερήφανος" για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, ως να είναι το διαβατήριο για μια καλύτερη διαπραγμάτευση και ένα καλύτερο μνημόνιο. Αν και είναι προφανές και θα αποδειχθεί εκ του αποτελέσματος ότι καθώς η χώρα έχει εξαντλήσει κάθε περιθώριο αντοχής και καθώς δεν διαθέτει κανέναν διαπραγματευτικό χαρτί πλην της καταστροφής της, θα αναγκαστεί σε έναν επώδυνο συμβιβασμό.
"Έχω την αίσθηση από τις τοποθετήσεις σας ότι αγνοείτε το χθεσινό αποτέλεσμα" λέει ο κ. Τσίπρας στους άλλους αρχηγούς. Χθες υπήρξε μια ιστορική και γενναία επιλογή του ελληνικού λαού, κόντρα σε όλο το παλιό πολιτικό σύστημα -και αυτό είναι ισχυρό μήνυμα πρέπει να το καταλάβουμε-, κόντρα στο σύνολο του μιντιακού κατεστημένου και κόντρα σχεδόν στο σύνολο της κυρίαρχης στάσης των εταίρων μας στην Ευρώπη, που ήταν μια στάση εκβιαστική, ήταν μια στάση τιμωρητική απέναντι στην Ελλάδα".
Μη παραλείποντας να σημειώσει ότι η ετυμηγορία του λαού ήταν αυτή παρά το κλίμα τρομοκρατίας και τις ασφυκτικές συνθήκες που δημιούργησαν οι δανειστές, ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για ένα "αποτέλεσμα – τομή στη σύγχρονη μεταπολιτευτική ιστορία".
Υπό αυτήν την έννοια, συνέχισε, "θεωρώ ότι εάν στόχος αυτής της συζήτησης εδώ είναι όχι να βρούμε ένα κοινό τόπο, αλλά να λαθροχειρίσουμε και να μετατρέψουμε το ‘Όχι’ σε ‘Ναι’, δεν θα με βρείτε σύμφωνο. Το ‘όχι’ είναι ‘όχι’ που αφορά μια μη βιώσιμη συμφωνία. Προφανώς δεν είναι εντολή ρήξης, αλλά δεν είναι και εντολή ‘πάση θυσία, ό,τι και να γίνει, θα συμφωνήσουμε’. Αυτό θέλω να το ξεκαθαρίσω".
Ο Αλέξης Τσίπρας και η στάση των δανειστών
Συναισθηματικά φορτισμένος ο Τσίπρας αναφέρθηκε και στην αντιδραστική και κυνικά εκβιαστική στάση των δανειστών, αναφέροντας χαρακτηριστικά: "επίσης δεν άκουσα κάτι για τις ωμές παρεμβάσεις στα εσωτερικά πολιτικά πράγματα. Διότι πάνω στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης δεν υπήρχαν μόνο στοιχεία, νούμερα και διαφορετικές εκτιμήσεις, αλλά και σαφείς, σαφέστατες παρεμβάσεις ‘αλλάξτε κυβέρνηση’, ‘αλλάξτε το σχήμα’, ‘φτιάξτε άλλη κυβέρνηση’, ‘αλλάξτε πρωθυπουργό’". (σσ οι αναφορές αυτές δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια, αφού πουθενά και ποτέ δεν υπήρξε απαίτηση για αλλαγή κυβέρνησης).
Δεν έχει καταλάβει ακόμα πού οδηγεί τη χώρα; Απίθανο, ξέρει ότι ο κίνδυνος είναι τεράστιος. Είναι μια παράσταση που δίνει στο Συμβούλιο, ενώ γνωρίζει ότι η μόνη λύση είναι η κωλοτούμπα; Πιθανώς. Φλερτάρει ακόμα στο μυαλό του η ιδέα της αποχώρησης από το ευρώ; Αγνωστο.
Είναι η διαρροή των πρακτικών μια προσπάθεια να εμφανιστεί η κύριος Τσίπρας σαν ο πρωθυπουργός που έδωσε τη μάχη μέχρι τέλους, ώστε να επιτύχει ένα καλύτερο αποτέλεσμα; Είναι ένα ακόμα βήμα πριν το επαναλανσάρισμα του πρώην πρωθυπουργού που ονειρεύεται να ιδρύσει νέο κόμμα και να "ενώσει" την κεντροαριστερά;
Η συνέχεια θα το δείξει.
Πάντως όταν οι άλλοι αρχηγοί τον εγκαλούν ότι η χώρα λόγω των χειρισμών του οδηγείται σε αδιέξοδο, μοιάζει να το αντιλμαβάνεται:
"Με ρωτάτε τι θα κάνεις αν η ΕΚΤ εκτελέσει τη χώρα. Πώς μπορώ να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα; Αν κάποιος θέλει να εκτελέσει τη χώρα, θα κάνω ό,τι μπορώ για να το αποτρέψω, είναι η απάντηση. Και σας ζητώ να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να το αποτρέψουμε".
Η εικόνα για τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη
Το δημοσίευμα και τα πρακτικά που δημοσιεύονται δίνουν μια καθόλου κολακευτική εικόνα του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, που κάνει το ντεμπούτο του ως μεταβατικός αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας μετά την αποχώρηση του Αντώνη Σαμαρά. Ο κ. Μεϊμαράκης εμφανίζεται να διαφωνεί προφανώς με το δημοψήφισμα, αλλά σχεδόν το δικαιολογεί. Πάντως εμφανίζεται να προσφέρει την στήριξή του στον κ. Τσίπρα, όσον αφορά τη συνέχιση της διαπραγμάτευσης.
Απορίες δημιουργεί η σχετική στιχομυθία:
"Θεωρώ ότι το ΟΧΙ, το οποίο ψηφίστηκε και από πολλούς νεοδημοκράτες και φίλους μου και γνωστούς μου", θα πει ο κ. Μεϊμαράκης, "ήταν γιατί σας πίστεψαν, όπως κι εγώ, ότι σε 48 ώρες έρχεται η συμφωνία".
Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, όπως εμφανίζεται στο δημοσίευμα, δείχνει να συμμερίζεται την οργή του Αλέξη Τσίπρα για την εκβιαστική στάση των δανειστών. Γράφει το in.gr:
"Ενδιαφέρον όμως έχει και η άποψη του κ. Μεϊμαράκη για τους δανειστές, εκείνους που εδώ συμπολίτες μας καλούσαν να… βαστήξουν! Μάλιστα κάνει σαφή αναφορά στη στάση των δανειστών στο δεύτερο εξάμηνο του 2014, όταν ουσιαστικά η Τρόικα αρνήθηκε να δώσει θετική απάντηση στα όσα πρότεινε η κυβέρνηση Σαμαρά.
"Και ξέρω τι σημαίνει δανειστές και εκβιασμός από τους δανειστές, από τις συνελεύσεις και τις συνεννοήσεις από τις οποίες ήμουν παρών. Και γνωρίζετε -όλοι μας το γνωρίζουμε- ότι ειδικά το τελευταίο εξάμηνο του 2014 ήταν όχι απλώς εκβιαστές. Δεν είναι η ώρα να κάνω τέτοιο απολογισμό, ούτε να σας πω. Όμως εγώ γνωρίζω από πρώτο χέρι πως συμπεριφέρονται…".
Ενδιαφέρουσα είναι επίσης και η οπτική που έχει για τις δυνάμεις που οραματίζονται το Grexit: "Είναι πολλές οι δυνάμεις –και το γνωρίζουμε- που θέλουν η Ελλάδα να βγει από την Ευρώπη, ο καθένας για το δικό του λόγο, όπως οι όμορες χώρες γιατί θα μοιραστούν και τα χρήματα, όπως κάναμε κι εμείς που παίρναμε τότε με το πακέτο Ντελόρ και τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα και οι γύρω χώρες μας κοίταζαν καλά-καλά."
Οι αναφορές στους άλλους πολιτικούς αρχηγους είναι συνοπτικές και δεν προσφέρουν κάτι καινούργιο στην αφήγηση.
Τι δείχνουν τελικά τα πρακτικά;
Αν και κανείς δεν μπορεί να ξέρει ποιος και πώς έγινε η διαρροή των πρακτικών, κυρίως ποιος είχε συμφέρον από την αποκάλυψη, έχει ενδιαφέρον το συμπέρασμα του μέσου. Τι προκύπτει δηλαδή από τα πρακτικά. Όπως γράφει το in.gr "από την αναδρομή στο Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, καθίσταται σαφής η διαπραγματευτική στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης και ο ρόλος της αντιπολίτευσης σε αυτή.
Έχοντας στα χέρια του την απόρριψη του τελεσίγραφου των δανειστών μέσω του δημοψηφίσματος από τη μία και τις γέφυρες που έχει ανοίξει η βελτιωτική πρόταση Γιουνκέρ από την άλλη, ο Αλέξης Τσίπρας επιδιώκει να ενισχύσει την ελληνική πρόταση διασφαλίζοντας τη συναίνεση των αντιπολιτευόμενων δυνάμεων."
Είναι μια οπτική, μάλλον ωραιοποιημένη του αδιεξόδου που βιώνει εκείνη τη στιγμή η Ελλάδα. Η πραγματικότητα είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται ενώπιον του κινδύνου να δει τη χώρα να καταστρέφεται εξαιτίας των χειρισμών του και ζητά τη στήριξη των άλλων πολιτικών αρχηγών για να ολοκληρώσει την "κωλοτούμπα", που ήδη διαφαίνεται ως η μόνη λύση. Θα τη χρειαστεί και στη συνέχεια ώστε να ψηφιστεί στη Βουλή το νέο μνημόνιο, αφού γνωρίζει ότι πολλοί βουλευτές του θα το αρνηθούν.
Οι αρχηγοί των κομμάτων θα του παράσχουν την στήριξη και θα ψηφίσουν αργότερα και το νέο μνημόνιο, επιτρέποντας έτσι στον επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει και τις επόμενες εκλογές. Η συνέχεια είναι γνωστή σε όλους.