Η κυβέρνηση, η απούσα περιφερειάρχης και ο δήμαρχος-καρικατούρα

Έχει πλέον περάσει μια εβδομάδα από τις φονικές πυρκαγιές που οδήγησαν σε μια πρωτοφανή εθνική τραγωδία με δεκάδες νεκρούς στο Μάτι. Και παρά το γεγονός ότι ορισμένοι έσπευσαν να κρύψουν και να κρυφτούν πίσω από τις ακραίες καιρικές συνθήκες και τη ρυμοτόμηση των οικισμών που έγιναν παρανάλωμα του πυρός, η ώρα της διερεύνησης των πιθανών ευθυνών, του καταλογισμού ενδεχόμενων σφαλμάτων ή παραλείψεων και της αξιολόγησης των όσων έγιναν ή δεν έγιναν δεν μπορεί αναβάλλεται επ’ αόριστον.

Αναπάντητα ερωτήματα για την κυβέρνηση

Το πρώτο και κύριο μερίδιο πολιτικής ευθύνης ανήκει στην κυβέρνηση, τον πρωθυπουργό και τους αρμόδιους υπουργούς. Εάν δε επιβεβαιωθούν πλήρως και οι μαρτυρίες που θέλουν τους υπηρεσιακούς παράγοντες να έχουν ενημερώσει κυβερνητικά στελέχη για την ύπαρξη νεκρών από νωρίς το βράδυ της Δευτέρας, η κυβέρνηση είναι σοβαρά εκτεθειμένη και για έναν άλλο λόγο. Διότι αντί να ανακοινώσει το γεγονός της ύπαρξης θυμάτων, αποκαλύπτοντας έτσι τη σοβαρότητα της κατάστασης σε όλες της τις διαστάσεις, αναλώθηκε σε επικοινωνιακούς χειρισμούς, με τον πρωθυπουργό να εμφανίζεται στο συντονιστικό της πυροσβεστικής δήθεν για να ενημερωθεί. Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης από τον πρωθυπουργό είναι βεβαίως ένα κάποιο βήμα σε σχέση με τις αρχικές δηλώσεις περί ασύμμετρου φαινομένου καθώς και τις τοποθετήσεις υπουργών ότι όλα ήταν καλώς καμωμένα. Τα αναπάντητα ερωτήματα ωστόσο για το πώς φτάσαμε στην τραγωδία παραμένουν, όπως επίσης και το ερώτημα αν υπάρχει ανάληψη πολιτικής ευθύνης χωρίς ούτε μια παραίτηση.

Πώς είναι δυνατόν, για παράδειγμα, μόλις ένα μήνα πριν τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, σε επιτροπή της Βουλής, ο ΓΓ Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας, να διαβεβαιώνουν, ούτε λίγο, ούτε πολύ, ότι η Αττική είναι πλήρως οχυρωμένη απέναντι στις φωτιές. “Η χώρα μας διαθέτει ένα δασοπυροσβεστικό μηχανισμό, που ελάχιστες χώρες τον διαθέτουν” είχε πει τότε ο Γιάννης Καπάκης. Έγινε 'ή όχι καθυστερημένα, η εισήγηση εκκένωσης από την Πυροσβεστική, όταν η φωτιά είχε φτάσει πλέον στον Νέο Βουτζά, όπως προέκυψε από ερωτήματα δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου Τόσκα και Τζανακόπουλου;

Ή ακόμη, γιατί δεν εφαρμόστηκε ποτέ το Εθνικό Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης που ίδρυε νόμος του 2014 και όριζε αναβάθμιση του αριθμού έκτακτης ανάγκης 112 αλλά και αξιοποίηση των κεραιών κινητής τηλεφωνίας, ώστε σε συνεργασία με τις εταιρείες η Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας να αποστέλλει γραπτά μηνύματα στους κατοίκους με οδηγίες για εκκένωση των περιοχών; Τι απέγινε, επίσης, η περίφημη ομάδα μοτοσυκλετιστών πυροσβεστών “Θησέας” που θα έκανε περιπολίες σε ευαίσθητες για πυρκαγιές περιοχές και θα κατεύθυνε κατοίκους σε περιπτώσεις εκκένωσης;

Η απούσα περιφερειάρχης

Πέρα όμως από την κυβέρνηση και την Πολιτική Προστασία, σοβαρά είναι τα ερωτήματα που έχουν να απαντήσουν και οι τοπικές αρχές όπως η Περιφέρεια ή οι αρμόδιοι Δήμοι.

Ανοικτό για την Περιφέρεια Αττικής παραμένει το ζήτημα γιατί δεν δόθηκε εντολή εκκένωσης στο Μάτι. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τη σχετική πρόβλεψη, η πυροσβεστική υπηρεσία κάνει τη σχετική εισήγηση για εκκένωση, αλλά ο αρμόδιος για τη λήψη της σχετικής απόφασης και την οργάνωση της εκκένωσης είναι ο αρμόδιος δήμος. Όταν όμως στη φωτιά εμπλέκονται περισσότεροι δήμοι, τη σχετική αρμοδιότητα την έχει και η Περιφέρεια.

Αξιοσημείωτη, πάντως, είναι η ηχηρή απουσία της περιφερειάρχη όλες αυτές τις ημέρες, με εξαίρεση μια δήλωση την Τετάρτη, μετά τη σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου. Σε αυτήν απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά σε πιθανές ευθύνες για την τραγωδία, ενώ υπάρχουν αρκετές… υποσχέσεις για το μέλλον: “Θα αλλάξει ριζικά ο σχεδιασμός. Οφείλουμε να μην ξαναπερπατήσουμε στους ίδιους δρόμους, αυτούς που δίνουμε το καλοκαίρι με τις φωτιές και τον χειμώνα με τις πλημμύρες”.

Κατά τα λοιπά, ο αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής Πέτρος Φιλίππου, μιλώντας σε ρ/φ σταθμό ανέφερε: «Τρέχαμε πίσω από τα γεγονότα. Δεν δώσαμε εντολή εκκένωσης στο Μάτι. Κι αν το κάναμε, ποιός σας είπε ότι ο κόσμος θα έφευγε. Τι να κάναμε; Να παίρναμε ντουντούκα μέσα στη φωτιά; Πώς θα γινόταν πρακτικά; Ποιοί θα έμπαιναν στη φωτιά; Και οι αστυνομικοί άνθρωποι είναι».

Η περίπτωση… Ψινάκη

Ξεχωριστή, δίχως αμφιβολία, είναι η περίπτωση του Δήμαρχου Μαραθώνα, κ. Ηλία Ψινάκη.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες (Πρώτο Θέμα, Βραδυνή), το μεσημέρι της Δευτέρας, όταν ξέσπασε η φωτιά στο Νταού Πεντέλης, ο κ. Ψινάκης βρισκόταν στη Μύκονο. Σημειώνεται ότι και κατά τη διάρκεια των περσινών πυρκαγιών στο Βαρνάβα Αττικής, ο κ. Ψινάκης βρισκόταν και πάλι στο… νησί των ανέμων. Όπως αναφέρουν δε τα ανωτέρω δημοσιεύματα, ο δήμαρχος εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην περιοχή που καιγόταν… την Τρίτη το απόγευμα, δηλαδή 24 ώρες μετά. Και τούτο, παρά το γεγονός ότι το Μάτι ανήκει σχεδόν εξ ολοκλήρου στο Δήμο του οποίου ηγείται.

Tα ερωτήματα όμως για τον Δήμαρχο Μαραθώνα δεν σταματούν εδώ:

1) Γιατί δεν δόθηκε εντολή για εκκένωση της περιοχής;

Ερωτώμενος σχετικά σε μία από τις εμφανίσεις που έκανε δύο ημέρες μετά την τραγωδία, ο κ. Ψινάκης υποστήριξε ότι «δεν προλάβαιναν να κάνουν τίποτα λόγω του αέρα και της μεγάλης ταχύτητας που έτρεχε η πυρκαγιά. «Δεν υπήρχε εκκένωση εκείνη τη στιγμή. Καταλαβαίνετε πόσα θύματα θα είχαμε αν ο καθένας έδινε εντολές; Σε τέτοιες μεγάλες καταστροφές αναλαμβάνει πλήρως η πυροσβεστική υπηρεσία», δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΙ. Είτε ο δήμαρχος δεν γνωρίζει τις αρμοδιότητές του, είτε επιχείρησε να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η πυροσβεστική υπηρεσία κάνει σχετική εισήγηση για εκκένωση, αλλά ο αρμόδιος για τη λήψη της σχετικής απόφασης και την οργάνωση της εκκένωσης είναι ο δήμος. Εκτός και εάν εμπλέκονται περισσότεροι δήμοι, οπότε σχετική αρμοδιότητα έχει και η Περιφέρεια.

2) Είχε ο δήμος Μαραθώνα σχέδιο αντιμετώπισης πυρκαγιών;

Ερωτώμενος σχετικά, και πάλι σε μια από τις ετεροχρονισμένες τηλεοπτικές εμφανίσεις του, ο κ. Ψινάκης δήλωσε ότι υπάρχει τέτοιο σχέδιο αλλά δεν μπορούσε να το εφαρμόσει. Όταν δε εκλήθη να παρουσιάσει τις βασικές γραμμές του, δήλωσε πως είναι πολύ… πολύπλοκο για να το κάνει στα λίγα λεπτά του τηλεοπτικού χρόνου.

3) Yπήρξε τουλάχιστον κάποια οργάνωση μετά τις φονικές πυρκαγιές, έτσι ώστε να διεκολυνθούν οι διαδικασίες παροχής αρωγής και βοήθειας;

Μάλλον όχι ιδιαίτερη. Οι μαρτυρίες που υπάρχουν κάνουν λόγο για ένα ακόμη οργανωτικό χάος τις πρώτες ημέρες. “Οι ίδιοι άνθρωποι περιγράφουν μια κατάσταση εντελώς ανεξέλεγκτη χωρίς τον παραμικρό κεντρικό σχεδιασμό, ούτε καν για τη διαχείριση των ειδών πρώτης ανάγκης που φτάνουν στο δήμο από προσφορές αλληλεγγύης για τους πυροπαθείς” αναφέρει σχετικά ρεπορτάζ του “Πρώτου Θέματος”.

4) Γιατί ο δήμαρχος είπε… ψέματα ότι κάηκε το ίδιο του το σπίτι;

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Ψινάκης εμφανίστηκε στα ΜΜΕ για πρώτη φορά 24 ώρες μετά την πυρκαγιά. Στην πρώτη, μάλιστα, εμφάνισή του υποστήριξε ότι… κάηκε και το δικό του σπίτι. “Και το δικό μου σπίτι κάηκε. Ευτυχώς γιατί όταν καίγονται τόσες εκατοντάδες σπίτια τριγύρω, εάν γλίτωνε το δικό μου θα έλεγαν ότι εγώ έβαλα τη φωτιά” είπε. Όταν οι δημοσιογράφοι πήγαν όμως στο σπίτι του δημάρχου διαπίστωσαν ότι το μόνο που είχε καεί ήταν μερικά πεύκα στην εξωτερική πλευρά. Επρόκειτο άραγε για προσπάθεια πρόκλησης μιας κάποιας συναισθηματικής ταύτισης με τους πληγέντες για να αντισταθμιστεί η προηγούμενη απουσία;

Οι αντιδράσεις

Σημειώνεται ότι για λόγους ευθιξίας για τα όσα συνέβησαν δύο αντιδήμαρχοι του δήμοι Μαραθώνα αποφάσισαν τις τελευταίες ημέρες να παραιτηθούν, η μία με αιχμές εναντίον του δημάρχου. «Εφόσον δεν το έκανε κάποιος άλλος, θα το κάνω εγώ», δήλωσε το πρωί του Σαββάτου στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ η αντιδήμαρχος Πολιτισμού του δήμου Μαραθώνα, Δήμητρα Λαμπαρού. «Ντρέπομαι πραγματικά για όλους αυτούς που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης», σημείωσε και πρόσθεσε: «Ντρέπομαι γιατί ο δήμαρχος δεν είναι μόνο για το Δημαρχείο και την καρέκλα. Ντρέπομαι που στήριξα έναν άνθρωπο που σε αυτή την καταστροφή φέρθηκε με απρέπεια και αλαζονεία», είπε χαρακτηριστικά.

Την παραίτησή του από τη θέση του αντιδημάρχου Ανάπτυξης και Έργων στον Μαραθώνα ανακοίνωσε μέσω του λογαριασμού του στο Facebook o Βασίλης Τσουπράς. «Η συνείδησή μου ότι υπάρχει περίπτωση να μπορούσε κάποιος να τα καταφέρει καλύτερα από μένα, με οδηγεί στην απόφαση να παραιτηθώ και από τη θέση του Αντιδημάρχου και από τη θέση του δημοτικού συμβούλου και να πάω σπίτι μου. Γι' αυτό τη Δευτέρα το πρωί θα καταθέσω με επίσημο έγγραφο στο Δήμο την ολοκληρωτική παραίτησή μου» τονίζει χαρακτηριστικά.

Σημειώνεται ότι έντονες ήταν οι αντιδράσεις κατοίκων της περιοχής και στην τελευταία συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου. Στο «μάτι του κυκλώνα» βρέθηκε και πάλι ο δήμαρχος από τον οποίο ζητούσαν να μάθουν για ποιον λόγο δεν έγινε εκκένωση των οικισμών.

Σημειώνεται ακόμη ότι όπως έγινε γνωστό την Δευτερά, την παραίτηση του Δημάρχου Μαραθώνα ζήτησαν «εδώ και τώρα» 23 από τους 30 δημοτικούς συμβούλους του Δήμου Μαραθώνα, χαρακτηρίζοντάς τον ανεπιθύμητο, ανίκανο και επικίνδυνο για πόλη. Επιρρίπτοντας στον κ. Ψινάκη ευθύνες για την καταστροφή από τη φονική πυρκαγιά στο Mάτι καθώς και κατακρίνοντας την συμπεριφορά του, οι 23 δημοτικοί σύμβουλοι ζητούν με επίσημο αίτημα την άμεση συνεδρίαση του σώματος προκειμένου να εκδοθεί ψήφισμα για την παραίτηση του Δημάρχου.

Σημειώνεται, πάντως, ότι ο δήμαρχος εξελέγη στις τελευταίες δημοτικές εκλογές με ποσοστό περί το 60%. Πιθανώς, όταν ο κόσμος τον εξέλεγε, να φανταζόταν ότι ένας άνθρωπος που σταδιοδρόμησε ως διασκεδαστής ήθελε να προσφέρει στον τόπο του.

Και τώρα τι;

Είναι προφανές ότι για όσο καιρό οι αρμόδιοι, κυβερνητικοί παράγοντες και τοπικοί άρχοντες, δεν δίνουν ουσιαστικές και τεκμηριωμένες απαντήσεις για τα όσα έγιναν ή δεν έγιναν, τα ερωτήματα θα παραμένουν και θα πλανώνται πάνω από την τραγωδία.

Και αυτό είναι ιδιαίτερα επιβλαβές όχι μόνο διότι οι όποιες πιθανές ευθύνες θα μένουν χωρίς υποκείμενα που διαθέτουν το βάρος να τις αναλάβουν, αλλά και γιατί αν δεν διαπιστωθεί με ακρίβεια και λεπτομέρεια πού, πώς και πότε έγιναν λάθος χειρισμοί, αυτοί δεν θα μπορέσουν να διορθωθούν και θα ξαναγίνουν την επόμενη φορά. Με απευκταίες, όπως είναι προφανές, συνέπειες...

ΦΩΤΟ: EUROKINISSI

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr