Η υπόθεση των δύο ελλήνων στρατιωτικών & ο απρόβλεπτος Ερντογάν

Σε μια ακόμη υπόθεση που θα προκαλεί τριβές διαρκείας κινδυνεύει να εξελιχθεί το ζήτημα των δύο ελλήνων στρατιωτικών που συνελήφθησαν στον Έβρο, μετά από την είσοδό τους κατά λάθος σε τουρκικό έδαφος. Το περιστατικό έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά άλλων ανοιχτών θεμάτων ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα.

Τη Δευτέρα, ορισμένοι από τους βασικούς φόβους της Αθήνας επιβεβαιώθηκαν, καθώς το τουρκικό δικαστήριο δεν έκανε δεκτή την ένσταση που υπέβαλαν οι δικηγόροι των δύο Ελλήνων με την οποία ζητούσαν την άρση της προφυλάκισης που τους επιβλήθηκε με την κατηγορία της εισόδου σε απαγορευμένη περιοχή. Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί τώρα είναι η κατάθεση του κατηγορητηρίου από την εισαγγελία, η αποδοχή ή η απόρριψη της από το δικαστήριο και στην συνέχεια ο ορισμός δικασίμου. Όπως είναι προφανές, ορατός είναι ο κίνδυνος η όλη διαδικασία να διαρκέσει για σημαντική χρονική περίοδο.

Τόσο στο υπουργείο Εξωτερικών όσο και στο Μέγαρο Μαξίμου, έντονη παραμένει η ανησυχία για την τροπή που θα πάρει εν τέλει η υπόθεση, καθώς ένα περιστατικό με πολύ μικρό βαθμό δυσκολίας στην επίλυσή του τείνει να μετατραπεί σε κομβικό ζήτημα. Σε δηλώσεις του ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών κ. Κοτζιάς κάλεσε την Άγκυρα να μην μετατρέψει σε πρόβλημα τη υπόθεση των δύο στρατιωτικών: «Η Τουρκία οφείλει να εφαρμόζει τα προβλεπόμενα από το Διεθνές Δίκαιο και να μην εξελίξει μια καθημερινή διαδικασία σε μεγάλο νομικό και πολιτικό πρόβλημα» είπε χαρακτηριστικά.

Πίσω από τις ανησυχίες της Αθήνας κρύβεται ο φόβος για το ενδεχόμενο η Άγκυρα και ο Ταγίπ Ερντογάν να «τρενάρουν» όσο μπορούν την όλη διαδικασία -και άρα την επιστροφή των δύο στρατιωτικών- προκειμένου να προσθέσουν άλλο ένα θέμα στην ατζέντα των διμερών σχέσεων. Σημειώνεται ότι όπως έγινε γνωστό το απόγευμα της Δευτέρας, η Άγκυρα εξέδωσε NAVTEX με την οποία ανακοινώνει άσκηση έρευνας και διάσωσης στις 7 Μαρτίου σε χερσαίο Τουρκικό έδαφος, αλλά και σε θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει ολόκληρο το Καστελόριζο.

Αποκλείουν ενδεχόμενο ανταλλαγής

Σημειώνεται ότι ο χειρισμός του θέματος μέχρι στιγμής δείχνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει άμεσα συσχετισμός της υπόθεσης των δύο ελλήνων με τους δύο τούρκους στρατιωτικούς που βρίσκονται στην Ελλάδα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία, πριν δύο χρόνια. Το βεβαρυμένο κλίμα, ωστόσο, ευνοεί τέτοιες ρητορικές συνδέσεις, οι οποίες παρατηρούνται σε αρκετά δημοσιεύματα του τουρκικού Τύπου.

«Η κράτηση των δύο στρατιωτικών στην Τουρκία οι οποίοι πέρασαν στην τουρκική πλευρά από την Ελλάδα, δεν αποτελεί ζήτημα για ανταλλαγή. Ούτε η Ελλάδα ζήτησε ανταλλαγή από την τουρκική κυβέρνηση ούτε η τουρκική κυβέρνηση ζήτησε ανταλλαγή από την Ελλάδα. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Αυτοί οι στρατιωτικοί υποβλήθηκαν σε δικαστική έρευνα με την κατηγορία της παράνομης εισόδου σε απαγορευμένη στρατιωτική ζώνη και της στρατιωτικής κατασκοπείας. Μετά το αίτημα του Εισαγγελέα, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο αποφάσισε την κράτησή τους με την κατηγορία της παράνομης εισόδου σε απαγορευμένη στρατιωτική ζώνη. Δεν πρόκειται να αποτελέσει ζήτημα ανταλλαγής για την Τουρκία. Η έκδοση των πραξικοπηματιών στρατιωτικών στην Τουρκία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η Τουρκία έχει δίκιο. Για την εκδίκαση [των τούρκων στρατιωτικών] στην τουρκική δικαιοσύνη η Ελλάδα έχει υποχρεώσεις που πρέπει να εκπληρώσει στο πλαίσιο των διμερών συμφωνιών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Σκεφτόμαστε ότι η Ελλάδα δεν τις εκπληρώνει. […]Το να γίνει ζήτημα ανταλλαγής θα μειώσει την αξία του αιτήματος της Τουρκίας για την έκδοση των πραξικοπηματιών για την δίκαιη εκδίκαση στην Τουρκία. Θέλουμε να εκφράσουμε ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο» δήλωσε ο Αντιπρόεδρος και Εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Τουρκίας, Bekir Bozdağ.

Η αμφιλεγόμενη δήλωση του κ. Βozdağ δημιούργησε αρχικά την αίσθηση ότι οι δύο έλληνες στρατιωτικοί κατηγορούνται για κατασκοπεία, κάτι που προς το παρόν δεν επιβεβαιώνεται. Όπως αναφέρει ο εκπρόσωπος της τουρκική κυβέρνησης, προφυλακίστηκαν στη βάση της κατηγορίας της παράνομης εισόδου και μόνο, ενώ υποβλήθηκαν σε δικαστική έρευνα και για την κατασκοπεία.

Αυξάνονται τα περιστατικά ανησυχίας

Σημειώνεται ότι το περιστατικό με τους δύο έλληνες στρατιωτικούς έρχεται σε μια περίοδο που η ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι «καυτή» και η τουρκική προκλητικότητα εμφανής. Αρκεί κανείς να ανακαλέσει στη μνήμη του ορισμένα από τα περιστατικά της τελευταίας περιόδου. Στις 12 Φεβρουαρίου σημειώθηκε ο εμβολισμός του «ΓΑΥΔΟΣ 090» από την τουρκική ακταιωρό στην περιοχή των Ιμίων, ενώ ένα μήνα νωρίτερα το κανονιοφόρο «Νικηφόρος» είχε παρενοχληθεί από τουρκικό σκάφος. Την ίδια περίοδο, η Άγκυρα κατάφερε να αναβάλει την προγραμματισμένη γεώτρηση σε οικόπεδο της κυπριακής ΑΟΖ και ανέβασε αισθητά τους τόνους σε επίπεδο ρητορείας.

Με την στρατηγική της αυτή, η Άγκυρα φαίνεται να επιδιώκει τη θεμελίωση μιας παρουσίας στην περιοχή, ακόμη και κατά παράβαση των θεμελιωδών κανόνων του διεθνούς δικαίου. Την ίδια στιγμή, εκτιμά ότι η διεκδικήσεις της, παρά τον παράνομο χαρακτήρα τους, δημιουργούν την αίσθηση στη διεθνή κοινότητα ότι υπάρχει κάτι διεκδικούμενο και άρα λειτουργούν προς όφελός της.

Τα παραπάνω θα πρέπει ίσως να συσχετιστούν με την επερχόμενη Σύνοδο της ΕΕ στη Βάρνα που θα έχει ως αποκλειστικό αντικείμενο τις ευρω-τουρκικές σχέσεις. Η Άγκυρα δείχνει να ακολουθεί μια τακτική στο πλαίσιο της οποίας ανοίγει όσα περισσότερα θέματα μπορεί προκειμένου να έχει περισσότερα διαπραγματευτικά εργαλεία στην τελική διαπραγμάτευση.

Ανησυχεί ο διεθνής παράγων

Την ανησυχία του για τις εξελίξεις εξέφρασε με τον πιο σαφή τρόπο ο διεθνής παράγων τις προηγούμενες ημέρες και ιδίως οι ΗΠΑ δια στόματος του αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, σε δύο μάλιστα παρεμβάσεις του.

Μιλώντας στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ο Αμερικανός διπλωμάτης παραδέχθηκε πως ένα «ατύχημα είναι το χειρότερο σενάριο αυτήν τη στιγμή». Παρόλ'αυτά στη συνέχεια εμφανίστηκε καθησυχαστικός, καθώς, όπως επεσήμανε, «εξακολουθεί να υπάρχει διάλογος και συνεχείς επαφές ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα». Αναφορικά με την πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή, ο κ. Πάιατ τόνισε ότι «οι ΗΠΑ επιθυμούν να διασφαλίσουν την σταθερότητα της Τουρκίας ως μέλος του ΝΑΤΟ», υποστηρίζοντας με νόημα πως «κάτι τέτοιο είναι και προς το συμφέρον της Ελλάδας».
Δύο ημέρες αργότερα, ο κ. Πάιατ εξέφρασε την ανησυχία του περισσότερο «για μια σειρά αθέλητα περιστατικά» μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, παρά για «γεωπολιτικούς κινδύνους με τη μεγάλη στρατηγική έννοια» και προς τούτο υπογράμμισε την μεγάλη σημασία της διπλωματίας και την άμεση και ισχυρή δέσμευση των ΗΠΑ.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr