Η διαμάχη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα βαθαίνει. Η Ελλάδα απορρίπτει τον ισχυρισμό που διατυπώνεται από το Βρετανικό Μουσείο ότι μεγάλο μέρος του μνημείου, που αφαιρέθηκε με εντολή του Λόρδου Έλγιν, ανασύρθηκε "από τα ερείπια", όπως αναφέρει δημοσίευμα του Guardian. Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη απαντά κάνοντας λόγο για κλοπή κατά συρροή.
Ο ισχυρισμός, που έγινε σε μια συνάντηση της Unesco την περασμένη εβδομάδα, πρόσθεσε μια νέα τροπή στη μακροχρόνια πολιτιστική διαμάχη και ήρθε μόνο λίγες μέρες αφότου αποκαλύφθηκε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν πρόθυμο να συζητήσει το αίτημα της Ελλάδας τα αρχαία γλυπτά να επανενωθούν με άλλους θησαυρούς στην Αθήνα.
"Μεγάλο μέρος της ζωφόρου στην πραγματικότητα αφαιρέθηκε από τα ερείπια γύρω από τον Παρθενώνα", δήλωσε ο αναπληρωτής διευθυντής του μουσείου, Δρ Τζόναθαν Ουίλιαμς, στην ετήσια συνάντηση της διακυβερνητικής επιτροπής του οργανισμού παγκόσμιας κληρονομιάς για την προώθηση της επιστροφής πολιτιστικών αγαθών. "Αυτά τα αντικείμενα δεν αφαιρέθηκαν όλα από το μνημείο, όπως είναι ο ισχυρισμός που διατυπώνεται".
Ο Έλγιν τα απέσπασε με πριόνια για μάρμαρα
Οι υπεύθυνοι της ελληνικής εκστρατείας επιστροφής των Γλυπτών, αναφέρει η εφημερίδα Guardian, επικαλούμενοι μαρτυρίες εκείνης της εποχής, υποστηρίζουν εδώ και καιρό ότι τα γλυπτά αποσπάστηκαν βίαια από τον ναό του 5ου αιώνα π.Χ. με τη βοήθεια πριονιών για μάρμαρα σε πλήρη γνώση του Έλγιν, του τότε πρεσβευτή της Βρετανίας στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Η χρήση πριονιών και άλλων μηχανημάτων αποκαλύπτεται εκτενώς στην αλληλογραφία του Σκωτσέζου διπλωμάτη και του Τζιοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι, του Ιταλού ζωγράφου που ανέθεσε να επιβλέπει την αφαίρεση των αρχαιοτήτων το 1801. Σε μια επιστολή, ο Λουζιέρι εμφανίζεται να παρακαλεί τον Έλγιν "να στείλει μια ντουζίνα πριόνια για μάρμαρα διαφορετικών μεγεθών στην Αθήνα το συντομότερο δυνατό".
Τι απαντά η Αθήνα - Δήλωση της υπουργού Πολιτισμού στη βρετανική εφημερίδα
Σε δήλωσή της στην εφημερίδα Guardian την Κυριακή, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατηγόρησε τον Λόρδο Έλγιν για διάπραξη κλοπής κατά συρροή.
"Με τα χρόνια, οι ελληνικές αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν αποδείξει με ακλόνητα επιχειρήματα τα αληθινά γεγονότα γύρω από την αφαίρεση των γλυπτών του Παρθενώνα", τονίζει η κ. Μενδώνη στη δήλωσή της.
"Εδώ και χρόνια, οι ελληνικές αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν παρουσιάσει αδιάσειστα επιχειρήματα τα πραγματικά γεγονότα για την αφαίρεση των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ο Λόρδος Έλγιν χρησιμοποίησε παράνομα και άδικα μέσα για να αρπάξει και να εξάγει τα Γλυπτά του Παρθενώνα, χωρίς πραγματική νομική άδεια για κάτι τέτοιο, σε μια κατάφωρη πράξη κατά συρροή κλοπής", σημειώνει η υπουργός Πολιτισμού.
Ο Λουζιέρι παραδέχτηκε σε μια επιστολή που έστειλε στον Έλγιν το 1802 ότι είχε "υποχρεωθεί να είναι λίγο βάρβαρος" κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης για την απομάκρυνση ενός γλυπτού ανάγλυφου πάνελ ή μετόπης, που απεικονίζει μια γυναίκα να παρασύρεται από έναν κένταυρο από το ναό. Το Βρετανικό Μουσείο, το οποίο αγόρασε τις αρχαιότητες το 1816, έχει στις συλλογές του 15 μετόπες, 17 αετωματικές μορφές και 75 μέτρα από την αρχική ζωφόρο μήκους 160 μέτρων.
Μεγάλο μέρος του εναπομείναντος αγάλματος - που θεωρείται το κορυφαίο σημείο της κλασικής τέχνης - βρίσκεται στην Αθήνα, εκτίθεται στο πρόσφατα κατασκευασμένο μουσείο στους πρόποδες της Ακρόπολης.
Όπως σημειώνει ο Guardian, αυτό το πιο πρόσφατο σκέλος της διαμάχης έρχεται αφότου η Ελλάδα είδε την εκστρατεία της επανένωση των Γλυπτών να λαμβάνει θετική τροπή. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε θέσει το θέμα στο επίκεντρο των συνομιλιών στην Ντάουνινγκ Στριτ με τον Μπόρις Τζόνσον τον περασμένο Νοέμβριο.
Τι είπε ο πρόεδρος της βρετανικής επιτροπής για την επιστροφή των Γλυπτών
Στον Guardian μίλησε και ο διεθνούς φήμης αρχαιολόγος, Άντονι Σνόντγκρας, ο οποίος είναι επίτιμος πρόεδρος της βρετανικής επιτροπής για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και ο οποίος διέψευσε τους ισχυρισμούς του Βρετανικού Μουσείου.
Ο διάσημος αρχαιολόγος υποστηρίζει ότι είναι "αδύνατον να υπολογίσουμε ή να ισχυριστούμε" πόσα από τα αγάλματα αφαιρέθηκαν από τον ναό και πόσα βρέθηκαν να κείτονται ανάμεσα στα αρχαία ερείπια.
Παρ’ όλα αυτά, ο Σνόντγκρας παραδέχεται ότι είναι φανερό ότι οι μετόπες της νότιας πλευράς του Παρθενώνα "αφαιρέθηκαν με βίαιο τρόπο". Όπως αναφέρει, ο Λουζιέρι αναγκάστηκε να "ακρωτηριάσει" το πίσω μέρος από τη ζωφόρο που απεικονίζει την πομπή του φεστιβάλ των Παναθηναίων, για να διευκολύνει τη μεταφορά της.
Σημειώνει ακόμη ότι η πλειονότητα των γλυπτών που έχει στην κατοχή του το Βρετανικό Μουσείο είναι σε τέτοια κατάσταση που δεν είναι δυνατόν να είχαν πέσει από 40 μέτρα ύψος, αλλά είχαν σίγουρα αφαιρεθεί με προσοχή και στη συνέχεια είχαν κοπεί. Συνεπώς, κατά τον ίδιο είναι "λανθασμένος" ο ισχυρισμός ότι ο Έλγιν πήρε πράγματα που βρήκε ήδη να έχουν πέσει στο έδαφος.
Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, σε αλληλογραφία μεταξύ του Λόρδου Έλγιν και του Τζιοβάνι Μπατίστα Λουζιέρι, του Ιταλού ζωγράφου που είχε αναλάβει την τετραετή επιχείρηση αφαίρεσης των αρχαιοτήτων, ο δεύτερος ζητάει από τον πρώτο να του στείλει πριόνια για μάρμαρο και άλλα μηχανήματα. Μάλιστα, ο Λουζιέρι παραδέχεται ότι χρειάστηκε να γίνει "λίγο βάρβαρος" κατά τη διάρκεια αφαίρεσης μιας μετόπης.