Ο Διονύσης Τεμπονέρας στο TheTOC: Η δολοφονία του πατέρα του, το τηλεφώνημα του Τσίπρα και ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη

Ο Διονύσης Τεμπονέρας αν και κουβαλά ένα βαρύ και φορτισμένο επίθετο είναι ένας άνθρωπος εξαιρετικά ευγενής, συγκροτημένος, σοβαρός, με μετρημένο λόγο και σεμνή πολιτικά παρουσία σε όλη την περίοδο που βρίσκεται στα δημόσια πράγματα. Βρεθήκαμε πολλές φορές σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις και πάντα αναρωτιόμουν ποιος είναι ο άνθρωπος Διονύσης Τεμπονέρας πίσω από τον πολιτικό. Συμφωνήσαμε να κάνουμε αυτή τη συνέντευξη στο γραφείο του στην οδό Σόλωνος και πριν ξεκινήσω τις ερωτήσεις μου είπε ότι είναι ίσως η πρώτη φορά στη ζωή του που η συνέντευξη που δίνει δεν είναι αμιγώς πολιτική.

Σήμερα λοιπόν μιλάει και για τον εαυτό του, τις φιλοδοξίες που είχε από μικρός, για τα θέλω του αλλά και για την τραυματική εμπειρία που είχε με την δολοφονία του πατέρα του όταν ο ίδιος ήταν εννέα χρονών.

Διαβάστε Επίσης

Τεμπονέρας: Δεν είμαι σύμφωνος με τις διαγραφές στον ΣΥΡΙΖΑ - Να γίνει σεβαστή η εκλογή του Κασσελάκη

Υπήρξαν πολλά θετικά σχόλια όταν ο Αλέξης Τσίπρας σας τοποθέτησε επικεφαλής της εκλογικής επιτροπής μεταξύ πρώτης και δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης. Είπαν κάποιοι τότε που τον είχαν κρυμμένο τον Τεμπονέρα. Σας είχε κρυμμένο ο ΣΥΡΙΖΑ;

"Όχι ακριβώς, ήμουν μέλος της κεντρικής επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ σχεδόν ιδρυτικά από το 2013 από το πρώτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-EKM. Eίχα μια μακρά παρουσία και διαδρομή στα εσωκομματικά πράγματα, η δουλειά μου ήταν κυρίως η τεκμηρίωση σε σχέση με τα εργασιακά, το δίκαιο της κοινωνικής ασφάλισης, η τεκμηρίωση των νομοσχεδίων μέσα στη Βουλή. Αλλά και κατά τη διάρκεια της κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ από το 2018 και μετά ανέλαβα Γενικός Γραμματέας του υπουργείου ναυτιλίας. Είχα λοιπόν ενεργή παρουσία και στα κομματικά πράγματα και στην περίοδο της διακυβέρνησης”.

Όταν σου πρότεινε ο Αλέξης Τσίπρας τη θέση του επικεφαλής της εκλογικής επιτροπής σκέφτηκες ότι ανοίγει μια νέα σελίδα για σένα στο κόμμα;

"Ήμουνα στο δρόμο όταν με πήρε ο Αλέξης Τσίπρας τηλέφωνο, την επόμενη μέρα του αποτελέσματος των εκλογών της πρώτης Κυριακής. Δεν το σκέφτηκα ούτε στιγμή, κατάλαβα ότι ήταν μια κρίσιμη στιγμή και έπρεπε να συνδράμω όπως έκανα πάντα”.

Τι σου είπε σε εκείνο το τηλεφώνημα ο Τσίπρας;

"Μου είπε ότι χρειαζόμαστε βοήθεια προκειμένου να μπορέσουμε να δώσουμε τον αγώνα της δεύτερης Κυριακής. Δεν το σκέφτηκα καθόλου. Του είπα: "Πρόεδρε είμαι στη διάθεση σου και θα συμβάλλω με όλες μου τις δυνάμεις για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα"”.

Πέρασε απ' το μυαλό σου γιατί δε με σκέφτηκαν στην αρχή και με σκέφτεται τώρα στα δύσκολα;

"Όχι δεν πέρασε κάτι τέτοιο απ' το μυαλό μου. Προφανώς ο ΣΥΡΙΖΑ είχε και έχει εξαιρετικά και άξια στελέχη με μακρά κυβερνητική εμπειρία. Όμως από ένα σημείο και μετά θα έπρεπε και εγώ να συμβάλλω από τη θέση που μου αναλογούσε στα πλαίσια της πολιτικής ανανέωσης”.

Να πιάσουμε το νήμα από την αρχή. Πού γεννήθηκες;

"Γεννήθηκα στην Πάτρα μεγάλωσα εκεί μέχρι τα 18 μου. Είχα μια ζωή όπως κάθε παιδί στην περιφέρεια με αρκετό ελεύθερο χρόνο, πολλούς φίλους, πολλές παρέες.”

Ζωηρός, ατίθασος, με συγκεκριμένη κατεύθυνση για το πως έβλεπες τη ζωή, τον κόσμο, τα πράγματα;

"Ιδιαίτερα ζωηρός όχι δεν θα το έλεγα, όπως ένα νορμάλ παιδί της ηλικίας μου με τις ανησυχίες του, τις αγωνίες, τα λάθη και τα σωστά που έχει κάθε παιδί”.

Πότε άρχισες να αντιλαμβάνεσαι αυτό που λέμε τον κόσμο, το που θες να πας εσύ, τι θες να γίνεις, τι σκέφτεσαι για τη ζωή;

"Νομίζω στη διάρκεια της εφηβείας περισσότερο. Υπήρχε πάντα μια πρόωρη αγωνία διότι ήμασταν μια μονογονεϊκή οικογένεια μετά τα γεγονότα της δολοφονίας του πατέρα μου, οπότε αυτό σε κάνει να εισέρχεσαι σε μια ταχύτερη συνειδητοποίηση, μια πιο γρήγορη ωρίμανση σε σχέση με άλλα παιδιά της ηλικίας σου. Σκέφτεσαι το μέλλον, τι θα κάνεις στη ζωή ακόμα και τα επαγγελματικά σε μια πολύ πιο πρώιμη ηλικία σε σχέση με άλλα παιδιά”.

Λόγω των γεγονότων με τον πατέρα σου μπορεί να πει κανείς ότι ήσουν ο άντρας της οικογένειας, τον αντικατέστησες στην οικογένεια;

"Είχα και έχω ευτυχώς μια εξαιρετική μητέρα που υπήρξε και μάνα και πατέρας μαζί, οπότε δε χρειάστηκε να παίξω εγώ αυτόν το ρόλο. Είχα και έχω μια μητέρα που να είναι καλά είναι "βράχος"”.

Άρα αδυναμία στη μητέρα από μικρός;

"Ε ήταν και είναι η κλασική σχέση μητέρας-γιου όπως φαντάζομαι σε πάρα πολλές περιπτώσεις”.

Το να κατευθυνθείς προς την νομική πότε το αποφάσισες;

"Η αλήθεια είναι ότι η πρώτη σχολή από την οποία πήρα πτυχίο ήταν η Φιλοσοφική και συγκεκριμένα το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ήταν όνειρο από μικρός να ακολουθήσω την αρχαιολογία και όχι την νομική”.

Ήθελες να γίνεις αρχαιολόγος δηλαδή;

"Ακριβώς, τα καλοκαίρια συμμετείχα και σε ανασκαφές που έκανε το πανεπιστήμιο σε διάφορες περιοχές και της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Γύρω στο τέταρτο έτος όμως ήθελα να δω και κάτι άλλο. Μου άρεσε η νομική ως επιστήμη, είχα αρκετούς φίλους που σπούδαζαν στην Αθήνα και αποφάσισα να δώσω κατατακτήριες εξετάσεις, πέτυχα και ακολούθησε η νομική”.

Γιατί εγκατέλειψες την αρχαιολογία; Μιας και ήταν η πρώτη σου επιλογή, η πρώτη σου αγάπη.

"Θα είμαι ειλικρινής, ήταν ο φόβος της επαγγελματικής αποκατάστασης. Όταν είσαι ένα παιδί που δεν έχει πίσω του κάποια υποστήριξη, οφείλεις να σκέφτεσαι και το μέλλον με την ελπίδα μιας καλύτερης προοπτικής. Εκ των υστέρων βέβαια διαπίστωσα ότι χωρίς σκληρή δουλειά τίποτα δεν είναι σίγουρο”.

Αν είχες όμως αυτή την υποστήριξη θα έμενες στην αρχαιολογία;

"Είναι κάτι που με ενδιαφέρει και που μου αρέσει. Έχω μια ενασχόληση όσο μπορώ, παρακολουθώ τα πράγματα, κυρίως σε επίπεδο επιστημονικό, όμως είναι κάτι που αποτελεί κρυφό πάθος. Λατρεύω την ιστορία και την επιστημονική γνώση γύρω από τον αρχαίο πολιτισμό, όχι μόνο τον ελληνικό”.

Θέλω να πάμε πίσω σε ένα γεγονός που σε σημάδεψε. Ήταν η δολοφονία του πατέρα σου. Σε ποια ηλικία ήσουν τότε;

"Ήμουν εννέα ετών”.

Πώς εισπράττει κάτι τόσο άγριο ένα παιδί εννέα ετών καταλαβαίνει τι έχει γίνει;

"Όχι ιδιαίτερα. Η αλήθεια είναι ότι τα γεγονότα ήταν και συγκλονιστικά και έντονα πολύ και η μητέρα μου προσπάθησε κι εμένα και την αδερφή μου να μας κρατήσει ιδίως τις πρώτες μέρες μακριά από τη βασική εστία των γεγονότων. Από κει και πέρα όμως επειδή ακολούθησαν δικαστήρια για μεγάλο χρονικό διάστημα προφανώς την συνόδευα τη μητέρα μου και στα δικαστήρια και σε όλο τον αγώνα που έγινε μέχρι και το εφετείο”.

Συνειδητοποίησες αμέσως ότι δεν θα ξαναδείς τον πατέρα σου;

"Μετά από μερικές μέρες”.

Η αγάπη σου σε αυτό που λέμε Αριστερά έχει να κάνει και με όλα αυτά τα γεγονότα; Ήταν μια οικογενειακή ατμόσφαιρα η κατεύθυνση προς αυτή την ιδεολογία;

"Ζούσα σε ένα περιβάλλον όπου η Αριστερά είχε και έχει σημαίνοντα ρόλο και πριν την δολοφονία του πατέρα μου. Κάναμε συζητήσεις, συνόδευα τον πατέρα μου σε εκδηλώσεις και σε διαδηλώσεις της εποχής. Ήταν άλλωστε μια πολύ έντονη περίοδος η δεκαετία του 80”.

Η πρώτη διαδήλωση στην οποία θυμάσαι να έχεις πάει με τον πατέρα σου σε ποια ηλικία ήταν;

"Θυμάμαι 4-5 χρονών. Δεν καταλάβαινα είναι η αλήθεια πολλά πράγματα αν και μου εξηγούσε ο πατέρας μου. Θυμάμαι τα πανό, θυμάμαι τις σημαίες, θυμάμαι τον κόσμο να φωνάζει. Είχα μνήμες από πολύ μικρή ηλικία σε αυτό το περιβάλλον”.

Βιώνεις την δολοφονία του πατέρα σου και για ένα παιδί που χάνει τον πατέρα του με ένα τέτοιο τραγικό τρόπο υπάρχουν δύο δρόμοι. Αυτός που ακολούθησες εσύ και ο δρόμος αυτού που λέμε ριζοσπαστικοποίηση. Να πάρεις ανάποδες να τα δεις όλα αρνητικά και να λειτουργήσεις σε τελείως διαφορετικό δρόμο. Τι σε βοήθησε να μην εσωτερικοποιήσεις το μίσος όλης αυτής της ιστορίας;

"Καταρχήν το περιβάλλον, η μητέρα μου, οι φίλοι και οι παρέες της οικογένειας, οι άνθρωποι οι οποίοι στάθηκαν και στέκονται ακόμα και σήμερα δίπλα μας. Οι σύντροφοι του πατέρα μου οι οποίοι ήταν και είναι ακόμα κοντά μας. Από ένα σημείο και μετά επειδή ακριβώς μιλάμε για μια πολιτική δολοφονία αρχίζεις και βλέπεις τα πράγματα με ένα διαφορετικό μάτι βγαίνεις λίγο από το προσωπικό του πράγματος”.

Μπορείς; Είναι εύκολο να βγεις;

"Μπορείς…μπορείς γιατί είναι γεγονότα τα οποία σημαδεύουν μια ολόκληρη εποχή. Σε κάθε περίοδο της ιστορίας, αργότερα έρχονται αυτά τα γεγονότα ως φάρος, ως διδάγματα, σε καθορίζουν και καθορίζουν την μετέπειτα πορεία σου. Είναι μια γραμμή από την οποία αποφασίζεις σε ποια πλευρά της ιστορίας θα σταθείς κάθε φορά”.

Η οργή για την απώλεια του δικού σου ανθρώπου πότε έφυγε από μέσα σου;

"Δεν με θυμάμαι πότε θυμωμένο, να πω την αλήθεια. Με θυμάμαι να έχω απορίες, να κάνω ερωτήσεις αλλά ήταν τόσο κοντά το οικογενειακό και το φιλικό περιβάλλον που από ένα σημείο και μετά, σε μικρή ηλικία λίγο και πριν το πανεπιστήμιο, αρχίζω και λαμβάνω και τις πρώτες εξηγήσεις. Οπότε όταν σε τόσο μικρή ηλικία λαμβάνεις πειστικές απαντήσεις και τις βλέπεις κι εσύ, κατανοείς. Κάθε φορά σε οδηγούν όλα αυτά σας ένας μπούσουλας, σαν ένα αλφαβητάρι για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζεις τα πράγματα. Άρα φεύγει ο θυμός και η εσωτερίκευση του γεγονότος. Δεν με θυμάμαι πότε θυμωμένο”.

Θεωρείς τον εαυτό σου τυχερό που ακολούθησες αυτή την οδό και όχι κάποια άλλη που θα μπορούσε να σε είχε οδηγήσει οπουδήποτε;

"Όταν καταφέρεις και λάβεις πειστικές απαντήσεις η μετέπειτα πορεία σου είναι αυτή που επιλέγεις εσύ. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ τη δική μου πορεία και την πορεία της οικογένειας μου μέσα στο μίσος και στην αντεκδίκηση. Αυτό δεν το εισπράξαμε ποτέ ως συναίσθημα οπότε δεν ξέρω καν τον άλλο δρόμο, ποιος θα μπορούσε να είναι”.

Πότε συνειδητοποίησες ότι το επίθετο που έχεις έχει ένα βάρος και μια φόρτιση;

"Και πριν το πανεπιστήμιο. Υπήρχε ένας κόσμος που καλοπροαίρετα ρωτούσε για τα γεγονότα πολλές φορές. Το γεγονός ήταν παρών στα μέσα ενημέρωσης της εποχής λόγω και των πολλών δικαστηρίων. Υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα οι ετήσιες εκδηλώσεις που γίνονται στον τόπο της δολοφονίας στην Πάτρα. Οπότε πάντα το γεγονός αυτό ήταν παρόν, με είχε σημαδέψει όπως και την πόλη και την χώρα τότε. Με έκανε να νιώθω πολύ μεγάλη περηφάνια και ανακούφιση. Όπως και τα συνθήματα τα οποία ακουγονται από τη νεολαία στις μαθητικές κινητοποιήσεις, στις κινητοποιήσεις των φοιτητών των εργαζομένων. Όλα αυτά σε γεμίζουν με περηφάνια”.

Τελειώνεις λοιπόν την φιλοσοφική πας στη νομική, τελειώνεις και την νομική εδώ στην Αθήνα και μετά;

"Έκανα ένα μεταπτυχιακό στο εργατικό δίκαιο και ένα διδακτορικό στην κοινωνική ασφάλιση που ακόμα προσπαθώ να τελειώσω”.

Η ενασχόληση με την πολιτική πότε μπαίνει στην σκέψη σου;

"Έχω μια εμπλοκή ως ανένταχτος από τα γεγονότα της περιόδου 2006 – 2007, με την αναθεώρηση του άρθρου 16. Μετά ακολουθούν τα γεγονότα με την δολοφονία Γρηγορόπουλου, οι πλατείες και από το 2013 και μετά είναι η πιο άμεση εμπλοκή μου με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ”.

Είχες ξεκαθαρίσει μέσα σου ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το κόμμα που σε εκφράζει, πήγες λόγω των γεγονότων της εποχής, θα μπορούσες να είσαι και σε κάποιο άλλο αριστερό κόμμα;

"Είχα μια γνωριμία με τον Αλέξη Τσίπρα από το 2008 όταν είχε έρθει στην επέτειο της δολοφονίας του πατέρα μου. Ήταν μετά την εκλογή του ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και μου είχε κάνει εντύπωση ως προσωπικότητα”.

Το πρώτο τετ-α-τετ οι δυο σας λοιπόν το είχατε τότε;

"Ναι το 2008”.

Και την πρώτη προσωπική επικοινωνία για να οργανωθείς στον ΣΥΡΙΖΑ;

"Μετά το 2011 ξεκινάμε την επικοινωνία μας και ενίοτε βρισκόμαστε, συζητάμε”.

Σε αυτές τις συναντήσεις τι σου έκανε εντύπωση και είπες ναι θα πάω μαζί του;

"Το ήρεμο του λόγου του, η ποιότητα του χαρακτήρα του, η αποφασιστικότητά του και ένα "αίτημα" που ερχόταν από τα κάτω τότε, το οποίο ήταν άγνωστο για την Αριστερά και με είχε γοητεύσει: Η ιδέα ότι η αριστερά πρέπει να αποκτήσει κυβερνητική διάσταση και κυβερνητικές ευθύνες. Ήταν κάτι που μέχρι τότε δεν είχε διατυπωθεί.”

Το πίστευες ότι μπορεί να συμβεί τότε;

"Ήταν το αίτημα της εποχής με την έννοια ότι κατέρρεε ο δικομματισμός που κυριαρχούσε στην χώρα τουλάχιστον 40 χρόνια. Ήταν πολύ ενδιαφέρουσες οι εκδηλώσεις που γίνονταν τότε, οι συζητήσεις. Ήταν μια περίοδος που ακόμα και σήμερα την θεωρώ άξια για μελέτη, για το τι συνέβη στην χώρα, όχι μόνο για το πώς κατέρρευσε τότε το πολιτικό σύστημα αλλά και για την πορεία που χαράκτηκε μετά”.

Για τα γεγονότα που έγιναν το κρίσιμο εξάμηνο του 2015 είχες πάρει θέση ή πράγματα που πίστευες τότε στην πορεία τα αναθεώρησες;

"Ήμουν νομικός σύμβουλος στο υπουργείο Εργασίας τότε μαζί με τον Δημήτρη Στρατούλη που ήταν αναπληρωτής υπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης. Παρακολούθησα όλη την πορεία από την ανάληψη διακυβέρνησης τον Ιανουάριο μέχρι και τον σκληρό συμβιβασμό του καλοκαιριού. Έζησα από κοντά όλη την αγωνία για το πώς θα καταβληθούν οι συντάξεις, τα ελλείμματα και οι παθογένειες ενός συστήματος που ερχόνταν από παλιά”.

Φοβήθηκες εκείνη την περίοδο ότι η χώρα μπορεί να σκάσει στα χέρια σας;

"Θεωρώ ότι υπήρξε αποφασιστικότητα όσον αφορά το να πάμε αυτό που πιστεύαμε μέχρι εκεί που έφτανε και από ένα σημείο και μετά για λόγους που έχουν να κάνουν συνολικά με την Αριστερά ήρθε ο σκληρός συμβιβασμός του καλοκαιριού. Εκεί ήταν ένα σοκ για όλους όμως θεωρώ πως εκείνος ο συμβιβασμός έπρεπε να γίνει υπό την έννοια ότι η χώρα θα έμπαινε σε πολύ μεγάλες περιπέτειες αν περνάμε διαφορετική κατεύθυνση”.

Ο Τσίπρας είχε χρησιμοποιήσει για εκείνα τα γεγονότα μια πολύ συγκεκριμένη λέξη, την λέξη αυταπάτες. Ήταν πολλοί τότε που είχαν αυταπάτες ; Ανάμεσα τους ήσουν κι εσύ;

"Δεν ξέρω αν ήταν αυταπάτες. Θα έλεγα ότι είχαμε υποτιμήσει τον διεθνή συσχετισμό, κυρίως την ευρωπαϊκή τεχνοδομή και τον τρόπο που λειτουργούσε και το πόσο συντηρητική και σκληρή μπορούσε να γίνει η "Ευρώπη". Εξακολουθούσαμε ορισμένοι ρομαντικοί τότε να μιλάμε για την Ευρώπη των λαών, της αλληλεγγύης κάτι το οποίο δεν αντιστοιχίστηκε με βάση τα γεγονότα και δυστυχώς το πληρώνει η Ευρώπη ακόμα και σήμερα”.

Αυτός ο ρομαντισμός έφυγε βιαίως τότε ή υπάρχει κρυμμένος και μπορεί να ξαναεμφανιστεί αν τα πράγματα γίνουν καλύτερα στο μέλλον;

"Νομίζω ότι οι λαοί μπορούν να δείξουν το δρόμο για μια Ευρώπη πραγματικά της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης. Στην Ευρώπη παραδοσιακά τα κινήματα κέρδισαν αγώνες που ήταν για το καλό όλων των υπολοίπων λαών. Και η μεγάλη μάχη όλη την επόμενη περίοδο θα δοθεί εδώ, στον ευρωπαϊκό χώρο”.

Πάμε στο 2019 ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει τις εκλογές. Ποιο θεωρείς ότι είναι το μεγαλύτερο λάθος της κυβερνητικής περιόδου που οδήγησε στην ήττα;

"Η κακή εκτίμηση και η υποτίμηση του αντιπάλου, εννοώ τον διεθνή συσχετισμό και την Ευρώπη. Είχαμε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες στον κόσμο και ο κόσμος δικαίως σε πάρα πολλές περιπτώσεις περίμενε πολύ περισσότερα από αυτά που κάναμε. Ο συμβιβασμός επίσης μας οδήγησε σε μια ασυνεπή στάση σε σχέση με όσα είχαμε εξαγγείλει. Φυσικά πήγαμε σε εκλογές τον Σεπτέμβρη του 2015 όμως πάρα πολλοί, από τον δικό μας κόσμο ένιωσαν μια εσωτερική διάψευση.

Πάντως έστω και έτσι καταφέραμε να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια. Θεωρώ ότι τα πράγματα με οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση θα ήταν πολύ χειρότερα. Όμως οι συμβιβασμοί και οι πολιτικές που ασκήθηκαν ήταν έξω από το πνεύμα και την κουλτούρα της Αριστεράς αφού αναγκαστήκαμε να εφαρμόσουμε μνημόνιο”.

Όλη αυτή ιστορία όμως δεν θεωρείς ότι ωρίμασε πολλούς ανθρώπους της αριστεράς το να κατανοήσουν τι σημαίνει κυβερνητικό κόμμα και κόμμα εξουσίας;

"Υπάρχει μια συζήτηση πάντα στην αριστερά ακόμα και τώρα για το αν η αριστερά πρέπει να κυβερνάει η όχι. Θεωρώ ότι άνοιξαν δρόμοι με την τετραετή διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και αποδείχτηκε σε πάρα πολλές περιπτώσεις ότι πράγματι μπορείς να προκαλέσεις ριζικές μεταρρυθμίσεις και τομές στο κράτος, στους θεσμούς ακόμα και στην κοινωνία ως κυβέρνηση. Θεωρώ λοιπόν ότι η κυβερνητική προοπτική πρέπει να είναι πλεονέκτημα και αξίωση για την αριστερά. Όχι ως αυτοσκοπός αλλά ως το μέσο για να φέρεις κοινωνικά στρώματα που θες να εκπροσωπήσεις σε καλύτερη αφετηρία”.

Από το 2019 πάμε στο 2023. Γιατί το 33% έγινε τελικά 17% τι δεν έγινε που έπρεπε να γίνει σε αυτά τα τέσσερα χρόνια;

"Υπήρξαν καθυστερήσεις και παραλείψεις, θα έπρεπε να είχαμε κάνει μια πιο σκληρή αυτοκριτική για την κυβερνητική μας περίοδο κάτι που δεν έγινε. Μην ξεχνάμε ότι ακολούθησαν γεγονότα που ήταν έξω από την σφαίρα ευθύνης μας όπως η πανδημία και οι συνεχόμενες αναβολές του συνεδρίου το οποίο καθυστέρησε πάρα πολύ να γίνει. Όμως δεν έγινε και η πολιτική ανανέωση που θα έπρεπε να γίνει. Όχι μόνο σε πρόσωπα αλλά σε θέματα αντίληψης (ιδεολογικά και προγραμματικά) και σχεδιασμού. Θα έπρεπε το κόμμα να μετασχηματιστεί σε μια αριστερά που θα είχε άλλα χαρακτηριστικά”.

Δεν έγινε επειδή το εμπόδισαν οι συνθήκες; Επειδή ο Τσίπρας ήταν αρκετά συναισθηματικός και δεν μπορούσε να τραβήξει κόκκινες γραμμές σε πρόσωπα και σε καταστάσεις;

"Οι ευθύνες και οι παράγοντες είναι πολλοί δεν θα έλεγα ότι είναι ευθύνη του Αλέξη Τσίπρα, νομίζω συλλογικά δεν καταφέραμε να διεκδικήσουμε και να πετύχουμε τον μετασχηματισμό του κόμματος. Και επειδή δεν έγινε η αυτοκριτική, δεν καταφέραμε να δούμε τα λάθη και τις παραλείψεις μας. Αυτό οδήγησε σε μια εσωτερίκευση της ήττας και έτσι ένας κόσμος ακόμα και μέσα στο κόμμα αντιλαμβανόταν ως αίτιο της εκλογικής ήττας αυτό που πρόβαλλε ως προσωπική του επιδίωξη ή εκτίμηση. Σε κάθε περίπτωση συλλογικά κερδίσαμε, συλλογικά χάσαμε”.

Το 17% το περίμενες;

"Επειδή είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ τους περισσότερους νόμους της χώρας για ομιλίες και περιοδείες είχα εισπράξει ένα αρνητικό κλίμα το οποίο υπήρχε, όχι όμως τις 20 μονάδες που αποτυπώθηκαν στο εκλογικό αποτέλεσμα. Και αυτό είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα για ένα κόμμα αξιωματικής αντιπολίτευσης. Δεν είχε αυτούς τους κοινωνικούς δεσμούς προκειμένου να πάρει από τα κάτω το κλίμα της κοινωνίας το οποίο ήταν εκεί. Είχαμε επίσης λάθος στρατηγική, το θέμα της απλής αναλογικής, αμφίσημες δηλώσεις τις τελευταίες μέρες που έπαιξαν και αυτές τον ρόλο τους, χωρίς να είναι όμως οι καθοριστικές αιτίες”.

Περίμενες την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα;

"Ναι μου μίλησε και ο ίδιος κάποια στιγμή”.

Πότε;

"Μετά τις πρώτες εκλογές. Υπήρχε μια αντίληψη ότι ένας ιστορικός κύκλος κλείνει και ότι είναι ανάγκη να γίνει μια νέα αρχή. Αυτό ήταν στην αντίληψή του, όπως το εξέφρασε αργότερα και στην τελευταία του ομιλία”.

Φτάνουμε λοιπόν στην διεκδίκηση της ηγεσίας και βλέπω τώρα εκ των υστέρων στελέχη του κόμματος να λένε ότι κακώς αποφασίσατε την εκλογή αρχηγού από τη βάση. Εσύ είσαι υπέρ ή κατά αυτού του τρόπου εκλογής;

"Δεν νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό πράγμα που έχουμε να ασχοληθούμε. Δέχομαι τα επιχειρήματα και της μίας και της άλλης πλευράς. Και στις δύο εκτιμήσεις πάντως ο σημαντικός παράγοντας είναι ο κομματικός φορέας να είναι λειτουργικός και ισχυρός. Δεν μένω τόσο στον τρόπο εκλογής βλέπω στο πώς προσεγγίζεις τα ακροατήρια, τους ψηφοφόρους, τα εν δυνάμει μέλη αλλά και στο πως τα αφομοιώνεις και τα εντάσεις στην καθημερινή κομματική δουλειά”.

Μεταξύ πρώτης και δεύτερης κάλπης είσαι επικεφαλής της εκλογικής επιτροπής και εκεί ο Αλέξης Τσίπρας τοποθετεί και τον Στέφανο Κασσελάκη. Σου πέρασε ποτέ από το μυαλό ότι μετά από λίγο καιρό ο Κασσελάκης θα ήταν ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ;

"Γνώρισα έναν επικοινωνιακό άνθρωπο, μεθοδικό, εργατικό με διάθεση. Συνεχώς επικοινωνούσε μαζί μου με προτάσεις, θέσεις και απόψεις για διάφορα ζητήματα. Είχε τις ενδείξεις ενός ανθρώπου που τον ενδιαφέρει η ενασχόληση. Δεν μου πέρασε όμως τότε από το μυαλό μου ότι θα μπορούσε να είναι υποψήφιος πρόεδρος”.

Και ξαφνικά βάζει υποψηφιότητα. Περίμενες ότι θα μπορούσε να εκλεγεί ή δεν έδωσες κι εσύ σημασία στην υποψηφιότητά του;

"Στην εκλογική κούρσα είχε κατέβει ως αουτσάιντερ. Ηταν ένα νέο πρόσωπο οπότε το φαβορί για όλους τότε ήταν η Έφη Αχτσιόγλου. Ήμουν και εγώ αυτής της εκτίμησης ότι θα κάνει μία καλή καταγραφή και δεν περίμενα την γρήγορη άνοδο”.

Γιατί πιστεύεις πως κάποιος που ήρθε από την Αμερική τον Απρίλιο κατάφερε όπως λένε πολύ με τα καλοκαιρινά του να πάρει σε 20 μέρες ένα κόμμα;

"Νομίζω ότι αυτό θα πρέπει να αναλυθεί πολύ διεξοδικά και να δοθούν πάρα πολλές εξηγήσεις που έχουν να κάνουν και με τον τρόπο με τον οποίο γίνεται πια η πολιτική στον κόσμο και όχι μόνο στην Ελλάδα. Με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η επικοινωνία, σε ποια κατάσταση ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ και τι προβλήματα είχε μετά από δύο εκλογικές ήττες. Η έλλειψη ανανέωσης του πολιτικού προσωπικού, ο νέος φρέσκος λόγος, οι ανανεωμένες ιδέες, ο ξύλινος λόγος ο οποίος σε πάρα πολλές περιπτώσεις συνόδευε την αριστερά, το αίτημα για κάτι διαφορετικό. Όλα αυτά νομίζω είναι μερικές από τις αιτίες που οδήγησαν στη νίκη Κασσελάκη. Και φυσικά πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο ίδιος έκανε μια εκστρατεία πετυχημένη, επικοινωνιακή, σε πρότυπα που δεν είχαμε δει ξανά στην Ελλάδα”.

Μετά την εκλογή Κασσελάκη πολλοί αναρωτήθηκαν γιατί εσύ δημιούργησες, αν μπορώ να το πω έτσι, μια νέα τάση στον ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τη Διάνα Βουτυράκου και κάποια άλλα στελέχη.

"Νομίζω ότι η λέξη τάση δεν είναι σωστή, γιατί παραπέμπει σε νομή εσωκομματικής εξουσίας και διεκδίκηση θέσεων. Πρέπει λοιπόν να πω πως ούτε εγώ ούτε οι υπόλοιποι υπογράφοντες το κείμενο δεν έχουμε διεκδικήσει θέσεις και αξιώματα άρα η λογική της τάσης δεν μας εκφράζει. Περισσότερο είναι ένα κείμενο συναντίληψης σε μία κατεύθυνση και ένα προσανατολισμό ο οποίος λέει πως σε αυτή τη συγκυρία δεν έχουμε ανάγκη ούτε από μια τυφλή σύγκρουση, ούτε από μια πάση θυσία διάσπαση. Χρειαζόμαστε σύνθεση και υπέρβαση των διαφορών”.

Πάντως λένε πολλοί ότι συνυπέγραψες με τα άλλα στελέχη αυτό το κείμενο γιατί θες να είσαι ο επόμενος γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ.

"Όχι δεν υπάρχει κανένα τέτοιο σενάριο στο τραπέζι, ακριβώς γιατί υπάρχουν πολύ πιο σοβαρά ζητήματα τα οποία πρέπει να προηγηθούν και το ζητούμενο του συνεδρίου δεν είναι το ποιον θα εκλέξει γραμματέα αλλά να βάλουμε κάτω τις υπαρκτές διαφορές που έχουμε και να δούμε αν μπορούν να γεφυρωθούν και αν μπορούν να καταλήξουν σε ένα πολιτικό σχέδιο που θα μπορεί να δώσει διέξοδο στη χώρα και την κοινωνία”.

Πάντως σε ενδιαφέρει η θέση του γραμματέα;

"Δεν με ενδιαφέρει η θέση αυτή στο σημείο που δεν θα αποτελέσει μια πρωτοβουλία σύνθεσης και υπέρβασης των διαφόρων ή δε με ενδιαφέρει να πάμε σε ένα κόμμα το οποίο θα είναι ένα κόμμα που θα ρέπει σε αρχηγοκεντρικά πρότυπα ή σε ένα κόμμα της περιχαράκωσης και της διαμαρτυρίας”.

Αν στο συνέδριο του κόμματος επέλθει η σύγκρουση για την οποία όλοι μιλούν θα είσαι από αυτούς που θα μείνουν ή από αυτούς που θα φύγουν από τον ΣΥΡΙΖΑ;

"Το εγχείρημα το πιστεύω και το υποστηρίζω και θεωρώ ότι έχει μέλλον. Και θα παλέψω με όλες μου τις δυνάμεις η αριστερά να έχει κυβερνητική προοπτική. Από κει και πέρα ανάλογα με αυτά που συμβαίνουν αναμετριέσαι κάθε μέρα με τη συνείδησή σου αν χωράει ή αν δεν χωράει στο ένα ή στο άλλο πολιτικό σχέδιο”.

Η φιλοδοξία της ηγεσίας του κόμματος υπάρχει πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού σου;

"Δεν διεκδίκησα ποτέ κάτι τέτοιο. Είχα την ευκαιρία να μπω στη διαδικασία αυτή, όμως θεώρησα ότι έπρεπε να προηγηθεί ένα συνέδριο και να ακολουθήσει η προεδρική εκλογή. Δεν προσδιορίζομαι από τακτικές ούτε λειτουργώ με τέτοιες διαθέσεις. Με ενδιαφέρει πραγματικά να λειτουργούμε συλλογικά γι' αυτό και πάντα όλες μου οι τοποθετήσεις έχουν μέσα τους μια συλλογική κουλτούρα-διάθεση”.

Επίσης λένε κάποιοι καλός, συγκροτημένος, ευγενής ο Τεμπονέρας αλλά ρε παιδί μου είναι λίγο παραπάνω απ' ότι πρέπει αριστερός. Τι απαντάς σε αυτό;

"Δεν ξέρω αν είναι κακό να είσαι αριστερός εγώ το εκλαμβάνω ως κάτι θετικό”.

Το λένε με την έννοια ότι μπορεί να μην θέλεις να βάλεις νερό στο κρασί σου, να μην θέλεις να πας σε αυτό που λέμε κεντροαριστερά ή δημοκρατικό κέντρο.

"Οι παρεμβάσεις μου μέχρι τώρα, έχουν δείξει ότι η απεύθυνση σε όλο τον δημοκρατικό και προοδευτικό χώρο είναι κάτι που αξίζει να το επιδιώκουμε και είναι ζητούμενο κάθε μέρα με στόχο να χτίσουμε ένα πραγματικό δημοκρατικό μέτωπο ενάντια στις δεξιές πολιτικές”.

Άρα πιστεύεις και στο δημοκρατικό κέντρο ως έκφραση του ΣΥΡΙΖΑ;

"Να πάμε σε μια μεγάλη αριστερά που θα υπάρχει μέσα και ο δημοκρατικός σοσιαλισμός και τα κινήματα και η οικολογία αλλά και οι πολίτες που γοητεύονται και πείθονται από τις αριστερές πολιτικές”.

Ο Κασσελάκης είναι αρχηγός μίας χρήσης στον ΣΥΡΙΖΑ ή ήρθε για να μείνει;

"Είναι ο νόμιμα και απολύτως σεβαστά εκλεγμένος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Από κει και πέρα θα εξαρτηθεί από όλους μας η μετέπειτα πορεία. Ένας άνθρωπος δεν αρκεί για να επιτύχει η προσπάθεια, θα πρέπει όλοι να συμβάλουμε για να μείνει το εγχείρημα όχι απλά ζωντανό αλλά να έχει μια νικηφόρα πορεία και μια κυβερνητική προοπτική”.

Θέλω να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη πιο προσωπικά με τον άνθρωπο Διονύση Τεμπονέρα. Ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος; Είναι ευαίσθητος, συγκινείται εύκολα τι πράγματα του αρέσουν;

"Μου αρέσει πολύ η δουλειά μάλλον σε σημείο παραπάνω απ' όσο πρέπει, δουλεύω από το πρωί ως το βράδυ. Έχω λίγους και καλούς φίλους, είμαι εξωστρεφής”.

Με τους φίλους σου από πότε είστε μαζί;

"Είναι παιδικοί φίλοι, είναι φίλοι πάνω από 20 χρόνια. Πιστεύω πολύ στην φιλία δεν με απογοήτευσαν ποτέ ήταν πάντα κοντά μου και σε δύσκολες και σε ωραίες στιγμές. Τους έχω συνδυάσει με καλές περιόδους της ζωής μου άρα τους υπεραγαπώ.

Είμαι εξωστρεφής μου αρέσει να γνωρίζω καινούριο κόσμο, να μαθαίνω και να ακούω πράγματα, μου αρέσουν τα ταξίδια, οι παρέες έξω όταν βγαίνουμε και διασκεδάζουμε”.

Αγαπημένος τόπος διακοπών;

"Η Ιθάκη, πηγαίνω εκεί σταθερά από το 1992. Εκεί έχω και πάρα πολλούς φίλους 30 χρόνια τώρα. Πηγαίνω βέβαια και σε άλλα μέρη αλλά λίγες μέρες θα πάω πάντα κάθε χρόνο στην Ιθάκη” .

Χειμώνα περισσότερο ή καλοκαίρι;

"Προτιμώ το καλοκαίρι, δεν μ' αρέσουν οι διακοπές τον χειμώνα γιατί και λόγω δουλειάς δεν μπορώ να φεύγω εύκολα”.

Αγαπημένη μουσική;

"Μου αρέσει η ελληνική μουσική, οτιδήποτε έχει καλή μελωδία”.

Αν αποφάσιζες να επιλέξεις να ζήσεις κάπου εκτός Ελλάδος ποιο μέρος θα επέλεγες;

"Στην Ιταλία και την Ισπανία, μου αρέσουν πολύ. Τις έχω επισκεφθεί και τις δύο χώρες, είναι κοντά οι κουλτούρες μας, μου άρεσε πολύ η Βαρκελώνη και η Φλωρεντία”.

Αγαπημένα βιβλία;

"Μου αρέσει πολύ το πολιτικό βιβλίο και τα ιστορικά βιβλία πάρα πολύ. Όμως ο πιο πολύς χρόνος για διάβασμα είναι δυστυχώς στις διακοπές”.

Αν δεν ήσουν ούτε αρχαιολόγος ούτε νομικός τι θα μπορούσες να ήσουν;

"Μου αρέσει πάρα πολύ το μπάσκετ. Δεν έχω τα προσόντα αλλά μου αρέσει πάρα πολύ ο αθλητισμός και ειδικά το μπάσκετ”.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr