Σε μια ιδιότυπη πολιτική "ωρολογιακή βόμβα" τείνει να εξελιχθεί το προσφυγικό για την κυβέρνηση. Η αρχική υποτίμηση του ζητήματος, οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει η επιλογή του χαρακτηρισμού του ως "μεταναστευτικού" τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, η ανάγκη άμεσης αποσυμφόρησης της Μόριας, η επιλογή να δοθεί η έμφαση στα κλειστά κέντρα κράτησης αλλά και η διαφορετική έμφαση που δίνουν στελέχη της ΝΔ σε διάφορες όψεις του ζητήματος μπορεί να προκαλέσουν πολιτικές συνέπειες που θα δημιουργήσουν σοβαρές δυσκολίες.
Απαντώντας στην επίκαιρη επερώτηση του επικεφαλής του Μέρα25 Γιάνη Βαρουφάκη στη Βουλή, ο πρωθυπουργός επέμεινε πάντως στη γραμμή ότι "το θέμα είναι κυρίως μεταναστευτικό" και προέταξε την ανάγκη να μπουν κανόνες αναφορικά με τις βασικές παραμέτρους του ζητήματος. Την ίδια στιγμή, παρουσίασε σχέδιο 4 σημείων εξαγγέλοντας αλλαγή στον τρόπο παροχής ασύλου, την μετακίνηση πάνω από 20.000 αιτούντων άσυλο από τα νησιά στην ενδοχώρα, τη λειτουργία κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων και την αλλαγή στο καθεστώς με τις ΜΚΟ. Εξαπέλυσε δε επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ μιλώντας για "πολιτική της αδράνειας", ενώ υποστήριξε ότι η νέα κυβέρνηση παρέλαβε 69.387 εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου. Τέλος, κάλεσε την Τουρκία ότι πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες και να μην λειτουργεί με βάση τις δικές της γεωστρατηγικές επιδιώξεις.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, το έργο της κυβέρνησης από εδώ και μπρος δεν είναι καθόλου εύκολο, για μια σειρά από λόγους. Η αποσυμφόρηση της Μόριας δεν θα μοιάζει με μια "βόλτα στο πάρκο", ενώ η μεταφορά ανθρώπων σε κλειστά κέντρα αναμένεται να προκαλέσει σειρά αντιδράσεων τόσο από τους ίδιους όσο και από φορείς, ΜΚΟ αλλά και κόμματα της αντιπολίτευσης. Επιπλέον, η υπόθεση των επαναπροωθήσεων επίσης δεν είναι εύκολη, ενώ ζητήματα εγείρονται και αναφορικά με την περίφημη λίστα των "ασφαλών χωρών" που πρόκειται να καταρτιστεί και το ποιες χώρες θα περιλαμβάνονται σε αυτήν. Απομένει επίσης να φανεί αν και με ποιον τρόπο θα προχωρήσει η κυβέρνηση σε κυρώσεις κατά χωρών που δεν δέχονται μετανάστες.
Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η τοποθέτηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή κινήθηκε σε αισθητά διαφορετική κατεύθυνση από εκείνες που έκαναν πριν από μερικές ημέρες δύο κορυφαίοι υπουργοί της κυβέρνησης, ο κ. Βορίδης και ο κ. Γεωργιάδης. Ο κ. Μητσοτάκης παρότι υποστήριξε ότι οι άνθρωποι που έρχονται στην Ελλάδα "σήμερα είναι κυρίως Αφγανοί αλλά και οικονομικοί μετανάστες της υποσαχάριας Αφρικής", απέφυγε διατυπώσεις όπως εκείνες που έκαναν οι δύο προαναφερθέντες υπουργοί και έδωσαν λαβή στην αξιωματική αντιπολίτευση να κατηγορήσει την κυβέρνηση για ακροδεξιά ρητορική.
Από τη μεριά του, ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να ποντάρει στο θέμα, καθώς εκτιμά πως η ανάδειξη των ανακολουθιών της κυβέρνησης, πριν και μετά τις εκλογές, της επιτρέπει να κερδίζει πόντους. Την Παρασκευή ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος, Αλέξης Χαρίτσης, κάλεσε την κυβέρνηση να δώσει εξηγήσεις γιατί «τους τελευταίους τρεις μήνες ο πληθυσμός στους προσφυγικούς καταυλισμούς έχει τριπλασιαστεί».
«Ο κ. Μητσοτάκης ως αντιπολίτευση έλεγε πως ο ΣΥΡΙΖΑ προσκαλεί τους πρόσφυγες στην Ελλάδα και δεν φυλάσσει τα θαλάσσια σύνορα», καθώς και πως είναι «η διαχειριστική ανεπάρκεια της κυβέρνησής του που επιδεινώνει την κατάσταση», σημειώνει ο κ. Χαρίτσης σε ανακοίνωσή του και προσθέτει: «Δυστυχώς για τον κ. Μητσοτάκη, όταν είσαι κυβέρνηση, κρίνεσαι εκ του αποτελέσματος. Και το μόνο αποτέλεσμα που έχουμε δει μέχρι σήμερα από τη ΝΔ είναι ένα γενικευμένο μπάχαλο».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της δήλωσης του κ. Χαρίτση:
«Ο κ. Μητσοτάκης ως αντιπολίτευση έλεγε πως ο ΣΥΡΙΖΑ προσκαλεί τους πρόσφυγες στην Ελλάδα και δεν φυλάσσει τα θαλάσσια σύνορα. Σήμερα οφείλει να εξηγήσει γιατί τους τελευταίους τρεις μήνες, επί κυβέρνησης ΝΔ, ο πληθυσμός στους προσφυγικούς καταυλισμούς έχει τριπλασιαστεί. Ο κ. Μητσοτάκης είναι όμηρος, από τη μια της ακροδεξιάς ρητορικής την οποία ο ίδιος εξέθρεψε και από την άλλη της απτής πραγματικότητας που τον υπερβαίνει.
Ο εθνολαϊκισμός του -είναι πλέον σαφές- στιγματίζει τη χώρα, καθώς την κατατάσσει μεταξύ των χωρών που δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ταυτόχρονα, η διαχειριστική ανεπάρκεια της κυβέρνησής του επιδεινώνει την κατάσταση. Και δυστυχώς για τον κ. Μητσοτάκη, όταν είσαι κυβέρνηση, κρίνεσαι εκ του αποτελέσματος. Και το μόνο αποτέλεσμα που έχουμε δει μέχρι σήμερα από τη ΝΔ είναι ένα γενικευμένο μπάχαλο».
Νέες αφίξεις με βάρκες γεμάτες μετανάστες καταγράφηκαν τις τελευταίες ώρες σε Φαρμακονήσι και Σάμο ενώ η κυβέρνηση διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι προχωρά σε εντατικοποίηση των ελέγχων στα σύνορα αλλά και σε αυστηροποίηση της διαδικασίας παροχής ασύλου μόνο σε όσους του δικαιούνται.
Την ίδια ώρα οι προσφυγικές ροές συνεχίζονται. Σε Σάμο και Φαρμακονήσι έφτασαν τις τελευταίες ώρες τρεις βάρκες μεταφέροντας συνολικά 104 μετανάστες/ πρόσφυγες με την πλειοψηφία εξ αυτών (85) να φτάνει στο Φαρμακονήσι.
Άλλοι 570 αιτούντες άσυλο που ανήκουν στις λεγόμενες ευάλωτες κατηγορίες αναχωρούν το απόγευμα της Κυριακής από το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας με το πλοίο της γραμμής για Πειραιά. Προορισμός τους δομή στο Βαγιοχώρι κοντά στη λίμνη Βόλβη της κεντρικής Μακεδονίας.
Σήμερα στο ΚΥΤ της Μόριας φιλοξενούνται 13.300 άτομα, από τα οποία περίπου 1.000 είναι ασυνόδευτα ανήλικοι ασυνόδευτοι πρόσφυγες.
Κουμουτσάκος: H εφαρμογή του νόμου είναι δημοκρατικό καθήκον, όχι αυταρχισμός
Την ίδια ώρα ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη με αρμοδιότητα το Μεταναστευτικό, Γιώργος Κουμουτσάκος, επαναλαμβάνει ότι η κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί «πρωτίστως μια μεταναστευτική έξαρση». Ο κ. Κουμουτσάκος περιγράφει στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων τα βασικά στοιχεία του σχεδίου νόμου του υπουργείου που θα έρθει το επόμενο διάστημα στη Βουλή λέγοντας ότι «θα περιλαμβάνει ένα νέο, συμπαγές αυστηρό αλλά και δίκαιο σύστημα ασύλου για όσους το δικαιούνται. Με επιτάχυνση της διαδικασίας αξιολόγησης, που αποτελεί βασική τροχοπέδη στις επιστροφές όσων δεν δικαιούνται άσυλο, είτε στη χώρα καταγωγής τους, είτε στην τρίτη χώρα από την οποία εισήλθαν στην Ελλάδα και ειδικότερα προς την Τουρκία στο πλαίσιο της γνωστής Κοινής Δήλωσης του 2016 με την ΕΕ. Ταυτόχρονα, θα ενισχύει την υποχρέωση συνεργασίας των αιτουμένων ασύλου στο πλαίσιο των δεδομένων εγγυήσεων που παρέχει η Πολιτεία». «Δεν μπορούμε δηλαδή να επιτρέπουμε να γίνεται κατάχρηση της διαδικασίας ασύλου από άτομα που δεν χρήζουν προστασίας. Μπαίνει τέλος στην αναρχία και στην παραβατικότητα στο στάδιο της υποδοχής» ξεκαθαρίζει, επίσης, ο κ. Κουμουτσάκος. Στο στόχαστρο της κυβέρνησης μπαίνουν και οι ΜΚΟ, όπως σημειώνει ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη, προαναγγέλλοντας «συστηματική καταγραφή και αξιολόγηση» καθώς, όπως σημειώνει, «δεν έχει υπάρξει όμως ουσιαστικός έλεγχος ώστε να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι. Διότι υπάρχουν πολύ σημαντικές ΜΚΟ που έχουν συμβάλει ουσιαστικά με το έργο τους. Υπάρχουν όμως και ορισμένες με αμφίβολη συνεισφορά και γκρίζο ρόλο».
Ο κ. Κουμουτσάκος αναφέρεται και στην προσπάθεια διεθνοποίησης του προβλήματος με αφορμή την παρουσία του τη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο όπου θα παρουσιαστεί μια κοινή παρέμβασης Ελλάδας, Κύπρου και Βουλγαρίας για το μεταναστευτικό.
«Με ελληνική πρωτοβουλία παρεμβαίνουμε συντονισμένα στους Ευρωπαίους εταίρους και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, προκειμένου να διασφαλιστεί έμπρακτα περισσότερη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και υπευθυνότητα, δικαιότερη κατανομή βαρών, αποτελεσματικό ευρωπαϊκό μηχανισμό επιστροφών, και πλήρη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ- Τουρκίας από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Καλούμε όλες τις πλευρές να αναλάβουν τις ευθύνες τους στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού» εξηγεί ο κ. Κουμουτσάκος.
Φωτογραφία: Ευρωκίνηση