Τα ρωσικά ενεργειακά παίγνια και ο αγωγός που διχάζει την EE

Η Ρωσία βρέθηκε τις τελευταίες ημέρες στο επίκεντρο των ελληνικών και ευρωπαϊκών συζητήσεων. Ο πρώτος λόγος αφορούσε, δίχως αμφιβολία, την υπόθεση με την απέλαση ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα, με την κατηγορία ότι επιχείρησαν να δωροδοκήσουν τοπικούς κρατικούς αξιωματούχους, Ορθόδοξους μητροπολίτες, μέλη πολιτιστικών ενώσεων και ακροδεξιών οργανώσεων στη βόρεια Ελλάδα προκειμένου να αντιταχθούν στη συμφωνία των Πρεσπών για το Σκοπιανό.

Ο δεύτερος μια υπόθεση που δεν ίσως τόσο γνωστή στην Ελλάδα, εκείνη του υπό κατασκευή αγωγού Nord Stream 2. Το πρότζεκτ που ξεκίνησε το 2015 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2019, θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο από τη Ρωσία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα φυσικού αερίου στον κόσμο, στη Γερμανία, την μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που υπάρχουν, όταν ολοκηρωθεί ο Nord Stream 2 θα μπορεί να διπλασιάσει το μεγαφερόμενο όγκο του Nord Stream 1 που ήδη λειτουργεί στα 110 δισ. κυβικά μέτρα το χρόνο (συνολικά), νούμερο που ισοδυναμεί με το 1/4 των αναγκών της ΕΕ.

Ο Nord Stream 2 υπήρξε το αντικείμενο της περίφημης ατάκας του Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρόσφατης Συνόδου του ΝΑΤΟ περί “ρωσικής ομηρίας της Γερμανίας”. Όπως αναφέρουν σε σχετικό άρθρο τους οι Financial Times, το πρότζεκτ έχει προκαλέσει σοβαρές εσωτερικές έριδες στην ΕΕ, καθώς η Πολωνία και η Ουκρανία θεωρούν ότι το πρότζεκτ υπονομεύει τους δικούς τους αγωγούς και αφήνει στο έλεος της Μόσχας την Ευρώπη, ενώ αντίθετη είναι και η Κομισιόν καθώς εκτιμά ότι δεν συμβάλει στην ενεργειακή αυτονομία της Ένωσης.

Το θέμα έχει, όπως είναι προφανές, και μια ιδιαίτερα σοβαρή γεωπολιτική διάσταση, που αφορά τις σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία και την εμπιστοσύνη προς αυτήν. “Για πολλούς στη Δύση, η ιδέα ότι η Ρωσία είναι ένας αξιόπιστος εταίρος έχει εξανεμιστεί. Υπάρχουν αμφιβολίες. Δεδομένων όλων των γεωπολιτικών εντάσεων, θα πρέπει να επεκτείνουμε τις ενεργειακές μας σχέσεις με τη Ρωσία; Θα πρέπει άραγε να κρατήσουμε τα κανάλια ανοικτά;” αναφέρει στους Financial Times ο Kirsten Westphal, αναλυτής του γερμανικού ινστιτούτου για τις διεθνείς σχέσεις και την ασφάλεια.

Στην παρούσα φάση, η Γερμανία απαντά θετικά στο ανωτέρω ερώτημα. Όπως αναφέρει σε παλαιότερο άρθρο του το Politico, η απάντηση αυτή βασίζεται στην εκτίμηση ότι η πρόσδεση των γερμανικών ενεργειακών αναγκών στη ρωσική οικονομία αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για την αποτροπή μιας βαθύτερης σύγκρουσης μεταξύ των δύο χωρών. “Αυτός ο τρόπος σκέψης, κοινός τόπος στη γερμανική εξωτερική πολιτική, είναι επηρεασμένος από την κληρονομιά της Ostpolitik, την πολιτική της détente που αποτέλεσε βασικό χαρακτηριστικό της προσέγγισης της Δυτικής Γερμανίας προς τη Σοβιετική Ένωση από τις αρχές του 1970” αναφέρει το Politico.

Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι Financial Times, ο νέος αγωγός θα επιτρέψει στη Ρωσία να βγάλει από τη μέση τους μεσάζοντες, όπως πχ. την Ουκρανία, ενώ σε αντίθεση με τον Nord Stream 1 που βασίστηκε σε ρωσο-ευρωπαϊκό κονσόρτιουμ, ο Nord Stream 2 θα ανήκει αποκλειστικά στην ρωσική εταιρία Gazprom. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των FT, πολλές γερμανικές εταιρίες και αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η σφοδρή αντίθεση των ΗΠΑ στο πρότζεκτ σχετίζεται με το γεγονός ότι θέλουν να προωθήσουν τις εξαγωγές του δικού τους υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), το οποίο είναι ακριβότερο από εκείνο που προέρχεται από τους αγωγούς.

Για εκείνους όμως που αντιτίθεται στο πρότζεκτ το θέμα έχει ευρύτερες διαστάσεις. “Η Μόσχα, λένε, έχει επιδοθεί σε μια εκστρατεία να διασπάσει τη δυτική συμμαχία, να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη και τις χώρες της Βαλτικής. Ένα από τα πιο δυνατά της όπλα σε αυτό είναι ο έλεγχος των ενεργειακών πόρων και η εξάρτηση της Ευρώπης από αυτούς. Οι ανησυχίες για το τι θα γίνει εάν η Μόσχα κλείσει την κάνουλα του φυσικού αερίου ήταν έντονες για χρόνια. Οι ανησυχίες αυτές εντείνονται με τον Nord Stream 2” αναφέρουν οι Financial Times.

Σημειώνεται ότι στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Ρωσίας για μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μπορεί ενδεχομένως να εμπλακεί και η Ελλάδα. Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε εξέλιξη ένας πραγματικός "πόλεμος αγωγών" στην Νότια Ευρώπη καθώς υπάρχουν σχέδια για τουλάχιστον τρεις ανταγωνιστικούς αγωγούς.

Ο πρώτος είναι ο ρωσικός Turkish Stream που σχεδιάζεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Τουρκία και από εκεί στην Ιταλία. Το πρώτο μέρος του αγωγού έχει ολοκληρωθεί. Ειδικότερα, το υποθαλάσσιο τμήμα του Turkish Stream διανύει μια απόσταση 930 χιλιομέτρων από τα ρωσικά έως τα τουρκικά παράλια. Στη συνέχεια θα ξεκινήσει το χερσαίο τμήμα του αγωγού, δηλαδή η δεύτερη γραμμή που θα έχει μήκος 180 χιλιόμετρα. Η πρώτη γραμμή θα προμηθεύει με ρωσικό φυσικό αέριο την τουρκική αγορά (την δεύτερη μεγαλύτερη αγορά φυσικού αερίου για τη Ρωσία), ενώ η δεύτερη τις χώρες της Νοτιοανατολικής και Νότιας Ευρώπης. Απομένει να φανεί εάν, πώς και υπό ποιες προϋποθέσεις μπορεί να περάσει από τη χώρα μας.

Ο δεύτερος αγωγός, η κατασκευή του αγωγού προτάσσεται από το Ισραήλ, είναι ο λεγόμενος EastMed. Πρόκειται για έναν αγωγό που αν υλοποιηθεί θα μπορεί να μεταφέρει φυσικό αέριο από τα μεγάλα κοιτάσματα που έχουν βρεθεί στη Μεσόγειο μέσω Κύπρου και Ελλάδας στην Ευρώπη, ενώ η αξία του υπολογίζεται σε 6 με 7 δισ. Στο θέμα είχαν αναφερθεί στην τελευταία τριμερή σύνοδο Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ τον Μάιο του 2018 οι αρχηγοί των τριών κρατών.

To τρίτο πρότζεκτ είναι το λεγόμενο Southern Gas Corridor που υποστηρίζεται από την Κομισιόν και έχει ως εκπεφρασμένο στόχο να μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία μεταφέροντας φυσικό άεριο από την Κασπία και της χώρες της Μέσης Ανατολής. Τα σχέδια του αγωγού ξεκινούν από το Αζερμπαϊζάν και καταλήγουν στην Ευρώπη, ενώ το κόστος εκτιμάται στα 45 δισ. δολάρια. Το ελληνικό τμήμα του σχεδίου ονομάζεται TAP και ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα, διασχίζει τη βόρεια Ελλάδα και φτάνει μέχρι την Αλβανία και την Αδριατική.

Φωτογραφία: Reuters

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr