To φάντασμα της αστάθειας πάνω από την Ελλάδα και την Ευρώπη

Με προβληματισμό για το μέλλον της Ευρώπης υποδέχεται τη νέα χρονιά το Stratfor, παρουσιάζοντας αναλυτικά τις προβλέψεις του για το γαλλογερμανικό άξονα, την ελληνική περίπτωση, την προσφυγική κρίση και την πολιτική κατάσταση στη νότια και ανατολική Ευρώπη.

“Με εθνικιστικές πολιτικές να κερδίζουν έδαφος σε ολόκληρη την ήπειρο, η Ευρώπη θα κατακερματιστεί ακόμη περισσότερο το 2016”, συμπεραίνει το ευρωπαϊκό think tank.

Όπως αναφέρει στην έκθεσή του, το 2016 θα είναι μια μεταβατική χρονιά για τη Γερμανία και τη Γαλλία. Και οι δύο χώρες έχουν εκλογές το 2017, και πολιτικά και οι δύο κινούνται σε μια πιο εθνικιστική και ευρωσκεπτικιστική κατεύθυνση. Η γαλλογερμανική σχέση θα δείξει σημάδια ραγίσματος και τα συμφέροντα σε Παρίσι και Βερολίνο αναπόφευκτα αρχίζουν να αποκλίνουν. Η Γερμανία θα αντιταχθεί προτάσεις της Γαλλίας για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (ιδίως μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης) και αύξηση των δαπανών. Άλλωστε, Βερολίνο και το Παρίσι θα δυσκολεύονται ολοένα και περισσότερο να βρουν κοινό έδαφος για τα μέτρα προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πίεση στη Μέρκελ

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ θα βρίσκεται υπό πίεση καθώς διευρύνονται οι αποστάσεις μεταξύ συντηρητικών και προοδευτικών του μεγάλου κυβερνητικού συνασπισμού. Οι περιφερειακές εκλογές του Μαρτίου θα είναι δοκιμασία για τη δημοτικότητα της Μέρκελ Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης. Σε περίπτωση που το κόμμα της έχει κακές επιδόσεις στις εκλογές, οι φωνές για παραίτησή της θα αυξηθούν. Χάρη στην πίεση από τους συντηρητικούς, οι συνοριακοί έλεγχοι θα παραμείνουν και το Βερολίνο θα αναζητήσει τρόπους για να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να φτάσουν στη Γερμανία. Οι συντηρητικοί θα αναγκάσουν επίσης το Βερολίνο να λάβει μια πιο σκληρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, κυρίως επειδή η Αθήνα, σε μια προσπάθεια να αποφευχθεί η κοινωνική αναταραχή, θα σέρνει τα πόδια της στις μεταρρυθμίσεις.

Ελλάδα: Πολιτική αστάθεια και κοινωνική αναταραχή

Σύμφωνα με το Stratfor, η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει δύο βασικά προβλήματα: την πολιτική αστάθεια και την κοινωνική αναταραχή, ενώ αναφερόμενο στην ελληνική οικονομία, σημειώνει ότι θα καταγράψει για ακόμη μία χρονιά αμελητέα ανάπτυξη και εξαιρετικά υψηλή ανεργία. Αυτό θα οδηγήσει σε διαμαρτυρίες και συγκρούσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης, κάτι που μπορεί να αναγκάσει τη Βουλή να επιβραδύνει το μεταρρυθμιστικό έργο.

Όπως αναφέρει, η κατάρρευση της ελληνικής κυβέρνησης δεν μπορεί να αποκλειστεί, καθώς ο Αλέξης Τσίπρας έχει μια πολύ μικρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ωστόσο, σύμφωνα με το Stratfor, ακόμη και αν η κυβέρνηση έπεφτε, είναι πιθανό αυτή να αντικαθίστατο από μια κυβέρνηση τεχνοκρατών ή συνασπισμού που θα μπορεί να εγκρίνει διατάξεις στη βουλή. Ακόμη, στην ανάλυσή του, το Stratfor υπογραμμίζει πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την Ελλάδα δεν είναι η αποπληρωμή του χρέους αλλά η κοινωνική αναταραχή.

«Για το 2016 η σοβαρότερη απειλή για την Ελλάδα δεν είναι η αποπληρωμή του χρέους αλλά η κοινωνική αναταραχή. Δεν θεωρείται πιθανή μία κρίση, όπως εκείνη του 2015 καθώς η χώρα δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα πιεστικό χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του χρέους, κάτι που σημαίνει ότι ο κίνδυνος χρεοκοπίας ή Grexit είναι χαμηλότερος από ότι το 2015. Αλλά η επιμονή της Γερμανίας και η αντίσταση της Ελλάδας θα κάνουν δύσκολη την ολοκλήρωση κάθε αξιολόγησης και οι διαπραγματεύσεις για την ελάφρυνση χρέους πιθανότατα θα καθυστερήσουν ως το τέλος του 2016. Δεν περιμένουμε η Ελλάδα να βγει από την ευρωζώνη το 2016, αλλά τα προβλήματα της Ελλάδας έχουν πολύ δρόμο για να επιλυθούν. Αν ενισχυθεί η αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις, αρχικά από τους πολίτες και στην συνέχεια από την κυβέρνηση, η χώρα θα μπει σε τροχιά για μια ακόμα αναπόφευκτη σύγκρουση με τους πιστωτές της» προβλέπει το Stratfor.

Η πολιτική αστάθεια στη Νότια Ευρώπη

Στην Πορτογαλία, ο εύθραυστος συνασπισμός αριστερών κομμάτων θα δυσκολευτεί να παραμείνει στην εξουσία, και οι πρόωρες εκλογές είναι πιθανές. Μετά τις πρόσφατες εκλογές, η Ισπανία θα περάσει τις πρώτες εβδομάδες του έτους προσπαθώντας να σχηματίσει μια βιώσιμη κυβέρνηση. Τελικά θα επιτευχθεί συμφωνία, αλλά η περιορισμένη εμπειρία της Ισπανίας με κυβερνήσεις συνασπισμού θα κάνει τη λήψη αποφάσεων αργή και δυσκίνητη.

Όμως, ούτε η Πορτογαλία ούτε η Ισπανία θα επιστρέψουν στην οικονομική αστάθεια που καθόρισε τα πρώτα χρόνια της ευρωπαϊκής κρίσης. Τα περισσότερα από τα βασικά πολιτικά κόμματα και στις δύο χώρες είναι υπέρ της αγοράς και θα υπερασπιστούν την ένταξη των χωρών τους στην ευρωζώνη, έτσι ώστε οι πολιτικές εντάσεις δεν θα οδηγήσουν σε μια δραματική αλλαγή κατεύθυνσης στη Λισαβόνα ή στη Μαδρίτη. Επιπλέον, με το συνδυασμό των χαμηλών τιμών του πετρελαίου και της παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις αγορές ομολόγων θα αποφευχθεί η κλιμάκωση της οικονομικής κρίσης στην Ιβηρική Χερσόνησο.

Ωστόσο, και στις δύο χώρες θα αναιρεθούν κατά πάσα πιθανότητα ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Μακροπρόθεσμα, αυτό θα δημιουργήσει εκ νέου τις συνθήκες που οδήγησαν στην κρίση. Η συμπεριφορά των χωρών της Μεσογείου στην Ευρώπη θα καταστήσει επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όλοενα και περισσότερο αναποτελεσματική.

Στην Ιταλία, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Matteo Renzi θα επιδιώξει μια ισορροπία μεταξύ της εισαγωγής οικονομικών μεταρρυθμίσεων και της αύξησης των δημοσίων δαπανών. Μία από τις κύριες προκλήσεις για τη Ρώμη θα είναι η εισαγωγή των μεταρρυθμίσεων στο συνταξιοδοτικό σύστημα για να καταστεί πιο βιώσιμο. Η Ιταλία θα έχει επίσης ένα δημοψήφισμα κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που εγκρίθηκαν το 2015. Ο Renzi θα συνεχίσει να έχει αντίσταση στο εσωτερικό του κόμματός του, αλλά ο πρωθυπουργός πιθανότατα θα καταφέρει να κάνει τις μεταρρυθμίσεις. Ένα σημαντικό γεγονός για το 2016 είναι η εξέλιξη της κεντροδεξιάς ως ένα μπλοκ συντηρητικών και ευρωσκεπτικιστικών δυνάμεων που θα προσπαθήσουν να σχηματίσουν ένα κοινό μέτωπο στις επόμενες εκλογές.

Το ζήτημα της Βρετανίας

Ένα από τα κύρια θέματα το 2016 θα αποτελέσει το βρετανικό δημοψήφισμα για τη συμμετοχή στην ΕΕ. Η ψηφοφορία αναμένεται στα τέλη του 2016 ή στις αρχές του 2017. Ορισμένες από τις προτάσεις του Λονδίνου για τη μεταρρύθμιση της ΕΕ, όπως είναι η μείωση της γραφειοκρατίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, είναι αναμφισβήτητες και είναι πιθανό να οδηγήσει σε συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών. Αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πολύ διαφορετικά αποτελέσματα όταν πρόκειται για την άποψη των βρετανών πολιτών περί της ένταξης στην ΕΕ, το Λονδίνο θα προσπαθήσει να κρατήσει το Ηνωμένο Βασίλειο εντός. Αν υπάρχει ένα δημοψήφισμα για το θέμα το 2016, η πλευρά υπέρ της ΕΕ θα κερδίσει.

Ο κίνδυνος αναζωπύρωσης της έντασης στα Βαλκάνια λόγω προσφυγικού

Η κρίση της μετανάστευσης θα συνεχιστεί. Κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών του έτους, οι χαμηλές θερμοκρασίες και η κακοκαιρία θα οδηγήσουν κατά πάσα πιθανότητα σε μείωση της εισροής των ανθρώπων στην Ευρώπη. Η ροή θα αυξηθεί καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, αλλά οι αιτούντες άσυλο θα βρουν μια διαφορετική Ευρώπη από το 2016. Οι συνοριακοί έλεγχοι θα γίνουν πιο συχνές, και οι χώρες των Βαλκανίων θα είναι λιγότερο ανεκτικές με τους μετανάστες που διασχίζουν τα εδάφη τους. Για πρώτη φορά από τη δημιουργία της, η συνθήκη του Σένγκεν δεν θα ολοκληρώσει το έτος, όπως το άρχισε.

Ως εκ τούτου, οι αιτούντες άσυλο θα δυσκολεύονται να φτάσουν Βόρεια Ευρώπη. Κάποιοι από αυτούς θα αναγκαστούν να ψάξουν για νέα δρομολόγια, ενώ άλλοι θα “κολλήσουν” στα Δυτικά Βαλκάνια. Αυτό θα αυξήσει την πιθανότητα της βίας στην περιοχή.

Το Ανατολικό Μέτωπο

Το 2016 θα είναι έντονο για την Πολωνία και τη Ρουμανία, τις μεγαλύτερες χώρες στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ. Στην Πολωνία, η συντηρητική κυβέρνηση θα ωθήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να διατηρήσει μια στάση σκληρή γραμμή για τη Ρωσία και θα επικρίνει το χειρισμό των θεμάτων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της μετανάστευσης. Την ίδια στιγμή, το Βερολίνο θα προσπαθήσει να προστατεύσει την ενεργειακή τους δεσμούς της με τη Μόσχα (για παράδειγμα, από την υπεράσπιση του Nord Stream 2 του έργου), ο οποίος θα ανταγωνίζεται τους ανατολικούς γείτονες της Γερμανίας.

Στη Ρουμανία, η τεχνοκρατική κυβέρνηση θα παραμείνει προσηλωμένη στη συμμαχία της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, η πολιτική υποστήριξη για την κυβέρνηση θα διαβρωθεί σταδιακά από τα κόμματα που έχουν αρχίσει τους δικούς τους υπολογισμούς εν όψει των γενικών εκλογών του Δεκεμβρίου.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr