Το «τείχος του Βερολίνου»: Από τον Σαμαρά το 2014 στον Τσίπρα

«Όλα άλλαξαν προς το χειρότερο μετά το Βερολίνο» λέει στο ΤheTOC πρόσωπο που συμμετείχε στην κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά και τονίζει ότι το παιχνίδι είχε κριθεί στην επίσκεψη του πρώην Πρωθυπουργού στην Καγκελαρία το Σεπτέμβριο του 2014.

«Είχαμε τελειώσει από τότε, όπως καταλάβαμε εκ των υστέρων» συνεχίζει το ίδιο κεντρικό στέλεχος και υπογραμμίζει την επιθετική στάση, όχι τόσο της Καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, την οποία συνάντησε τον Σεπτέμβριο του 2014 ο Αντ. Σαμαράς, όσο του Γερμανού, πανίσχυρου υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ο κύβος ερρίφθη για την δικομματική τότε κυβέρνηση, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, αφού η ΔΗΜΑΡ είχε ήδη αποχωρήσει πολύ καιρό πριν, και ο εκλεκτός ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.
Το ταξίδι του Αντ. Σαμαρά αποδείχθηκε μοιραίο στο Βερολίνο εκείνο το Σεπτέμβριο, αν και ο ίδιος πήγε στην Καγκελαρία, έχοντας στις βαλίτσες του και το «ναι» του Φώτη Κουβέλη για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Εκεί ο Αντ. Σαμαράς είπε ότι θα…«διώξει» μονομερώς το ΔΝΤ από την Ελλάδα πρόωρα, ενώ η Μέρκελ που άκουγε δεν αντέδρασε, ενώ λίγο αργότερα ο Σόιμπλε είχε ψηφίσει, χωρίς αντιρρήσεις, την ένταξη της χώρας στην πιστοληπτική γραμμή στήριξης.

Όμως, τα σχέδια του Βερολίνου ήταν άλλα και φάνηκε με σαφήνεια, όταν μετά την επίσκεψη Σαμαρά στο Βερολίνο, η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ έδωσε τη χαριστική βολή λέγοντας ότι δεν είναι νομικά εφικτή η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, αλλά και ότι το Ταμείο θα συνεργαστεί με την επόμενη κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές της Κυριακής.

Λίγες ημέρες πριν, στην πορεία κατά της ισλαμικής τρομοκρατίας στο Παρίσι, η καγκελάριος Μέρκελ ούτε που πλησίασε τον Αντ. Σαμαρά. Η εποχή με τα φιλιά και τις αγάπες, η εποχή του τραγικού για την Ελλάδα πρωθυπουργικού «Ουδείς αναμάρτητος» που ακούστηκε ως δημόσια απολογία του Αντ. Σαμαρά στο Βερολίνο, είχε πλέον οριστικά και αμετάκλητα παρέλθει…

Όμως, ο Αντ. Σαμαράς μετά τις συζητήσεις που έγιναν και στην Καγκελαρία, έφυγε με την εντύπωση πως υπάρχει συμφωνία για το ζήτημα του χρέους ώστε να καταστεί βιώσιμο, αλλά πιθανότατα θα μείνει ανοιχτό ως την προεδρική εκλογή. Ο ίδιος εξάλλου έδινε μεγάλη σημασία στην όσο πιο γρήγορη έξοδο της χώρας από το Μνημόνιο και την επιτήρηση της τρόικας. Την ίδια στιγμή, το ΔΝΤ υποστήριξε ότι δεν είχε υποβληθεί επίσημο αίτημα για έξοδο και η ελληνική κυβέρνηση αντέτεινε ότι αυτό θα γίνει όταν υπάρξει συνεννόηση και με την ευρωπαϊκή πλευρά, μόνο που το πάνω χέρι είχε ο Σόιμπλε που δεν ήθελε την Ελλάδα εκτός προγράμματος. Και η εκδοχή αυτή ενισχύθηκε με την προ ημερών αναφορά – αποκάλυψη του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιάννη Βαρουφάκη, ότι από τον Ιούνιο του 2014, ο Σόιμπλε είχε αποφασίσει να τελειώσει με τον Αντ. Σαμαρά και έβλεπε τον Αλ. Τσίπρα ως τον επόμενο.

«Ο Σόιμπλε δεν είχε άλλη επιλογή και απέσυρε την στήριξή του. Υπήρχαν δύο επιλογές την περίοδο Σαμαρά: ή να υπάρξει τρίτο μνημόνιο και ο Σαμαράς να περάσει όλα τα μέτρα ή να υπάρξει βαθιά αναδιάρθρωση χρέους» είπε ο Βαρουφάκης, άποψη με την οποία συμφωνούν αρκετοί πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου που θυμίζουν ότι ο Αντ. Σαμαράς έλεγε πως η χώρα μπορούσε να σταθεί στα πόδια της χωρίς νέο μνημόνιο και νέο δάνειο.

Αυτό κατέστησε σαφές και στην καγκελάριο. Ο κ. Σαμαράς στις δημόσιες δηλώσεις του τόνισε πως η συνεργασία με το ΔΝΤ θα ολοκληρωθεί πριν από το καθορισμένο χρονοδιάγραμμα. Αυτό δεν έγινε τυχαία, καθώς είχε το «πράσινο φως» από την κυρία Μέρκελ, σύμφωνα με τις τότε διαρροές.

Όμως, η πραγματικότητα ήταν άλλη. Μετά από δυο χρόνια, γερμανικές πηγές με γνώση των όσων συζητήθηκαν στην Καγκελαρία εκείνη την περίοδο, ανέφεραν ότι η Μέρκελ είπε στον Αντ. Σαμαρά πως η γερμανική πλευρά σέβεται ό,τι έχει κάνει η ελληνική κυβέρνηση.

Η καγκελάριος δεσμεύθηκε ότι θα στηρίξει την Ελλάδα και διμερώς και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ενώ ο Πρωθυπουργός τής παρουσίασε «συγκεκριμένο και σαφές» πλάνο για το πώς θα κινηθεί η ελληνική κυβέρνηση το επόμενο κρίσιμο διάστημα. Οι ίδιες πηγές διευκρινίζουν ότι η κυρία Μέρκελ επεσήμανε στον Αντ. Σαμαρά ότι όλα όσα της παρουσίασε πρέπει η ελληνική πλευρά να τα συζητήσει εντατικά με την τρόικα, αποθαρρύνοντάς τον να τραβήξει το χαρτί της ευθείας πολιτικής διαπραγμάτευσης.
Επί της ουσίας τότε άνοιξε ο δρόμος για την επιτάχυνση των πολιτικών εξελίξεων, αφού η Καγκελάριος, έχοντας την σύμφωνη γνώμη του Σόιμπλε, δεν πείσθηκε για να μειωθεί η πίεση των δημοσιονομικών μέτρων στην Ελλάδα. Παράλληλα αγνόησε πλήρως το πολιτικό θέμα που της τέθηκε με την προβολή του επιχειρήματος πως δεν μπορεί να πιεστεί άλλο η παρούσα δικομματική κυβέρνηση, διότι οι Κοινοβουλευτικές Ομάδες δεν είχαν άλλες αντοχές.

Ο ΣΥΡΙΖΑ όμως προηγούνταν στις δημοσκοπήσεις και στην Καγκελαρία και όχι μόνο έβλεπαν τον Τσίπρα ως τον επόμενο Πρωθυπουργό, ενώ πρέπει να τονιστεί ότι ενώ τον Σαμαρά δεν τον είχε δει ούτε η Μέρκελ, ούτε ο Σόιμπλε ως αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τον νυν Πρωθυπουργό τον συνάντησε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών πριν ακόμα κερδίσει τις εκλογές.

Στην περίφημη συνάντηση του Βερολίνου, ο Αντ. Σαμαράς επεσήμανε στην Καγκελάριο τη βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να μην υπάρξει νέο μνημόνιο και πως θα επιδιωχθεί η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές, καθώς στόχος είναι η οριστική αποχώρηση των δανειστών. Παράλληλα επέμεινε ότι η ελληνική κυβέρνηση όχι μόνον δεν χρειάζεται επιπλέον κεφάλαια αλλά, αντιθέτως, μπορεί να αντέξει χωρίς τα χρήματα που ήταν να δώσει το ΔΝΤ το 2015-16 και χωρίς, παράλληλα, να αντλήσει χρήματα από τα κεφάλαια του ΤΧΣ για τις τράπεζες. Επίσης έθεσε το ζήτημα να υπάρξει ανοχή από την τρόικα στους δημοσιονομικούς στόχους του 2015, ώστε να υλοποιηθεί το πακέτο των φοροελαφρύνσεων, που αναμένεται να ενσωματωθεί στον προσχέδιο του προϋπολογισμού, με την εγγύηση πως δεν θα διακινδυνεύσουν τα πρωτογενή πλεονάσματα, να αποτραπούν νέες ρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, κ.α.

Το κλίμα το είχε ήδη διαμορφώσει νωρίτερα ο τότε υπορυγός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης που επένδυε στην έξοδο στις αγορές, ενώ και ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλο ανέφερε πως «είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει επανέλθει ήδη στις αγορές με πάρα πολύ καλούς όρους, δηλαδή με επιτόκια δανεισμού καλύτερα από τα επιτόκια δανεισμού του ΔΝΤ».

Όμως, η Μέρκελ ήταν αρνητική και έσπευσε να χαμηλώσει τον πήχη των προσδοκιών για την ελληνική πλευρά που ήθελε να τελειώνει οριστικά με τα Μνημόνια και να οριστικοποιήσει την διευθέτηση του χρέους.

Η επίσκεψη Σαμαρά στο Βερολίνο είχε στην κορυφή της την ανακοίνωση εκ μέρους του τότε Πρωθυπουργού το «βελούδινο διαζύγιο» της Ελλάδας με το ΔΝΤ που -πλέον- απέμενε μόνο του στο πρόγραμμα, έχοντας προφορικά εξασφαλίσει από τους εταίρους και την μείωση του στόχου για πλεόνασμα στο 1,5% του ΑΕΠ για το 2015.

Απέναντί του όμως ο Αντ. Σαμαράς κατάλαβε, εκ των υστέρων ότι είχε, τον Σόιμπλε ο οποίος είχε να αντιπροτείνει αντί για έξοδο (και) του ΔΝΤ από το πρόγραμμα, την είσοδο με νέο δάνειο της Γερμανίας και των υπολοίπων εταίρων, «για να μην χαλαρώσει η Ελλάδα τις μεταρρυθμίσεις», πρόταση που προφανώς απέρριψε ο Σαμαράς και η Ελληνική κυβέρνηση.

Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η ελληνική πλευρά πηγαίνοντας στο Βερολίνο δεν ήθελε να συζητά με τον Σόιμπλε και όπως παραδέχεται σήμερα κεντρικό στέλεχος της διαπραγματευτικής ομάδας, «πηγαίναμε και δεν θέλαμε να τον συναντήσουμε».

Όμως ο κλειδοκράτορας ήταν ο Σόιμπλε που ήθελε κυρίως την εκχώρηση των κόκκινων δανείων σε ξένα funds και κυρίως την δέσμευση ολόκληρου του ελληνικού πλούτου σε υπερταμείο που θα διοικείται -επί της ουσίας- από τον ίδιο.

Αυτό δεν το ήθελε ο Αντ. Σαμαράς και λέγεται πως ήταν η βασική αιτία της ρήξης, ενώ συνεργάτες του σημειώνουν πως άλλος σημαντικός λόγος να τα σπάσει με το Βερολίνο ήταν η ενόχληση της Γερμανίας με τις γεωστρατηγικές κινήσεις της ελληνικής κυβέρνησης στα ενεργειακά.

Ο Αντ. Σαμαράς καθ΄ όλη την προηγούμενη περίοδο έχει καταφέρει να καταστήσει την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο στην περιοχή, πρωταγωνιστώντας στον (εναλλακτικό) ενεργειακό εφοδιασμό της Ε.Ε. μέσω Ελλάδας και ΤΑΡ. Όμως ο τότε Γερμανός επίτροπος Έτιγκερ, ήθελε να ακυρώσει το ενδεχόμενο επιλογής της Ελλάδας ως χώρας κατασκευής του ΤΑΡ, ενώ παράλληλα δημιουργούσε συνεχή προσκόμματα στην (απολύτως σχετική με τον αγωγό) ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ. Εξάλλου, η γερμανική κυβέρνηση είχε προνομιακή σχέση με την Ρωσική GAZPROM και το μονοπώλιο του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης.

Η επιστροφή από το Βερολίνο σήμανε την αντίστροφη μέτρηση για την κυβέρνηση Σαμαρά. Η άνοδος του Αλ. Τσίπρα είχε δρομολογηθεί…

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr