Η ΕΕ χάνει τη γεωπολιτική της σημασία στα μάτια των νέων Ευρωπαίων, οι οποίοι... χάνουν την πίστη τους στη δημοκρατία. Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της ετήσιας μεγάλης ευρωπαϊκής έρευνας που διεξήχθη σε επτά χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, σε ένα δείγμα νέων ηλικίας από 16 έως 26 ετών.
Τι πιστεύουν οι νέοι στην Ελλάδα
Ένα από τα σημαντικά ευρήματα είναι ότι το 40% των ερωτηθέντων σε όλες τις χώρες λέει ότι ο τρόπος λειτουργίας της ΕΕ δεν είναι ιδιαίτερα δημοκρατικός. Το 51% των ερωτηθέντων συμφωνεί με τη δήλωση "Η ΕΕ είναι μια καλή ιδέα, αλλά εφαρμόζεται με πολύ κακό τρόπο", ενώ το 33% διαφωνεί. Οι νέοι στην Ελλάδα ξεχωρίζουν, καθώς είναι αυτοί που εκφράζουν την πιο σκεπτικιστική άποψη: Δύο στους τρεις ερωτηθέντες (63%) στην Ελλάδα, συμφωνούν με την παραπάνω δήλωση.
Επίσης, οι Έλληνες θεωρούν ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη για ριζική αναθεώρηση του πολιτικού συστήματος, και είναι επιφυλακτικοί απέναντι στην ΕΕ.
Οι νέοι στην Ελλάδα εκτιμούν ότι επείγει να γίνουν μεταρρυθμίσεις: το 34% εξ αυτών συμφωνεί ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας τους "δεν λειτουργεί καθόλου καλά" και ως εκ τούτου πρέπει να αλλάξει πλήρως (σε όλη την Ευρώπη, τα ποσοστά υπέρ αυτής της άποψης είναι πολύ χαμηλά: ο μέσος όρος είναι στο 14%, ενώ το χαμηλότερο ποσοστό εκφράζεται στη Γερμανία με 8%).
Κατά τον πολιτικό επιστήμονα Θόρστεν Φάας, ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα, η άποψή αυτή βρίσκεται "ριζωμένη στο διαρκές τραύμα της κρίσης χρέους της ευρωζώνης που οδήγησε την ελληνική οικονομία στο χείλος του γκρεμού".
Ένα άλλο από τα στοιχεία που ξεχωρίζουν αναφορικά με τις απόψεις των νέων στην Ελλάδα, είναι ότι οι νέοι άνδρες έχουν γίνει πιο συντηρητικοί σε σχέση με λίγα χρόνια νωρίτερα.
Τι πιστεύουν οι νέοι στην Ευρώπη
Η πλειοψηφία της γενιάς Ζ της Ευρώπης - 57% - προτιμά τη δημοκρατία από οποιαδήποτε άλλη μορφή διακυβέρνησης, ωστόσο τα ποσοστά ποικίλλουν σημαντικά, φτάνοντας μόλις το 48% στην Πολωνία και μόνο περίπου το 51-52% στην Ισπανία και τη Γαλλία, με τη Γερμανία να είναι στην υψηλότερη θέση με 71%.
Σε Γαλλία, Ισπανία και Πολωνία οι νέοι, σε ποσοστό 23% και στις τρεις χώρες, υποστηρίζουν ότι μια αυταρχική κυβέρνηση υπό ορισμένες συνθήκες (που δεν τις προσδιορίζουν) θα ήταν καλή για τη χώρα τους. Αυτή τη θέση υποστηρίζουν σε ποσοστό 24% στην Ιταλία, που είναι και το υψηλότερο στην Ευρώπη, ενώ η χαμηλότερη υποστήριξη στην άποψη ότι μια αυταρχική κυβέρνηση θα ήταν καλή εκφράζεται στη Γερμανία με 15%. Εντυπωσιακό είναι επίσης το εύρημα ότι σχεδόν ένας τους δέκα νέους πολίτες σε όλες τις χώρες δήλωσε ότι δεν τον νοιάζει αν η κυβέρνησή του είναι δημοκρατική ή όχι, ενώ ένα άλλο 14% προτίμησε να πει "δεν ξέρω/δεν απαντώ".
57% of young Europeans prefer democracy to other forms of government, with just 48% in Poland, 51-52% in Spain & France, and Germany highest at 71%. In the UK, 73% want a return to the EU. https://t.co/rZZ138I94S @guardian
— Europe Street (@EuropeStreet) July 4, 2025
Ο Θόρστεν Φάας, πολιτικός επιστήμονας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, ο οποίος εργάστηκε για την πραγματοποίηση της έρευνας, δήλωσε: "Μεταξύ των ανθρώπων που θεωρούν τους εαυτούς τους πολιτικά δεξιούς προς το κέντρο και αισθάνονται οικονομικά μειονεκτούντες, η υποστήριξή τους στη δημοκρατία μειώνεται σε μόλις έναν στους τρεις. "Η δημοκρατία βρίσκεται υπό πίεση, από μέσα και από έξω", σημειώνει.
Κινδυνεύει η δημοκρατία; Το 48% δηλώνει ότι ανησυχεί
Αναφορικά με το πώς βλέπουν τα πράγματα στις χώρες τους, οι νέοι σε ποσοστό 48% δήλωσαν ότι ανησυχούν ότι το δημοκρατικό σύστημα στη χώρα τους κινδυνεύει. Στη Γερμανία, όπου η οικονομία χαρακτηρίζεται ο μεγάλος ασθενής και η ακροδεξιά ανεβαίνει χάρη και τους νέους ψηφοφόρους, αυτή την άποψη έχει το 61%.
Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η άνοδος της Κίνας και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχουν μετατοπίσει την εξουσία μακριά από την Ευρώπη κατά την αντίληψη των ερωτηθέντων, με μόνο το 42% να συγκαταλέγει την ΕΕ μεταξύ των τριών κορυφαίων παγκόσμιων παραγόντων.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο -εξαιτίας και του Brexit- και φθάνει στο 50%. Ωστόσο, από τους ερωτηθέντες νέους Βρετανούς το 73% θέλει επιστροφή στην ΕΕ, ενώ σχεδόν οι μισοί νέοι Ευρωπαίοι (47%) επιθυμούν ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας.
Οι ΗΠΑ θεωρούνταν από το 83% ως η κορυφαία υπερδύναμη και ακολουθούν η Κίνα με 75% και η Ρωσία με 57%. Είναι σαφές ότι η ΕΕ δεν είναι στην τριάδα.
Η αυξανόμενη πόλωση οδηγεί επίσης, τους νέους Ευρωπαίους στο ιδεολογικό περιθώριο μαζί με τους μεγαλύτερους σε ηλικία, αλλά έχει αναδυθεί ένα αξιοσημείωτο χάσμα μεταξύ των φύλων στη διαδικασία.
Σχεδόν ένας στους πέντε - 19% - περιέγραψε τον εαυτό του ως πολιτικά κεντροδεξιό, από 14% το 2021, ενώ το 33% αυτοαποκαλούνται κεντρώοι, το 32% αριστεροί και το 16% δεν ταυτίζεται με κάποιο πολιτικό χώρο.
Οι γυναίκες στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ιταλία αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικές σε μεγαλύτερους αριθμούς από ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια, ενώ οι νέοι άνδρες στην Πολωνία και την Ελλάδα έχουν γίνει πιο συντηρητικοί την ίδια περίοδο.
Η υποστήριξη για αυστηρότερους περιορισμούς στη μετανάστευση έχει αυξηθεί σημαντικά σε όλες τις χώρες σε σχέση με το 2021, σε 38% από 26%.
Η Ευρώπη ξεφτίζει στα μάτια των νέων
Οι περισσότεροι νέοι Ευρωπαίοι εξέφρασαν την ελπίδα για τις δυνατότητες της ΕΕ και δύο στους τρεις υποστήριξαν συντριπτικά την παραμονή της χώρας τους στο ευρωπαϊκό μπλοκ. Αλλά, το 39% περιέγραψε την ΕΕ ως όχι ιδιαίτερα δημοκρατική και μόνο το 6% δήλωσε ότι οι δικές τους εθνικές κυβερνήσεις λειτουργούν καλά και ότι έχουν μόνο μικρή ανάγκη για σημαντικές αλλαγές.
Περισσότεροι από τους μισούς - 53% - είπαν ότι νοιώθουν πως η ΕΕ είναι υπερβολικά επικεντρωμένη σε λεπτομέρειες και ασήμαντα ζητήματα. Θα ήθελαν το μπλοκ να αντιμετωπίσει το υψηλό κόστος ζωής, να ενισχύσει την άμυνα έναντι εξωτερικών απειλών και να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για τις εταιρείες ώστε να βελτιώσουν την οικονομία.
Η Έλκε Λαουατσέκ, επικεφαλής του Ιδρύματος TUI, δήλωσε ότι "το ευρωπαϊκό εγχείρημα, το οποίο μας έχει φέρει ειρήνη, ελευθερία κινήσεων και οικονομική πρόοδο εδώ και δεκαετίες, θεωρείται δυσκίνητο".
Τέλος, παρά την ισχυρότερη υποστήριξη για την προστασία του κλίματος μεταξύ των νέων Ευρωπαίων, μόνο ένας στους τρεις (33%) δήλωσε ότι θα πρέπει να έχει προτεραιότητα έναντι της οικονομικής ανάπτυξης. Το ποσοστό έχει μειωθεί από 44% το 2021.
Η έρευνα διεξήχθη τον Απρίλιο και τον Μάιο. Περισσότεροι από 6.700 άνθρωποι ηλικίας 16 έως 26 ετών στη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Πολωνία απάντησαν στην ένατη ετήσια έρευνα του ινστιτούτου YouGov για το Ίδρυμα TUI, το οποίο χρηματοδοτεί δράσεις και έρευνες για τους νέους στην Ευρώπη.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr