Η εκρηκτική άνοδος της Ζωής Κωνσταντοπούλου στις τελευταίες δημοσκοπήσεις και η κατάκτηση της δεύτερης θέσης έχει κάνει πολλούς να μιλούν για το φαινόμενο Κωνσταντοπούλου. Ο επικεφαλής της Opinion poll Ζαχαρίας Ζούπης μιλά σήμερα στο The Toc και εξηγεί πώς διαμορφώθηκε αυτό το νέο πολιτικό σκηνικό, ποια θα είναι η δυναμική της Πλεύση Ελευθερίας, πόσο κινδυνεύουν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ και τι θα συμβεί εάν στις επόμενες εκλογές το δίλημμα είναι Κυριάκος η Zωή.
- Πότε άρχισαν τα πρώτα δημοσκοπικά ευρήματα που έδειχναν τη Ζωή Κωνσταντοπούλου να ανεβαίνει;
Το τελευταίο εικοσαήμερο βρίσκαμε μια ιδιαίτερη κινητικότητα και μεταφορά ψήφων, η οποία άξιζε να την παρακολουθήσουμε περισσότερο γιατί προερχόταν και από όλα τα κόμματα. Είχαμε πάρει μια πρόγευση ότι το κόμμα της πήγαινε για αύξηση.
- Αρα τα στοιχεία που αποτυπώθηκαν για πρώτη φορά στην δημοσκόπηση της interview και έδειχναν την κ. Κωσταντοπούλου δεύτερη τα είχατε ως ευρήματα και ως αίσθηση όλοι οι δημοσκόποι;
Νομίζω ναι. Βλέπαμε μια άνοδο η οποία τις τελευταίες μέρες οδήγησε σε μια εκτίναξη ποσοστών.
- Η αμφισβήτηση αρχικά αυτών των στοιχείων και από τον ΣΥΡΙΖΑ και από το ΠΑΣΟΚ και η ρητορική περί δημοσκοπήσεων μαϊμού σας οδήγησε στην σκέψη ότι μπορεί να επιστρέψουμε στην εποχή που ο ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητούσε τις δημοσκοπήσεις;
Μπορώ να σας μιλήσω για μένα γιατί σαν Opinion Poll είχαμε δεχτεί μια ιδιαίτερη πολεμική από τον ΣΥΡΙΖΑ. Περάσαμε και εξεταστική για μια έρευνα που υποτίθεται ότι δεν είχαμε τηρήσει τους κανόνες. Οπότε όταν είδα αυτό το φαινόμενο, έστω και σε μια μικρότερη κλίμακα με ενόχλησε.
Άλλωστε εάν ένα κόμμα έχει αμφιβολία για μια δημοσκόπηση μπορεί να υποβάλει αίτηση και η συγκεκριμένη έρευνα που αμφισβητεί να ελεγχθεί από την ανεξάρτητη αρχή δημοσκοπήσεων.
- Όταν τα κόμματα αμφισβητούσαν δημοσίως τα στοιχεία υπήρχαν στελέχη τους που επικοινωνούσαν στο off με δημοσκόπους για να τους ρωτήσουν τι συμβαίνει με τη Ζωή;
Με εμένα τουλάχιστον ναι και τους είπα ότι είναι πολύ πιθανό να δούμε και στις δικές μας έρευνες την κ. Κωνσταντοπούλου δεύτερη. Έχω την αίσθηση ότι και στελέχη αυτών των κομμάτων είχαν γνώση που περίπου πήγαιναν τα πράγματα.
- Άρα μου λέτε ότι δημοσίως τα κόμματα έριχναν βέλη στα δημοσκοπικά ευρήματα και ιδιωτικώς έπαιρναν τηλέφωνο στις εταιρείες δημοσκοπήσεων για να μάθουν τι συμβαίνει;
Ναι και κάποιοι από αυτούς είχαν και γνώση. Αρνούμαι να δεχθώ ότι τα κόμματα δεν κάνουν έρευνες για να μπορούν να χαράξουν στρατηγική. Και μου έδωσαν την αίσθηση και κάποιοι ότι θεωρούσαν και φυσιολογική την άνοδο της Πλεύσης Ελευθερίας.
- Αποκαλούμε την Πλεύση Ελευθερίας κόμμα των Τεμπών όμως κατά την άποψή σας τι εκτός από τα Τέμπη παίζει ρόλο προκειμένου η κ. Κωσταντοπούλου να βρίσκεται αυτή τη στιγμή πάνω στο κύμα;
Καταρχάς οπωσδήποτε έπαιξαν ρόλο τα Τέμπη.
Ζήσαμε ένα εκρηκτικό δίμηνο όπου η τοξικότητα χτύπησε κόκκινο. Παρακολουθήσαμε μια κατά την άποψή μου απογοητευτική συζήτηση στην πρόταση μομφής από την οποία έλειπε η πολιτική.
Την ίδια ώρα βλέπαμε σε μετρήσεις ότι υπάρχει μια κρίση θεσμών. Κυβέρνηση, αντιπολίτευση, δικαιοσύνη όπως και η αμφισβήτηση της αντιπολίτευσης να παίξει το ρόλο της.
Άρα υπήρχε ένα εύφορο έδαφος στην κοινωνία και όταν φούντωσε η συζήτηση για τα Τέμπη αν κάποιος έπιανε το σφυγμό όλου αυτού του κλίματος θα ανέβαινε. Βλέπουμε δηλαδή ένα αποτέλεσμα το οποίο μπορεί να κρίθηκε στο δίμηνο όμως προϋπήρχαν οι λόγοι και δούλευε σε επίπεδο κοινωνίας. Αρκεί να σας πω ότι στο ερώτημα ποιος ήταν ο καλύτερος αρχηγός της αντιπολίτευσης στην πρόταση δυσπιστίας η κ. Κωσταντοπούλου επελέγη πρώτη με ποσοστό 52% και οι υπόλοιποι αρχηγοί της αντιπολίτευσης δεν ξεπέρασαν όλοι μαζί το 10%.
- Υπάρχει ένα άλλο εύρημα στις δημοσκοπήσεις. Οι πολίτες λένε ότι η αντιπολίτευση εργαλειοποιεί τα Τέμπη όμως την Πλεύση Ελευθερίας την εξαιρούν από την εργαλειοποίηση και την ανεβάζουν σε ποσοστά. Γιατί;
Γιατί τα βέλη κατευθύνονται στις δυνάμεις οι οποίες έχουν κυβερνήσει. Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα κόμμα το οποίο κυβέρνησε στα μισά χρόνια της μεταπολίτευσης. Άρα, όταν ανασύρονται στις μνήμες τα θέματα των παθογενειών του κράτους εκεί δεν εξαιρείται από το κάδρο. Ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί η οργή να κατευθυνόταν προς την κυβέρνηση όμως την ίδια ώρα οι πολίτες ξέρουν ότι η σύμβαση 717 έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2016.
- Άρα ένα κομμάτι πολιτών, την Ζωή Κωνσταντοπούλου την αντιμετωπίζει ως κάτι ξεχωριστό, που δεν έχει ευθύνες, δεν έχει βαρίδια, έχει συνέπεια λόγων και πράξεων;
Πιστεύω πως ναι. Θα σας θυμίσω πως και στο Μάτι η κ. Κωσταντοπούλου είχε καταγγείλει και κατηγορήσει βαρύτατα τον ΣΥΡΙΖΑ. Υπάρχει μια εικόνα στην κοινωνία ότι αυτό που δεν τολμάνε άλλοι να πουν και να αποδώσουν ευθύνες εκείνη δεν κολλάει να το καταγγείλει.
- Στις εκλογές του 2019 η κ. Κωνσταντοπούλου δεν μπήκε καν στη Βουλή. Στις εκλογές του 2023 μπήκε με μικρό ποσοστό πάνω από το όριο του 3 %. Ως πρόεδρος της Βουλής είχε επικριθεί για συμπεριφορά αυταρχική. Πώς όλα αυτά πήγαν στην άκρη και σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών την πριμοδοτεί και μάλιστα στις ηλικίες 18 έως 40 είναι και πρώτο κόμμα;
Υπάρχουν στιγμές στην πολιτική πορεία που μπορείς να δεις μεταβολές που δεν τις βλέπεις για 10 και 20 χρόνια. Νομίζω ότι το τελευταίο δίμηνο έδρασε καταλυτικά. Ήταν πολύ πυκνός ο χρόνος και κατά τη γνώμη μου και τώρα για ένα διάστημα θα είναι πυκνός ο χρόνος.
Ερχεται εκρηκτικά στην επιφάνεια η ανάγκη μιας ανασύνθεσης συνολικά του πολιτικού σκηνικού. Από τη μια μεριά είναι η κυβέρνηση παρά τα όσα προβλήματα έχει. Από την άλλη όλο το προηγούμενο διάστημα έλειπε ένας πόλος. Γινόταν μια συζήτηση μεταξύ των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς χωρίς κανένα περιεχόμενο. Για κάποιο κομμάτι της κοινωνίας λοιπόν η κ. Κωνσταντοπούλου μπορεί να αποτελέσει αυτόν τον πόλο. Εδώ τίθεται και το ερώτημα για το οποίο κάποιοι βιάζονται να δώσουν απάντηση.
Λένε θα ξεφουσκώσει η κ.Κωνσταντοπούλου γιατί δεν έχει στελέχη, γιατί δεν έχει πρόγραμμα κτλ; Εγώ λέω ότι για να δούμε αν συνεχίζεται αυτή η τάση ανόδου θα πρέπει να δούμε άλλες δυο-τρεις μετρήσεις μέχρι το καλοκαίρι για να είμαστε σίγουροι για αυτή την τάση.
Ομως δεν μπορώ να μη σημειώσω ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία μου προκαλούν εντύπωση και δείχνουν ότι το φαινόμενο αυτό μπορεί να έχει κάποιες βάσεις. Το πρώτο είναι ότι η δυναμική που βλέπετε εκφράζεται ισόρροπα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας, ακόμα και σε περιοχές που μπορεί να μην είχε ποτέ στέλεχος, η κ. Κωνσταντοπούλου.
Εκφράζεται ισόρροπα σ όλες τις επαγγελματικές και κοινωνικές κατηγορίες. Είναι γεγονός, τουλάχιστον στις δικές μας μετρήσεις ότι στους μέχρι 40 ετών πολίτες είναι πρώτη δύναμη και έχει μια τρομακτική εισροή που εντυπωσιάζει η πολυμορφία της, η πολυσυλλεκτικότητα της.
Για παράδειγμα, από τη Νέα Δημοκρατία εισπράττει το 7,7% των δυνάμεων που πήρε στις ευρωεκλογές, από τον ΣΥΡΙΖΑ το 22,1% δηλαδή τεράστιο κομμάτι μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα, από το ΠΑΣΟΚ το 10,1% αλλά συμβαίνει και κάτι κοινωνικά και πολιτικά ενδιαφέρον. Φαίνεται να σηκώνει ανθρώπους από τον καναπέ, από αυτούς που δεν είχαν ψηφίσει στις ευρωεκλογές για διάφορους λόγους και θέλουν τώρα να πάνε κάπου.
Αναπτύσσεται μια κοινωνική δυναμική που δεν έβρισκε φορέα εκπροσώπησης και φαίνεται πως ο φορέας εκπροσώπησης μπορεί να είναι τώρα η κ. Κωνσταντοπούλου.
Ανεβαίνει στη δεύτερη θέση στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός με διψήφιο ποσοστό. Στους ψηφοφόρους του κέντρου μετά τον κ.Μητσοτάκη έρχεται δεύτερη σε επιλογή και στο χώρο της Κεντροαριστεράς αν βγάλουμε τον κανέναν έρχεται πρώτη.
- Ποια ερμηνεία δίνετε για την επιλογή που κάνουν οι ψηφοφόροι του Κέντρου, με δεδομένο ότι η κυρία Κωνσταντοπούλου ακόμη και σήμερα έχει ένα πολύ αιχμηρό λόγο. Πώς γίνεται ένας κεντρώος ψηφοφόρος να επιβραβεύει αυτή την ρητορική και να επιλέγει την Ζωή Κωνσταντοπούλου;
Έχω την αίσθηση ότι τμήματα του κέντρου έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί και για διάφορα πράγματα, έχουν πειραχτεί, είναι σε κατάσταση διαμαρτυρίας.
Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι αυτή την περίοδο μπορεί εκρηκτικά να μονοπωλούσε την επικαιρότητα η συζήτηση για τα Τέμπη, η ακρίβεια ενοχλούσε, η φορολόγηση μεσαίων στρωμάτων είχε ενοχλήσει σφόδρα και είχε δημιουργήσει αντιδράσεις. Άρα τα Τέμπη μοιάζουν περισσότερο με πυροκροτητή που εκεί έρχονται και δένονται όλα τα προβλήματα που υπήρχαν και πριν.
- Την προηγούμενη δεκαετία, ένα αντίστοιχο φαινόμενο ξαφνικής εκρηκτικής ανόδου ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ υπό την ηγεσία του Αλέξη Τσίπρα. Μπορεί κανείς, τηρουμένων των αναλογιών, να πει οτι η Ζωή Κωνσταντοπούλου είναι ο Αλέξης Τσίπρας του 2025;
Καταρχάς θα αποδειχθεί στην κάλπη. Όμως πρέπει να πούμε ότι δεν θυμάμαι από τη μεταπολίτευση και μετά κάποιος μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα να κερδίζει μέσα σε δυο μήνες δέκα μονάδες. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, εγώ πιστεύω ότι έχει αποθέματα κιόλας, μπορεί να δούμε ένα αντίστοιχο φαινόμενο σαν αυτό του Αλέξη Τσίπρα.
Εγώ βλέπω όλη αυτή την ιστορία σαν ένα ριμέικ εκείνης της περιόδου με άλλους όρους, με άλλους πρωταγωνιστές και με μια έκρηξη λαϊκισμού. Και δεν σας κρύβω ότι το βλέπω με ανησυχία.
- Εάν και στις δημοσκοπήσεις του επόμενου μήνα συνεχιστεί η άνοδος της κυρίας Κωνσταντοπούλου θα σημαίνει αυτό ότι έχει παγιωθεί πια στη δεύτερη θέση;
Θα το δούμε, θα εξαρτηθεί. Απ ότι καταλαβαίνετε, η πολιτική είναι μια σκακιέρα. Κατ’αρχάς υπάρχει το θέμα αν η ίδια θα ανταποκριθεί σε αυτή την πρόσκληση. Δηλαδή θα φτιάξει ιστό κομματικό, θα βγουν στελέχη που θα δείξουν ότι εδώ υπάρχει ένα κόμμα; Θα υπάρξει πρόγραμμα; Από την άλλη να δούμε πως θα αντιδράσουν τα άλλα κόμματα και ιδιαίτερα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αν και βλέπω να είναι μάλλον αμήχανα.
- Ποια κόμματα κινδυνεύουν περισσότερο από τη Ζωή Κωνσταντοπούλου; Να υποθέσω ο ΣΥΡΙΖΑ και σε δεύτερη φάση το ΠΑΣΟΚ;
Κοιτάξτε, ο ΣΥΡΙΖΑ νομίζω ότι όταν του παίρνει τον 1 στους 5 ψηφοφόρους με το καλημέρα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα κινδυνεύει άμεσα. Εμείς τον μετράμε στην εκτίμηση ψήφου στο 5%.
- Κινδυνεύει να μείνει και εκτός Βουλής;
Δεν μπορώ να το πω από τώρα, αλλά είναι σε καθοδικό σπιράλ. Συντελούν και άλλοι λόγοι, η Νέα Αριστερά με το ζόρι περνάει το 1%, ότι ήταν να πάρει από εκεί το πήρε. Ακόμα και να ενωθούν θα είναι στο 5-6%. Άρα υπάρχει μεγάλο πρόβλημα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται αντιμέτωπος με αυτό το φαινόμενο σε μια φάση που ποτέ δεν κατάλαβε ότι το πρόβλημά του δεν ήταν να βγει εκτός ο Κασσσελάκης, αλλά ότι είχε ιστορικές εκκρεμότητες.
Θα σας εκφράσω και μια αιρετική προσωπική μου άποψη. Αν δεν είχε βιώσει τη διάσπαση, δεν είχε κάνει ένα συνέδριο που δεν θέλω να το θυμάμαι από δημοκρατικής απόψεως, εάν δεν γινόταν όλη αυτή η συζήτηση ότι κάποιοι δεν αισθάνονται και πολύ αριστεροί με τον Κασσελάκη, ίσως η Ζωή Κωνσταντοπούλου να μην μπορούσε να κάνει αυτό το γκελ γιατί θα το έκανε ο Στέφανος Κασσελάκης.
- Λέτε ότι αν σήμερα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ο Κασσελάκης και δεν είχαν συμβεί όλα αυτά που συνέβησαν μετά τις ευρωεκλογές, θα μπορούσε ο ΣΥΡΙΖΑ να ήταν σήμερα σε ποσοστά του 20% και πάνω;
Πιστεύω ότι θα είχε ανεβάσει πάρα πολύ τις δυνάμεις γιατί κοιτάξτε τώρα, ο ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη στιγμή είναι ένα κόμμα που στην τελευταία μέτρηση το βρίσκουμε να έχει συσπείρωση 27%. Δεν το έχω ξαναδεί αυτό σε κόμμα ποτέ. Χάνει 22,1% προς την Πλεύση Ελευθερίας και χάνει κι άλλο ένα 14,5% προς το Κίνημα Δημοκρατίας του κ. Κασσελάκη που αυτή τη στιγμή δεν είναι στα καλύτερά του. Ας μην κρυβόμαστε, ο κ. Κασελάκης είχε ένα επικοινωνιακό γκελ και το βλέπαμε. Μην ξεχνάτε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές ήταν αυτός πρώτο κόμμα στην νεολαία. Τώρα είναι η Ζωή.
- Λένε πολλοί ότι εάν φτάσουμε στις εκλογές με δίλημμα Ζωή ή Κυριάκο, αυτό ευνοεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Είναι έτσι;
Η κυβέρνηση έχει προχωρήσει περίεργα τη δεύτερη διετία. Ανεξάρτητα από τα Τέμπη. Και συνολικά και για τα Τέμπη, έχει χάσει πολιτικό χρόνο και πολιτικό κεφάλαιο και αυτό έχει κόστος και στον πρωθυπουργό.
Όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι από το 2016 πρώτος στη καταλληλότητα για πρωθυπουργός και φαντάζει σαν μια δύναμη σταθεροποίησης σε μια εποχή που βρίσκουμε ότι οι πολίτες θέλουν σταθερότητα σε ποσοστό 77% λόγω και των διεθνών παραγόντων.
Αν υπάρξει τέτοιο δίλημμα νομίζω ότι θα υπάρξει μία σημαντικότατη συσπείρωση δυνάμεων, ορθολογισμού, δυνάμεων, αντιλαϊκισμού, δυνάμεων που θέλουν να τηρηθούν τα στοιχειώδη πίσω από τον πρωθυπουργό. Αυτή είναι η πεποίθηση μου
- Και από την άλλη πλευρά η κ. Κωνσταντοπούλου τι δυνάμεις θα συσπειρώσει;
Θα συσπειρώσει επίσης σημαντικές δυνάμεις. Νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα περάσει δύσκολες στιγμές, για τη Νέα Αριστερά δεν το συζητάω καν και στο ΠΑΣΟΚ κοινωνικά τουλάχιστον θα δούμε δυνάμεις που το 2015 εκφράστηκαν υπέρ του Ναι να στρατεύονται τώρα στην πλευρά του ορθολογισμού.
- Είμαστε κοντά σε αυτό το δίπολο, το εκλογικό δίπολο Ζωή-Κυριάκος;
Έχουμε δύο χρόνια ας μην βιαζόμαστε όμως η τάση νομίζω αυτή τη στιγμή ίσως πάει προς τα εκεί. Εάν η Ζωή Κωνσταντοπούλου, δείξει αντοχή και δυναμική θα συσπειρώσει τις δυνάμεις που λέγαμε νωρίτερα και με μεγάλο δυναμισμό.
- Λένε πολλοί ότι σε αυτούς τους σχεδιασμούς υπάρχει και ο απρόβλεπτος παράγων Αλέξης Τσίπρας. Πιστεύετε ότι αν επιστρέψει θα δυσκολέψει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα αντικαταστήσει την Ζωή Κωνσταντοπούλου στο δίπολο;
Λυπάμαι αν στεναχωρήσω κάποιους οι οποίοι τον αγαπάνε, τον σέβονται ή τρέφουν ελπίδες επιστροφής του. Υπάρχει μια σταθερή άποψη στην πολιτική. Ευκαιρίες δεν σου έρχονται συνέχεια. Στον Αλέξη Τσίπρα δόθηκε μια ευκαιρία το 2015, μια δεύτερη τον Σεπτέμβρη του ίδιου έτους και μια ακόμα το 2019 που όταν έχανε πήρε 32% και ο λαός του έλεγε κάνε αλλαγές και εδώ είμαστε να ξαναπαίξεις ρόλο. Κατά τη γνώμη μου, σε πολύ μεγάλο βαθμό το πολιτικό κεφάλαιο του Αλέξη Τσίπρα, τουλάχιστον για να πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις, έχει ολοκληρωθεί.
- Και κάτι τελευταίο, παίζει ρόλο το γεγονός ότι όταν μιλάμε για την κ. Κωνσταντοπούλου χρησιμοποιούμε πολλές φορές το μικρό της όνομα, λέμε η Ζωή;
Bέβαια, γιατί δημιουργεί όρους οικειότητας. Και δεν το έχουν πολλοί πολιτικοί αυτό το προνόμιο
- Στις έρευνες που κάνετε όταν λέτε για την Κωνσταντοπούλου απαντούν η Κωνσταντοπούλου ή η Ζωή;
Σαφέστατα η Ζωή κυριαρχεί.