Ακίρα Κουροσάβα: Ο Ιάπωνας «Σαίξπηρ» του κινηματογράφου

“Είμαι κατασκευαστής ταινιών. Οι ταινίες είναι το μέσο με το οποίο επικοινωνώ αληθινά. Δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο που να λέει περισσότερα πράγματα για έναν δημιουργό, από τον ίδιο δημιούργημα του”. Ακίρα Κουροσάβα

Οι ταινίες του θεωρούνται αριστουργήματα της 7ης τέχνης. Απλές στη δομή τους, ποιητικά πλούσιες και γεμάτες συμβολισμούς, συνδυάζουν με τρόπο σπάνιο την καθαρότητα και το κινηματογραφικό στιλιζάρισμα. Δημιουργός τους είναι ο πιο διάσημος Ιάπωνας σκηνοθέτης του 20ου αιώνα, ο Ακίρα Κουροσάβα, αυτός που έκανε τον Ιαπωνικό κινηματογράφο γνωστό σε όλο τον κόσμο. Ο Ακίρα Κουροσάβα που πέθανε σαν σήμερα, στις 6 Σεπτεμβρίου 1998, γύρισε περισσότερες από 30 ταινίες και κέρδισε τα μεγάλα βραβεία στα διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου όπως τον Χρυσός Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας το 1951 για την ταινία "Rashômon", και τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ των Καννών του 1980 για την ταινία "Kagemusha".

Ο Ακίρα Κουροσάβα με φόντο τη φεουδαρχική Ιαπωνία έφερε σε πρώτο πλάνο τα έργα των Σαίξπηρ, Γκόρκι και Ντοστογέφσκι με πρωτόγνωρη και ξεχωριστή για τον κινηματογράφο τόλμη, μελετώντας σε βάθος στοιχεία του δυτικού πολιτισμού που τα ενσωμάτωσε στην ιαπωνική κουλτούρα. Ο ερμητικά κλειστός κόσμος της Άπω Ανατολής αποκαλύφθηκε στα μάτια των θεατών όλου του κόσμου, εμπνέοντας τους ομότεχνούς του όπως τον Τζορτζ Λούκας που δεν έκρυψε ποτέ ότι τον ενέπνευσε το «Κρυμμένο κάστρο»,στη δημιουργία του «Πολέμου των Άστρων».

Ο σκηνοθέτης που ήθελε να γίνει ζωγράφος

Ο Κουροσάβα γεννήθηκε στο Ομόρι, κοντά στο Τόκιο στις 23 Μαρτίου 1910, σε μια πολυμελή οικογένεια με οκτώ παιδιά και ήθελε να σπουδάσει ζωγραφική. Δεν έγινε δεκτός στην Ακαδημία καλών τεχνών και έτσι έγινε βοηθός του Ιάπωνα σκηνοθέτη Γιαμαμότο Κατζίρο. Μετά τον πόλεμο, το 1943, κάθισε για πρώτη φορά στην καρέκλα του σκηνοθέτη κάνοντας το ντεμπούτο του με τον «Θρύλο του τζούντο», όπου για πρώτη φορά άρχισε να αναπτύσσει τις δικές του θέσεις. Το πρώτο φιλμ που γύρισε μετά τον πόλεμο, "Δεν λυπόμαστε την νεολαία μας" (1946), είχε σαν θέμα την ιστορία της Ιαπωνίας από την δεκαετία του '30 ως το 1946. Η ταινία βασιζόταν στην "πτώση του Τακικάβα", που έλαβε χώρο το 1933 όταν ένας καθηγητής αναγκάσθηκε από την κυβέρνηση να παραιτηθεί εξ αιτίας των πολιτικών απόψεών του, δηλαδή γιατί φαινόταν να υποστηρίζει την αριστερά και τα κινήματα των φοιτητών.

Σύντομα το έργο του μπορούσε να συγκριθεί με εκείνο αντιστοίχων του κλασικών του ευρωπαϊκού και του αμερικανικού κινηματογράφου, του Φριτς Λανγκ, του Καρλ Ντράγερ και φυσικά του Τζον Φορντ που ήταν ένας από τους αγαπημένους του σκηνοθέτες. Από τα μέσα της δεκαετίας του '60 ως τα μέσα της αμέσως επομένης ο Κουροσάβα βρέθηκε σε βαθιά κρίση, από την οποία ξέφυγε με τη βοήθεια καταξιωμένων Αμερικανών «μαθητών» του, όπως ο Φράνσις Κόπολα, ο Μάρτιν Σκορσέζε και ο Τζορτζ Λούκας, που άρχισαν να χρηματοδοτούν το έργο του. Ο Κουροσάβα αποσύρθηκε από τον κινηματογράφο το 1993 μετά τον «Δάσκαλο», το κύκνειο άσμα του. Πέθανε από εγκεφαλικό στις 6 Σεπτεμβρίου 1998.

Μια επιλογή από τις διάσημες ταινίες του

«Σιωπηλή μονομαχία» (1949)

Η ταινία που έκανε τον Κουροσάβα για πρώτη φορά γνωστό γυρίστηκε έναν χρόνο πριν από το «Ρασομόν» και πραγματεύεται την προσπάθεια ενός γιατρού (Τοσίρο Μιφούνε) να αντιμετωπίσει τη σύφιλη από την οποία μολύνθηκε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

«Ρασομόν» (1950)

Μια διπλή τραγωδία, ο φόνος ενός σαμουράι και ο βιασμός της γυναίκας του, δίνει στον Κουροσάβα την αφορμή να σχολιάσει την αρχική ιδέα του έργου που είναι η σχετικότητα ή και η αμφισβήτηση ακόμη της έννοιας της αλήθειας (το σενάριο στηρίζεται σε δύο διηγήματα του Ριουνοσούκε Ατουκαγκάουα). Παγκόσμια κινηματογραφική πρωτοπορία, επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους σκηνοθέτες, από τον Κριστόφ Κισλόφσκι ως τον Κουέντιν Ταραντίνο.

«Ραν» (1985)

Ο «Βασιλιάς Ληρ» του Γουίλιαμ Σαίξπηρ έτσι όπως τον φαντάστηκε ο Κουροσάβα υιοθετώντας στο σενάριο την ιστορία της χώρας του. Πρόκειται για ένα σχέδιο επάνω στο οποίο δούλευε 10 χρόνια αλλά κατόρθωσε να υλοποιήσει χάρη στην επιτυχία του «Καγκεμούσα».

«Μadadayo, ο πρώτος δάσκαλος» (1993)

Το κύκνειο άσμα του Κουροσάβα είναι μια κινηματογραφική μεταφορά γραπτών του Χιακέν Ουτσίντα και αναφέρεται στην προσπάθεια ενός ηλικιωμένου καθηγητή (Τατσούο Ματσουμούρα) να παραμείνει στις επάλξεις.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr