Πτώση του δείκτη νοημοσύνης (IQ) των κατοίκων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας _ και πιθανώς και για πολλά χρόνια μετά- φαίνεται ότι επέφερε η εκτεταμένη χρήση μολύβδου, δηλαδή η ατμοσφαιρική ρύπανση από την εξόρυξη μεταλλευμάτων.
Αυτό προκύπτει από μια πρωτότυπη και επαναστατική επιστημονική μελέτη που αποκαλύπτει ότι η ρύπανση της ατμόσφαιρας προκάλεσε πτώση του IQ των ανθρώπων κατά 2 έως 3 βαθμούς επί σχεδόν 180 χρόνια, δηλαδή από το 27 π.Χ. μέχρι το 180 μ.Χ. , όσο δηλαδή διήρκησε η Pax Romana, μια μακρά περίοδος ηρεμίας και ευημερίας.
Σύμφωνα με νέα μελέτη, η διανοητική παρακμή σε ολόκληρη την Ευρώπη εκείνη την περίοδο φαίνεται ότι οφείλεται στις τεράστιες ποσότητες ρύπανσης από μόλυβδο που προκαλούνταν από την ακμάζουσα βιομηχανία μεταλλευμάτων πάνω στην οποία στηρίχθηκε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Οι ερευνητές βρήκαν ότι η μαζική επέκταση της εξόρυξης και της επεξεργασίας μεταλλευμάτων εκτίναξε στα ύψη την ατμοσφαιρική ρύπανση από μόλυβδο κατά τη διάρκεια της ακμής της αυτοκρατορίας, οδηγώντας σε μια εκτιμώμενη πτώση κατά 2 έως 3 βαθμούς στο IQ των ανθρώπων, σε ολόκληρη την επικράτεια που εκτεινόταν η αυτοκρατορία.
"Είναι εκπληκτικό ότι μπορέσαμε να ποσοτικοποιήσουμε την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη πριν από σχεδόν 2.000 χρόνια και να αξιολογήσουμε τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία στον αρχαίο ρωμαϊκό πολιτισμό", δήλωσε ο Δρ Τζόζεφ ΜακΚόνελ από το Ινστιτούτο Έρευνας της Ερήμου στη Νεβάδα.
"Τα ευρήματά μας αποδεικνύουν ότι οι ανθρωπογενείς εκπομπές από εξορυκτικές δραστηριότητες έχουν οδηγήσει σε εκτεταμένη βλάβη για την ανθρώπινη υγεία για πάνω από δύο χιλιετίες, κάτι που συνιστά βλάβη σε μεγάλο βάθος, κατά την άποψή μου", πρόσθεσε.
Οι Ρωμαίοι γιατροί γνώριζαν τις επιπτώσεις
Οι Ρωμαίοι γιατροί γνώριζαν τους κινδύνους της δηλητηρίασης από μόλυβδο, αλλά το μέταλλο εξακολουθούσε να χρησιμοποιείται ευρέως για σωλήνες νερού και μαγειρικά σκεύη, ενώ είχε βρει την εφαρμογή του και σε φάρμακα, καλλυντικά ακόμα και παιχνίδια.
Μία άλλη χρήση, που είναι γνωστό ότι ήταν πολύ επικίνδυνη ήταν ότι εκχυλίσματα μολύβδου χρησιμοποιούνταν ως συντηρητικά, αλλά και ως γλυκαντικά για το κρασί. Ο μόλυβδος, προκαλούσε μία συνηθισμένη επιμόλυνση από τα αρχαία χρόνια και, μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Το εξαιρετικά τοξικό στοιχείο περιλαμβανόταν, για χιλιετίες, στην οινοποίηση και την αποθήκευση οίνου. Μελέτες για το κρασί, αποδεικνύουν ότι ο ρόλος του στην ιστορία του κρασιού χρονολογείται τουλάχιστον από το 2000 π.Χ., και εκτείνεται μέχρι και σήμερα.
Στη νέα μελέτη σημειώνεται ότι αν και η πιθανή δηλητηρίαση από τρόφιμα και κρασιά μολυσμένα από μόλυβδο ήταν πιο πιθανό να επηρέαζε τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις, είναι βέβαιο ότι ο πληθυσμός της εποχής, στο σύνολό του, επηρεαζόταν από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι εκπομπές τοξικών αερίων από τα ορυχεία και από τα αρχαια "διυλιστήρια" όπου γίνονταν εργασίες τήξης των μεταλλευμάτων χρυσού και αργύρου, επηρέαζαν τους πάντες.
Πώς ερεύνησαν: Οι πολύτιμοι σε πληροφορίες πάγοι της Αρκτικής
Για να παρακολουθήσουν τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης από μόλυβδο από τη ρωμαϊκή εποχή, ο καθηγητής ΜακΚόνελ και μια διεθνής ομάδα ερευνητών, ανέλυσαν πυρήνες πάγου που είχαν διατρηθεί στην Αρκτική. Οι πυρήνες παρείχαν ένα "χρονοδιάγραμμα" συγκεντρώσεων ατμοσφαιρικού μολύβδου από το 500 π.Χ. έως το 600 μ.Χ.
Με άρθρο τους στο Proceedings of the National Academy of Sciences, οι ερευνητές περιγράφουν με ποιο τρόπο οι πυρήνες του πάγου αποκάλυψαν μια απότομη αύξηση της ρύπανσης από μόλυβδο γύρω στο 15 π.Χ. μετά την άνοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Τα επίπεδα στη συνέχεια παρέμειναν υψηλά μέχρι την παρακμή της Pax Romana που επήλθε μετά το 180 μ.Χ. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο ΜακΚόνελ εκτιμά ότι οι δραστηριότητες στην αυτοκρατορία ευθύνονται για την απελευθέρωση άνω του μισού εκατομμυρίου τόνων μολύβδου στην ατμόσφαιρα.
Για να βρουν τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να είχε η ρύπανση, οι επιστήμονες στράφηκαν σε ατμοσφαιρικά μοντέλα για να χαρτογραφήσουν πώς θα είχε εξαπλωθεί ο μόλυβδος σε όλη την Ευρώπη.
Στη συνέχεια βασίστηκαν σε σύγχρονες μελέτες για να υπολογίσουν πόσο από το νευροτοξικό μέταλλο θα είχε συσσωρευτεί στα παιδιά και τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να είχε στο IQ τους.
Κατά μέσο όρο, τα επίπεδα μολύβδου στο αίμα των παιδιών στην ακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας θα μπορούσαν να σημείωναν αύξηση κατά 2,4 μικρογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο, διαπίστωσαν οι ερευνητές, οδηγώντας σε μείωση του IQ τους κατά 2,5 έως 3 μονάδες.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, ο πληθυσμός στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ανερχόταν σε περισσότερους από 80 εκατομμύρια ανθρώπους στο αποκορύφωμά της, πράγμα που σημαίνει ότι περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού θα μπορούσε να είχε εκτεθεί στη ρύπανση από μόλυβδο που παράγεται από την εξόρυξη και την τήξη.
Οι επιπτώσεις της δηλητηρίασης από μόλυβδο μπορεί να είναι τόσο σοβαρές που οι μελετητές εξετάζουν εάν συνέβαλε στην πτώση της αυτοκρατορίας.
Μπορεί η ατμοσφαιρική ρύπανση να άλλαξε την Ιστορία;
"Μια μείωση του δείκτη νοημοσύνης από 2,5 έως 3 μονάδες μπορεί να μην ακούγεται πολύ, αλλά συνέβη σε ολόκληρο τον πληθυσμό επί σχεδόν 180 χρόνια της Pax Romana", τόνισε ο ΜακΚόνελ.
Και πρόσθεσε: "Το αφήνω στους επιδημιολόγους, τους ιστορικούς της περιόδου και τους αρχαιολόγους να προσδιορίσουν εάν τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από μόλυβδο και οι επιπτώσεις στην υγεία που έχουμε εντοπίσει ήταν αρκετά για να αλλάξουν την Ιστορία".
Ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση από μόλυβδο μειώθηκε μετά την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αυξήθηκε ξανά κατά τον Μεσαίωνα και εκτινάχθηκε στα ύψη κατά τον 20ο αιώνα με τη Βιομηχανική Επανάσταση. Στην εκτίναξή της συνέβαλε και η καύση ορυκτών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων με μόλυβδο για οχήματα.
Μια μελέτη του 2021 από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι τα επίπεδα στο αίμα σε παιδιά ηλικίας 1 έως 5 ετών μειώθηκαν από 15,2 σε 0,83 μικρογραμμάρια ανά δεκατόλιτρο μεταξύ του τέλους της δεκαετίας του 1970 και του 2016 καθώς απαγορεύτηκαν τα καύσιμα με μόλυβδο.
Διαβάστε Επίσης
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![ΗΠΑ: Συνελήφθη ύποπτος για την φονική επίθεση στο πανεπιστήμιο Brown [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/767x430/crop/both/cf/cf20bd92f24349a4aa5de05ffac2d6eb.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πλακιάς για Καρυστιανού: Από εδώ και πέρα θα κρίνεται ως πολιτικός και όχι ως συγγενής θύματος στα Τέμπη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/6c/6c02e2f5df354ef8b0be55e0b2293d4c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκέντρωση στο Σύνταγμα από ΠΑΜΕ και σωματεία ενάντια στον προϋπολογισμό [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,52,608,393/crop/both/fd/fd8847a8b95649688b2467d390a33c81.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοκ στη Ρωσία: 15χρονος επιτέθηκε σε μαθητές σχολείου με μαχαίρι - Νεκρό αγόρι 10 ετών [προσοχή σκληρές εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x315/0,43,608,284/crop/both/f0/f09ae922d73c487b8a33da0f5ea30e1f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Tρέιλερ για το μεγάλο φινάλε του "Stranger Things": "Ήρθε η ώρα για έναν νέο κόσμο" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x377/0,21,608,362/crop/both/d9/d92b961c7157442ab01e2dc10c35ac96.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νατάσσα Μποφίλιου: "Ας αφήσουμε τα τραγούδια και τη μουσική να μιλήσουν γιατί μιλούν καλύτερα" [Βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/bb/bb776086b22c4fe4901a47651e08eaeb.jpg?quality=60&404=default&v=2)
