X

Δέκα βιβλία Ελλήνων συγγραφέων για τα Χριστούγεννα

Ξεχωρίσαμε δέκα βιβλία από την ελληνική παραγωγή του 2016 για τις χριστουγεννιάτικες αγορές σας

Γράφει: Αργυρω Μποζωνη
Κατερίνα Μαλακατέ, Το σχέδιο

Ο Χάρης, μεσήλικας συγγραφέας, καταφέρνει να αποδράσει στο Παρίσι λίγο πριν από την Κρίση. Πίσω του, η Ελλάδα παραδίδεται στις φλόγες του φασισμού. Μετά το Όχι στο δημοψήφισμα του 2011, το πραξικόπημα των Πέντε Ημερών και την ανάληψη της εξουσίας από τον Ένα, η Αθήνα μοιάζει με

ζούγκλα, ενώ η ύπαιθρος δεν έχει τρεχούμενο νερό, ρεύμα, φαγητό. Η κόρη του Χάρη φτάνει μισοπεθαμένη στο σπίτι του παππού της, σ’ ένα ορεινό χωριό. Όταν θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους και να βγουν στο δρόμο, είναι η στιγμή που θα τεθεί σε εφαρμογή το Σχέδιο. Για να ανατραπούν όλα.Ένα μυθιστόρημα που διερευνά τις ανθρώπινες σχέσεις μέσα σε ένα περιβάλλον απομόνωσης και κλειστοφοβίας, που προσεγγίζει τα πρόσωπα της αφήγησης με ακρίβεια χειρουργού, που θέτει, τέλος, τους πολίτες προ των ευθυνών τους απέναντι στον τρόμο του ολοκληρωτισμού. (εκδόσεις Μελάνι)

Ελένη Πριοβόλου, μετά φόβου

Δύο κορίτσια –φίλες επιστήθιες, σχεδόν αδελφές– μεγαλώνουν στην ελληνική ύπαιθρο, σε περιβάλλον ασφυκτικό, που τις εκπαιδεύει στο κυρίαρχο μοντέλο ηθικής, εμφυσώντας τους το φόβο και την ενοχή. Η Αρίστη, φύσει ανήσυχη, ανακαλύπτει τις πηγές του φόβου μέσα από την έρευνα και τη μάθηση. Αναζητεί αλήθειες γύρω από τη θέση

της σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία, την ελευθερία της σκέψης, την πολιτική και τον έρωτα. Η Διαλεχτή μένει στα «αβαθή» και «σίγουρα» νερά· αθάρρευτη και αδρανής, κάνει κάθε φορά μικρά και δειλά βήματα στη ζωή. Η σχέση των δύο κοριτσιών δοκιμάζεται όταν ανάμεσά τους μπαίνει ο Διονύσης Αρχοντής, άντρας ορμητικός, το αρχέτυπο του Βάκχου. Έκτοτε, οι δύο φίλες πορεύονται με δύο εαυτούς: τον φανερό και τον κρυφό. Οι ζωές τους περνούν από συμπληγάδες, από την εποχή του Εθνικού Διχασμού μέχρι την αρχή του Εμφυλίου, καθώς τα γεγονότα συγκλονίζουν την Ελλάδα, που πασχίζει να βγει από τις παλιές φεουδαρχικές της δομές και να αστικοποιηθεί.Ένα βιβλίο για την αναζήτηση της ελευθερίας, για το φόβο και την υποταγή, για τα όνειρα και τις αυταπάτες.(εκδόσεις Καστανιώτη).

Φωτεινή Τσαλίκογλου, Η μετακόμιση

Όταν μεγαλώσω, δεν ξέρω τι θα θέλω να κάνω, μπορεί να μου αρέσει να γίνω συγγραφέας και να γράφω ιστορίες. Μπορεί να θέλω να γίνω γιατρός. Μπορεί να είμαι τυχερή… Να βρω το φάρμακο που θα διώχνει μακριά τις σφαίρες, την πείνα, τα άγρια μάτια. Να κατασκευάζεις μια ιστορία ή πολλές διαφορετικές κι ασύμβατες μεταξύ τους ιστορίες για τον

εαυτό σου και τον κόσμο. Δεν υπάρχει τίποτα πιο αληθινό από αυτές τις επινοημένες ιστορίες ζωής. Η Ευρυδίκη Ματθαίου γεννήθηκε στις 19 Απριλίου του 1937. Η μετακόμιση είναι η αληθινή ιστορία της ζωής της, όπως κατάφερε να την αναπλάσει στη μνήμη της μια νύχτα του 2019: μετά τον πόλεμο χάνει τη μικρή αδελφή της από αδέσποτη σφαίρα, δεκατεσσάρων χρόνων μέσα σε ένα περίπτερο κάνει έρωτα για πρώτη φορά, η μαμά ακούει Τένεσι Ουίλιαμς στο ραδιόφωνο, ένας εξόριστος άντρας είναι ερωτευμένος με τον πατέρα της, αργότερα ένα ξένο μωρό στην Κωνσταντινούπολη γίνεται δικό της μαζί με ένα κλεμμένο οικογενειακό άλμπουμ, μια γάτα, η Καρλότα, αδιαφορεί για τα νεκρά παιδιά στις θάλασσες του Αιγαίου. Η Ευρυδίκη λίγο πριν από το τέλος πραγματοποιεί το παιδικό της όνειρο.

Βασίλης Αλεξάκης, Το κλαρινέτο

Ο συγγραφέας ταξιδεύει από το Παρίσι –όπου αντιμετωπίζει τη μοιραία ασθένεια του φίλου και εκδότη του– στην Ελλάδα της κρίσης – όπου γνωρίζεται με ανθρώπους τσακισμένους από την οικονομική ανέχεια.
Ανάμεσα στη ζεστασιά των ημερών και τη θλίψη της απουσίας∙ ανάμεσα στο Παρίσι και την Αθήνα∙ ανάμεσα στη μητρική γλώσσα και τη γραφή ξεφυτρώνει αναπάντεχα το ερώτημα: Γιατί ξεχνάμε;

- Υπάρχει άραγε κάτι που δεν διαγράφεται ποτέ από τη μνήμη μας; σε ρώτησα.
Δεν χρειάστηκε να σκεφτείς πολύ.
- Η θάλασσα, είπες. Μπορεί κανείς να ξεχάσει τα βουνά, τις κοιλάδες, τα δάση, τα ποτάμια, ακόμη και τους καταρράκτες παρά τον θόρυβο που κάνουν, όχι όμως τη θάλασσα. Περικλείει όλα τα μυστήρια και ξέρει όλα τα παιχνίδια, είναι παμπάλαιη κι απίστευτα νέα. Κανένα άλλο τοπίο δεν μοιάζει τόσο με τη ζωή, να γιατί δεν μπορούμε να την ξεχάσουμε, επειδή θυμάται την παιδική ηλικία του κόσμου. Πρέπει να τη σεβόμαστε όσο και τη ζωή, και να την ατενίζουμε όρθιοι. Με κάνουν έξαλλο οι παραθεριστές που ξαπλώνουν στην άμμο, θέλω να τους πλακώσω στις κλοτσιές για να τους αναγκάσω να σηκωθούν, οφείλουμε όλοι να στεκόμαστε όρθιοι στις ακρογιαλιές.

Ξένια Κουναλάκη, Στις ταινίες κλαίω στις πιο άσχετες στιγμές

Το βιβλίο μου είναι ένα ημερολόγιο. Ή μια δημόσια ψυχανάλυση χωρίς ειρμό. Γράφω, σε προφορικό σχεδόν λόγο, σαν να μιλάω σε κάποιο φίλο μου για όλα όσα με απασχολούν:

για τη ζωή στην εφημερίδα, την ιδιαίτερη σχέση μου με το κρεβάτι μου, το φαγητό, τα ρούχα και τα αδιάβαστα βιβλία στο δωμάτιο μου, που σχηματίζουν ένα προστατευτικό τείχος γύρω μου. Για τη ρουτίνα που ακολουθώ στα μουσεία της Ευρώπης, τα οικογενειακά τραπέζια που με τρομοκρατούν και την απέχθειά μου προς μέρη του λόγου και σημεία στίξης, όπως τα επίθετα και τα αποσιωπητικά. Για τη μανία μου να παρατηρώ πτώματα νεκρών ζώων στην άσφαλτο, την αγάπη μου για τον Μπαχ και τον Καραβάτζιο, το θέατρο του Πίτερ Μπρουκ, αλλά και τις ταινίες του Μπρους Λι. Γράφω επίσης για την κρίση, τους έρωτες, την αμφίθυμη σχέση μου με την Ελλάδα και τη Γερμανία. Για την Αριστερά και τους πολιτικούς που σέβομαι και νοσταλγώ, τον Κώστα Σημίτη, τον Χέλμουτ Σμιτ και τον Λεωνίδα Κύρκο, για παράδειγμα. Για την Ευρώπη και την αμηχανία που μου προκαλεί η προσπάθεια να πω κάτι θετικό για τη σημερινή Ε.Ε. Για τους πάγκους με φρούτα κατά μήκος της εθνικής οδού, που ίσως και να είναι το νόημα της ζωής. Και, τέλος, για τις ταινίες που με κάνουν να κλαίω, συνήθως στις πιο άσχετες σκηνές. (εκδόσεις Πόλις)

Χίλντα Παπαδημητρίου, η συχνότητα του θανάτου

Το φθινόπωρο του 2009, η λαμπερή βιτρίνα της Αθήνας έχει αρχίσει να σκοτεινιάζει, αλλά οι άνθρωποι συνεχίζουν να δουλεύουν με αφοσίωση, να ερωτεύονται με πάθος, να αγαπούν τη μουσική, να διασκεδάζουν και να... σκοτώνουν. Αυτό θα διαπιστώσει ο αστυνόμος Χάρης Νικολόπουλος όταν

κληθεί να εξιχνιάσει τη δολοφονία μιας γυναίκας στις παρυφές της οδού Αθηνάς. Τα στοιχεία θα τον οδηγήσουν στην MP3, μια εταιρεία που ειδικεύεται στη μουσική και τη διασκέδαση. Εκεί θα γνωρίσει τον μικρόκοσμο των ανεξάρτητων ροκ ραδιοφωνικών σταθμών, θα συγκρουστεί με παλιούς γνώριμους και ανθρώπους της νύχτας και θα συναντήσει μια γυναίκα, μοιραία κι επικίνδυνη, σαν ηρωίδα παλιομοδίτικου νουάρ. Κάθε τόσο, στα πόδια του θα μπλέκει ένας εκκεντρικός άστεγος, ο οποίος γνωρίζει πάντοτε περισσότερα απ’ όσα λέει. Ποια φαντάσματα του παρελθόντος καταδιώκουν αυτούς τους διαφορετικούς ανθρώπους; Τι τους φοβίζει και γιατί κρατούν το στόμα τους κλειστό;
Στην καινούργια περιπέτειά του, ο Χάρης Νικολόπουλος και η αφοσιωμένη ομάδα των συνεργατών του θα εμπλακούν προσωπικά στην υπόθεση που καλούνται να διαλευκάνουν. Στην πορεία της εξιχνίασης, ο Χάρης θα αναζωπυρώσει παλιές έχθρες, θα διευρύνει τις μουσικές του γνώσεις και θα δει τη ζωή του να παίρνει μια τελείως ανεξέλεγκτη τροπή.

Έρη Ρίτσου, Ο νεκρός δολοφονήθηκε

Το πτώμα ενός άντρα με το πρόσωπο και τα χέρια καταφαγωμένα από τσακάλια βρίσκεται σε δύσβατη δασική περιοχή ενός νησιού. Στη μια του τσέπη ένα σημείωμα: ΕΤΣΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΔΟΤΕΣ. Στην άλλη ένα τυπωμένο μέιλ: "Αν

δεν έρθεις να με δεις, θα σκοτωθώ". Στο στέρνο του χαραγμένος ένας αγκυλωτός σταυρός. Ποιος είναι αυτός ο άντρας; Πώς βρέθηκε εκεί; Ποια ήταν η αιτία του θανάτου του και ποια τα κίνητρα του δράστη; Προσωπικά ή πολιτικά; Όλα τα σενάρια μοιάζουν εξίσου πιθανά. Τα ερωτήματα είναι πολλά για τις τοπικές αρχές, που δεν είναι συνηθισμένες να αντιμετωπίζουν τέτοιες υποθέσεις στο μάλλον ήσυχο νησί. Στον απόηχο των εκλογών της 20ής Σεπτεμβρίου 2015, στην καρδιά της κρίσης, η νεαρή αστυνομικός Μαρία Γεωργίου, που κατάγεται από το νησί, θα επιστρέψει εκεί με μετάθεση από την Αθήνα και θα αναλάβει να βοηθήσει τις αρχές να λύσουν το μυστήριο. Ένα μυστήριο που περιπλέκεται όσο προχωρούν οι έρευνες...(εκδόσεις Κέδρος)

Λύντια Τρίχα, Χαρίλαος Τρικούπης, Ο πολιτικός του «Τις πταίει;» και του «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν»

Φέτος συμπληρώνονται 120 χρόνια από τον θάνατο του Χαρίλαου Τρικούπη, του σημαντικότερου Έλληνα πολιτικού του 19ου αιώνα. Ποιος ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης; Ο ανήσυχος αρθρογράφος του «Τις πταίει;», ο προβληματισμένος πρωθυπουργός του «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν», αλλά και ο αισιόδοξος πολιτικός του «Η Ελλάς προώρισται να ζήση και θα ζήση». Ο θεμελιωτής του ελληνικού κοινοβουλευτισμού, ο πρωθυπουργός του εκσυγχρονισμού και ο πατέρας των ελληνικών σιδηροδρόμων. Το βιβλίο αυτό έρχεται να φωτίσει το πολιτικό προφίλ του Χαρίλαου Τρικούπη, τη σταδιοδρομία του, το έργο που άφησε και εκείνο που δεν πρόλαβε να κάνει, τα επιτεύγματά του και τα λάθη του. Τοποθετώντας τον μέσα στον πολιτικό και κοινωνικό περίγυρό

του, περιγράφει την πραγματικότητα της εποχής του και την προσπάθειά του να την υπερκεράσει. Μέσα από την προσωπική του αλληλογραφία, τον Τύπο της εποχής και τις συζητήσεις στη Βουλή, αναδεικνύεται η στιβαρή του προσωπικότητα και η εκσυγχρονιστική του πολιτική. Συγχρόνως αναπλάθεται η καθημερινότητά του και εξερευνάται η ιδιωτική του ζωή, με στοιχεία που συχνά μας εκπλήσσουν.
Μέσα από την αφήγηση της ζωής του Χαρίλαου Τρικούπη, από τη γέννησή του το 1832 μέχρι τον θάνατό του το 1896, προβάλλουν ολοζώντανα οι εικόνες της ιστορίας της Ελλάδας, από την ανεξαρτησία της και τη μοναρχία του Όθωνα μέχρι τη συνταγματική βασιλεία του Γεωργίου Α'. Και έτσι εξιστορείται παράλληλα η σταδιακή ανάπτυξη και εξέλιξη της χώρας, που ο ίδιος πάσχισε να τη φέρει σε ευρωπαϊκό επίπεδο. (εκδόσεις Πόλις)

Αύγουστος Κορτώ, Μικρό χρονικό τρέλας

Στις 28 Δεκέμβρη του 2008, στις τρεις τα χαράματα, ο μεγαλύτερος φόβος μου έγινε πραγματικότητα: κατά το κοινώς λεγόμενον, τρελάθηκα. Το μυαλό μου –ο κόσμος μου– γκρεμίστηκε και τη θέση του πήρε μια παντοδύναμη ψύχωση, που σαν παράσιτο με ξενιστή τον ίδιο μου τον εαυτό τρεφόταν και θέριευε με τις παρανοϊκές ιδέες που γεννούσε ασταμάτητα: ήμουν ο νεός Δαλάι Λάμα, ο Φύλακας στη σίκαλη, πληρωμένοι δολοφόνοι παραμόνευαν στο κατόπι μου.

Σ’ αυτό μου το παραλήρημα, ολοζώντανο ακόμα στη μνήμη μου, στη σύντομη νοσηλεία μου και στην κατοπινή, θανατερή μου κατάθλιψη, παρέσυρα κι οδήγησα στην απόγνωση όλους τους ανθρώπους της καρδιάς μου, που μ’ έβλεπαν άξαφνα κατακερματισμένο από μιαν ανεξέλεγκτη ψυχική ασθένεια.
Ο ζοφερός Δεκέμβρης του ’08 στη μουδιασμένη Αθήνα. Το ιερό κόκκινο χρώμα. Κι η αυτόχειρας μάνα μου, που χρόνια μετά επιστρέφει από τον Άδη. Στο βιβλίο αυτό έγραψα όλα όσα θυμάμαι, χωρίς ν’ αλλάξω τίποτα και μην κρατώντας τίποτα κρυφό. Γιατί χάρη σ’ αυτές τις αδιανόητες μέρες, κατάφερα, μες στα συντρίμμια του μυαλού μου, να βρω έναν νέο εαυτό και τον δύσκολο δρόμο που οδηγεί στην ψυχική γαλήνη. Κι ενώ η ιστορία μου μοιάζει μοναδική, το τέρας της ψυχικής αρρώστιας και του φόβου που σκορπάει είναι κοινό για όλους μας, όπως και το θηρίο της αγάπης και της κάθε ανθρώπινης δύναμης. Γιατί η ψυχή μας δεν είναι φτιαγμένη ν’ αρκείται στη δυστυχία. (εκδόσεις Πατάκη)



Άντζελα Δημητρακάκη, Τέσσερις μαρτυρίες για την εκταφή του ποταμού Ερρινυού

Δεκαετία του ’80, στη γειτονιά της κολάσεως. Η Ιωάννα, η Σοφία, η Κατερίνα και η Ραχήλ μεγαλώνουν φορώντας μαύρα ρούχα και πιστεύοντας στον Ian Curtis. Η καθηγήτρια της ιστορίας στο σχολείο τους πιστεύει στο μέλλον, ανακαλύπτοντας ωστόσο το παρελθόν. Το παρελθόν έχει ροή,

υγρασία και δυνατότητα ανάδυσης. Το παρελθόν είναι ένα θαμμένο ποτάμι, λέγεται Ερρινυός, και εμπνέει οράματα για μια εκσυγχρονιστική οργάνωση του αστικού τοπίου. Όμως οι μαυροντυμένες μαθήτριες έχουν άλλα σχέδια για τη χρήση του παρελθόντος, καθώς και για τη ρήξη τους με το παρόν. Χρόνια αργότερα, όταν μια νεαρή ανθρωπολόγος φτιάχνει ένα «αρχείο μύθων και θρύλων της νεότερης Αθήνας», βρίσκεται αντιμέτωπη με τέσσερις μαρτυρίες για τη μυστηριώδη εκταφή του ποταμού Ερρινυού, αλλά και για το πώς η γοητεία της καταστροφής διαβρώνει την ενηλικίωση των ονείρων. (εκδόσεις Εστία).

Κώστας Αξελός, σε αναζήτηση του α-διανόητου


To βιβλίο αυτό περιλαμβάνει τις τελευταίες λέξεις ενός στοχαστή που ουδέποτε σταμάτησε να αντιμετωπίζει τα ερωτήματα του κόσμου, του χρόνου, της περιπλάνησης, του παιχνιδιού, της τεχνικής. Μέσα από αυτήν την αναζήτηση του

α-διανόητου, ο Κώστας Αξελός ανιχνεύει, στο κατώφλι του θανάτου, το μυστικό των μυστικών και αφουγκράζεται την ανησυχία του σύγχρονου ανθρώπου σε μιαν εποχή κατά την οποία δεσπόζει η τεχνική ορθολογικότητα. Εδώ το κυρίαρχο ερώτημα είναι το ερώτημα του α-διανόητου «που είναι κάτι περισσότερο και άλλο πράγμα από αυτό που δεν έχουμε σκεφθεί», ένα ερώτημα που κατακλύζει και καλεί τον άνθρωπο. Είναι το ερώτημα αυτού του αινίγματος του χρόνου, το οποίο ζητάει να διερευνηθεί από τον άνθρωπο, το σκεπτόμενο απόσπασμα του κόσμου, που κατατρύχεται από την αγωνία, φέρεται από την παγκόσμια ιστορία και είναι ριγμένος στην τεχνικο-επιστημονική περιπέτεια. Αυτή η αναζήτηση του α-διανόητου προϋποθέτει εγρήγορση και τόλμη, αλλά προϋποθέτει επίσης την βάσανο και την δράση εκείνων των «ποιητικών στοχαστών που άφησαν πίσω τους την επίπεδη αναζήτηση της ευτυχίας». Τούτη ακριβώς την θεμελιακή αγωνία μάς προτείνει να αποδεχθούμε η σκέψη του Αξελού, δείχνοντάς μας ταυτόχρονα ότι, ναι, είναι δυνατόν να χαράξουμε τον δρόμο μιας παλλόμενης γαλήνης, δοκιμάζοντάς την με τρόπο αποφασιστικό και ριζικό.