«Η αγάπη πάντα στέργει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει...». Η εκπληκτική αυτή φράση του «΄Υμνου της Αγάπης» από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς Κορινθίους όπως θα ακουστεί μέσα απο τη φωνή της Μαρίας Φαραντούρη, θα είναι πιθανότατα μια από τις κορυφαίες στιγμές της εμφάνισης της μεγάλης ελληνίδας εμηνεύτριας στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στη συναυλία υπό τη διεύθυνση του Πολωνού συνθέτη Zbigniew Preisner.
Ο συνθέτης μουσικής των ταινιών του Κριστόφ Κισλόφσκι «Μπλε», «Κόκκινη», «Λευκή ταινία», «Η διπλή ζωή της Βερόνικα», «Δεκάλογος» κ.α. έρχεται στην Αθήνα για να παρουσιάσει στις 3 και στις 4 Νοεμβρίου δύο εφ’ όλης της ύλης συναυλίες, στο Μέγαρο Μουσικής. Οι συναυλίες αυτές θα περιέχουν όλες τις διάσημες μελωδίες από τις ταινίες που αγαπήσαμε, καθώς και αποσπάσματα από την συνεργασία του με την διεθνούς φήμης τραγουδίστρια Λίζα Γκέραρντ των Dead Can Dance. Η φωνή της Λίζα Γκέραρντ έρχεται να μας συστήσει ερμηνείες από τα soundtracks ταινιών «Lies We Tell» και «Valley of Shadows» ( το οποίο έχει προταθεί και για το 2018 World soundtrack Public Choice Awards), όπως και απόσπασμα από το έργο που έχει τίτλο «Ημερολόγια Ελπίδας»-βασισμένο στα ημερολόγια και τα ποιήματα των παιδιών θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Η Φαραντούρη, που ο διεθνής Τύπος ονόμασε Μαρία Κάλλας του λαού (The Daily Telegraph), Joan Baez της Μεσογείου (Le Monde), ενώ χαρακτήρισε τη φωνή της δώρο των θεών του Ολύμπου (The Guardian), θα ερμηνεύσει το σπουδαίο «Κοντσέρτο για την Ενωμένη Ευρώπη» και τον προαναφερθέντα «Ύμνο της Αγάπης»
Ο ίδιος ο Preisner έχει πει χαρακτηριστικά για τη Μαρία Φαραντούρη: «Θα είναι για μένα μια μεγάλη και αξέχαστη εμπειρία που θα συνεργαστώ με μία τόσο μεγάλη μορφή και ερμηνεύτρια του ελληνικού τραγουδιού, κάτι που ήταν άλλωστε και μεγάλη επιθυμία μου από παλιά. Είναι καταπληκτική τραγουδίστρια. Τη θυμάμαι από τότε που τραγουδούσε τις συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη. Ειδικά το "Κοντσέρτο για την Ενωμένη Ευρώπη" από την "Μπλε ταινία", χρειάζεται να ερμηνευτεί από μια Ελληνίδα για να έρχονται από ελληνικά χείλη αυτά τα λόγια και η μουσική να γυρίσει εκεί που είναι η πηγή της».
Η σύμπραξη αυτή έδωσε την αφορμή μιας συνομιλίας μας με τη Μαρία φαραντούρη
- Πότε η μουσική, όπως εκείνη του Zbigniew Preisner, θεωρείτε ότι γίνεται δημιουργική;
Η μουσική γίνεται δημιουργική όταν αφού επιτελέσει το σκοπό για τον οποίο γράφεται, τον ξεπερνάει και παραμένει στη συνείδηση του κόσμου ως ανεξάρτητη. Η μουσική του Preisner γράφτηκε για τις περίφημες ταινίες του Kieślowski όπου είχαν μεγάλη επιτυχία. Η μουσική τους όμως παρέμεινε και ως ανεξάρτητη έγινε γνωστή παγκοσμίως. Αυτό δείχνει τη δυναμική του έργου που προεκτείνεται στο χρόνο, γίνεται δηλαδή κλασσικό.
- Για να τραγουδήσετε με συναίσθημα και να αγγίξετε την καρδιά του θεατή, εκτός από τεχνική και γνώση τι άλλο χρειάζεται;
Αυτό που χρειάζεται ο καλλιτέχνης για να ερμηνεύσει καλύτερα ένα έργο και να το μεταδώσει στο κοινό είναι να κάνει το έργο δικό του, να το νοιώθει μέσα του, να ταυτιστεί μαζί του. Αυτή είναι η προϋπόθεση μιας καλύτερης ερμηνείας. Γι’ αυτό χρειάζονται οι πρόβες, αλλά πέρα από αυτές που ενέχουν και προσαρμογή στην τεχνική, ο ερμηνευτής ασχολείται μόνος του και καθημερινά με την πρόσληψη του έργου, κάνει ασκήσεις μόνος του μέχρι να το κατακτήσει και το έργο να κατακτήσει τον ερμηνευτή του.
- Τραγουδάτε σε πολλά θέατρα του εξωτερικού και πολύ συχνά με ξένους καλλιτέχνες. Πως γίνεται και οι καλλιτέχνες βρίσκετε κοινά σημεία επικοινωνίας παρ' όλο που προέρχεστε από διαφορετικές παραδόσεις και κουλτούρες;
Μα η μουσική ενώνει, αποτελεί μια κοινή γλώσσα. Οι καλλιτέχνες μουσικοί και οι ερμηνευτές το ξέρουν αυτό. Συνομιλούν δια μέσου της μουσικής. Η μουσική ρίχνει τα σύνορα και τις αποστάσεις. Έχω συνεργαστεί με τον μεγάλο κιθαρίστα John Williams ,τον κουβανό συνθέτη και μαέστρο Leo Brower ,τη Mercedes Sosa, τον περίφημο σαξοφωνίστα Charles Lloyd ,το Νοέμβρη κυκλοφορεί από την ECM το «Beyond the borders» του Cihan Turkoglou. Με όλους αυτούς και άλλους είχα εξαιρετική συνεργασία όχι μόνο στο μουσικό επίπεδο, αλλά και στο ανθρώπινο. Η μουσική, όπως είπα, ενώνει.
- Τι σας αρέσει στη μουσική του Zbigniew Preisner; Τον γνωρίσατε από τις ταινίες του Krzysztof Kieślowski; Πως είναι σαν χαρακτήρας; Τι είναι αυτό που σας συνδέει;
Τη μουσική βεβαίως τη πρωτακούσαμε στις ταινίες της τριλογίας των χρωμάτων του Kieślowski , το μπλε, το κόκκινο, το λευκό, και άρεσε σε όλους. Από εκεί και πέρα ο Preisner προσέγγισε ιδιαίτερα τους Έλληνες με την χρήση των ελληνικών κειμένων, της επιστολής του Αποστόλου Παύλου, τα αποσπάσματα από τον «εκκλησιαστή», τη ποίηση του Παλαμά. Η μουσική δημιουργία Preisner είναι απόλυτα δεμένη με την Ελλάδα. Ο ίδιος είναι ένας ανοιχτός άνθρωπος και διατυμπανίζει την αγάπη του για τη χώρα μας και την ελληνική κουλτούρα. Έχει σπίτι στη Ρόδο, όπου κάθεται για μεγάλα διαστήματα, μαθαίνει ελληνικά μαζί με την σύντροφο του. Είναι ένα ανοιχτό βιβλίο, ένα μεγάλο δημιουργικό παιδί, όπως κάθε αληθινός καλλιτέχνης. Αξιαγάπητος.
- Θα τραγουδήσετε το «Κοντσέρτο της Ενωμένης Ευρώπης» και τον «Ύμνο της αγάπης» από την επιστολή του Απόστολου Παύλου προς Κορινθίους. Τι συμβολίζουν αυτά τα δύο έργα για εσάς;
Κι εγώ έχω το όραμα της ενωμένης Ευρώπης και στεναχωριέμαι που δεν «περπατάει» σήμερα όπως θα έπρεπε. Όσο για τον «Ύμνο της Αγάπης» από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς Κορίνθιους είναι από μόνο του ένα εξαιρετικό ποιητικό κείμενο, που ο Preisner το ανέδειξε και μουσικά.
- Τι είναι αυτό που σας αρέσει στη κινηματογραφική μουσική, το πάντρεμα των εικόνων με τις νότες;
Η μουσική νομίζω στο σινεμά παίζει ένα ρόλο καταλυτικό. Δεν είναι υπόκρουση, αλλά κομμάτι της ίδιας της δράσης. Αναδεικνύει τα συναισθήματα που περιέχει ένα κινηματογραφικό έργο.
- Κάθε χρονιά κάνετε διαφορετικές εμφανίσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή είστε ανήσυχη ως καλλιτέχνης ή απλώς θεωρείτε πως πρέπει να αλλάζετε την εικόνα σας;
Μου αρέσει να εξερευνώ τρόπους μουσικής ερμηνείας. Από μικρή ακούω τις μουσικές του κόσμου, από κλασσική που είναι η βάση, μέχρι ethnic,τζαζ, και ρεμπέτικο. Η ερμηνευτική πρόκληση διαφόρων ειδών μουσικής μου δίνει μεγάλη χαρά..
- Πως είναι μια μέρα σας χωρίς μουσική; Υπάρχουν τέτοιες μέρες στη ζωή σας;
Ελάχιστες, τώρα που το σκέφτομαι ίσως καμία. Αν δεν ασκηθώ σε κάποιο τραγούδι, οτιδήποτε είναι αυτό, τότε σίγουρα θα ακούσω κάτι κλασσικό, έντεχνο η παραδοσιακό.
- Τραγουδάτε πάνω από πενήντα χρόνια. Πως διώχνετε το άγχος πριν τη σκηνή;
Βγαίνοντας στη σκηνή. Το άγχος πάντα υπάρχει μέχρι να βγεις στη σκηνή και να αρχίσεις με την πρώτη νότα. Μετά αφιερώνεσαι και δεν σε απασχολεί τίποτα άλλο.
- Πείτε μας και δυο λόγια για το τι κατά τη γνώμη σας συμβολίζει σήμερα ο Μίκης Θεοδωράκης για την Αριστερά και την Ελλάδα γενικότερα.
Η μουσική και τα τραγούδια του Μίκη είναι κλασσικά πλέον, έχουν αποκτήσει διαχρονικότητα. Τα έργα του είναι γνήσια ελληνικά στην έμπνευση και τη μουσική τους έκφραση, γι’ αυτό έγιναν και παγκόσμια. Η έμπνευση τους ξεπερνάει τον ακριβή λόγο που γράφτηκαν κάποια χρονική στιγμή. Είναι έργα που στη βάση τους έχουν τον ουμανισμό γι’ αυτό και αγαπιούνται από διαφορετικής προέλευσης και καλλιέργειας ανθρώπους. Βέβαια έχουν τη σφραγίδα του ταλέντου του δημιουργού τους, και την ισχυρή βάση της μεγάλης ελληνικής ποίησης.
- Πόσο δύσκολο ήταν να «ανεξαρτητοποιηθείτε» στην καριέρα σας από το όνομα του Μίκη Θεοδωράκη;
Δεν νομίζω ότι ανεξαρτητοποιήθηκα ποτέ. Τα έργα του Μίκη κυρίως, αλλά και του Μάνου αποτελούν τη βάση του μουσικού μου κόσμου. Είναι η καλλιτεχνική και πνευματική περιουσία μας. Από εκεί αρχίζεις για να προχωρήσεις και σε άλλες μορφές μουσικής έκφρασης και ερμηνείας.
- Πάντα ήσασταν πολιτικοποιημένη. Οι τελευταίες εξελίξεις, το όνομα της ΠΓΔΜ ή η παραίτηση του κ. Κοτζιά σας προβληματίζει; Η Αριστερά στην εξουσία είναι μια ... άλλη Αριστερά;
Όλοι είναι πολιτικοποιημένοι κι αυτοί που δεν το ξέρουν η το αρνούνται. Δεν ασχολούμαι με τα καθημερινά γεγονότα ,που είναι πολλά κι αλλάζουν συνεχώς, αλλά μπορώ να σας πω ότι προτιμώ την Αριστερά και τις ιδέες μου εκτός εξουσίας. Η ουτοπία δεν γίνεται εξουσία. Είναι πηγή ανθρωπισμού και δημιουργίας, ποτέ δεν είναι εξουσία.
- Κυρία Φαραντούρη βλέπετε να έρχονται εκλογές; Τι ελπίζετε γι' αυτόν τον τόπο;
Να μπορεί να υπάρξει η Ελλάδα με τη δική της έκφραση και τα καλύτερα χαρακτηριστικά της κουλτούρας και της ιστορίας της. Να υπερασπίζεται τη Δημοκρατία και το κοινωνικό κράτος. Να ενδιαφέρεται για τα παιδιά της κι όχι να τα διώχνει στο εξωτερικό. Δεν σας κρύβω ότι η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και στη Αμερική με ρατσιστικές και ολοκληρωτικές απόψεις με ανησυχεί. Ελπίζω να αποτελεί ένα παροδικό φαινόμενο της στιγμής και οι ιθύνοντες να καταλάβουν ποια είναι η αιτία αυτής της οπισθοχώρησης των πανανθρώπινων αξιών. Χρειάζεται γρήγορα μια διόρθωση στο δρόμο που παίρνει η ανθρωπότητα πριν είναι αργά.
Info:
Ο Ζμπίκνιου Πράισνερ
Στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Σάββατο 3 και Κυριακή 4 Νοεμβρίου 2018
Συμμετέχουν:
LISA GERRARD
ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ
Συμμετέχουν επίσης:
Lisa Gerrard, Edyta Krzemien σοπράνο
Konrad Mastylo πιάνο
Zbigniew Paleta βιολί
Νέα Συμφωνική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης Μικτή Χορωδία «Νίκος Αστρινίδης»
Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης
3, 4 Νοεμβρίου 2018/20:30
Εισιτήρια – Πληροφορίες: 2107282333