Νέα πνοή στο Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου δίνει και φέτος ο κύκλος "Contemporary Ancients" που επιστρέφει με μια σειρά νέων ελληνικών έργων εμπνευσμένων από το αρχαίο δράμα.
Με πρωτοβουλία της Καλλιτεχνικής Διευθύντριας του Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου, Κατερίνας Ευαγγελάτου μια σειρά καλλιτεχνικών παραγωγών υλοποιήθηκαν μέσα από τη μεταγραφή, διασκευή ή αναδημιουργία αρχαίων κειμένων, φιλοξενώντας δημιουργούς και καλλιτέχνες από κάθε είδος, σε ελληνικές και διεθνείς παραγωγές.
Πρόκειται για αποκλειστικές και πρωτότυπες παραγωγές, έργα με ιδιαίτερη δυναμική, ενιαία καλλιτεχνικά εγχειρήματα με δραματουργική, ερμηνευτική, κοινωνική, αλλά και εκδοτική διάσταση.
Μέσα από τις συγκεκριμένες παραστάσεις, η θεατρική γραφή συναντά το Αρχαίο Δράμα, προσφέροντας νέο πεδίο αναστοχασμού πάνω στη σχέση των μύθων με τη σύγχρονη ταυτότητα.
Πέρα από τη μοναδικότητα των παραστάσεων που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά για το Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου, η συγκεκριμένη πρωτοβουλεία κινητοποίησε πάνω από τριάντα ηθοποιούς και πολλούς ακόμα ανθρώπους του θεάτρου –σκηνοθέτες, σκηνογράφους, μουσικούς, δραματουργούς, μεταφραστές… σε μια δύσκολη εποχή για τον χώρο του θεάτρου.
Ακόμα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η δίγλωσση έκδοση των έργων, στο πλαίσιο μιας ενιαίας θεατρικής σειράς βιβλίων σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Νεφέλη. Ένα φιλόδοξο εκδοτικό εγχείρημα, που συμπληρώνει οργανικά τη συνολική αυτή πρωτοβουλία στήριξης και ανάδειξης του ελληνικού θεάτρου.
Οι παραστάσεις που θα παρακολουθήσουμε στο Μικρό Θέατρο Επιδαύρου
"Συμπτώματα από την έλλειψη βάρους"
Στις 14 και 15 Ιουλίου, στο Μικρό Θέατρο Επιδαύρου η Έμιλυ Λουίζου παρουσιάζει την παράσταση "Συμπτώματα από την έλλειψη βάρους" του Γιάννη Σκαραγκά, ένα έργο εμπνευσμένο από τις Ευμενίδες του Αισχύλου.
Η σκηνοθέτις Έμιλυ Λουίζου μας μίλησε για το στοίχημα της παράστασης, τονίζοντας:
"Το έργο "Συμπτώματα από την έλλειψη βάρους” του Γιάννη Σκαραγκά προσφέρει μία πρόταση για τη συνέχεια των "Ευμενίδων” του Αισχύλου. Στο έργο μας ο Απόλλωνας είναι ο δικηγόρος που αθώωσε τον Ορέστη για το φόνο της μητέρας του και που επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος για να βεβαιωθεί για τον πελάτη του. Συνδυάζονται δηλαδή δύο σύμπαντα - ένα αρχετυπικό και μυθικό, με ένα πιο ρεαλιστικό και σύγχρονο.
Έχουμε δημιουργήσει ένα σκηνικό κόσμο ο οποίος συνδυάζει, λοιπόν, το ρεαλισμό του σύγχρονου διαλόγου, με την ποιητικότητα του ονείρου, και το σκοτάδι του μύθου. Είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι η παράσταση στήνεται αποκλειστικά για το Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου - όλες οι ιδιομορφίες του χώρου γίνονται μέρος της σκηνικής γλώσσας και παρουσίασης. Ο χώρος από μόνος του έχει μία μοναδική ενέργεια και ένα εκτόπισμα που σε σπρώχνει να αναδείξεις τη μυθική διάσταση αυτών χαρακτήρων. Ο Ορέστης, η Ηλέκτρα, ο Απόλλωνας και οι άλλοι χαρακτήρες του έργου υπάρχουν πάνω στη σκηνή της Επιδαύρου ως σύγχρονοι χαρακτήρες σε ένα σύγχρονο έργο, αλλά παράλληλα εμπεριέχουν τους αρχετυπικούς τους "προγόνους". Με έναν τρόπο, όπως και το Μικρό Θέατρο αυτό καθαυτό, η παράσταση συνομιλεί με φαντάσματα και μία πύλη μεταξύ μύθου και πραγματικότητας.
Το στοίχημα του να γραφτεί και να παρουσιαστεί ένα καινούριο έργο είναι τεράστιο, ειδικά όταν αυτό συνομιλεί με ένα αρχετυπικό υλικό. Το θέμα του οικογενειακού τραύματος, της ενοχής και της δικαιοσύνης - που τόσο μοναδικά ερευνά ο Αισχύλος στην "Ορέστεια” - συνεχίζει φυσικά να αφορά το σύγχρονο θεατή. Και ελπίζουμε πώς η παράσταση θα προσκαλέσει το κοινό να συνομιλήσει τόσο με τον αρχαίο μύθο όσο και με τη δική μας σημερινή κοινωνία."
"Θήβα: A Global Civil War”
Στις 21 και 22 Ιουλίου ο Παντελής Φλατσούσης παρουσιάζει την παράσταση "Θήβα: A Global Civil War”.
Ο ίδιος ο Παντελής Φλατσούσης μας μίλησε για τα συναισθήματα του γεννά το να δουλεύει για μια παράσταση που θα κάνει πρεμιέρα στο Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου, έναν φορτισμένο χώρο, αλλά και για τα μηνύματα που θέλει να περάσει μέσα από αυτή την παράσταση.
"Είναι μια μεγάλη ευκαιρία να δουλεύεις για μια παράσταση που πρόκειται να κάνει πρεμιέρα στο Μικρό θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου και ακόμα περισσοτερο, όταν καλείσαι να αποδώσεις με ένα νέο βλέμμα αυτά τα τόσο μεγάλα κείμενα. Και είναι ευκαιρία, γιατί ενώ είναι ένας φορτισμένος χώρος, ταυτόχρονα είναι και ένας χώρος που μπορεί να αποτελέσει ένα εργαστήριο ζυμώσεων για τις νέες αναγνώσεις των έργων αυτών. Τώρα αυτά τα έργα τουλάχιστον για εμένα έχουν το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανοίγματος του βλέμματος και πιο συγκεκριμένα του ανοίγματος του βλέμματος στη διαχρονία.
Άλλωστε αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο επιχειρούμε να εμενευστούμε απο τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου για να διαμορφώσουμε το κείμενο της παράστασής μας"Θήβα: A Global Civil War”. Όταν ασχολούμαστε με αυτά τα κείμενα και όταν καλούμαστε να δουλέψουμε για αυτούς τους χώρους με έναν τρόπο αποτελούμε διαμεσολαβητές μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος, αγγελιαφόροι που κραδαίνουν μηνύματα μετέωροι στην διαχρονία μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Και επίσης αυτά τα νέα βλέμματα στους κλασσικούς είναι που ορίζουν και τι είναι το νέο, το σύγχρονο σε μια εποχή. Αρα τα κείμενα αυτά και οι χώροι αυτοί γίνονται καθρέφτες που επαναπροδιορίζουν διαρκώς την εποχή μας και επινοούν νέα νοήματα για αυτήν μέσω του αντικαθρεφτίσματος των δικών μας ζητουμένων στο "προσωπο" των κλασσικών.
Βέβαια, αν μπορούμε να λέμε για το Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, ότι είναι χώρος ζυμώσεων σε σχέση με αυτές τις αναγνώσεις, νομίζω έχει φτάσει η ώρα να ανοίξει η συζήτηση και σε σχέση με το Μεγάλο Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου. Γιατί δεν φτάνει μόνο να έχεις το ωραιότερο θέατρο του κόσμου αλλά πρέπει να το χρησιμοποιήσεις κατάλληλα. Μένει να δούμε πώς το θέατρο αυτό, που εχει αποδειχθεί συχνά δαμόκλειος σπάθη για δημιουργούς που έρχονταν με τολμηρές και νέες αναγνώσεις πάνω στις αρχαίες τραγωδίες, θα υποδεχθεί παρόμοιες καινοτομίες σήμερα. Θέλω να ελπίζω, ότι οι καιροι εχουν αλλαξει και οτι το παράδειγμα των νεων αναγνώσεων του Μικρού Θεάτρου μπορεί να γίνει οδηγός και για το Μεγάλο Θέατρο.
"Φιλοκτήτης"
Στις 28 και 29 Ιουλίου, ο Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος ανεβάζει τον κατά, Χρήστο Οικονόμου, "Φιλοκτήτη".
Στη συνέντευξή του στο TheTOC, o ίδιος μίλησε για την κεντρική ιδέα που έργου, το πάντα επίκαιρο θέμα της και το πόσο σημαντικό είναι για εκείνον να παρουσιάζει το έργο του σε έναν τόσο σημαντικό χώρο.
"Στον "Φιλοκτήτη" του Χρήστου Οικονόμου, όπως και στο πρωτότυπο έργο του Σοφοκλή, κεντρική ιδέα αποτελεί η αντιμετώπιση και διαχείρηση του θυμού – και του πόνου. Ο πόνος δίνεται ως "αντίκτυπος" και σχεδόν δείκτης του γεγονότος ότι είμαστε ακόμα άνθρωποι. Ο Χρήστος συμπύκνωσε τα στοιχεία που του μιλούσαν από το αρχαίο κείμενο και δημιούργησε ένα νέο και ανεξάρτητο ποιητικό σύμπαν. Αυτό το τραγικο-κωμικό σύμπαν πια, συνομιλεί με το τώρα, μέσω της παρουσίασής μας στην σκηνή της Μικρής Επιδαύρου, και με θεατές του σήμερα για ένα διαχρονικό – άρα πάντα επίκαιρο – θέμα.
Η συγκεκριμένη σύγχρονη ερμηνεία ενός αρχαίου δράματος, μας καλεί να ακολουθήσουμε όμως και μια ερμηνεία του πρωτοτύπου, όχι μόνο στη γλώσσα – αλλά και στην φόρμα. Ο αρχαίος αμφιθεατρικός χώρος στον οποίον θα παρουσιαστεί η δική μας εκδοχή του Φιλοκτήτη, εξ αρχής αποτέλεσε μια ιδιαίτερη πρόκληση, που την ακολούθησα με έντονο ενδιαφέρον στον σχεδιασμό της παράστασης. Ξεκινώντας από τις ιδιαιτερότητες του χώρου, όπως πχ. την ιδιαίτερη έκθεση του θεάματος μέσο της προοπτικής που δημιουργεί η αρχιτεκτονική.
Το αμφιθέατρο της Μικρής Επιδαύρου είναι ένα κάλεσμα να παίξουμε απόλυτα εκθετημένοι – να παίξουμε απόλυτο θέατρο. Tο ουσιαστικό μέσο επί της θεατρικής σκηνής ήταν και είναι ο λόγος, πολύ περισσότερο από την εικόνα, σε αντίθεση πχ. με κινηματογραφικά θεάματα. Ειδικά στην περίπτωση της πρώτης παρουσίασης ενός νέου θεατρικού κειμένου, ο λόγος και η αντιμετώπισή του είναι στο επίκεντρο της προσοχής μου. Είναι κάτι που στην εποχή μας – μια εποχή της έως και υπερβολικής παρουσίας της έτοιμης εικόνας – αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση για δημιουργούς του θεάτρου.
Ο ιστορικός χώρος της Μικρής Επιδαύρου στο ταξίδι μας έγινε ένα σημαντικό κλειδί για την προσέγγιση του έργου και για την απόφαση που οδήγησε στη φόρμα παρουσίασης. Φυσικά στην έρευνα, η απασχόληση με την ιστορία του χώρου ήταν μια σημαντική έμπνευση. Δεν φτάνει αυτό όμως, για να δουλέψουμε στο τώρα ως καλλιτέχνες του σήμερα. Πρέπει να επιτρέψουμε και στους εαυτούς μας, να ξαναδούμε τον χώρο αυτόν σαν μια κενή πρώτη σελίδα μιας νέας ιστορίας – ένα λευκό χαρτί. Και σε αυτό το χαρτί να σχεδιάσουμε, να γράψουμε. Να τολμήσουμε, γράφοντας, να προσθέσουμε ένα νέο κομμάτι στην ιστορία του συγκεκριμένου θεατρικού χώρου. Να γίνουμε η συνέχεια της ιστορίας του θεατρικού χώρου αυτού – και της ίδιας της ιστορίας.
"Γίνεται δέντρο το πουλί;”
Στις 4 και 5 Αυγούστου, ο Τάκης Τζαμαργιάς εμπνέεται από το έργο του Χρήστου Χωμενίδη "Γίνεται δέντρο το πουλί;” και δημιουργεί μια παράσταση ευφορικά βαλκανική με φαντεζί τραπέζια πάνω στα αναθήματα των Δελφών και άφθονη σαμπάνια.
Ο ίδιος μας μίλησε για το περιεχόμενο της παράστασης, τα συναισθήματα που του γεννάει το Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου και τα επίκαιρα μηνύματα του αρχαίου δράματος:
"Η εν εξελίξει παράστασή μας διερευνά και αποκαλύπτει στην εμπνευσμένη από τον Ίωνα του Ευριπίδη τραγικωμωδία του Χ. Α. Χωμενίδη: Γίνεται Δέντρο Το Πουλί; πως οι ρίζες κάθε ανθρώπου, πόσο καθοριστικές για την ύπαρξή του είναι, ιδιαίτερα για κάποιον νέο που μεγάλωσε ως έκθετος. Από την άλλη όμως, όσο σημαντικές κι απαραίτητες είναι αυτές οι ρίζες και η αναζήτησή τους, γίνονται θηλειά ανελεύθερης ζωής, όταν προορίζονται για τη διαιώνιση μιας φθαρμένης εξουσίας. Πώς η πολιτική και θρησκευτική εξουσία, συμπλέουν στη διάδοση ψευδών ειδήσεων, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα τους.
Η παράστασή μας προσπαθεί να φωτίσει τις αναζητήσεις αυτών των αξιών, χωρίς καθόλου να σκιάζει τον ανάλαφρο τόνο του γλεντιού που θέτει εξαρχής ο συγγραφέας με το έργο του. Οι θεατές της Μικρής Επιδαύρου δεν ξέρουμε αν "θα φύγουν ξέχειλοι από λαχτάρα να πιούν, να φάνε, να βουτήξουν γυμνοί στη θάλασσα ή στο κρεβάτι", όπως ορίζει ο Χωμενίδης, αλλά σίγουρα θα φύγουν χαρούμενοι και λυτρωμένου από την υπέρβαση των ορίων του ήρωα για τη διεκδίκηση της ατομικής του ελευθερίας.
Το αναλλοίωτο περιεχόμενο του αρχαίου δράματος δεσπόζει για εμάς, πριν από και μετά από εμάς.
Παρότι Μικρό είτε ως δημιουργός είτε ως θεατής γεννά πάντα μεγάλα συναισθήματα, πρώτα – πρώτα ως θέση στον αγροτικό χώρο της Παλαιάς Επιδαύρου κι ύστερα ως πορεία στο χρόνο και συνάντηση με αυτόν.
Το να σου δίνεται η ευκαιρία να συμμετέχεις σε κάποια δημιουργία σε ένα ιστορικά φορτισμένο χώρο, που σε καθορίζει σε μεγάλο βαθμό, και να προσπαθείς να τον κάνεις οικείο στους σημερινούς θεατές πέρα από ένα πρόσκαιρο ενθουσιασμό, σε μένα προσωπικά, προκαλεί άγχος και αίσθηση απροσπέλαστου."