Είναι, ίσως, η πιο σημαντική εικαστική έκθεση σύγχρονης τέχνης στον κόσμο. Η documenta, η οποία οργανώνεται από το 1955 και κάθε πέντε χρόνια στο Κάσσελ, είναι για τους Γερμανούς ένα «εθνικό» προϊόν με πολλαπλές ωφέλειες: από την προφανή της πολιτιστικής της σημασίας έως την οικονομική τόνωση μιας πόλης 200.000 κατοίκων που στην τελευταία διοργάνωση της documenta εκτινάχτηκαν στους 900.000. Φανταστείτε τις αντιδράσεις των Γερμανών όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής της documenta 14 Adam Szymczyk, κατά τη διάρκεια μιας εκδήλωσης με τίτλο «documenta 14, Κάσσελ: Μαθαίνοντας από την Αθήνα» ανακοίνωσε ότι η επόμενη διοργάνωση για πρώτη φορά θα πραγματοποιηθεί το 2017 και σε δεύτερο σημείο –την Αθήνα- καθιστώντας το Κάσελ και την πρωτεύουσα της χρεωμένης Ελλάδας ισότιμους τόπους φιλοξενίας της έκθεσης.
Σοκαρισμένο και ξαφνιασμένο το Κάσελ
«Η documenta διχάζει το Κάσελ» είναι ένας από τους τίτλους δημοσιευμάτων γερμανικών εντύπων. Αναφέρονται στην … έξαψη, όπως λένε χαρακτηριστικά, που έχει δημιουργήσει η απόφαση να μεταφερθεί ένα κομμάτι της, παγκόσμιας σημασίας, έκθεσης στην Αθήνα. Σύμφωνα με την γερμανική εφημερίδα Süddeutsche Zeitung, αντί να γίνει έναρξη της έκθεσης στο Κάσελ θα γίνει στην Αθήνα. Μ’ αυτό τον τρόπο, όπως αναφέρει σχετικό άρθρο, θέλουν αυτοί που ασχολούνται με την τέχνη και η χώρα της Δημοκρατίας να μη φαίνεται η Ελλάδα ως καταχρεωμένη. Γι’ αυτό το λόγο η Μητρόπολη του Κάσελ είναι σοκαρισμένη, ξαφνιασμένη και αντιδρά με ζήλια. «Το Κάσελ παραμένει ο χώρος της κύριας έκθεσης» καθησυχάζει η Annette Kulenkampff, εκ μέρους των διοργανωτών της έκθεσης σε γερμανικό ραδιοφωνικό σταθμό.
Ανεξάρτητα από το αν οι ενστάσεις έχουν να κάνουν με το ότι η documenta και το Κάσελ αποκτούν ως ισότιμο σημείο αναφοράς μια πόλη στη δίνη της οικονομικής κρίσης, πρωτεύουσα μιας χώρας που, κατά κάποιους, απομυζά τον γερμανό φορολογούμενο, οι μεγαλύτερες αντιδράσεις έχουν να κάνουν με τον εμπορικό κόσμο. Εκείνους που, όπως ισχυρίζονται τουλάχιστον, θα πληγούν οικονομικά από τα νέα δεδομένα. Σύμφωνα με την Süddeutsche Zeitung, ο εμπορικός κόσμος του κρατιδίου της Εσσης όπου υπάγεται το Κάσελ φοβάται ότι θα μειωθούν οι διανυκτερεύσεις τουριστών στην περιοχή. Τα μέλη της Ενωσης Εμπόρων του Κάσελ είναι εξοργισμένοι και απογοητευμένοι. Σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, ο ρυθμός των πέντε χρόνων που γίνεται η documenta τους δίνει μια μεγάλη ώθηση στις διανυκτερεύσεις. Τον επόμενο χρόνο από αυτόν που γίνεται η documenta υπάρχει μια μικρή πτώση μετά πάλι μια άνοδος και αυτό είναι σημαντικό για τον τουρισμό της πόλης.
«Δεν θα επιτρέψουμε να μας πάρει η Αθήνα την documenta μας»
«Έχω συγκλονιστεί και σοκαριστεί από το πώς βεβηλώνεται η κληρονομιά του ιδρυτή της documenta», λέει ο επικεφαλής ενός από τους εμπορικούς συλλόγους του Κάσελ, που,σημειωτέον, βρίσκεται μόλις 70 χιλιόμετρα από το γεωγραφικό κέντρο της Γερμανίας.
«Κάτω τα χέρια από την documenta μας» φωνάζει το αντιευρωπαϊκό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (Alternative für Deutschland, AfD). Αλλά και ο εκπρόσωπος των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) στην περιοχή, NorbertWett, δήλωσε: «Δεν θα επιτρέψουμε να μας πάρει η Αθήνα την documenta μας». Χαρακτηριστικά δήλωσε στην Deutsche Welle:
«Δεν έχουμε αντίρρηση η έκθεση να γίνεται επιπροσθέτως και σε έναν άλλο τόπο, αλλά αυτό που ο κ. Szymczyk τώρα σχεδιάζει είναι ότι η documenta θα εγκαινιαστεί στην Αθήνα και ότι θα ξεκινήσει στο Κάσελ ένα μήνα αργότερα. Έτσι κανείς θα αποκομίσει την εντύπωση πως η έδρα της documenta δεν είναι το Κάσελ αλλά η Αθήνα. Δεν έχουμε αντίρρηση να υπάρχουν άλλοι μικρότεροι εκθεσιακοί χώροι, αλλά ο κύριος τόπος της έκθεσης θα πρέπει να παραμείνει το Κάσελ, όπως γίνεται και με την Biennale στη Βενετία».
Κρύβεται ξενοφοβία πίσω από τις δηλώσεις;
Υπάρχει άραγε ξενοφοβικό υπόβαθρο σ’ αυτές τις δηλώσεις; Ο Χριστιανοδημοκράτης πολιτικός σπεύδει πάντως να διευκρινίσει ότι πίσω από τις δηλώσεις του δεν κρύβεται οποιοδήποτε ξενοφοβικό υπόβαθρο ή μη αποδοχή του διεθνούς χαρακτήρα της έκθεσης. Αντίθετα δηλώνει ευρωπαϊστής και ότι αγαπάει πολύ την Αθήνα.
Σύμφωνα με την Süddeutsche Zeitung, ο 44χρονος Πολωνός, Adam Szymczyk, από τη μεριά του, ανέφερε ότι η απόφαση αυτή έχει να κάνει με τη σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη. Στόχος είναι η φετινή διοργάνωση να διακηρύξει, μεταξύ άλλων, την απτή ένταση μεταξύ Βορρά και Νότου. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης που φιλοξενήθηκε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Κάσελ, ο Adam Szymczyk τόνισε ότι η έκθεση δεν θα παρουσιαστεί απλώς σε δύο τόπους, αλλά θα αποτελέσει μια τριετή διαδικασία μάθησης και παραγωγής γνώσης, βοηθώντας παράλληλα στην θεσμοθέτηση χώρων για δημόσια ζωή και στα δύο σημεία. Στη διαδικασία αυτή θα εμπλακούν και θα συνεισφέρουν οι κοινότητες και των δύο πόλεων.
Ξεκινά στην Αθήνα γραφείο της documenta
Στο πλαίσιο αυτό δημιουργείται το αμέσως επόμενο διάστημα ένα γραφείο της documenta στην Αθήνα, το οποίο θα αναλάβει την παραγωγή της έκθεσης στην ελληνική πρωτεύουσα. Η ομάδα θα αποτελείται από Έλληνες και ξένους επιμελητές, μεταξύ των οποίων και η τεχνοκριτικός, Μαρίνα Φωκίδη, η οποία είπε στη γερμανική εφημερίδα ότι η documenta για την Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό «σινιάλο». «Οι επιχορηγήσεις για την τέχνη είναι σχεδόν μηδαμινές. Παρ’ όλα αυτά η εξέλιξη της τέχνης είναι πολύ έντονη. Αυτό μας δίνει μεγάλη ελπίδα από την Ελλάδα να μάθουμε πως σε περιόδους της κρίσης η τέχνη και ο πολιτισμός μπορούν να “κρατήσουν”», ανέφερε χαρακτηριστικά. Εάν καταφέρουμε να επωφεληθούμε τουριστικά, οικονομικά και πολιτισμικά από το «δώρο» της documenta που έρχεται στην Αθήνα τότε ίσως αυτή η ελπίδα να γίνει πραγματικότητα.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Επικός Τζόκοβιτς: Κατέκτησε τον 101ο τίτλο του στην Αθήνα και αποθεώθηκε - "Σ’ αγαπώ Ελλάδα" [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/767x430/cu608x346/0,0,608,341/crop/both/6b/6b2f09b942714bed93c04f30f1702fc0.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![42ος Αυθεντικός Μαραθώνιος: Χιλιάδες δρομείς στα 5χλμ – Νικήτρια με ρεκόρ η Αναστασάκη [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,55,608,396/crop/both/6f/6f828d552721497e8ed62d31f7d42037.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Επικός Τζόκοβιτς: Κατέκτησε τον 101ο τίτλο του στην Αθήνα και αποθεώθηκε - "Σ’ αγαπώ Ελλάδα" [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x346/0,0,608,341/crop/both/6b/6b2f09b942714bed93c04f30f1702fc0.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Η Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στην Ύδρα με την πολυτελή θαλαμηγό "Περσεφόνη" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,14,608,355/crop/both/0d/0d8aa04c5db246489a65290e707c33fe.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Μαραθώνιος: Σε εξέλιξη oι αγώνες - Η εικόνα στους δρόμους γύρω από το κέντρο - Οι ρυθμίσεις [Εικόνες - Βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/96/9631afe775b9483989239c37479671a7.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Εντυπωσιακό: Η στιγμή που ένα "μετέωρο" σκίζει τον ουρανό της Αθήνας - Ο Κολυδάς εξηγεί τι είναι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x420/0,126,608,367/crop/both/8f/8f1cb95668b84744b11559c1c43b3ce2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κυκλοφοριακό χάος στο κέντρο της Αθήνας: Δύο συλλαλητήρια και Σύνοδος στο Ζάππειο [εικόνες-βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,64,608,405/crop/both/c7/c7366322cf88485c837d5723392de1a3.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Χάος στη Γερμανία: Άγριο ξύλο ανάμεσα σε χούλιγκανς της Ντόρτμουντ και της Σάλκε σε σταθμό τρένου [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x327/12,0,595,327/crop/both/b1/b19436a21bf84bec815d9b968d620fad.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Είμαστε σαν σαρδέλες μέσα στα λεωφορεία": Οδύσσεια για τους πολίτες οι μετακινήσεις με τα Μέσα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x340/1,0,607,340/crop/both/9b/9bfa1ec3f6164226b4f8474cc6aeddec.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Κοραή 4": Η ιστορία του κτιρίου που έγινε το κολαστήριο της Κομαντατούρ στην Αθήνα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/b2/b2661352b823421eb377fca5d302a2aa.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![81 χρόνια από την Απελευθέρωση της Αθήνας: Επαρση σημαίας στην Ακρόπολη παρουσία Τασούλα και Δούκα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,59,608,400/crop/both/70/703a2ad6c0a746588e5cbc2d0bc902a8.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αυθεντικός Μαραθώνιος Αθήνας: Με Φαραντούρη και Μποφίλιου η τελετή έναρξης στον Τύμβο του Μαραθώνα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x404/0,36,608,377/crop/both/7c/7c371bb39f0a4eafa19aef92531d74cf.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πρεμιέρα για την παράσταση "Στην εξοχή" στο Θέατρο Αποθήκη παρουσία πολλών επωνύμων [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x426/0,42,608,383/crop/both/67/67fa72c307744adfae2ef8ddcf96b2a6.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ενθουσιώδης υποδοχή για τη νέα δραματική σειρά της ΕΡΤ "Αύριο" [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/cd/cd6d33b6ab4d4b2c9e9ed51ebbda3a6d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Αύριο": Αvant premiere της νέας δραματικής σειράς της ΕΡΤ με Γουλιώτη και Λούλη, στο Φεστιβάλ Θεσ/νίκης [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x422/0,4,608,345/crop/both/5c/5c34812df0a745ed8601ed5b02024217.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Ριφιφί": Προβλήθηκαν στο Φεστιβάλ Θεσ/νίκης τα δύο πρώτα επεισόδια της νέας σειράς του Τσαφούλια [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x422/0,10,608,351/crop/both/a6/a6322a3de2dd49d7abe1b14a13d37f0d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκινητικές στιγμές: Βραβεύτηκαν στο Φεστιβάλ Θεσ/νίκης οι σπουδαίοι ηθοποιοί του παλιού κινηματογράφου [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x426/0,42,608,383/crop/both/d8/d81c9cb04246476490beb410488c1ea9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Τι Ψυχή θα Παραδώσεις, Μωρή; - Μέρος Α'" - Κυκλοφόρησε το επίσημο τρέιλερ της ταινίας που κάνει πρεμιέρα στις 13/11 [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x363/0,8,608,349/crop/both/10/102bbfe1081c4cb1a733594d1a8a5f14.jpg?quality=60&404=default&v=2)
