
Λένε ότι στον ύπνο μας είμαστε κάποιοι άλλοι, κάποιοι που ποτέ δε θα μάθουμε. Ψέμματα λένε. Εμείς οι ίδιοι είμαστε όπως μας φανταζόμαστε ή όπως μας φοβόμαστε. Ακόμα και για τους ολιγόυπνους, του άυπνους ή τους άγρυπνους, ακόμα και για αυτούς που δε θέλουν να κοιμούνται ο ύπνος είναι σαν τις πλευρές της ζωής. Υπάρχει μια φωτεινή, ανακουφιστική, το πουλί που πετά ψηλά από ένα βράχο στην άκρη της θάλασσας και μια άλλη, δύσκολη, ζοφερή, ανεξήγητα εφιαλτική, αυτή της πτώσης.

Όσο και να ψάξουμε τον ύπνο θα υπάρχει πάντα κάποιο μυστηριώδες κομμάτι που διαφεύγει. Τι μπορεί να μάθει κανείς για τον ύπνο; Τα πάντα. Θεωρητικά μιλώντας ή έστω επιστημονικά. Γιατί κανείς δε θα μάθει τι συμβαίνει στο ντουλάπι του μυαλού όταν κλείνουμε τα μάτια. Και γιατί εκεί συμβαίνουν πράγματα που δε θυμόμαστε και δε θα αποκαλύψουμε ποτέ στους άλλους.

Ο ύπνος είναι το μεγάλο μυστικό των ανθρώπων. Είναι σαν το μυαλό. Μπορούν να αποκαλύψουν ότι και όσα θέλουν μονάχα. Είναι σαν μύχια σκέψη, ένα μυστήριο. Περίεργο πράγμα! Γιαυτό που θέλουμε να κρατήσουμε μόνο για τον εαυτό μας θέλουμε συγχρόνως να μάθουμε τα πάντα.

Ιδού λοιπόν , έρχεται το Hypnos project, το φεστιβάλ της Στέγης που θέλει να μας πεί όσα θα θέλαμε να μάθουμε για τον ύπνο και δε μπορούμε να ρωτήσουμε. Μοιάζει σχεδόν σαν σεξουαλική ερωταπάντηση. Τι ετοίμασαν; έκθεση έργων μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης, περφόρμανς και sleepovers, ηχητικά έργα και περιπατητικές δράσεις, συζητήσεις, θεατρική παράσταση, ένα pyjama party και μια ειδική περιοδική έκδοση.

Θα πρέπει να ομολογήσω ότι αυτή είναι η πιο επιτυχημένη έκθεση στο Υπόγειο της Στέγης. Ο σχεδιασμός της είναι εξαιρετικός και μέσα στα σκοτεινά μαύρα υφάσματα, ο χώρος φαίνεται να μην έχει αρχή και τέλος. Οι δυο επιμελητές της έκθεσης Γιώργος Τζιρτζιλάκης και Θεόφιλος Τραμπούλης μας ξεναγούν σε μια πολύ σοβαρή και παιγνιώδη συνομιλία ελληνικών έργων τέχνης.

65 έργα συνολικά, πενήντα καλλιτέχνες, ιστορικά αριστουργήματα της ελληνικής τέχνης, νέα έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών και αρχειακό υλικό που προέρχεται από εγγραφές και μεταγραφές της εγχώριας λαϊκής κουλτούρας. Πικιώνης, Θόδωρος Ράλλης, Ιακωβίδης απέναντι στην εγκατάσταση του Θανάση Τότσικα, στο κελί της χούντας της Άννας Παπαέτη, μιας εφιαλτικής ηχητικής εγκατάστασης με την αϋπνία ως είδος βασανιστηρίου, ένα γλυπτό του Γιαννούλη Χαλεπά και μια μικρή φωτογραφία της Μάτσης Χατζηλαζάρου. Παρελαύνει όλη η Ελλάδα της τέχνης σε μορφές απροσδόκητες. Ένας κριτικός θα τα εξηγούσε καλύτερα, θα πω μόνο ότι η αίσθηση της κλίμακας είναι μοναδική, τα έργα είναι στο ύψος σου, γύρω σου, η απόσταση εκμηδενισμένη.

Με αντίστοιχο και εντελώς διαφορετικό συγχρόνως τρόπο είναι στημένα τα έργα στο νεοκλασικό κτίριο του ιδρύματος Ωνάση, στο δεύτερο «σκέλος» της έκθεσης. Το κλασικό και το σύγχρονο αναιρούνται ή συνταιριάζουν, δεν υπάρχει παράταιρο ή ενοχλητικό.

Αξίζει να βάλω τα ονόματα των καλλιτεχνών και το ωράριο λειτουργίας της έκθεσης πριν πάω στα άλλα που θα συμβούν.
Οι 50 καλλιτέχνες που εκθέτουν στην έκθεση είναι:
Ίδρυμα Ωνάση: Λουκία Αλαβάνου, Διονύσης Καβαλλιεράτος, Νίκος Καναρέλης, Ζήσης Κοτιώνης, Ντόρα Οικονόμου, Νίκος Παναγιωτόπουλος, Χριστόδουλος Παναγιώτου (περφόρμανς), Νάνα Σαχίνη, Κώστας Σαχπάζης, Ίριδα Τουλιάτου
Στέγη: Λουκία Αλαβάνου, Νέλη Ανδρικοπούλου, Απόστολος Γεωργίου, Νικόλαος Γύζης, Ορέστης Δαβίας, Νικόλαος Δραγούμης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Μάρκος Ζαβιτζιάνος, Γιώργος Ιακωβίδης, Απόστολος Καραστεργίου, Νίκος Κεσσανλής, Πάνος Κοκκινιάς, Άρης Κωνσταντινίδης, Πολυχρόνης Λεμπέσης, Παναγιώτης Λουκάς, Ίριδα Λυκουριώτη, Νικηφόρος Λύτρας, Κωνσταντίνος Μαλέας, Φίλιππος Μαργαρίτης, Γιάννης Μόραλης, Mπία Ντάβου, Κοσμάς Ξενάκης, Δημήτρης Ξόνογλου, Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Χριστόδουλος Παναγιώτου, Mαρία Παπαδημητρίου, Άννα Παπαέτη, Νεκτάριος Παππάς, Κωνσταντίνος Παρθένης, Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, Δημήτρης Πικιώνης, Θεόδωρος Ράλλης, Νάνα Σαχίνη, Γεράσιμος Στέρης, Εύα Στεφανή, Θανάσης Τότσικας, Γιάννης Τσαρούχης, Φυτά, Γιαννούλης Χαλεπάς, Δημήτρης Χαρισιάδης, Μάτση Χατζηλαζάρου

Οι άλλες δράσεις του Ύπνος Project είναι:
Περφόρμανς του Χριστόδουλου Παναγιώτου | 23-24 Απριλίου, 20:00 | Ωνάσειος Βιβλιοθήκη (Λ. Αμαλίας 56)
Με αφορμή ένα ανέβασμα του κλασικού έργου μπαλέτου Η Μπαγιαντέρα, το 1991, το οποίο χορογράφησε ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ ενόσω η κατάσταση της υγείας του επιδεινωνόταν δραματικά, η περφόρμανς-διάλεξη του Παναγιώτου με τίτλο Dying on Stage (Πεθαίνοντας πάνω στη σκηνή) αποτελεί ένα στοχασμό πάνω στην αδυναμία θεατρικής αναπαράστασης του θανάτου.
Περφόρμανς από την ομάδα Nova Melancholia | 7-8, 14-15, 21-22 & 28-29 Μαΐου, 21:00 | Γαλαξία & Σφιγγός
Μία πρωτότυπη περφόρμανς, βασισμένη στο αφήγημα «Ο νεκρός» του Georges Bataille, από τη σύγχρονη ομάδα θεάτρου και περφόμανς Nova Melancholia.
Κλινική Ύπνου | 19-23 Απριλίου & 6-10 Μαΐου | Στέγη
Στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο του Ύπνος Project, θα λειτουργήσει κλινική ύπνου για 10 ημέρες, όπου θα καταγράφονται οι σωματικές αντιδράσεις κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου. Η κλινική ύπνου λειτουργεί σε συνεργασία με τη γιατρό-πνευμονολόγο Μάρθα Ανδρίτσου, επιστημονική συνεργάτη του Κέντρου Μελέτης Ύπνου του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Η καταγραφή των σωματικών αντιδράσεων κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου θα πληροφορήσει τους συμμετέχοντες για τα εξής: στάδια του ύπνου, αν υπήρχαν όνειρα, αν υπήρχε καλή οξυγόνωση, πόσες άπνοιες έγιναν.

«Αποχαιρετισμοί», διάλεξη της Χριστιάνας Γαλανοπούλου | 7 & 8 Μαΐου, 20:00 | Ωνάσειος Βιβλιοθήκη (Λ. Αμαλίας 56)
Ακολουθώντας τις Κοιμώμενες κόρες στα μυστικά μονοπάτια του ύπνου τους, η ιστορικός τέχνης Χριστιάνα Γαλανοπούλου μάς προσκαλεί σε ένα ταξίδι σε έργα τέχνης διαφορετικών εποχών, σε κείμενα, τόπους, αρχαιολογικούς χώρους, στιγμές της σύγχρονης πραγματικότητας και ιστορίες ανθρώπων, υφαίνοντας μια αφήγηση για τη ζωή, το επέκεινα και το εσαεί.
Διαλέξεις και συζητήσεις | 9 Μαΐου, 19:00 | Μικρή Σκηνή
Σώμα: Ύπνος, θάνατος και ανάσταση
Συντονισμός & Επιμέλεια: Δημήτρης Παπανικολάου
Ομιλητές: Σπύρος Γιανναράς, Πέτρος Λιγοξυγκάκης, Ίρις Λυκουριώτη, Δήμητρα Μακρυνιώτη
Κινηματογραφικός μαραθώνιος Let’s (not) go to sleep | 13 & 14 Μαΐου, 22:00 | Μικρή Σκηνή
Για 24 ώρες παρουσιάζονται, στη Μικρή Σκηνή της Στέγης ταινίες και ντοκιμαντέρ που σχετίζονται με το θέμα του ύπνου. Ο Ηλίας Φραγκούλης επέλεξε μια σειρά δεκατριών ταινιών που καλύπτουν πλήρως ένα κανονικό 24ωρο. Πρόκειται για έναν κινηματογραφικό μαραθώνιο, ένα είδος δοκιμασίας για τον θεατή, που δεν τον προκαλεί να… αποκοιμηθεί στο κάθισμά του, αλλά του προτείνει να αντιμετωπίσει το θέμα από την πιο τρομακτική του πλευρά, την πιο αστεία ή μέχρι και την πιο φαντασιακά ονειρική. Εσύ πόσες ώρες νομίζεις ότι μπορείς να αντέξεις… χωρίς ύπνο;
Η ΝΥΧΤΑ ΤΟΥ ΚΥΝΗΓΟΥ / THE NIGHT OF THE HUNTER (1955)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τσαρλς Λότον
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ / INVASION OF THE BODY SNATCHERS (1956)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ντον Σίγκελ
FIGHT CLUB (1999)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ντέιβιντ Φίντσερ
ΤΟ ΜΩΡΟ ΤΗΣ ΡΟΖΜΑΡΙ / ROSEMARY’S BABY (1968)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ρομάν Πολάνσκι
ΟΙ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ / THE BABADOOK (2014)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τζένιφερ Κεντ
ΣΕ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ / IT FOLLOWS (2015)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ντέιβιντ Ρόμπερτ Μίτσελ
WAKING LIFE (2001)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ρίτσαρντ Λίνκλεϊτερ
ΣΟΝ ΤΟ ΠΡΟΒΑΤΟ: Η ΤΑΙΝΙΑ / SHAUN THE SHEEP MOVIE (2015)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μαρκ Μπέρτον, Ρίτσαρντ Στάρζακ
Ο ΥΠΝΑΡΑΣ / SLEEPER (1973)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γούντι Άλεν
ΜΑΖΙ ΣΟΥ ΚΙ ΑΣ ΠΕΘΑΝΩ / THE LITTLE DEATH (2014)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τζος Λόσον
SLEEPING BEAUTY (2011)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τζούλια Λι
ΙΣΤΟΡΙΑ 52 (2008)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Αλέξης Αλεξίου
12 ΠΙΘΗΚΟΙ / 12 MONKEYS (1995)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τέρι Γκίλιαμ
Six d.o.g.s pyjama party | 14 Μαΐου, 00:00 | Σε όλους τους ορόφους της Στέγης
Σε όλους τους ορόφους της Στέγης, από τα μεσάνυχτα έως το ξημέρωμα, περισσότεροι από 20 dj’s συμμετέχουν σε ένα αξέχαστο μεταμεσονύχτιο pyjama πάρτι.

Διαλέξεις και συζητήσεις | 16 Μαΐου, 19:00 | Μικρή Σκηνή
Όνειρα
Μια συζήτηση με τον Dany Nobus, ψυχαναλυτή και διευθυντή του Μουσείου Φρόυντ στο Λονδίνο.
Polysomnogarden | 19 Μαΐου – 2 Ιουνίου | Ευρυδάμαντος & Γαλαξία
Τα ιατρικά δεδομένα από την κλινική ύπνου θα αποτελέσουν πρώτη ύλη για τη δημιουργία εικαστικής εγκατάστασης της Μαρίνας Γιώτη, όπου τα στάδια του ύπνου θα μετουσιωθούν σε ένα μεταβαλλόμενο εικαστικό περιβάλλον με ήχους από τον Coti K, φώτα, προβολές και κινητικά γλυπτά.

The Theta Series – Ολονυχτία στη Στέγη | 29 Μαΐου, 22:00 | Κεντρική Σκηνή
Ένα ολονύχτιο βιωματικό δρώμενο στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, από τη χορογράφο και υπότροφο του Ιδρύματος Ωνάση, Αποστολία Παπαδαμάκη, σε συνεργασία με τον συνθέτη Τρύφωνα Κουτσουρέλη. Η χορογράφος Αποστολία Παπαδαμάκη δημιουργεί μία βιωματική περφόρμανς ύπνου, με πρωταγωνιστές την Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και 50 καλεσμένους-θεατές. Οι θεατές θα μυηθούν στα μυστικά της σκηνικής αντίληψης, πίνοντας το τσάι τους στο φουαγιέ. Κατόπιν, θα οδηγηθούν στον περιστασιακό χώρο του ύπνου, στην Κεντρική Σκηνή, από ένα «μυστικό» μονοπάτι .Θα διαλέξουν το στρώμα τους, θα δράσουν, θα συμπράξουν, θα διαβάσουν τα όνειρά τους (ή τα όνειρα άλλων).

Φωτογραφικές προβολές σε κτίρια της Αθήνας | 18 Απριλίου – 19 Ιουνίου
Καλλιτέχνες φωτογραφίζονται από τον Παύλο Φυσάκη την ώρα που κοιμούνται και οι φωτογραφίες τους θα προβάλλονται σε όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ, σε κτίρια σε δημόσιους χώρους της Αθήνας.

Να μην παραλείψετε να πάρετε το τεύχος για τον ύπνο, το Hypnos issue. Η αλήθεια είναι ότι διάβασα μόνο το εξαιρετικό κείμενο του Δημήτρη Παπανικολάου και το κομμάτι της Patti Smith. Είναι ένα κανονικότατο και πολύ ενδιαφέρον βιβλίο αναγνωσμάτων, μη γελαστείτε ότι είναι σαν κατάλογος και δεν το πάρετε.
Οι συγγραφείς του είναι: Δήμητρα Βογιατζάκη, Βασιλική Κόκκορη, Simon Critchley, Ηλίας Μαγκλίνης, Παναγιώτης Μένεγος, Joanna Bourke, Σοφία Νικολαΐδου, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Παναγής Παναγιωτόπουλος, Άννα Παπαέτη, Δημοσθένης Παπαμάρκος, Δημήτρης Παπανικολάου, Ματίνα Πασχάλη, Άρης Σαραφιανός, Patti Smith, James Stavridis, Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, Γιώργος Τζιρτζιλάκης, Θεόφιλος Τραμπούλης, Θοδωρής Χιώτης.
Πληροφορίες:
Σύλληψη: Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Ελισάβετ Πανταζή
Επιμέλεια: Πάσκουα Βοργιά, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Ελισάβετ Πανταζή, Κωνσταντίνα Σουλιώτη, Γιώργος Τζιρτζιλάκης, Θεόφιλος Τραμπούλης
Συντονισμός: Πάσκουα Βοργιά, Ελισάβετ Πανταζή, Κωνσταντίνα Σουλιώτη
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός έκθεσης: FLUX – office Εύα Μανιδάκη – Θανάσης Δεμίρης
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Συγγρού 107
Ωνάσειος Βιβλιοθήκη
Λ. Αμαλίας 56
Πληροφορίες – κρατήσεις: 210 900 5 800
Από 18 Απριλίου έως 19 Ιουνίου 2016
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr