X

Η άνοιξη στο χορό: Τέσσερις νέοι χορογράφοι με δύναμη από τη Στέγη

Σύγχρονος χορός, οι νέες ανερχόμενες δυνάμεις εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων. Ένας ανοιχτός διάλογος με τη νέα γενιά χορογράφων, την τέχνη και την κοινωνία.

Γράφει: Αργυρω Μποζωνη

Πιστή στο ραντεβού της με τους νέους δημιουργούς, η Στέγη, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, στηρίζει και αναδεικνύει τις ανερχόμενες δυνάμεις που συγκροτούν το τοπίο του σύγχρονου χορού εντός κι εκτός εγχώριων συνόρων. Σκοπός του Φεστιβάλ δεν είναι μόνο να προβάλλει τους σκηνικούς προβληματισμούς και πειραματισμούς μιας νέας γενιάς χορογράφων, αλλά και να προκαλέσει έναν ανοιχτό διάλογο με τα κοινωνικά και πολιτικά συμφραζόμενα, να αφουγκραστεί τις επερχόμενες τάσεις στην τέχνη και να προετοιμάσει το έδαφος για μελλοντικές καλλιτεχνικές συνεργασίες.

Hannes Langolf & Ερμίρα Γκόρο
Dandelion

Σε μια εποχή κατά την οποία το σώμα γίνεται το κατεξοχήν πεδίο διαπραγμάτευσης εννοιών και ταυτοτήτων, οι δύο δημιουργοί διερευνούν την πολύπλοκη αμφισημία του. Ένας καταιγισμός από τάσεις και επιταγές του σύγχρονου τρόπου ζωής γίνεται η αφορμή για να επανεπεξεργαστούν συλλογικές μνήμες και προσωπικά βιώματα. Απώτερος στόχος; Να συνθέσουν το πορτρέτο ενός ανθρώπου, διχασμένου ανάμεσα στο εικονικό και το πραγματικό, ο οποίος αποξενώνεται σταδιακά από κάθε διάσταση της προσωπικής και κοινωνικής του ζωής. Αν κάθε απόπειρα επιστροφής σε ένα «αναλογικό παρελθόν» μοιάζει μάταιη ή αναχρονιστική, το σώμα φαίνεται να παραμένει ο τελευταίος κρίκος με τον οποίο ο άνθρωπος ανανοηματοδοτεί τη σχέση του με την καθημερινότητα και τους άλλους. Η σκηνή λειτουργεί συνειρμικά άλλοτε ως καθρέφτης της κοινωνίας και άλλοτε ως είδωλο ενός κόσμου αρχετυπικού, στον οποίο διασώζεται ακέραιη η συλλογικότητα και η επαφή με τον άλλον.

Άρια Μπουμπάκη
162 dance meetings

1 χορογράφος, 81 σώματα, 162 χορευτικές συναντήσεις καταλήγουν σε 1 κινητικό σόλο το οποίο «αφηγείται» με τρόπο παράδοξο ό,τι μεσολάβησε για τη δημιουργία του.

Η νεαρή χορογράφος Άρια Μπουμπάκη τοποθετεί την τέχνη της στην τομή του καλλιτεχνικού με το καθημερινό: αναζητά κινητικές φόρμες που δεν σχετίζονται αυστηρά με τη δεξιοτεχνία και τους κανόνες έκφρασης, αλλά με τη «δημοκρατικότητα του χορού» και την ενεργοποίηση του θεατή. Αυτή η ανθρωπολογική και, κατά κάποιον τρόπο, κοινωνιολογική οπτική στη χορευτική διαδικασία επαναφέρει στο προσκήνιο το ζωτικό διάλογο ανάμεσα στην κοινωνία και την τέχνη. Σχέσεις και βιώματα ανανοηματοδοτούνται σε μια εκ νέου σύσταση του καλλιτεχνικού αποτελέσματος, υπενθυμίζοντάς μας ότι η δομή του κοινωνικού χώρου στον οποίο εκτυλίσσεται το καθημερινό είναι εν τέλει και η δομή μέσα στην οποία τοποθετείται ο ίδιος ο δημιουργός.

Το έργο 162 dance meetings λειτουργεί ως κινησιολογικό πείραμα, το οποίο εμπλέκει τους θεατές σε μια συμμετοχική έρευνα: 81 διαφορετικά σώματα συνδιαμορφώνουν το «έργο», μέσω προσωπικών συναντήσεων με τη χορογράφο. Αν η εξειδίκευση και ο καταμερισμός της δημιουργικής παραγωγής οδήγησαν στην αποξένωση του χορευτικού από το καθημερινό, η χορογράφος επιχειρεί την αντίστροφη διαδρομή, επαναπροσεγγίζοντας το «χορευτικό δυναμικό» της κοινωνικής ζωής.

Ειρήνη Παπανικολάου
Ανθεμόεσσα

Μια αλληγορική προσέγγιση του μύθου των Σειρήνων, ένα έργο για την εμπειρία εσωτερίκευσης του ταξιδιού, τη χαμένη πατρίδα που βρίσκεται εντός μας.

Ανθεμόεσσα είναι η πρώτη χορογραφική απόπειρα της Ειρήνης Παπανικολάου. Το έργο αποτελεί μια αλληγορική προσέγγιση του μύθου των Σειρήνων, των πτηνόμορφων πλασμάτων που σαγήνευαν τους ανυποψίαστους ναυτικούς με το τραγούδι τους, απομακρύνοντας κάθε σκέψη νόστου, για να τους παρασύρουν εν τέλει στο θάνατο. Όπως το συναπάντημα με τις Σειρήνες συμβαίνει στη μεθόριο του υπαρκτού και του φανταστικού Κάτω Κόσμου, έτσι και τα τέσσερα πρόσωπα επί σκηνής βρίσκονται μετέωρα εν μέσω ενός αχαρτογράφητου τοπίου, χωρίς προορισμό ή, μάλλον, εγκλωβισμένα σε ένα ταξίδι με αβέβαιο «χρονικό ορίζοντα». Η σκηνική γραφή της Παπανικολάου δεν έχει τίποτα το επικό, αλλά αντιθέτως εστιάζει στη μικροκλίμακα του προσωπικού, μυώντας τον θεατή σε ένα ταξίδι εσωτερικής περιπλάνησης.

Αυτή η ιδέα της φανταστικής περιπλάνησης και του νόστου, της άσβεστης επιθυμίας για την επιστροφή σε μια χαμένη πατρίδα, μετατοπίζεται διαρκώς χρονικά· η άφιξη, η ολοκλήρωση του ταξιδιού δεν υφίσταται στο εν λόγω έργο. Τα τέσσερα σώματα που βρίσκονται επί σκηνής αντανακλούν κυρίως την εμπειρία εσωτερίκευσης του ταξιδιού, παρά την πρόδηλη –κινησιολογικά και σωματικά– απόδοσή της. Η ματιά της Ειρήνης Παπανικολάου είναι ουσιαστικά ρομαντική, αφού το έργο της το διαπερνά η «απελπισμένη αίσθηση» ενός κόσμου στον οποίο ο άνθρωπος είναι αβοήθητα εκτεθειμένος: άγνωστες δυνάμεις που τον υπερβαίνουν, η μοίρα ή, τέλος, το σκότος ενός ακατάλητπου μυστηρίου, όλα συνδράμουν ώστε καταφύγιο της ψυχής να γίνει ο ιδεατός κόσμος της δημιουργικής φαντασίας της καλλιτέχνιδας.

Ηρώ Αποστολέλλη
Umbilicus

Τρία σώματα, σε ρόλο μετρονόμου, συντονίζονται και αποκλίνουν, σε ένα κινητικό πείραμα βασισμένο στη μουσική του μινιμαλιστή Τζον Άνταμς.

Η Ηρώ Αποστολέλλη, χορεύτρια και χορογράφος, θέτει στο επίκεντρο των αναζητήσεών της τις πολλαπλές διαστάσεις του χορευτικού σώματος: το σώμα ως πεδίο γνώσης, αλλά και ως εργαλείο για να ανιχνευθεί η κίνηση μέσα από ακουστικά ερεθίσματα και ιδιότυπους σκηνικούς πειραματισμούς. Η παραπάνω προσέγγιση δεν αφορά μονάχα τον τρόπο που ο χορός συλλαμβάνει και αναπαριστά το σώμα και τις εμπειρίες που απορρέουν από αυτό, αλλά εξετάζει σε βάθος την αναγκαιότητα ορισμένων δομικών στοιχείων –όπως η ηχητική επένδυση ενός κομματιού– στην πρόσληψη και αντίληψη της χορογραφίας. Επαναπροσδιορίζεται έτσι ο κομβικός ρόλος του σώματος στη σκηνή –το σώμα ερμηνεύει και ερμηνεύεται μέσα από την κίνηση–, με απώτερο στόχο ο θεατής από παθητικός δέκτης να γίνει ενεργός παρατηρητής μιας διαδικασίας που εμπλέκει τόσο την κιναισθητική εμπειρία όσο και το στοχασμό.


Το έργο Umbilicus (Ομφαλός) θα μπορούσε να θεωρηθεί μια «χορογραφία της σκέψης». Οι κινήσεις είναι γεωμετρικές, επαναληπτικές, εστιάζουν στην καθετότητα, το σώμα της κάθε χορεύτριας λειτουργεί ως μετρονόμος που συντονίζεται ή αποκλίνει από τα υπόλοιπα. Ωστόσο, το επίτευγμα δεν είναι η «μηχανική εκτέλεση» μιας μουσικής παρτιτούρας· χρησιμοποιώντας την τεχνική αυτοσχεδιασμού Paradiddle, η χορογράφος συνδιαλέγεται με το Son of Chamber Symphony του μινιμαλιστή συνθέτη John Adams σε κίνηση. Οι τρεις χορεύτριες, με τη σειρά τους, «γράφουν» μια νέα παρτιτούρα στην οποία διακρίνει κανείς την εκτελεστική ακρίβεια, αλλά και την ενσώματη παρουσία που, εκούσια ή ακούσια, προτείνει μια άλλη ανάγνωση.

Πληροφορίες:

4ο Φεστιβάλ Ελλήνων Χορογράφων

Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

1 και 2 Απριλίου