Απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών μόλις το 2016, πτυχιούχος Κοινωνική Λειτουργός του Πανεπιστημίου Κρήτης η Μαίρη Μηνά μια από τις πιο ταλαντούχες ηθοποιούς της νέας γενιάς, ήταν μια αποκάλυψη στο θεατρικό έργο «Με λένε Έμμα», το έργο του βραβευμένου βρετανού συγγραφέα Ντάνκαν ΜακΜίλαν που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη, υποδυόμενη μια νεαρή ηθοποιός, την Έμμα, που ζει μια ζωή εκτός ελέγχου, μεταξύ αλήθειας και ψευδαίσθησης, μέχρι τη στιγμή που αποφασίζει να βρεθεί σε ένα κέντρο αποτοξίνωσης για να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό της, να τον αποδεχθεί και να μπορέσει προχωρήσει σε έναν κόσμο πραγματικό. Πριν ενσαρκώσει μια γυναίκα που δίνει έναν αγώνα επιβίωσης σε έναν αληθινό κόσμο, η Μαίρη Μηνά με την επαγγελματική της ιδιότητα ως κοινωνικής λειτουργού έχει εργαστεί στη Σουηδία σε θέατρο ατόμων με ειδικές ανάγκες (Umea Theatre Gruppen), καθώς και στη Βιέννη στο ψυχοθεραπευτικό κέντρο κατά του εθισμού Verein B.AS.I.S.
Τη συναντήσαμε για να μιλήσουμε για το έργο πρόκληση και τη δυσκολία να ανασυντάξει κάποιος τη ζωή του.
Θυμάστε πότε είπατε για πρώτη φορά στον εαυτό σας ότι θέλετε να γίνετε ηθοποιός;
Νομίζω συνέβη κατά τη διάρκεια των σπουδών στη δραματική. Εκεί έγινε απόλυτα συνειδητό. Ήταν αρκετά παρορμητική απόφαση, το να μπω στη δραματική. Αρχικά, το είχα στο νου μου περισσότερο ως ένα προπαρασκευαστικό στάδιο για τη δραματοθεραπεία. Ήμουν ήδη πτυχιούχος κοινωνική λειτουργός, με πρακτική σε θέατρο για άτομα με ειδικές ανάγκες στη Σουηδία, όποτε επιστρέφοντας ήθελα να παντρέψω αυτούς τους δύο τομείς πιο επισταμένα. Οι θεραπευτικές ιδιότητες που ασκεί μια ομάδα στα μέλη της μέσω της θεατρικής πράξης έμοιαζε ο ιδανικότερος συνδυασμός για να πειραματιστώ. Τελικά κατέληξα από πειραματιστής πειραματόζωο!
Σπουδάσατε Κοινωνική Λειτουργός, δουλέψατε με άτομα με ειδικές ανάγκες, πέστε μου πόσο σας βοήθησε αυτή η εμπειρία στην κατανόηση του θεάτρου;
Επειδή οι σπουδές μου ήταν ανθρωπιστικές με έχουν βοηθήσει στην κατανόηση του θεάτρου, μιας κι αυτό είναι ανθρωποκεντρικό. Μια τέχνη που σκύβει πάνω απ' την ανθρώπινη ιστορία, την εξετάζει, την αναλύει, τη φωτίζει και την ξαναγράφει. Όμως η εκπαίδευση, όποιο κι αν είναι το περιεχόμενό της, μας διαμορφώνει έτσι κι αλλιώς. Διαμορφώνει τη σκέψη μας και την κριτική μας ικανότητα. Μας προετοιμάζει για την κατανόηση της ίδιας της ζωής.
Για σας ποια είναι η πιο σημαντική αλλά και γοητευτική εμπειρία όταν βρίσκεστε στη σκηνή;
Ο συντονισμός με την επί σκηνής ομάδα σε μια κοινή λειτουργία. Σε μια κοινή ένεργεια. Το μεταξύ μας κούρδισμα. Θεωρώ ότι εκεί κρύβεται κάτι σχεδόν υπερβατικό. Έχει μια φοβερή αίσθηση ελευθερίας, όταν νιώθεις ότι όλα ρέουν αβίαστα. Όπως εξίσου σημαντικό είναι όταν γεννιουνται καινούργια πράγματα. Μπορεί να παίζεις μια παράσταση ξανά και ξανά και μια στιγμή απλά κάτι ξεκλειδώνει και σου αποκαλύπτει κάτι πολύτιμο. Σαν να βρίσκεις το σωστό κομμάτι του παζλ και κάτι φτάνει λίγο πιο κοντά προς την ολοκλήρωση.
Σας επηρεάζει η επαφή σας με το κοινό; Θέλετε να την έχετε και τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει, επηρεάζεται ο τρόπος με τον οποίο παίζετε;
Κάθε φορά που ξεκινάει μια παράσταση με βοηθάει πολύ το να υπενθυμίζω στον εαυτό μου ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι έχουν έρθει με το αίτημα να μετακινηθούν ψυχικά, να νιώσουν κάτι, να συγκινηθούν, να ανοίξουν το βλέμμα τους. Θα μπορούσαν να βρίσκονται οπουδήποτε αλλού, να τρώνε, να πίνουν, να κάνουν σεξ ή να κοιμούνται, αλλά αυτοί επέλεξαν να είναι εκεί και να επενδύσουν τον χρόνο και τα λεφτά τους σ' αυτή την παράσταση. Και είναι δώρο το να είναι κανείς σε θέση να τους παρέχει γενναιόδωρα αυτή την εμπειρία. Βέβαια άλλες πάλι φορές τα πράγματα είναι πιο άγρια. Νιωθεις εκτεθειμένος σαν να βρίσκεσαι σε αρένα με μάτια να σε διαπερνούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, προσπαθώ να σκέφτομαι πώς δεν είμαι εγώ αυτή που κοιτιέται αλλά αυτή που, μέσα από την αφήγηση, κοιτά.
Για εσάς τι είναι σημαντικό όταν βρίσκεστε στη σκηνή; Ο τρόπος που επικοινωνείτε με τους άλλους ή ο τρόπος με τον οποίο υπάρχετε και ατομικά;
Δεν υπάρχω χωρίς τον άλλο. Το πώς, λοιπόν, ακούω, εισπράττω και δρω, πάντα σε σχέση με τον άλλο, είναι η ουσία. Φυσικά, πάντα απαιτείται να φέρνεις επί σκηνής και την προσωπική σου συγκρότηση, τη διαύγεια και την ακεραιότητά σου, αλλά όλο το παιχνίδι γίνεται με τον παρτενέρ.
Τι είναι αυτό που κάνει μια παράσταση καλή; Το κείμενο, η σκηνοθεσία ή και η σχέση των ηθοποιών μεταξύ τους στη σκηνή;
Μάλλον είναι ένα κράμα όλων αυτών. Και αυτή είναι και η γοητεία του. Το γεγονός, ότι το θέατρο είναι μια συλλογική υπόθεση. Πάντα βέβαια υπάρχουν και εξαιρέσεις, μέτρια κείμενα με εξαιρετικές σκηνοθεσίες και ερμηνείες ή το αντίστροφο, αλλά, προσωπικά, οι παραστάσεις που με έχουν στιγματίσει ήταν αυτές που δεν είχαν ψεγάδια, όχι με την έννοια της τελειότητας αλλά με την έννοια της βαθιάς αφοσίωσης κι ευαισθησίας σε όλα τα επίπεδα.
Ως ηθοποιό υπάρχουν κείμενα που σας φορτίζουν περισσότερο επάνω στη σκηνή, πρέπει να αφήνετε ελεύθερο αυτό το συναίσθημα, την ένταση, ή ο επαγγελματισμός τα νικά όλα;
Είναι ευλογία να καταπιάνεται κανείς με κείμενα που έχουν τη δύναμη να τον φορτίζουν. Αυτό σημαίνει πως ο ηθοποιός είναι συνδεδεμένος με το υλικό του έργου κι αυτό μόνο καλοδεχούμενο είναι. Το πώς αυτό μετατρέπεται σε σκηνική έκφραση είναι θέμα σκηνοθετικής προσέγγισης, παραστασιακού κώδικα, θέμα αισθητικής κ.τλ. Η βαθιά επαφή με το κείμενο είναι σαφέστατα ζητούμενο, αλλά μάλλον αυτό που προέχει είναι η αφήγηση της ιστορίας προς τους θεατές.
Στο έργο που παίζετε είστε η Έμμα, ένα άτομο στη δίνη των εξαρτήσεων που ζει τη ζωή σχεδόν αυτοκαταστροφικά. Μιλήστε μου για την κατάσταση αυτής της ηρωίδας.
Θα χρησιμοποιήσω μια φράση του έργου που μου αρέσει και νομίζω πως της ταιριάζει. Η Έμμα είναι σαν «Μια κραυγή που ψάχνει το στόμα της»! Είναι ένα σπασμένο παιδί σ' έναν σπασμένο κόσμο, που ουρλιάζει για αποδοχή και αγάπη, με τον πιο παράδοξο τρόπο. Ζει στα άκρα, μέσα στις καταχρήσεις, τη βία και τον μηδενισμό. Μπουκώνει ουσίες για να καλύψει το κενό. Είναι ένα αγρίμι που προσπαθεί να αυτό-εξημερωθεί.
Ένας εξαρτημένος θέλει να βρει τον εαυτό του; Ή αποφεύγει μέσα από τις εξαρτήσεις του να οδηγηθεί και σε μια προσωπική δυσκολία έναν προσωπικό πόνο;
Οι εξαρτήσεις γεννιούνται πάντοτε απ' την δυστυχία και το έλλειμμα. Είναι συναισθηματικά αναισθητικά, μουδιάζουν τον πόνο και διεγείρουν την μπόρεση της απόλαυσης. Όταν ένας χρήστης αποφασίζει συνειδητά να μπει στη διαδικασία της απεξάρτησης οφείλει, στον εαυτό του, να ανακαλύψει από πού πρόερχεται αυτό ο πόνος. Είναι μια μακρά κι επίπονη διαδικασία, διαρκών αλλαγών της προσωπικότητας και της στάσης ζωής του ατόμου. Είναι μια διαδικασία μεταμόρφωσης.
Πιστεύετε πως ένας άνθρωπος που πιάνει πάτο έχει την ευκαιρία να κάνει μια νέα αρχή; Και τι είναι πιο σημαντικό να υπάρχει γύρω του, σαν δίχτυ ασφαλείας αν το χρειάζεται;
Οφείλω να το πιστεύω ναι. Είναι σίγουρα δύσκολο αλλά όχι ανέφικτο. Ακόμα και αυτοί που έχουν τσακιστεί απ' τη ζωή μπορούν να σηκωθούν ξανά όρθιοι, αν τους φερθείς με σεβασμό και ισοτιμία κι αν τους κοιτάξεις μ' ένα βλέμμα που εμπνέει κουράγιο αντί για ντροπή. Η τοξικομανία δεν είναι νόσος, είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο κι έτσι οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο.
Λίγα λόγια για τη Μαίρη Μηνά
Απόφοιτη της Δραματικής Σχολής του Ωδείου Αθηνών μόλις το 2016 και πτυχιούχος Κοινωνική Λειτουργός του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει εργαστεί στη Σουηδία σε θέατρο ατόμων με ειδικές ανάγκες (Umea Theatre Gruppen), καθώς και στη Βιέννη στο ψυχοθεραπευτικό κέντρο κατά του εθισμού Verein B.AS.I.S. Έχει συνεργαστεί με τον Νίκο Καραθάνο στη «Σαλώμη» του Alessandro Stradella (Φεστιβάλ Αθηνών, 2015), τον Φίλιππο Τσαλαχούρη στον «Ιούλιο Καίσαρα» (Μέγαρο Μουσικής, 2015), τον Αργύρη Ξάφη και την Αμαλία Μουτούση στο «Οιδίπους Τύρρανος» (Μέγαρο Μουσικής, 2017), την Ίω Βουλγαράκη στο «ΤΣΕΧ-OFF» (Θέατρο Πόλη, 2016-2017) και στο «Άφιξις» (Μικρή Επίδαυρος, Φεστιβάλ Αθηνών 2017), με τον Θάνο Παπακωνσταντίνου στην «Ηλέκτρα» (Επίδαυρος- Φεστιβάλ Αθηνών 2018), την Ελένη Σκότη στο «Με λένε 'Εμμα» (Σύγχρονο θέατρο) και με την Λίλλυ Μελεμέ στις «Χοηφόρους» (Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2019).