Tην ίδρυση του περίφημου θεάτρου Μπολσόι γιορτάζει η Google αφιερώνοντάς του το doodle της ημέρας. Το θέατρο Μπολσόι, το οποίο τιμάται από τη Google, είναι ένα από τα σύμβολα της Ρωσίας. Ιδρύθηκε το 1776 ωστόσο το κτήριο είναι του 19ου αιώνα. Σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Ιωσήφ Μπόβε για να φιλοξενήσει μπαλέτα και παραστάσεις όπερας.
Είναι το πετράδι του στέμματος της ρώσικης τέχνης. Είναι το πιο διάσημο μπαλέτο στον κόσμο. Είναι μια Βαβυλωνία. Είναι ένα θέατρο γεμάτο δράματα. Η ιστορία του θεάτρου Μπολσόι είναι η μεγάλη ιστορία του παρασκηνίου της τέχνης. Έχουν χυθεί τόνοι μελάνι, έχουν ακουστεί απίστευτες κατηγορίες για διαφθορά, προνομιακή μεταχείριση, τραυματισμούς. Όλα αυτά συνοδεύουν ένα και μοναδικό μύθο: το να επιβιώσεις σε αυτό το μπαλέτο είναι κάτι αδιανόητα σκληρό.
Είναι ένας μικρόκοσμος της ρωσικής κοινωνίας με πιο κρίσιμη στιγμή στην ιστορία του την περίοδο 2013-2014. Ήταν τότε που συνέβη ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα στην ιστορία του χορού. Τότε τραυματίστηκε ο διευθυντής των μπαλέτων Μπολσόι Σεργκέι Φιλίν, από επίθεση με οξύ. Στον 42χρονο Φιλίν επιτέθηκε μασκοφόρος δράστης έξω από το σπίτι του στο κέντρο της Μόσχας προκαλώντας του εγκαύματα τρίτου βαθμού στο πρόσωπο και στο λαιμό. Οι γιατροί αγωνίστηκαν να σώσουν την όραση του 42χρονου χορογράφου και διευθυντή των Μπολσόι. Η μητέρα του δήλωσε ότι ο γιός της δεχόταν τηλεφωνικές απειλές τον τελευταίο μήνα και πως εκείνη ξέρει ποιος του επιτέθηκε. «Ξέρω ποιος είναι και θα το πώ σίγουρα στις αρχές,» είπε. Η εκπρόσωπος των Μπολσόι Κατερίνα Νοβίκοβα δήλωσε ότι τα ελαστικά του αυτοκινήτου του Φιλίν είχαν χαραχθεί πολλές φορές το τελευταίο διάστημα και ότι είχαν παραβιαστεί τα μέιλ και η σελίδα του στο Facebook, προκειμένου να διαρρεύσουν πληροφορίες που θα τον δυσφημούσαν. Εκείνη την εποχή, πολλοί χορευτές είχαν διαμαρτυρηθεί για την σκληρή και άδικη συμπεριφορά του Φιλίν, ενώ ο Anatoly Iskanov, γενικός διευθυντής του Μπολσόι, δήλωνε ότι η αστυνομία πρέπει να ψάξει τον δράστη ανάμεσα σε «όσους ήθελαν να βλάψουν το θέατρο».
Τελικά, συνελήφθη και καταδικάστηκε σε εξαετή κάθειρξη ο 29χρονος πρώτος χορευτής των Μπολσόι Πάβελ Ντμιτριτσένκο. Ο Φιλίν έμεινε σχεδόν τυφλός. Δεν ήταν η αρχή. Ήταν μόνο η αφορμή για να ξεδιπλωθούν για άλλη μια φορά τα πάθη, οι δολοπλοκίες και τα σκάνδαλα μεταξύ των μελών του διάσημου μπαλέτου.
Η απόπειρα δολοφονίας του Φιλίν ήρθε να προστεθεί σε ένα θλιβερό γαΐτανάκι. Όλα έδειχναν ότι στα Μπολσόι υπάρχει ένας κατήφορος που δεν έχει τελειωμό. Τα σκάνδαλα άρχισαν λίγα χρόνια νωρίτερα με την περίφημη ανακατασκευή του ιστορικού θεάτρου. Σύμφωνα με υπολογισμούς οι εργασίες στοίχισαν γύρω στα 500 εκ. ευρώ. Στη συνέχεια η πρώτη μπαλαρίνα Σβετλάνα Ζαχάροβα και παγκόσμιο αστέρι του κλασικού χορού βλέπει το όνομά της εκτός διανομής και κατηγορεί ευθέως το διευθυντή των Μπολσόι για αποκλεισμό. Αμέσως μετά, έρχεται ένα ακόμα πλήγμα.
Μια ακόμα χορεύτρια η Anastasia Volochkova αποκαλύπτει στην τηλεόραση του BBC ότι οι σολίστ του μπαλέτου πιέζονταν αφόρητα από τους ιθύνοντες να ακολουθήσουν τους καλούς πελάτες και χορηγούς στην κρεβατοκάμαρα, αλλιώς μεγάλο ρόλο δε θα έβλεπαν ποτέ. «Είναι ένα μεγάλο μπουρδέλο που αναγκάζει τις μπαλαρίνες να κοιμούνται με ισχυρούς παράγοντες» καταγγέλλει. Η Volochkova υποστήριξε ότι όταν ρώτησε τον γενικό διευθυντή των μπαλέτων Ανατόλι Iksanov « τι θα συμβεί αν αρνηθούμε» εκείνος απάντησε ότι δεν θα μπορούν να πάνε περιοδεία ή ακόμη και να εμφανιστούν σε παραστάσεις. «Τα κορίτσια καλούνταν ένα-ένα από τον υπεύθυνο ο οποίος τους εξηγούσε ότι όταν πρόκειται για κομματικό ή οικονομικά ισχυρό παράγοντα, ή τα μέλη του Δ.Σ. του θεάτρου, τότε τα κορίτσια θα έπρεπε να πηγαίνουν στον κρεβάτι μαζί τους. Ισχυρίστηκε ακόμη ότι οι πιέσεις αυτές είναι πολύ εντονότερες τώρα από ότι πριν από 12 χρόνια, όταν εκείνη απολύθηκε από τα μπαλέτα. Η Volochkova, είχε απολυθεί επειδή θεωρήθηκε παχιά για τα στάνταρ του μπαλέτου. «Δεν σχολιάζω βρωμιές και ασυναρτησίες», δήλωσε ο γενικός διευθυντής των μπαλέτων, Anatoly Iksanov.
Ο κόσμος του χορού μιλάει για ένα πρωτοφανές κύμα εξόδου των χορευτών από τα Μπολσόι. Τα αστέρια του, ψάχνουν την τύχη τους στις μεγάλες σκηνές του κόσμου. Όμως τα Μπολσόι πάντα και περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι το μπραντ που αντιπροσωπεύει τη Ρωσία. Περισσότερο και από τα καλάσνικοφ. Στο χορό δεν υπάρχει πιο προηγμένο "όπλο".
Ο Βλαντιμίρ Ουρίν, έγινε γενικός διευθυντής του Μπαλέτου Μπολσόι στον απόηχο της επίθεσης στον Φιλίν. Ήταν διορισμένος από την κυβέρνηση και έπρεπε να καθαρίσει τον «κόπρο του Αυγεία».
Οι σχέσεις Ουρίν και Φιλίν χαρακτηρίζονται από μια λέξη: «Σιβηρία». Οι δυο τους δούλεψαν μαζί στο θέατρο Στανισλάφσκι. Ο Φιλίν όχι μόνο τους εγκατέλειψε χωρίς προειδοποίηση για να πάει στα Μπολσόι, αλλά πήρε και μερικούς χορευτές από τα Στανισλάφσκι. Για τον Ουρίν αυτό σήμαινε προσωπική προδοσία. Όταν επέστρεψε ο Φιλίν μετά τη νοσηλεία του στα μπαλέτα, η ένταση μεταξύ τους ήταν παραπάνω από εμφανής.
Όμως ο Ουρίν, όπως καταγράφεται και στο ντοκιμαντέρ, είχε πάρει απόφαση να βάλει ένα τέλος στις αδιαφανείς διαδικασίες και τις έχθρες. Οι δημιουργοί του ντοκιμαντέρ βεβαίως, ισχυρίζονται ότι δεν βρήκαν κανένα στοιχείο σεξουαλικής παρατυπίας ή διαφθοράς, όπως τα κατήγγειλε ο Ντμιτριτσένκο στη δίκη του.
Οι χορευτές στα Μπολσόι γεννιούνται και συχνά γερνάνε μέσα στο ίδιο γοητευτικό, αλλά και επικίνδυνο περιβάλλον. Ζουν σε ένα μικρόκοσμο γεμάτο μαύρους κύκνους, τριμμένα γυαλιά στις πουέντ, καρφίτσες στις τουτού, παράνομους έρωτες και φόβο. Το ταλέντο που τους οδηγεί εκεί, είναι το ίδιο που τους εγκλωβίζει για μια ολόκληρη ζωή. Δεν είναι τυχαίο ότι το αποκαλούν νεκροταφείο τους. Είναι το μέρος που γεννιούνται οι ελπίδες τους και θάβονται τα όνειρά τους μέσα σε έναν σκληρό ανταγωνισμό με τα όρια της σωματικής τους δυνατότητας να φτάνουν το εξωπραγματικό. Τα Μπολσόι είναι το παλάτι στο οποίο θανατώνονται οι αδύναμοι, οι λιγότερο ευέλικτοι, οι λιγότερο τέλειοι. Είναι το παλάτι του πόνου και της μοναξιάς.
Το σκάνδαλο του Φιλίν, κατά ειρωνικό τρόπο αύξησε παρά μείωσε το ενδιαφέρον για τα Μπολσόι. Ο κόσμος που παρακολουθεί το χορό τρελαίνεται με τις δραματικές ιστορίες και τις ίντριγκες, λατρεύει ταινίες σαν τον Μαύρο Κύκνο του Ντάρεν Αρονόφσκι, θέλει να βλέπει από την κλειδαρότρυπα τα παρασκήνια μιας ζωής που είναι τόσο δραματική, τρομακτική και περιπετειώδης όσο μια ταινία. Ίσως και περισσότερο.
Η ιστορία του
Το θέατρο ξεκίνησε ως ιδιωτικό θέατρο του εισαγγελέα της Μόσχας πρίγκηπα Πιότρ Βασίλιεβιτς Ουρούσωφ. Στις 28 Μαρτίου 1776 η τσαρίνα Αικατερίνη Β’ παραχώρησε στον πρίγκιπα το προνόμιο να οργανώνει στη Μόσχα θεατρικές παραστάσεις κάθε είδους, για μια περίοδο δέκα χρόνων.
Το θέατρο ανεγέρθηκε σε χρόνο ρεκόρ, σε λιγότερο από 6 μήνες και ήταν το πρώτο τέτοιου μεγέθους δημόσιο θέατρο που χτίστηκε στη Μόσχα. Η πρώτη παράσταση δόθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1780 και αποτελείτο από μια επίσημη εισαγωγή με τίτλο Wanderers γραμμένη από τον Αλεξάντρ Αμπλέσιμοφ και ένα μεγάλο μπαλέτο παντομίμας με τίτλο Το σχολείο της Μαγείας, σε μουσική του Αυστριακού Γιόζεφ Στάρτσερ. Στη συνέχεια, το ρεπερτόριο του Θεάτρου απαρτιζόταν ως επί το πλείστον από μπαλέτα και ρωσικές κωμικές όπερες με ιντερλούδια μπαλέτου. Τα μέλη του θιάσου προέρχονταν από πολύ διαφορετικά υπόβαθρα , υπήρχαν καλλιτέχνες που είχαν ξεκινήσει την καριέρα τους από τις τάξεις θεάτρου του ορφανοτροφείου της Μόσχας ή από το Πανεπιστήμιο της Μόσχας αλλά συμμετείχαν και αστέρες προσκεκλημένοι από το εξωτερικό.
Το ιστορικό κτίριο του θεάτρου Μπολσόι έκλεισε το 2005 για τις εργασίες αναπαλαίωσης. Υπολογίστηκε ότι οι φθορές του κτιρίου έφταναν το 75%. Το 2009 ολοκληρώθηκαν οι μελέτες και ξεκίνησαν οι εργασίες. Η νέα στατική μελέτη, βασιζόμενη στις νέες τεχνολογίες, έλυσε αρχικά το βασικό ζήτημα της αστάθειας των θεμελίων.
Λόγω του εμβληματικού ρόλου του θεάτρου, αποφασίστηκε η εξωτερική του όψη να παραμείνει ίδια και απαράλλαχτη. Στο εσωτερικό του όμως έπρεπε να γίνουν μεγάλες αλλαγές. Κατά την περίοδο του Στάλιν είχαν αφαιρεθεί οι πολυέλαιοι, τα γύψινα και ό,τι μπορούσε να παραπέμπει στην πολυτέλεια της τσαρικής περιόδου.
Τα εγκαίνια του ανακαινισμένου θεάτρου Μπολσόι έγιναν στις 28 Οκτωβρίου 2011 με ένα γκαλά με συμμετοχή διεθνών καλλιτεχνών και στη συνέχεια ακολούθησε η όπερα Ρουσλάν και Λιουντμίλα του Γκλίνκα. Η επίσημη ονομασία του πλέον είναι Κρατικό Ακαδημαϊκό Μεγάλο (Μπολσόι) Θέατρο της Ρωσίας.