Ηταν το 1987 όταν ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων ο Διόδωρος ο Α΄ επισκέφθηκε στην Αθήνα την Ιερά Μονή Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου. Βλέποντας το ψηφιδωτό εργο των 3000 τ.μ. του αγιογράφου Βλάση Τσοτσώνη τον προσκάλεσε στα Ιεροσόλυμα, να φιλοτεχνήσει στην είσοδο του Πανίερου ναού της Αναστάσεως την ψηφιδωτή σύνθεση με θέμα: Αποκαθήλωση – Μυρισμός – Ενταφιασμός και κατόπιν τον τρούλο του καθολικού της Αναστάσεως του ίδιου Ναού. Κάπως έτσι ο ΄Ελληνας αγιογράφος συνδέθηκε με τον Πανάγιο Τάφο. Και είναι έργα του ίδιου - που έχει αγιογραφήσει, μεταξύ άλλων, το καθολικό του Αγίου Χαραλάμπους στην Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου Αγίων Μετεώρων και τόσους άλλους ιερούς ναούς - τα οποία κυκλοφορούν σε ένα τόμο με τίτλο «Τοιχογραφίες και ψηφιδωτά» (εκδόσεις του Φοίνικα) ο οποίος παρουσιάστηκε προ λίγων μηερών στο Μέγαρο της Παλιάς Βουλή. Με αυτή την ευκαιρία παραχώρησε συνέντευξη στο TheTOC.
Πώς ασχοληθήκατε με αυτό το επάγγελμα;
Από μικρή ηλικία το βασικό μου παιχνίδι ήταν η ζωγραφική. Όσο μεγάλωνα η αγάπη μου για αυτήν την παιδική μου απασχόληση, άρχισε να διαμορφώνει το χαρακτήρα μου. Η αγάπη να γίνεται όραμα ζωής όπου με οδήγησε σε μία πορεία που την υπηρετώ μέχρι σήμερα.
Ποιες είναι οι σπουδές σας;
Σπουδάζω στην Αθήνα ζωγραφική. Το διάστημα αυτό παράλληλα γνωρίζω τη βυζαντινή Τέχνη μελετώντας παλιά μνημεία. Ο ιδιαίτερος κόσμος της με συνεπαίρνει, μαθητεύω στο εργαστήριο του Γεωργίου Κουτλίδη. Τελειώνοντας μαθητεύω στο Scouola Mosaicisti del Friuli και ειδικεύομαι στο σχεδιασμό ψηφιδωτών.
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του επαγγέλματος αυτού;
Δουλεύοντας γνωρίζοντας την ιερή τέχνη αυτή δεν μπορώ να την χαρακτηρίσω επάγγελμα αλλά λειτούργημα όπου η ιδιαιτερότητα της είναι να έχει πνευματικό χαρακτήρα στη διαμόρφωση της ψυχής του ανθρώπου.
Γιατί πιστεύετε ότι δεν είναι δημοφιλές σήμερα;
Το σημερινό πρόσωπο της καταναλωτικής κοινωνίας, έχει αφαιρέσει πλήρως την έννοια της πνευματικότητας με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται αυτή η ιερή τέχνη γραφική. Εκτός εποχής.
Πότε ξεκινήσατε να δουλεύετε στον Πανάγιο Τάφο;
Το έτος 1987 ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων ο Διόδωρος ο Α΄ επισκέπτεται στην Αθήνα την Ιερά Μονή Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου όπου και βλέπει το ψηφιδωτό μου έργο των 3000 τ.μ. και με καλεί στα Ιεροσόλυμα, να φιλοτεχνήσω στην είσοδο του Πανίερου ναού της Αναστάσεως την ψηφιδωτή σύνθεση με θέμα: Αποκαθήλωση – Μυρισμός – Ενταφιασμός και κατόπιν τον τρούλο του καθολικού της Αναστάσεως του ίδιου Ναού.
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του Αρχιτεκτονήματος;
Ένας ιερός χώρος που όσο κινείσαι μέσα σε αυτόν το μόνο που αισθάνεσαι είναι δέος από την ιερή ιστορία των αιώνων και τον αρχιτεκτονικό όγκο του συγκροτήματος.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα Αγιογράφησης του Καθολικού του Αγίου Χαραλάμπους στην Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου Αγίων Μετεώρων και ποιο ήτο το σκεπτικό του έργου;
Το έτος 1991 η Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου αποφασίζει την αγιογράφηση του καθολικού της που είχε καταστραφεί στην περίοδο του γερμανικού πολέμου. Η αναγκαιότητα αγιογράφησης του ναού για λατρευτικούς λόγους εκ μέρους της αδελφότητος ήταν επιτακτική. Ένα έργο που στη σκέψη ότι δίπλα οι άλλες μονές φιλοξενούν την ζωγραφική του Θεοφάνη του Κρητός, του Κατελανου, του Τζώρτζη, καθιστά το ίδιο το έργο να έχει την υπευθυνότητα το έργο σου να σταθεί χρονικά δίπλα σε έργα αριστουργήματα. Μεγάλη ευθύνη.
Με ποια τεχνική αντιμετωπίσατε ένα τέτοιο έργο;
Λόγω της δέσμευσης να μην καταστραφούν τα αμμοκονιάματα του ναού από την αρχαιολογική υπηρεσία έπρεπε το έργο να γίνει με την τεχνική του Seco δηλαδή επιζωγράφιση του ίδιου τοίχου με ακρυλικά χρώματα και τη χρήση φύλλων χρυσού. Όσο για το χαρακτήρα του έργου μελέτησα τα χαρακτηριστικά των εικονογραφικών προγραμμάτων των υπολοίπων ιερών μονών που έχουν χαρακτηριστικό το πολυπρόσωπο των παραστάσεων.
Εργαστήκατε και σε άλλες Ιερές Μονές των Αγίων Μετεώρων;
Παράλληλα με την αγιογράφηση της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου ασχολήθηκα και με τη φιλοτέχνηση έργων για το μουσείο του Μεγάλου Μετεώρου και κατόπιν την είσοδο της Ιεράς Μονής Βαρλαάμ και τέλος την αγιογράφηση του Ιερού Ναού Γεννεσίου της Θεοτόκου της Ιεράς Μονής Ρουσάνου.
Πως τα αγιογραφικά σας έργα συνδέονται με τα «κοσμικά σας» (Αγγέλους);
Ήταν για μένα μια αφορμή να συμμετέχω στα σύγχρονα προβλήματα του καθημερινού ανθρώπου, χρησιμοποίησα ως μέσω παρουσίασης των θεμάτων τους «Αγγέλους» με σύγχρονα υλικά (Plexi Glass) αλλά με χαρακτηριστικά της σπουδής της Βυζαντινής Τέχνης.
Γιατί αποφασίσατε να συμπεριλάβετε τα έργα σας στο βιβλίο;
Πιστεύω ότι ήμουν υποχρεωμένος μετά από μία πορεία 35 ετών δουλειάς σε τόσο μεγάλα μνημεία να μοιραστώ τον πνευματικό μου μόχθο με το κοινωνικό σύνολο, ελπίζοντας ότι στη ζωή μου έβαλα ένα λιθαράκι στα θεμέλια του πολιτισμού.
Εργα του Βλάση Τσοτσώνη: