Ο Γιώργος Μανιώτης για την "Τριλογία της Λιτότητας"

Ο συγγραφέας Γιώργος Μανιώτης μετρά τουλάχιστον 40 χρόνια εκδοτικής παρουσίας στα ελληνικά γράμματα. Έχει γράψει, εκτός από πεζά λογοτεχνικά έργα και 95 θεατρικά που πολλά από αυτά έχουν ανέβει σε θεατρικές σκηνές με μεγάλη επιτυχία. Ο σημαντικός αυτός συγγραφέας είναι ένας σύγχρονος φιλόσοφος και ένας περίεργος παρατηρητής των πάντων.

«Επιστρέφει» με το βιβλίο «Η Τριλογία της Λιτότητας», όπου τέσσερα καινούργια θεατρικά έργα εμπνευσμένα και γραμμένα για την κρίση (οικονομική, κοινωνικοπολιτική και προσωπική) ζωντανεύουν ήρωες που πορεύονται σε μια ζωή που άλλαξε, που ήρθε για να μας διαμορφώσει, να μας κάνει «άλλους», να μας κάνει παρατηρητές μιας «σοβαρής αλήθειας».

Την Τετάρτη 20 Ιανουαρίου, στις 19:00, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης παρουσιάζεται το νέο του βιβλίο και θα μιλήσουν γι αυτό ο τέως υπουργός οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, ο θεατρολόγος-κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας και ο ποιητής Βαγγέλης Χρόνης, ενώ αποσπάσματα του βιβλίου θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Κοραλία Καράντη και Βασίλης Παπαβασιλείου.

Ως μεθοδολογία συγγραφικής προσέγγισης, βρίσκει καταλληλότερη την συνέντευξη με ερωτήσεις και απαντήσεις. Μετά την κουβέντα μας όμως σκέφτηκα να βάλω τίτλους «δημοσιογραφικούς» στα λεγόμενά του και να χωρίσω την σκέψη του σε κεφάλαια. Σαν ένα αλλιώτικο δελτίο ειδήσεων. Από εκείνα που βλέπει κάθε βράδυ και σχηματίζει χαρακτήρες, τους δίνει σάρκα, οστά και πάθη με μελάνι από αυτές τις ωραίες του πένες.

Όταν ένας συγγραφέας γράφει για την κρίση

Ξεκίνησα να γράφω για την κρίση πριν 3 χρόνια. Ενσταλάσσεται η εποχή μέσα μου και σιγά – σιγά μου δημιουργεί την ανάγκη να κάνω ένα θεατρικό έργο για να απαντήσω, για να αναλύσω και για περιγράψω τα προβλήματα μιας εποχής. Ουσιαστικά την ταυτότητα της εποχής. Αυτά τα έργα όταν άρχισαν να γράφονται συνέβη ένα πράγμα που πρώτη φορά μου είχε συμβεί: τα έγραφα σε μια υπνοβατική κατάσταση. Δεν κατάλαβα καθόλου πως τα έγραψα. Δεν έχω αναμνήσεις από το γράψιμο αυτών των έργων. Έβγαιναν μόνα τους, αυτόματα. Είχε σωρευτεί τέτοια πυκνότητα και ροή μέσα μου. Ήθελα να καταλάβω τι ακριβώς συνέβαινε. Η επικαιρότητα και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δεν μου τα έδιναν, ήθελα να καταλάβω τη βαθύτερη σκέψη όλων αυτών. Το πρώτο έργο «Μεταξύ σοβαρού και αστείου» ανέβηκε στο ίδρυμα Κακογιάννη με πρωταγωνιστές τους ηθοποιούς Γιάννη Γούνα και Αλεξάνδρα Παλαιολόγου. Ήδη μετρούσαμε δύο χρόνια κρίσης. Ο κόσμος έβγαινε έξω συγκλονισμένος. Σε αυτό το έργο εξετάζεται η μοίρα της νεότητας, η ανεργία, το πως χρησιμοποιούνται οι νέοι άνθρωποι ερωτικά. Θα συνεχίσω να γράφω για την κρίση. Με ενδιαφέρει το μετά, το πως θα εξελιχθεί.

Ο ακήρυχτος πόλεμος ενός σύγχρονου κόσμου

Έφτασα σε ένα αποτέλεσμα: ότι μετά από τα 50 χρόνια της καταναλωτικής ειρήνης ο κόσμος κατόρθωσε με χίλιους δυο κόπους και θυσίες και ξεπέρασε αυτό το ναρκοπέδιο της καταναλωτικής ειρήνης και τακτοποιήθηκε. Σπούδασε τα παιδιά του, έκανε σπίτια, προχώρησε, κατά κάποιο τρόπο οι άνθρωποι τακτοποιήθηκαν. Ύστερα κατάλαβα ότι αυτό στομώνει την οικονομία, οι γέροι περίσσεψαν, έζησαν πάρα πολύ. Έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη ενός πολέμου. Επειδή δεν υπήρχε η ιδεολογία να δημιουργηθούν οι μεγάλες συγκρούσεις που θα έκαναν ένα πόλεμο γι΄ αυτό σκέφτηκαν αυτοί που κρατούσαν το τιμόνι του κόσμου να δημιουργήσουν…τον οικονομικό πόλεμο. Αυτός ο πόλεμος πιάνει τον κάθε έναν ως ξεχωριστή περίπτωση και του «αλλάζει τα φώτα» με τις οικονομικές ανάγκες που του δημιουργεί.Οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντιδράσουν γιατί ο εχθρός δεν είναι ορατός. Και όλα εναλλάσσονται. Και οι άνθρωποι δρουν αυτοκαταστροφικά, τα χάνουν, δεν ξέρουν πως να ενεργήσουν.

Η Γερμανία ως «διαμορφωτής» της Ευρώπης και η Ελλάδα ως «πειραματόζωο».

Αυτόν τον πόλεμο τον ξεκίνησε η Γερμανία μέσα στην Ευρώπη, το λέω ειλικρινά. Και μετά αυτόν τον πόλεμο τον κατεύθυνε σε εμάς επειδή ήξερε ότι ήμασταν ένας λαός ανοργάνωτος και ευάλωτος. Αποφάσισε να είμαστε εμείς το πρώτο πειραματόζωο που θα εφάρμοζε την θεωρία. Δηλαδή: τη λιτότητα. Αυτός είναι ο πόλεμος: η λιτότητα, η οποία καταργεί όλες τις κατακτήσεις και τα δικαιώματα του ανθρώπου ιστορικά και επανέρχεται σε μια βαρβαρότητα η οποία είναι πρωτοφανής και τρομακτική. Είναι φοβερό να βλέπεις τους ανθρώπους να ψάχνουν στα σκουπίδια για να φάνε, είναι τρομερό να τους βλέπεις να κοιμούνται στα πεζοδρόμια.

Το καταναλωτικό δόγμα και το σημείο της αληθινής μάχης

Η Γερμανία ξεκίνησε αυτόν τον πόλεμο της λιτότητας σκοπεύοντας να εκδικηθεί και να χτυπήσει στην καρδιά το καταναλωτικό δόγμα. Το καταναλωτικό δόγμα όμως είναι η κυριότερη έκφραση της Αμερικανικής πλευράς και γι΄ αυτό κατά βάση ο πόλεμος της λιτότητας είναι ένα εσωτερικό και βαθύ χτύπημα εναντίον της Αμερικής. Η μάχη γίνεται εκεί. Το καταναλωτικό δόγμα είναι ένα ναρκοπέδιο. Αλλά είναι και το τελευταίο σκαλοπάτι του πολιτισμού για να συμβιβάσει όλες τις ιστορικές μνήμες και ρεύματα του παρελθόντος. Δεν έχει ειπωθεί τίποτε άλλο παρά πέρα από το καταναλωτικό δόγμα.

Η θεωρία της Λιτότητας

Η θεωρία της λιτότητας είναι ένα πράγμα άγαρμπο, απάνθρωπο και γοτθικό και δεν νομίζω ότι θα έχει συνέχεια και μέλλον. Ήδη ραγίζει από όλες τις μεριές. Η λιτότητα δημιουργεί ένα απάνθρωπο αρπακτικό πλέγμα κρατών τα οποία θα επιτεθούν και επιτίθενται ήδη δηλαδή στους λαούς τους, τους απομυζούν. Η θεωρία της λιτότητας δεν προάγει το αγαθό της ζωής επομένως δεν μπορεί να εφαρμοστεί και στο μέλλον. Το πρόβλημα είναι το εξής: θα την πληρώσει πολύς κόσμος. Ήδη την πληρώνει.

Η «επίθεση» με όπλο τη νομοθεσία και οι σκέψεις των «μελλοθάνατων»

Βλέπω μια τρομερή επίθεση: αλλάζουν τις νομοθεσίες στο ασφαλιστικό. Όλοι προσαρμόζουν το ασφαλιστικό για δυσκολέψουν τις συντάξεις. Αυτό είναι ένας θάνατος. Θέλουν να ξεμπερδεύουν με τους γέρους, θέλουν να ξεμπερδεύουν με τους νέους, θέλουν να αποδυναμώσουν την μεσαία τάξη και να εξαθλιώσουν τη λαϊκή. Αυτό είναι το θέμα όλου του βιβλίου μου.

Επειδή δεν υπάρχει καμία ελπίδα για το μέλλον όλοι σκέφτονται σαν μελλοθάνατοι. Ο μελλοθάνατος μπορεί να αποκτήσει και μια αγιότητα. Μπορεί όμως να γίνει και το πιο άγριο πλάσμα που θα συναντήσεις στο δρόμο σου.

Πότε θα λήξει ο πόλεμος

Αυτός ο ακήρυχτος πόλεμος θα έχει τέλος όταν περισσέψει η δυστυχία των ανθρώπων. Αποκλείεται να μην έχει τέλος αυτό. Αποκλείεται να κρατηθεί η ζωή έτσι.

Ποιοι είναι οι ήρωες του Γιώργου Μανιώτη από την Τριλογία της Λιτότητας

Οι ήρωες μου είναι τραγικοί ήρωες δηλαδή μετέχουν και στο καλό και στο κακό αλλά έχουν όλα τα άλλοθι για να μετέχουν στο κακό. Αυτός ο πόλεμος τους δίνει το άλλοθι να αυτοκαταστραφούν γιατί το μαχαίρι φτάνει στο κόκαλο. Οι ήρωες μου το αναγνωρίζουν εκτός από έναν, στο έργο «Ανάγκες» μια γυναίκα αρνείται να καταλάβει όλο αυτό και προσπαθεί να συγκρατήσει κάποια ψήγματα από την παλιά ανεκτή ζωή που έκανε. Κάθε φορά δημιουργεί όλο και χειρότερες καταστάσεις προσπαθώντας να κρατήσει την προηγούμενη ζωή της.

Στο βιβλίο αυτό τα περισσότερα είναι παρμένα από την πραγματικότητα. Είναι ήρωες που είδα στα δελτία ειδήσεων. Και στο τελευταίο μονόπρακτο «Το δέντρο» με τον άστεγο που στολίζει το χριστουγεννιάτικο δέντρο, αυτό είναι σαφές. Αυτό το έργο θα ανέβει μέσα στο 2016 με τον ηθοποιό Νίκο Μαγδαληνό και θα το σκηνοθετήσω εγώ.

Η πολιτική των μονόχνοτων παντελονιών

Εκπλήσσομαι πάρα πολύ με τους Έλληνες πολιτικούς που δεν έχουν συλλάβει ακριβώς αυτό που συμβαίνει, αυτόν τον μεγάλο κίνδυνο και την καταστροφή και εξασκούν την πολιτική των μονόχνωτων παντελονιών. Με ενοχλεί να βλέπω να διασταυρώνονται τέτοιοι εγωισμοί και να μην καταλαβαίνουν το άγριο θηρίο που έρχεται και να μην το αποκαλύπτουν. Και να λέει ο ένας ότι φταίει ο άλλος. Όλοι προσπαθούν να κάνουν κάτι. Όμως δεν μας δίνουν την αληθινή εικόνα του κινδύνου και εξασκούνται σε άσκοπες ξιφομαχίες εγωισμών.

Η αρρώστια και η θεραπεία του Ελληνικού λαού

Υπάρχει και μια άλλη αρρώστια η οποία επικρατεί εδώ στην Ελλάδα, όλοι ενώ βλέπουν τον θάνατο να τους χτυπάει την πόρτα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης τους, τους παίζει ένα περίεργο παιχνίδι και κλείνονται εντελώς σε μια αυτιστική αισιοδοξία. Αρνούνται να δουν τα πράγματα, έστω και αν ξέρουν ότι σταθερά βαδίζουν προς μια κατάσταση μη αναστρέψιμη. Ο Ελληνικός λαός οφείλει κάποτε να θεραπευτεί από αυτή την αρρώστια και να βρει το θάρρος να κοιτάξει τα πράγματα κατάματα. Δηλαδή να αναγνωρίσει επιτέλους τι είναι αυτό που ζει.

Ο ρόλος του συγγραφέα στην εποχή της Λιτότητας

Ο συγγραφέας πρέπει να έχει το θάρρος να κουβαλάει στους ώμους του το βάρος της γνώσης του κόσμου. Δεν πρέπει να λέει ψέματα στον εαυτό του. Ειδικά στο θέατρο αν πεις ψέματα πάνω στην σκηνή φαίνεται, ηχεί, αποκαλύπτεται, όσο καλή και αν είναι η παράσταση, όσο καλός και αν είναι ένας ηθοποιός. Ο συγγραφέας πρέπει να επιμένει αδιαφορώντας όχι για τη γνώμη του κόσμου αλλά για την επικαιρική γνώμη του κόσμου, την εξωτερική. Πρέπει να τον συγκινεί πολύ βαθιά. Να σκοπεύει στις πηγές της ζωής και πως αυτές οι πηγές μολύνονται και διαστρεβλώνονται.Υπάρχει μια φράση που λέει: «Ο ποιητής πρέπει να βλέπει το φρικτότερο», να είναι στην κήτη των πραγμάτων, κάτω και μέσα στην κήτη να περιγράφει αυτά που συμβαίνουν. Η μεγάλη λογοτεχνία αυτό έχει κάνει. Η ελαφρά λογοτεχνία δεν το κάνει αυτό, μοιράζει κουφέτα στον κόσμο με ναρκωτικά μέσα και τον κοιμίζει. Η αληθινή λογοτεχνία πάντα περιγράφει τα πράγματα εκ των έσω εις βάθος και χωρίς κανένα φόβο αλλά με πολύ πάθος.

Ποιος είναι το αφεντικό; Ο συγγραφέας ή οι ήρωες;

Το αφεντικό δεν είμαι ούτε εγώ, ούτε οι ήρωες. Είναι η εποχή. Αυτό που ίπταται στην ατμόσφαιρα. Πρέπει να είσαι καθαρός, να γίνεις ένα μέντιουμ και να αφήσεις όλο το υλικό της πραγματικότητας να περάσει. Εγώ δεν ξέρω εάν αυτό το έχω κατορθώσει αλλά ξέρω άλλους που το έχουν κάνει. Ο Καβάφης το έχει κάνει. Τα ποιήματά του είναι σαν να του τα έχει παραδώσει η πραγματικότητα και να έχουν περάσει μέσα από τον Καβάφη και μετά στον κόσμο μας.

Πως μπορούν να προστατευτούν οι άνθρωποι απέναντι σε έναν «πόλεμο»;

Το μόνο που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι είναι να βρουν το θάρρος να αναγνώσουν την εποχή τους και να βρουν το θάρρος μέσα από την δυστυχία τους που τους έχει περιτυλίξει τώρα να βρουν το θάρρος να συνειδητοποιήσουν μερικά πράγματα. Αν αναγνώσουν την εποχή δεν χρειάζεται τίποτα άλλο. Αυτομάτως το κακό θα ξορκιστεί. Υπάρχουν όμως χιλιάδες μέσα που παραπλανούν τους ανθρώπους. Πρώτα από όλα ο εξοντωτικός ρυθμός δουλειάς που δεν αφήνει τον άνθρωπο να σκεφτεί, η κακή ενημέρωση, το κακό θέατρο, η κακή λογοτεχνία. Σε όλα έχουν βρει ένα τρόπο να τα μολύνουν έτσι ώστε να μην έρχεται η πλήρης κατανόηση της εποχής.

Η Τριλογία της Λιτότητας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Όστρια

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr