Εζησε τη ζωή του ακριβώς όπως το ήθελε: έως το μεδούλι. Ερωτεύτηκε, αγαπήθηκε, εξευτελίστηκε, περιπλανήθηκε και βίωσε μια πτώση τόσο ιλιγγιώδη όσο και η άνοδός του: αφιερωμένη στην πληθωρική, προκλητική και σε κάθε περίπτωση συναρπαστική προσωπικότητα του Αλέξανδρου Ιόλα (1907 – 1897) είναι η έκθεση που με τίτλο «Αλέξανδρος ο Μέγας: Η γκαλερί του Ιόλα 1955-1987» εγκαινιάστηκε την Πέμπτη 6 Μαρτίου, στη γκαλερί Paul Kasmin στη Νέα Υόρκη και θα διαρκέσει έως τις 26 Απριλίου.
«Το να βρίσκεσαι στη Νέα Υόρκη και να μην επισκεφθείς την γκαλερί του Ιόλα είναι σαν να βρίσκεσαι στην Ελλάδα και να μην επισκεφθείς τον Παρθενώνα» είχε πει η Μαργκότ Φοντέιν στην Τζάκι Κένεντι το 1968.
Η γνωριμία με τον Πικάσο και ο γάμος με τη Θεοδώρα Ρούσβελτ
Πράγματι, ήταν εντυπωσιακή εξέλιξη του νεαρού γόνου εμπόρων βαμβακιού της Αλεξάνδρειας που μετά τη θητεία του ως πρώτος χορευτής σε καλλιτεχνικά σχήματα της Ευρώπης, και την διείσδυσή του στον σουρεαλισμό και τον μοντερνισμό με γνωριμίες του με προσωπικότητες όπως αυτές των Πολ Βαλερί, Αντρέ Μπρετόν, Τζόρτζιο Ντε Κίρικο, Πάμπλο Πικάσο, ήρθε η ώρα να ανακαλύψει την Αμερική. Αυτό έγινε με την πολύτιμη συνδρομή ενός ... γάμου.
Το 1943 αρραβωνιάστηκε την εγγονή του προέδρου των ΗΠΑ Θεοδώρα Ρούζβελτ. Δεν είναι τυχαία η επιλογή του τίτλου της έκθεσης της Νέας Υόρκης δεδομένου του ότι η Θεοδώρα Ρούσβελτ ήταν εκείνη που αποφάσισε να του αλλάξει το όνομα σε Αλέξανδρο (από τον Μεγαλέξανδρο) Ιόλα (από τον Ιόλαο στους μύθους του Ηρακλή). Από εκεί και πέρα ο δρόμος για την Αμερική ήταν ανοιχτός. Το 1953 ξεκίνησε η λειτουργία της γκαλερί «Ιόλας Γκάλερι» στη Νέα Υόρκη απ' όπου παρέλασαν τα σημαντικότερα ονόματα της ευρωπαϊκής σκηνής της τέχνης. Ο Ιόλας διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην τέχνη του 20ου αιώνα στην Αμερική. Σύστησε στο αμερικανικό κοινό τον σουρεαλισμό, έκανε την πρώτη έκθεση του ΄Αντι Γουόρχολ σε γκαλερί, υπερασπίστηκε τους καλλιτέχνες και το έργο τους σύμφωνα με τις προτιμήσεις του και ήρθε πολλές φορές σε αντίθεση με τις δημοφιλείς τάσεις.
Τα έργα της έκθεσης
Η έκθεση διοργανώνεται σε συνεργασία με τον Vincent Fremont και τον Adrian Dannatt. Μια περιεκτική μονογραφία θα δημοσιευθεί κατά τη διάρκεια της έκθεσης και θα περιλαμβάνει έναν πρόλογο από τον Bob Colacello , εκτενείς συνεντεύξεις και δοκίμιο από τον Adrian Dannatt , καθώς και αρχειακό υλικό που παρέχεται από το Ίδρυμα William N. Copley, το Ίδρυμα Fontana, τα αρχεία του Yves Klein, το ίδρυμα Jules Olitski, το ίδρυμα του γλύπτη Τάκη, το Ιδρυμα Dorothea Tanning , και το Ίδρυμα Andy Warhol.
«Το να βρίσκεσαι στη Νέα Υόρκη και να μην επισκεφθείς την γκαλερί του Ιόλα είναι σαν να βρίσκεσαι στην Ελλάδα και να μην επισκεφθείς τον Παρθενώνα» είχε πει η Μαργκότ Φοντέιν
Στην έκθεση συμπεριλαμβάνονται έργα των Victor Brauner , Giorgio de Chiricho , William N. Copley , Joseph Cornell , Max Ernst , Lucio Fontana , Alain Jacquet , Μαρίνας Καρέλλα , Yves Klein , Les Lalanne , René Magritte , Roberto Matta , Jules Olitski , Man Ray , Πολεμικές Raysse , Ed Ruscha , Niki de Saint Phalle , Harold Stevenson, Τάκης , Dorothea Tanning , Paul theK , Jean Tinguely και Andy Warhol.
Το πάθος του Ιόλα για τον σουρεαλισμό συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του 1960 και του '70 , πέραν της περιόδου της μόδας στη Νέα Υόρκη, και ήταν ένα από τα πολλά παραδείγματα ανεξαρτησίας που τον καθοδήγησαν σε όλη τη σταδιοδρομία του.
Ο Dannatt θυμάται τον Αλέξανδρο Ιόλα, σαν «μια ξεχωριστή προσωπικότητα με τρομερή ενέργεια. Ήταν απίστευτα αστείος και του άρεσε πολύ να επιδεικνύεται. Κοιμόταν πολύ λίγο και δεν καθόταν ποτέ. Κάθε μέρα πήγαινε στη γκαλερί του από άλλο δρόμο, επειδή πίστευε ότι το να πηγαίνεις δυο φορές από τον ίδιο δρόμο είναι πολύ βαρετό».
Η επιστροφή στην Ελλάδα και η πτώση
Ωστόσο, θα επιστρέψει στην Ελλάδα διότι «οι ΄Ελληνες είναι οι καλύτεροι εραστές του κόσμου», όπως έχει πει. Στην πατρίδα του θα βιώσει μέρες χλιδής και πολυτέλειας, αναγνώρισης και φήμης, αλλά επίσης τη χλεύη, την απαξίωση και την απομόνωση αφού οι περισσότεροι του γύρισαν την πλάτη τη δεκαετία του ’80 όταν βρέθηκε να κατηγορείται για παιδεραστία, κατοχή ναρκωτικών και αρχαιοκαπηλία. Πέθανε καταβεβλημένος ψυχικά και σωματικά αφού η ασθένεια του AIDS ήταν η χαριστική βολή.
«Η ζωή, παιδί μου, είναι σαν το θέατρο. Ολους μάς θέλει. Αλλοι είμαστε γεννημένοι πρωταγωνιστές, άλλοι είναι γεννημένοι για να είναι κομπάρσοι» είχε πει ο ίδιος στον βιογράφο του, Νίκο Σταθούλη. Και ο Αλεξανδρινός που έκανε τις εκείνες ανεπανάληπτες εμφανίσεις με τις βαριές του γούνες είχε γεννηθεί ηγέτης.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Φέρεντς Πούσκας: Η δισέγγονή του, Ανε, πόζαρε με τη φανέλα του Παναθηναϊκού [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu365x532/0,173,365,378/crop/both/b5/b5d1a3a4d1504b58863959b9de688734.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Βερολίνο: Ακτιβιστές κρέμασαν πανό και σημαίες για την Παλαιστίνη στην Πύλη του Βρανδεμβούργου [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x406/0,16,608,357/crop/both/46/46f2d401102149459e7773ac03001107.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κυριαζίδης: Δεν βγαίνω με τα 5.000 ευρώ της βουλευτικής αποζημίωσης - Ευτυχώς η σύζυγός μου δουλεύει [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/2e/2edd140ae75945cf81ebfc1cae90b9aa.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ανθρωποκυνηγητό μετά από ληστεία στον Άγιο Δημήτριο: Ληστές εμβόλισαν και τραυμάτισαν αστυνομικούς στη Δάφνη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x208/25,0,550,208/crop/both/7c/7c63c9c9fb5b4c2bbd0a84b9de856e96.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Μοναδικές εικόνες στο Ναύπλιο: Ο μαγικός χορός 50 φλαμίνγκο [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x353/0,5,608,346/crop/both/2d/2d50bc5e55424b55b5f0d8eda46108ce.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τα αρνείται όλα η 52χρονη και τα "ρίχνει" στους ψευτοπαπάδες: "Είμαι χρήστρια, ο πατέρας Παρθένιος με παρέσυρε" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x343/0,0,608,341/crop/both/0a/0a7dd3bc47ed40d0ae4838926d34c9ae.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νίκος Κοκλώνης: Παζαρεύει ρολόγια 80.000 ευρώ στη Νέα Υόρκη - "Είμαι φτωχός άνθρωπος, βοήθησέ με" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x344/0,1,608,342/crop/both/c7/c74cb6281a264d3b9b20ca758623646f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στο Μπρούκλιν: 12χρονη και 13χρονη σκοτώθηκαν κάνοντας "subway surfing" - Το εφηβικό challenge που προκαλεί τρόμο [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x348/0,2,608,243/crop/both/1e/1e642dcb99554d29aa6171cc2ce5f331.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τομ Χανκς: Μετακινήθηκε με το μετρό της Νέα Υόρκης και έγινε viral [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,20,608,361/crop/both/c4/c497a652c6fe47f893ac1c0877c2ba59.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Άνδρας ομολόγησε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι σκότωσε τους γονείς του και τους έθαψε στην αυλή του σπιτιού [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x365/0,15,608,256/crop/both/d3/d3e3203255134873bea7ff1f51e35abc.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη με Κίμπερλι Γκίλφοϊλ στη Νέα Υόρκη [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x406/0,32,608,373/crop/both/68/6840df617ae7475ea941588a2b6e54a2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Στον ναό του Αγίου Νικολάου στο Σημείο Μηδέν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,31,608,372/crop/both/02/022029b855e94198bc3a1d5536c8679e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![ΗΠΑ: Ένοπλοι άνοιξαν πυρ σε πάρκο της Νέας Υόρκης - 1 νεκρός και 4 τραυματίες [εικόνες-βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x396/0,94,608,335/crop/both/fc/fc7d516561dd4a42b99eb0abb950eaaf.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στη Νέα Υόρκη: Πολλοί νεκροί και τραυματίες από ανατροπή τουριστικού λεωφορείου [βιντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x371/0,10,608,351/crop/both/64/64244b7c3e054fb8830ace1b890a6aa6.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Θρίλερ στη Νέα Υόρκη: 34χρονος βρέθηκε μαχαιρωμένος – Ύποπτος ο σύζυγός του [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu539x532/0,17,539,230/crop/both/bd/bd6a003b402c4f0ba5bd227749164283.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πρωτοφανείς πλημμύρες στη Νέα Υόρκη: Ορμητικά νερά σε δρόμους και μέσα σε σταθμούς μετρό [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x340/0,0,606,340/crop/both/13/13e4d834d2134f47b0a2a7313c0e481b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πανελλήνιες 2025: Δείτε αναλυτικά τις απαντήσεις στα θέματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,64,608,405/crop/both/44/44bddb5633834f218f6edb7e828a3a4b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πανελλήνιες 2025: "Εύκολα τα θέματα στην Εκθεση, έγραψα όνομα, επίθετο και... αποκοιμήθηκα" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu609x389/0,23,609,365/crop/both/49/49aa0f05a6824053a9016dfb0d19cd0a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νέα Υόρκη: Η στιγμή που μεγάλο ιστιοφόρο πέφτει πάνω στη γέφυρα του Μπρούκλιν - Δύο νεκροί και 19 τραυματίες [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x456/0,91,608,432/crop/both/f7/f7b2be9ef9cb4f2b9375c509069109db.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νέα Υόρκη: Νεκρό στέλεχος της Siemens και η οικογένειά του μετά την πτώση ελικοπτέρου - Η στιγμή της συντριβής [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu609x304/33,66,609,294/crop/both/e0/e0168512f6e8433aa392dba2e8db6a6c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοκ στη Νέα Υόρκη: Συντριβή ελικοπτέρου στον ποταμό Χάντσον - Νεκροί και οι 6 επιβαίνοντες, ανάμεσά τους 3 παιδιά [βίντεο - εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,69,608,310/crop/both/33/33a688cd34a74594a3bdc9c0ae741192.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![25η Μαρτίου: Με μεγαλοπρέπεια η παρέλαση της Ομογένειας στη Νέα Υόρκη – Μέγας τελετάρχης ο Βαγγέλης Μαρινάκης [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/0,0,608,341/crop/both/30/30eda142edcd4875a655243b0204abab.jpg?quality=60&404=default&v=2)
