
Αρτίστες, θεατρίνοι, τραγουδίστριες της όπερας, φιλόσοφοι, στρατηγοί. Όλα τα πρόσωπα των έργων του Τόμας Μπέρχαρντ συνθέτουν ένα με τρεις πτυχές: την επιτυχημένη διάνοια, την αποτυχημένη διάνοια, και τον αφηγητή. Τα υπόλοιπα είναι λόγια, όχι σιωπή. Λόγια ενός Κλόουν-θεού.

Ένα τέτοιο πρόσωπο είναι και ο Θεατροποιός. Είναι ο θεατροποιός Μπρουσκόν που φτάνει με τον περιπλανώμενο θίασό του, δηλαδή το γιο, την κόρη και τη γυναίκα του, στο πανδοχείο μιας λιλιπούτειας κοινότητας, προκειμένου να παίξουν για ένα μόνο βράδυ το μοναδικό έργο του Μπρουσκόν, τον «Τροχό της Ιστορίας».

Στο “Θεατροποιό”, αυτός ο μέγας σαρκαστής του μεταπολεμικού κόσμου καταπιάνεται και πάλι με το αγαπημένο του θέμα: μιλώντας για το θέατρο και τους ανθρώπους του, κάνει το πικρό του σχόλιο πάνω στο ίδιο το θέατρο, την ιλαροτραγική του διάσταση, τη ματαιότητά του. Τον «Θεατροποιό» σκηνοθετεί στο θέατρο Πόρτα ο Ακύλας Καραζήσης με τους Νίκο Χατζόπουλο, Νικήτα Ανστασόπουλο, Άρη Μπαλή και Δήμητρα Βλαγκοπούλου.
Συναντηθήκαμε με τον Νίκο Χατζόπουλο και μιλήσαμε για το έργο και την παράσταση

Γιατί τα κείμενα του Μπέρχαρντ ασκούν τόσο μεγάλη γοητεία στους ηθοποιούς;
Τα κείμενα του Μπέρνχαρτ πάντα ασκούσαν μια γοητεία στους ηθοποιούς. Ίσως επειδή τα έγραψε ειδικά γι’ αυτούς, γιατί τους αγαπούσε και τους θαύμαζε, όσο κι αν διαρκώς τους έβριζε ως παντελώς ηλίθιους. Και η γοητεία έγκειται σε όλο αυτό το σύμπαν των λέξεων, της ακατάσχετης λογοδιάρροιας των προσώπων. Πράγματι, οι ήρωες του Μπέρνχαρντ υπάρχουν επειδή ομιλούν (όπως είπε γι’ αυτόν και η Ελφρίντε Γέλινεκ). Λες και αν πάψουν να μιλούν θα πεθάνουν. Είναι ίσως μια προέκταση των μπεκετικών ηρώων. Ωστόσο, μέσα απ’ αυτόν τον ποταμό των λέξεων φανερώνεται και όλη η καυστική και σαρκαστική διάθεση του συγγραφέα προς τους συμπατριώτες του και γενικά προς τον αστικό κοινωνικό περίγυρο της μεταπολεμικής Ευρώπης. Φυσικά δίπλα σ’ αυτούς που μιλούν, υπάρχουν σχεδόν πάντα και αυτοί που σιωπούν. Αλλά η σιωπή τους είναι ανεξιχνίαστη.

Τι συναντάμε στον Θεατροποιό;
Στον «Θεατροποιό», ο Μπέρνχαρτ αναφέρεται πάλι στον αγαπημένο του χώρο: το ίδιο το θέατρο. Διότι βρίσκει ότι οι άνθρωποι του θεάτρου συχνά αποτελούν το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα της ματαιότητας των ανθρώπινων προσπαθειών. Μπορεί να έχουν τις ευγενέστερες προθέσεις, τους πιο υψηλούς στόχους, τα πιο μεγαλεπήβολα σχέδια, αλλά είναι καταδικασμένοι να αποτύχουν. Γιατί; Ίσως να φταίει η βλακεία και η κτηνωδία που τους περιβάλλει, ίσως η δική τους μεγαλομανία, ή οι εμμονές τους, ίσως και ολόκληρος ο κοινωνικός ιστός όπως είναι διαμορφωμένος σήμερα.

Ένα τέτοιο δονκιχωτικό πλάσμα είναι και ο Μπρουσκόν, ο «θεατροποιός» του έργου μας. Ηθοποιός σε μπουλούκι που αποτελείται από τον ίδιο, τη γυναίκα του και τα δυο παιδιά του, οργώνει την επαρχία παίζοντας ένα δικό του έργο, τον «Τροχό της Ιστορίας», που ούτε λίγο ούτε πολύ είναι η κωμωδία όλης της Ευρωπαϊκής Ιστορίας από τον Καίσαρα μέχρι τον Τσώρτσιλ. Τον συναντάμε στην αίθουσα ενός πανδοχείου κάποιου φανταστικού αυστριακού χωριού, όπου ετοιμάζεται να παίξει το έργο του. Και φυσικά έρχεται αντιμέτωπος με όλη την οπισθοδρομική ηλιθιότητα, την αθλιότητα και την εγκατάλειψη της επαρχίας. Είναι ένα πρόσωπο που παλινδρομεί ανάμεσα στη θαυμαστή σοφία, την αδικαίωτη μεγαλοφυΐα, τη σκληρότητα, την αλαζονεία, και φυσικά την απόλυτη γελοιότητα και την αυτοαναίρεση.

Μιλήστε μου για τη συνεργασία και τη φιλία σας με τον Ακύλα Καραζήση
Είναι η πολλοστή φορά που συνεργαζόμαστε με τον Ακύλα Καραζήση, αν και αυτή τη φορά οι ρόλοι μας εδώ είναι διακριτοί· αυτό επιβαλλόταν από το ίδιο το έργο: έπρεπε ο ένας να παίξει και ο άλλος να σκηνοθετήσει. Η αλήθεια είναι ότι αρχική μας πρόθεση ήταν πάλι μια συσκηνοθεσία πάνω σε άλλα κείμενα, αλλά αυτό το σχέδιο για τεχνικούς λόγους αναβλήθηκε. Ο «Θεατροποιός» ήταν ήδη μέσα στις εναλλακτικές επιλογές μας. Οι λόγοι αυτής της συνεργασίας; Πολύ απλοί: Έχουμε πάνω-κάτω το ίδιο βιογραφικό, μιλάμε πάνω-κάτω την ίδια γλώσσα, και βλέπουμε πάνω-κάτω με την ίδια ματιά το επαγγελματικό και κοινωνικό μας περιβάλλον. Όλα αυτά συντελούν στο να δημιουργηθεί ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης.

Πληροφορίες:
Θέατρο Πόρτα
Τόμας Μπέρχαρντ, ο Θεατροποιός
Μετάφραση: Πέτρος Μάρκαρης
Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης
Σκηνικά – κοστούμια: Βασίλης Παπατσαρούχας
Παίζουν: Νίκος Χατζόπουλος, Νικήτας Αναστόπουλος, Άρης Μπαλής,
Δήμητρα Βλαγκοπούλου
ΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Παρασκευή και Σάββατο στις 21.15
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr