Οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας ανεβαίνουν στη σκηνή της Στέγης

Πριν από λίγους μήνες, ο Γάλλος χορογράφος Ζερόμ Μπελ ετοίμασε ένα έργο με τους εργαζόμενους στο μουσείο ΜοΜΑ. Οι εικοσιπέντε «χορευτές» που χρησιμοποίησε δεν ήταν άλλοι από το προσωπικό του μουσείου. Το πείραμα του Μπελ ερχόταν να αποδείξει ότι όλοι πέρα από κοινωνική τάξη και επαγγελματική θέση μπορούν να χορέψουν. «Δε φοβάμαι την αποτυχία» είπε στους ΝΥΤ.

Το ίδιο θα επαναλάβει με έναν παραπλήσιο τρόπο στη Στέγη. Την προηγούμενη φορά που τον είδαμε στην ίδια σκηνή, το 2014, έγραψε και πάλι ιστορία, αποκαλύπτοντας την πολιτική διάσταση της αντιμετώπισης των ατόμων με διανοητική αναπηρία.

Αυτή τη φορά, ο Μπελ, συγκεντρώνει ανθρώπους κάθε ηλικίας, τάξης και κινητικής «ιδιαιτερότητας», μετατρέποντας τη σκηνή σε κάδρο της κοινωνικής πραγματικότητας. Καθένας από εμάς μπορεί να συμμετέχει, ως δυνητικός ερμηνευτής της ίδιας της ταυτότητάς του, αλλά και των συμβάσεων που την κατασκευάζουν. Εδώ, το θέατρο προβάλλει ως ιδανική κοινότητα, κατεξοχήν χώρος της ετερότητας και υπεράσπισης της διαφορετικότητας. Αυτό είναι το έργο που θα μας παρουσιάσει, το Gala στις 9 και 10 Ιανουαρίου, μια παράσταση-ωδή στη διαφορετικότητα, ένα γκαλά με πρωταγωνιστές ανθρώπους της διπλανής πόρτας, της πόλης μας, που καταθέτουν επί σκηνής εαυτούς, θέτοντας και πάλι το ερώτημα: τι είναι χορός;

Ο Μπελ επιμένει στον παιγνιώδη και διαλεκτικό χαρακτήρα της τέχνης. Στη νέα αυτή παραγωγή, χρησιμοποιεί την πιο κοινότοπη θεατρική φόρμα, το γκαλά, για να αναδείξει ό,τι λιγότερο κοινότοπο: ένα χορό ιδιοσυγκρασιακό, «κοινωνικό», απαλλαγμένο από στερεότυπα και κανόνες έκφρασης.

Το να μην είναι κάποιος καταρτισμένος στο χορό, αυτό δε θεωρείται σε καμία περίπτωση μειονέκτημα κατά τον Ζερόμ Μπελ. Ίσως σημαίνει το αντίθετο για την πειραματική εξερεύνησή του στο χορό, η οποία κρατά 22 χρόνια. Πολλοί άνθρωποι λένε «δε μπορώ να χορέψω», λέει, «αλλά αν τους βάλεις την αγαπημένη τους ποπ μουσική χορεύουν τελικά. Αυτό είναι αρκετό για μένα».

Ο τρόπος που ανακαλύπτει ο Ζερόμ Μπελ τη χορογραφική πραγματικότητα είναι ξεχωριστός. Και σίγουρα δεν είναι βαρετός. Ο Ζερόμ Μπελ ζει στο Παρίσι και εργάζεται σε όλο τον κόσμο. Το πρώτο του έργο, Nom donné par l'auteur (Όνομα δοσμένο από τον συγγραφέα, 1994), είναι μια χορογραφία αντικειμένων. Το δεύτερο, με τίτλο Jérôme Bel (1995), βασίζεται στην πλήρη γύμνια των ερμηνευτών. Το τρίτο, Shirtologie (1997), παρουσιάζει έναν ηθοποιό να φοράει πολλά T-shirts. Στο Le dernier spectacle (Η τελευταία παράσταση, 1998), μέσα από συνεχείς αναφορές σε ένα σόλο της χορογράφου Susanne Linke, καθώς επίσης στον Άμλετ και στον τενίστα André Agassi, προσπαθεί να ορίσει μια οντολογία της παράστασης. Για τις ανάγκες του The show must go on (2001) έφερε πάνω στη σκηνή είκοσι ερμηνευτές, δεκαεννιά ποπ τραγούδια και έναν DJ. Όσο περνούν τα χρόνια οι παραστάσεις του είναι όλο και πιο «παράξενες», πιο διαφορετικές.

Ο Ζερόμ Μπελ ενδιαφέρεται για την πραγματικότητα και το πως αποκαλύπτεται επάνω στη σκηνή, η ψευδαίσθηση δεν τον ενδιαφέρει καθόλου. Στη σκηνή όταν χορογραφεί ανεβάζει κόσμο διαφόρων ηλικιών και δεξιοτήτων. Κάτι σαν μια εποχή μεταχορογραφική, αν μπορούσε κάποιος να ερμηνεύσει αυτό που ακριβώς θέλει να δείξει. Η εξερεύνηση που κάνει ο Μπελ βρίσκει ένα κοινό τόπο με το κοινό, έτσι συγκροτεί και μια νέα σχέση κάθε φορά μαζί του. «Θέλω να κάνω νέα πράγματα» λέει συχνά και τονίζει ότι «θεωρεί το χορό σαν ένα εργαλείο όπου οι άνθρωποι μπορούν να εκφράσουν συναισθήματα που δε μπορούν να τα εκφράσουν πουθενά αλλού». Οι χορευτές με τους οποίους θέλει να δουλεύει είναι άτομα διαφόρων ηλικιών και ικανοτήτων. Μέσα σε αυτούς ανακαλύπτει εντυπωσιακά διαφορετικούς τρόπους να παρουσιάσει την τέχνη του. Ο Ζερόμ Μπελ πιστεύει ότι φτάνει μια απλή δομή για να παρουσιάσει κάποιος ένα έργο. Υπάρχει κάτι πολύ πιο περίπλοκο επί σκηνής. Τα ανθρώπινα όντα.

Όπως οι ήρωες στο Worstword Ho του Σάμουελ Μπέκετ, ο Μπελ παροτρύνει τους περφόρμερ να «προσπαθήσουν ξανά. Να αποτύχουν ξανά. Να αποτύχουν καλύτερα», ώστε να μετατρέψουν τις όποιες ερμηνευτικές αδυναμίες ή την όποια έλλειψη δεξιοτήτων σε μια διαφορετική αίσθηση πλαστικότητας. Είναι ένας εντελώς διαφορετικός τρόπος να «παράγει» κανείς κίνηση, ξεκινώντας από αυτό στο οποίο «υστερεί». Η παράσταση αποτελεί εγκώμιο «αντι-τεχνογνωσίας», χωρίς αυτό να σημαίνει ότι καταλήγει να γίνει ωδή στη μετριότητα.

Πληροφορίες:

Στέγη

Jérôme Bel, Gala

9-10 ΙΑΝ 2017
20:30

Κεντρική Σκηνή

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr