Οι συμβουλές ενός καταξιωμένου χειρούργου σε ένα νέο γιατρό

Τι θα ήθελε να μάθει ένας νέος γιατρός για το επάγγελμα που θα ακολουθήσει όταν συναντά έναν διακεκριμένο επιστήμονα;

Ο Δημήτρης Λινός, Καθηγητής Χειρουργικής στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών έγραψε ένα βιβλίο που όπως λέει ο ίδιος στον πρόλογο δε διεκδικεί λογοτεχνικές ή επιστημονικές δάφνες, αλλά είναι η γραπτή εκδοχή του προφορικού του λόγου στις συναντήσεις του με μαθητές του λυκείου που σκέφτονται την Ιατρική, με φοιτητές της Ιατρικής που προβληματίζονται για την ειδικότητα που θα ακολουθήσουν, με γιατρούς που σε διάφορες φάσεις της πορείας τους μοιράζονται μαζί μου τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους.

«Η βιβλιογραφία του κειμένου είναι οι προσωπικές μου εμπειρίες, είτε καλές είτε κακές. Γι’ αυτό και υπάρχει μια προφανής υποκειμενικότητα που δεν θέλησα να «στρογγυλέψω», ώστε να προστατεύσω τον εαυτό μου από τις θεμιτές αντιρρήσεις όσων σκέφτονται διαφορετικά στα επιμέρους θέματα που θίγω» γράφει ο κ. Λινός.

Στα αποσπάσματα που επιλέξαμε, ο γιατρός με ευαισθησία, αγάπη και σοβαρότητα αναλύει την επιστήμη του, αναδεικνύοντας τον ανθρωπιστικό της χαρακτήρα. Είναι ένα βιβλίο όχι μόνο σαν «οδηγία» ή γράμμα σε ένα νέο γιατρό, αλλά και σε έναν πολίτη που ενδιαφέρεται για μια επιστήμη που εξελίσσεται και αλλάζει όσο αλλάζουν και οι ζωές μας στο πέρασμα του χρόνου.

Αν είσαι ένας νέος που άρχισες, ή ακόμα και τελείωσες, την Ιατρική χωρίς ποτέ να την αγαπήσεις πραγματικά, αλλά για να ικανοποιήσεις ίσως τις φιλοδοξίες των γονιών σου, τώρα είναι η ευκαιρία να σταματήσεις και να συνεχίσεις με αυτό που πραγματικά η καρδιά σου ζητάει. Αντίθετα, αν η επιθυμία να υπηρετήσεις μέσω της Ιατρικής το συνάνθρωπό σου φούντωσε σπουδάζοντας μια άλλη επιστήμη, τώρα έχεις τη δυνατότητα να συνεχίσεις σε μια μεταπτυχιακή ιατρική σχολή τετραετούς φοίτησης.

Οι νέοι σου φίλοι στην Ιατρική Σχολή, οι καθηγητές σου όλων των βαθμίδων, πάντα θα έχουν κάτι καινούργιο να σε μάθουν. Γνώρισέ τους καλύτερα. Οι περισσότεροι φοιτητές της Ιατρικής γοητεύονται γρήγορα από τις κλινικές ειδικότητες του χειρουργού, του καρδιολόγου, του παιδιάτρου, του ψυχιάτρου. Λιγότεροι ενθουσιάζονται με τη Μικροβιολογία, την Παθολογική Ανατομική ή τις άλλες «εργαστηριακές» ειδικότητες.

Είναι ευκαιρία όμως, ως φοιτητής, να ανακαλύψεις τις χαρές και τις δυνατότητες μιας άλλης Ιατρικής, που δεν απευθύνεται σε μεμονωμένα άτομα αλλά στους πολλούς. Η Δημόσια Υγεία, η Επιδημιολογία, η Κοινωνική Ιατρική, η «Οικουμενική» Ιατρική (Global Health), όπως θα δούμε αργότερα, είναι οι καινούργιες προκλήσεις για τον καλύτερο φοιτητή της Ιατρικής.

Είμαι σίγουρος ότι στη χώρα σου υπάρχουν πολύ καλά κέντρα για εκπαίδευση σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες. Γνωρίζω επίσης τα κορυφαία εκπαιδευτικά κέντρα στην Ευρώπη, στην Ασία, στην Αυστραλία. Σήμερα όμως όλοι συμφωνούμε ότι τα προγράμματα ειδικότητας (residency programs) στις ΗΠΑ είναι αυτά που εξασφαλίζουν στον νέο ειδικευόμενο γιατρό την καλύτερη εκπαίδευση σε συγκεκριμένο και γνωστό από πριν χρόνο εκπαίδευσης.

Όνειρο όλων των νέων γιατρών ή ακόμα και καθηγητών Ιατρικής σε όλες τις χώρες του κόσμου είναι να εκπαιδευτούν πλήρως, ή έστω μερικώς, σε ένα από τα γνωστά αμερικανικά πανεπιστημιακά νοσοκομεία.

Μια συμβουλή μου που πρέπει να την τηρήσεις, από την πρώτη μέρα που θα αρχίσεις την εκπαίδευσή σου στην Ιατρική ως και την τελευταία που θα σταματήσεις να εργάζεσαι, είναι οι σχέσεις σου με το νοσηλευτικό προσωπικό.

Θυμάμαι, πρωτοετής ακόμα ειδικευόμενος στη «Mayo Clinic», όταν εφημέρευα στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, τη βοήθεια από τις νοσηλεύτριες στη χορήγηση των φαρμάκων για τους μικρούς ή μεγαλύτερους νοσηλευόμενους ασθενείς. Με σεβασμό, αγάπη και ταπεινότητα αντιμετώπιζα τη γνώμη και την κρίση τους. Αντίθετα, ένας συνάδελφός μου, πρωτοετής ειδικευόμενος αλλά απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, δεν μπορούσε να καταλάβει ότι ήταν δυνατόν μια νοσηλεύτρια να γνωρίζει κάτι καλύτερα από αυτόν. Σας διαβεβαιώνω ότι ενώ προσωπικά πέρασα ήρεμα τις δύσκολες εβδομάδες της υπηρεσίας μου στη Μονάδα, ο ίδιος δεν πέρασε καλά.

Ο ακαδημαϊκός γιατρός, όταν οι συνάδελφοι και φίλοι του χαλαρώνουν τα Σαββατοκύριακα, θα δουλεύει πάνω στο επόμενό του paper. Όταν θα του στέλνουν μηνύματα από τις διακοπές στα ελληνικά νησιά, αυτός θα γνωρίζει την Ελλάδα μέσα από τα διεθνή συνέδρια που τυχόν παρακολούθησε εκεί. Ο ίδιος μέσα του ξέρει την πικρή αλήθεια: ότι, λίγο πολύ, το ίδιο είναι αν το ξενοδοχείο όπου παρακολουθεί το συνέδριο από τις 7.30 το πρωί ως τις 7.30 το βράδυ βρίσκεται στην Ελλάδα, την Καραϊβική, την Κίνα ή την Αυστραλία. Αλλά η ακαδημαϊκή του ζωή τού δίνει περισσότερες χαρές από τις πολυήμερες και συχνές διακοπές.

Η ακαδημαϊκή ζωή έχει χαρές αλλά έχει και πολύ ανταγωνισμό, πολλές φορές κακοήθη. Η ζήλια για τις ως τώρα ακαδημαϊκές σου επιτυχίες μπορεί να οδηγήσει τους ανταγωνιστές συναδέλφους σου σε ακραίες ενέργειες. Ο «θάνατός σου, η ζωή μου» είναι μια εμπειρία που δεν θα αποφύγεις.

Μπορεί οι δυσκολίες να είναι μεγαλύτερες αλλά οι χαρές του γιατρού που εργάζεται σε δημόσιο νοσοκομείο και προσφέρει κατά κα- νόνα στον ανώνυμο, οικονομικά αδύναμο συνάνθρωπό του μπορεί να είναι μεγαλύτερες από εκείνες του ακαδημαϊκού ή ιδιώτη γιατρού.

Παρόλο που δεν είσαι υποχρεωμένος να έχεις συγχρόνως με το κλινικό σου έργο και ακαδημαϊκό έργο, γίνε εσύ ο εμπνευστής, ο οργανωτής ακαδημαϊκών ευκαιριών στο δημόσιο νοσοκομείο. Ξεκίνα συνεργασία με το πλησιέστερο πανεπιστήμιο και άρχισε να εκπαιδεύεις τους φοιτητές της Ιατρικής. Η συμμετοχή σου σε εθνικά και διεθνή ερευνητικά πρωτόκολλα και η παρουσία σου στα παγκόσμια ιατρικά συνέδρια θα ομορφύνει τη ζωή σου. Θα έχεις την ευκαιρία, εργαζόμενος σε δημόσιο νοσοκομείο, να γίνεις ένας από τους καλύτερους γιατρούς του κόσμου.

Ήμουν πριν από λίγο καιρό σε ένα μεγάλο πανεπιστημιακό νοσοκομείο μιας αναπτυσσόμενης οικονομικά χώρας της Αφρικής. Με- γάλο νοσοκομείο, πολλοί φτωχοί ασθενείς, με τους συγγενείς τους, μαζεμένοι όλοι μέσα και γύρω από το νοσοκομείο. Στο τμήμα της Χειρουργικής προσπαθούσαν καθημερινά με πολλή ευγένεια, από το πρωί μέχρι το βράδυ, να εξυπηρετήσουν τους εκατοντάδες ασθενείς που μαζευόντουσαν στα εξωτερικά ιατρεία. Δεν είχαν τα μέσα να πραγματοποιήσουν ούτε μια απλή λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή! Όμως πραγματοποιούσαν με αυτοθυσία τις περισσότερες ανοιχτές επεμβάσεις.

Οι χειρουργοί που γνώρισα είχαν τις ίδιες φιλοδοξίες, τα ίδια όνειρα για την προσωπική τους εξέλιξη και επιμόρφωση όπως και όλοι οι συνάδελφοί τους στις «ανεπτυγμένες» χώρες. Αγαπούσαν τον ασθενή τους, το φοιτητή τους, τον ειδικευόμενο νέο συνάδελφό τους όπως και ο ακαδημαϊκός χειρουργός στην Αμερική και την Ευρώπη.

Η τελευταία μου συμβουλή είναι η εξής:

Ψάξε και αφιέρωσε χρόνο για να γνωρίσεις αυτή την άλλη θεώρηση της Ιατρικής, μια διαφορετική πορεία από εκείνη που ακολουθήσαμε οι περισσότεροι. Ίσως τότε να μην είσαι μόνο ο καλύτερος γιατρός του κόσμου αλλά και ο πιο ευτυχισμένος γιατρός του κόσμου.

Το βιβλίο του Δημήτρη Λινού "Συνάντηση με έναν νέο γιατρό" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr