«Ζωγράφος δεν γίνεσαι. Γεννιέσαι», είχε πει η ΄Οπυ Ζούνη στους δυο γιους της, Πέτρο και Γιάννη όταν είχε έρθει η κουβέντα κάποτε στο γεγονός ότι κανένας από τους δυο δεν ακολούθησε το δικό της δρόμο.
Κάπως έτσι, η Καλλιόπη Σαρπάκη γεννήθηκε μ' αυτό το φως μέσα της. Μεγάλωσε σ ένα πλούσιο μεγαλοαστικό περιβάλλον του Καϊρου και δεν άργησε να συνειδητοποιήσει τη «ροπή» της προς τις τέχνες, αν και από πολύ νωρίς βίωσε τραύματα, όπως ο χαμός του πατέρα της σε ηλικία 4 ετών και της πολυαγαπημένης της μητέρας από καρκίνο όταν ήταν 10. Ηταν, όμως, και η επιρροή του κηδεμόνα της, του διακεκριμένου αιγυπτιολόγου, Γιώργου Μιχαηλίδη, που καλλιέργησε μέσα της προοδευτικά το συλλεκτικό πάθος συμπληρώνοντας τα πρώτα ερεθίσματα που της είχε δώσει η μητέρα της: Από μικρή παθιαζόταν να ζωγραφίζει και να διαβάζει με πάθος βιβλία για την τέχνη.
Κι είναι ο κηδεμόνας της που αποφασίζει να της αλλάξει το όνομα χρησιμοποιώντας το ΟΠ (από την ετυμολογική ρίζα του ΟΜΜ που σημαίνει μάτι - για τα μεγάλα της μάτια) και το y (το ιγκρεκ). Εν τω μεταξύ έχει γνωρίσει τον Αλέκο Ζούνη τον οποίο και παντρεύεται το 1965. Το Καλλιόπη Σαρπάκη, έτσι, μεταμορφώνεται στο ΄Οπυ Ζούνη, όνομα με το οποίο θα αφήσει το αποτύπωμά της ως μια από τις σπουδαιότερες εκπροσώπους της μεταπολεμικής γεωμετρικής αφαιρετικής τέχνης και της νέο-κονστρουκτιβιστικής λογικής του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα.
Πενήντα χρόνια δημιουργίας
Ετσι όπως την αντιμετωπίζει το εκθεσιακό αφιέρωμα του Μουσείου Μπενάκη «κλείνοντας» σε μια έκθεση δεκάδων έργων τα 50 χρόνια δημιουργίας της εικαστικού που έδωσε τις μάχες της με τους εξαντλητικούς ρυθμούς εργασίας, τις αϋπνίες, την υπερκόπωση, τη μελαγχολία και τέλος τον καρκίνο, από τον οποίο διαγνώσθηκε ότι πάσχει το 1996 και πάλεψε για να παραμείνει εν ζωή τα επόμενα 12 χρόνια. Δώδεκα χρόνια που επιδόθηκε σχεδόν με λύσσα στη δημιουργία «κάνοντας τόσο πολλά έργα όσα δεν είχε κάνει μέχρι τότε», όπως σημείωσε η επιμελήτρια της έκθεσης, Ελένη Αθανασίου.
Πρόκειται ουσιαστικά για μια αναδρομική έκθεση (1960-2008), συμπεριλαμβάνοντας κάποια αντιπροσωπευτικά δείγματα από το ευρύ φάσμα της καλλιτεχνικής της πορείας.
Οι ενότητες της έκθεσης
Η έκθεση χωρίζεται σε δέκα ξεχωριστές ενότητες, ακολουθώντας θεματικά και χρονολογικά την εικαστική της διαδρομή. Περιλαμβάνει έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, κατασκευές, objets trouvés, κολλάζ, εγκαταστάσεις. Την παρουσίαση συμπληρώνει και μία εγκατάσταση-video οκτώ λεπτών, με τίτλο Κίονες-Σκιές, και εικόνες παρμένες από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης: γη, αέρα, νερό, φωτιά, όπου διατρέχουν τη θεματογραφία της, δομώντας και αποδομώντας τις συνθέσεις των έργων της.
«Πάντα με εντυπωσίαζε ο δυναμισμός κι η λογική της, Ολα ήθελε να τα βάλει σε μια λογική και μια τάξη», είπε στο TheTOC Ο σύζυγός της, Αλέκος Ζούνης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου για την έκθεση που έχει τίτλο «Τάξη στο Χάος». Τι είναι αυτό που έχει κάνει, κατά τη γνώμη του, το έργο της διαχρονικό; «Η χρήση του χρώματος δίνει ένα ιδιαίτερο χαρακτηρισμό κι όποιος το βλέπει δεν μπορεί να μη σκεφτεί ότι αυτό είναι ΄Οπυ Ζούνη», μας είπε.
Γεωμετρική δομή και κλασσική παιδεία
Έχοντας διπλή πολιτιστική κληρονομιά (Ελληνική-Αιγυπτιακή), με έντονη κλασική παιδεία, η Όπυ Ζούνη υιοθέτησε ταυτόχρονα τη γεωμετρική δομή, την αφηρημένη μαθηματική σκέψη αλλά και τις μοντέρνες αντιλήψεις για την τέχνη που γνώρισε στα πολυάριθμα ταξίδια της στο εξωτερικό. Επίκεντρο της έρευνάς της υπήρξε ο νοητικός και ταυτόχρονα συναισθηματικός χώρος, ο γνωστός μας φυσικός χώρος. Στο έργο της Όπυς Ζούνη η τέχνη και η επιστήμη είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Η επιστήμη σημαίνει γι’ αυτήν την έρευνα της πραγματικότητας ενώ η τέχνη την έκφραση της ομορφιάς. Χρησιμοποιεί τη γεωμετρία σαν τη πόρτα από τον υλικό κόσμο στον πνευματικό και δημιουργεί μια εικονική πραγματικότητα χρησιμοποιώντας την Αναγεννησιακή προοπτική ελεύθερα, με ένα ή περισσότερα σημεία φυγής. Ακροβατεί ανάμεσα στο όνειρο, τη φαντασία και την πραγματικότητα, τη λογική και την ευαισθησία, την επιστημονική μαθηματική προσέγγιση και τον αυθορμητισμό. Η έκθεση συνοδεύεται από πολυσέλιδο κατάλογο.
Info:
Οπυ Ζούνη Τάξη στο Χάος
Διάρκεια έκθεσης :2 - 1 - 2016 ω; 22-2-2017
www.benaki.gr
Επιμέλεια έκθεσης: Ελένη Αθανασίου