Σε μία –άρρωστη- κοινωνία όπου "βασιλεύει" η τραπ μουσική, με πειραγμένο ήχο και στίχο για βία, όπλα και (ψευτο)μαγκιά, που παρασύρει κάθε πιτσιρίκι που δεν έχει ξεμυτίσει ακόμα στην πραγματική ζωή, γιατί θαμπώνεται από τις χρυσές αλυσίδες, τα γυαλιστερά αμάξια και τις ημίγυμνες γκόμενες, (ευτυχώς) υπάρχει και ένα τυπάκι, 40άρης πατημένα πλέον, με αθλητική περιβολή, που δηλώνει ράπερ. Οι θαυμαστές και οι φίλοι του, τον αποκαλούν "ποιητή" της θυμωμένης γενιάς. Άλλοι του "περιθωρίου". Τι δηλώνει ο ίδιος, όταν (πολύ σπάνια) μιλάει; "Εγώ δεν θέλω να είμαι ποιητής. Η ποίηση, νιώθω, ότι φέρει ένα πνευματικό παίδεμα παραπάνω από έναν χιπ-χοπ στίχο. Ναι, ο στίχος είναι δυνατός, ναι, ο στίχος έχει να πει, αλλά στο ραπ έχει μεγάλη σημασία η ερμηνεία, το πάτημα. Είναι πολλές οι παράμετροι. Το ραπ για μένα δεν είναι ιδεολογία, είναι ένα μέσο, όπως η συγγραφή. Δεν παύω, βέβαια, να τηρώ συγκεκριμένους αισθητικούς κώδικες, δεν θα τους καταπατήσω. Δεν το σπάω συνειδητά το ραπ. Δεν είμαι μπίτνικ ποιητής, είμαι ράπερ και μου αρέσει". Αυτός είναι ο ΛΕΞ που από περιθώριο ξέρει καλά, όπως λέει ο ίδιος.
Ο περίφημος ΛΕΞ. Ένα πραγματικό "φαινόμενο" και όχι φτιαχτώ από τα media, αλλά από τον ίδιο τον λαό. Δεν θα δεις καμιά διαφήμιση με την πάρτι του, κανένα χορηγούμενο ποστ, καμιά καμπάνια. Μια ανακοίνωση- όπως καλή ώρα τώρα στο ΟΑΚΑ- με τη μέρα και την ώρα της συναυλίας του. Και μετά το απόλυτο σοκ… 25.000 στη Νέα Σμύρνη, 30.000 στο Καυτανζόγλειο και ετοιμάζεται να βουλιάξει το ΟΑΚΑ. Τα εισιτήρια έκαναν φτερά σε λίγες μόλις ώρες και οι προβλέψεις κάνουν λόγο ακόμα και για 70.000 άτομα που θα βρεθούν. Όλα αυτά χωρίς κανένα promotion, χωρίς πατρονάρισμα και τη στήριξη των media. Ίσα-ίσα αυτά τον "παίζουν" τα τελευταία χρόνια, γιατί το φαινόμενο πουλάει! Σπάει ρεκόρ στην ελληνική δισκογραφία όταν κάθε 4 χρόνια (σε κάθε Μουντιάλ) βγάζει δίσκο και αυτός γίνεται ανάρπαστος.
Η μουσική του δεν είναι "για μπαχαλάκηδες", όπως με κακία ίσως τη χαρακτήρισαν κάποιοι. Δεν ενθαρρύνει τη βία, λέει τη δική του "αλήθεια" με την οποία ταυτίζονται πολλοί. Είναι προσωπικά βιώματα. Δεν καυχήθηκε ποτέ γι’ αυτό που κάνει, δεν μιλάει δημόσια, δεν κάνει διάλογο με το κοινό, γιατί τα λέει όλα με τους στίχους του!
"Πώς να αποφύγεις την αυτοαναφορικότητα στο βιωματικό; Προσωπικά, λέω ό,τι σκέφτομαι, λέω ό,τι ζω". Ο ΛΕΞ δεν μιλάει για τις ζωές άλλων. Μιλάει για τα δικά του βιώματα στις φτωχικές γειτονιές των ανθρώπων του μεροκάματου και πώς αυτή μπλέκεται με τη μικροεγκληματικότητα, τα όνειρα, τη μιζέρια αλλά και τη βία. Αυτή τη ζωή του θα βρει κανείς, όχι μόνο σε μακρινό σενάριο, αλλά αν κοιτάξει δίπλα του…
Απεχθάνεται τις συνεντεύξεις και ό,τι έχει να πει, το λέει μόνο μέσα από τους στίχους και τη μουσική του. Είναι χαμηλών τόνων, προστατεύει την προσωπική του ζωή. Ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου "ΛΕΞ, ένα αστέρι από τσιμέντο" γράφει ότι είναι απλώς ένας ράπερ και πως δεν υπήρξε ποτέ "ποιητής της νέας γενιάς".
Ο γκραφιτάς από τη Θεσσαλονίκη
Το πραγματικό του όνομα είναι Αλέξης Λαναράς, γεννήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1984 στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στην περιοχή του Φαλήρου. Ξεκίνησε αρχικά ως γκραφιτάς στους 2G (Good Guys), οι οποίοι το 1999 αποφάσισαν να ασχοληθούν με τη μουσική, δημιουργώντας τα Βόρεια Αστέρια. Με τα Βόρεια Αστέρια κυκλοφόρησαν 4 δίσκους, αλλά αποφάσισαν να διαλυθούν και να ακολουθήσουν σόλο καριέρα. Ενδιάμεσα, ο ΛΕΞ είχε δημιουργήσει τα Ανάποδα Καπέλα μαζί με τον Μικρό Κλέφτη -κυκλοφόρησαν το μοναδικό τους άλμπουμ το 2007 με τίτλο "Δε μας ξες καλά". Τρία χρόνια μετά, το 2010, ξεκίνησε η σόλο καριέρα του.
Ενδιάμεσα, ο ΛΕΞ είχε δημιουργήσει τα Ανάποδα Καπέλα μαζί με τον Μικρό Κλέφτη, κυκλοφορώντας το πρώτο τους άλμπουμ το 2007.
Τρία χρόνια μετά, το 2010, ξεκίνησε η σόλο καριέρα του. Ο πρώτος του δίσκος κυκλοφόρησε το 2014 με τίτλο "Ταπεινοί και Πεινασμένοι" και έκτοτε η μουσική και οι στίχοι του αφορούν στην οικονομική κρίση, τα ναρκωτικά, τις κοινωνικές ανισότητες και τις μικροπαραβατικότητες.
Φανερά επηρεασμένος από το μυθιστόρημα του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι Ταπεινοί και Καταφρονεμένοι, ο Λεξ κάνει το ντελίβερι και γίνεται το πρώτο μπαμ. Η αμεσότητα των σκέψεών του με αφορμή τα μεγάλα προβλήματα της στέλνει τον Λεξ ψηλά στις προτιμήσεις των ακροατών του ελληνικού underground hip-hop.
Στο "Ταπεινοί και Πεινασμένοι" ο ΛΕΞ περιγράφει το περιθώριο, την "ανεργία" και την "αφραγκία", την κοινωνική ανισότητα, το πέρασμα των ημερών "δίχως νόημα", το φλερτ με την αυτοκτονία, τα ναρκωτικά, την παρέα και τις "ταπεινές" συνήθειες της στα σπίτια ή στα πάρκα που σε κρατούν ζωντανό, αλλά και την ανάγκη να ξεφύγεις. Οι αναφορές στο ποδόσφαιρο, το Παγκόσμιο Κύπελλο και τον στοιχηματισμό, σε ταινίες και σκηνοθέτες, σε video games και σε γνωστές γειτονιές της Θεσσαλονίκης, η δικαιολόγηση της παρατυπίας εκ μέρους ενός πεινασμένου άφραγκου και ουσιαστικά η μετατόπιση της ευθύνης σε ένα σύστημα που αυτό πρώτο δεν σου επιτρέπει να ανασάνεις και έπειτα σε κατηγορεί και σε κυνηγά.
Ο ΛΕΞ γράφει "Μουσική Για Τσόγλανους" και κάνει "Τέχνη Για Κολλημένους" (τίτλοι κομματιών του πρώτου του άλμπουμ), και υπάρχουν πολλοί "τσόγλανοι" και "κολλημένοι" στα πάρκα της Νέας Παραλίας, στο πάρκο του Φωκά, στα στενά της Ανάληψης και της Μπότσαρη, στα Ντεπό και στην Ανθέων. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Στο πατρικό στο Φάληρο, όπου "μαρσάρουν μηχανές κάτω από το σπίτι μου". Από κει, ως τα Λαδάδικα και τις εργατικές, ο ΛΕΞ έφτιαξε τον κύκλο των ανθρώπων του, των στεκιών του και των ιστοριών του, με πολύ περπάτημα, με πολλές νύχτες σε παγκάκια και με πολλές συζητήσεις.
Το 2018 κυκλοφόρησε το άλμπουμ "2XXX" και το καλοκαίρι του 2019 πραγματοποίησε μια συναυλία στο θέατρο Πέτρας της Αθήνας, όπου συγκεντρώθηκαν περίπου 10.000 θεατές. Πλέον μιλάει για τον αδύναμο από τον οποίο η κοινωνία αποστρέφει το βλέμμα. Παιδιά, αποφυλακισμένοι που παραμένουν πάντα άνεργοι, γυναίκες που κακοποιούνται από άνδρες τέρατα, μετανάστες που δεν βρίσκουν ασφάλεια πουθενά, μια τρίτη ηλικία που την κουράζουν οι επαναστάσεις της νεολαίας, γείτονες που "είναι ντάξει", αφού ακούν και δεν μιλούν. Το κομμάτι "Πολυκατοικίες" έχει κάνει ανεπανάληπτο "γκελ" στην ελληνική κοινωνία, και το όνομα του ΛΕΞ είναι πλέον γνωστό σε κάθε νέο από το σχολείο ως τα 30.
Τον Ιανουάριο του 2020 ο ΛΕΞ παραχώρησε δύο τραγούδια του για την παράσταση "Παραμύθι για δύο" του Φίλιπ Ρίντλεϊ, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ΚΘΒΕ σε μετάφραση Ξένιας Καλογεροπούλου και σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ράπτη και φέτος κυκλοφόρησε το τρίτο του άλμπουμ "ΜΕΤΡΟ".
Ο ΛΕΞ ανήκει στη γενιά που της επέβαλαν να αμφιβάλλει
Στο βιβλίο του παρατίθενται κείμενα 23 ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών, που προσπαθούν να εξηγήσουν την επίδραση που έχει ο ράπερ σε ανθρώπους από άλλες μουσικές σκηνές ή αντικείμενα, άλλης ηλικίας και με διαφορετικές καταβολές.
Ο Σπύρος Γερούσης, ανθρωπολόγος και σκηνοθέτης, που συνεργάστηκε με τον ΛΕΞ το 2015 στο ντοκιμαντέρ με τίτλο "Κάθε Μέρα", σημειώνει: "Η μουσική του ΛΕΞ έχει απήχηση σε ηλικιακές ομάδες από την πρώιμη εφηβεία μέχρι τα χρόνια πριν από τη σύνταξη, σε ανθρώπους με καταβολές από όλο το φάσμα της ελληνικής κοινωνίας, από πρόσφυγες μέχρι και σεκιουριτάδες, από ντελιβεράδες μέχρι και γιάπηδες. Ο ρεαλισμός των ιστοριών που παρουσιάζει σε συνδυασμό με τις αναφορές από τη λογοτεχνία, τον κινηματογράφο, τον αθλητισμό, τον κόσμο των videogames και την ποπ κουλτούρα, καναλιζάρεται σε πολύ δυνατά punchlines, κάνει τους ακροατές του -ανεξαρτήτως φύλου και κοινωνικών καταβολών- να νιώθουν ότι ταυτίζεται μαζί τους και παράλληλα να ταυτίζονται και οι ίδιοι μαζί του".
Από την μεριά του, ο Φοίβος Δεληβοριάς σημειώνει: "Ο ΛΕΞ ανήκει στη γενιά που της επέβαλαν να αμφιβάλλει. Στη γενιά που όλες οι ταινίες που έβλεπε τελείωναν με τουίστ".
"Δεν ξέρω αν υπάρχει καλύτερη λέξη από την ελπίδα για να περιγράψει ό,τι συμβαίνει σήμερα με το φαινόμενο ΛΕΞ… Ίσως τώρα που το σκέφτομαι η ελπίδα μέσα από το έργο του ΛΕΞ να προκύπτει από το γεγονός ότι τον ακούνε πολλοί και πολλές. Τον ακούνε να αφηγείται το σήμερα με αυτού του είδους την ειλικρίνεια και την ευθυβολία, ώστε τελικά μας δίνει πρόσβαση στο αύριο, γιατί μας δίνει την καινούργια λέξη. Αν κάποιος ή κάποια θελήσει να αφουγκραστεί σήμερα τον παλμό των πόλεων που σιγοβράζουν στο νεροζούμι τους, θα πρέπει να ακούσει ΛΕΞ", υπογραμμίζει η τραγουδοποιός Μαρία Σαχπασίδη.
Η Σεμίνα Διγενή, δημοσιογράφος και συγγραφέας, κάνει λόγο για έναν "αυθεντικό αντάρτη, μάγκα κι ευαίσθητο". "Όσα γνωρίζουμε γι’ αυτόν δεν τα γνωρίζουμε μέσα από δηλώσεις του παρά μόνο απ’ όσα λένε οι στίχοι του", τονίζει.
"Κι οι δάσκαλοι μου ‘λεγαν τίποτα πως δεν αξίζω- Έχω κακό μυαλό τι σκατά καλό να δημιουργήσω"
"Κι αν στο σχολείο του έλεγαν τίποτα πως δεν αξίζει", όπως περιγράφει στο "Άιντα Τζόνι", με τους δασκάλους να επισημαίνουν το "κακό μυαλό" του, αυτός βρήκε στην τέχνη και στην μουσική το σπίτι του και, επιπλέον, τα υλικά για να φτιάξει σπίτι και για άλλους: το πολυπληθές ακροατήριο που τον ακολούθησε στην συνέχεια. Πέντε δίσκοι ως το 2010, ελεύθεροι οι τέσσερις και ο τελευταίος ("5 Αστέρων") στην ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρία "Ηχοκρατορία". Ο ΛΕΞ είχε ήδη αρχίσει να δημιουργεί κάτι καλό.
Ξεκινά από μικρότερα θέατρα, έχοντας στο νου του το live της "Πέτρας", ωστόσο αναγκάζεται να αλλάζει το ένα θέατρο μετά το άλλο εξαιτίας της τεράστιας ζήτησης που προκύπτει από το κοινό για ένα εισιτήριο! Επόμενη επιλογή; Το στάδιο του Πανιωνίου στη Νέα Σμύρνη! 25.000 λαός κατακλύζει το γήπεδο σε μια πρωτόγνωρη βραδιά για τα δεδομένα της ελληνικής ραπ. Ο ΛΕΞ δεν φαίνεται από πουθενά, τα κόκκινα καπνογόνα τον καλύπτουν και η συναυλία αφήνει στο πανελλήνιο την αίσθηση που πρέπει και της αξίζει: κοινωνικό γεγονός, όχι απλά μουσικό. Ακολουθεί το Καυτανζόγλειο με 30.000 μικρούς μεγάλους από την θυμωμένη γενιά να ταυτίζονται απόλυτα με τους στίχους του!
Ο Αλέξης Λαναράς είναι το σύμβολο των νέων για την καταπιεσμένη ζωή και το σακάτεμα των ονείρων, για την επιβίωση μέσω της παρέας και της συντροφιάς, για την υποστήριξη όσων πλήττονται από την κοινωνική ανισότητα. Respect ρε μάγκα.
ΠΗΓΕΣ: The Opinion, Lifo