«Ποντοπόροι, λοιπόν;», είναι η ερώτηση που θέτει η εφημερίδα La Repubblica στον Ουμπέρτο Έκο. «Κάτι περισσότερο. Τρελοί» απαντά. «Γιατί το κάνεις αυτό παππού;» ρώτησε σε κάποια άλλη στιγμή τον Έκο ο εγγονός του. «Γιατί έτσι πρέπει» του απάντησε εκείνος...
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του περασμένου Οκτωβρίου όταν έπειτα από ένα έντονο φλερτ πολλών μηνών ο εκδοτικός οίκος Rizzoli παραδόθηκε στην Mondadori, τον εκδοτικό οίκο που ελέγχει η οικογένεια Μπερλουσκόνι. Από τον γάμο γεννήθηκε ο Mondazzoli, ένας εκδοτικός κολοσσός που ελέγχει σχεδόν το 40% της ιταλικής αγοράς βιβλίου.
Από τους κινδύνους που συνεπάγεται αυτή η υπερσυγκέντρωση της πνευματικής παραγωγής στα χέρια ενός και μόνο εκδοτικού οίκου γεννήθηκε όμως κάτι άλλο: Το «Πλοίο του Θησέα», ένας ανεξάρτητος εκδοτικός οίκος με νονό τον Ουμπέρτο Έκο και ιδρυτικά μέλη συγγραφείς που θέλουν να ξεφύγουν από τη μέγγενη μιας τεράστιας εκδοτικής βιομηχανίας.
Ο συγγραφέας του «Ονόματος του Ρόδου» και του «Εκκρεμούς του Φουκώ» εμπνεύστηκε το όνομα του εκδοτικού οίκου από τους «Παράλληλους Βίους» του Πλουτάρχου. Εκεί, υπενθυμίζει ο Έκο, ο Πλούταρχος αναφέρει ότι οι Αθηναίοι αντικαθιστούσαν κάθε τόσο κάποιο τμήμα του πλοίου του Θησέα που αλλοιωνόταν από τον χρόνο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι σιγά-σιγά αντικαταστάθηκε ολόκληρο το πλοίο. Έτσι, όμως, προέκυψε ένα ερώτημα: Το πλοίο αυτό ήταν ακόμη το πλοίο του Θησέα ή κάποιο που δεν είχε καμία σχέση με το αυθεντικό;
Στα 83 του χρόνια ο Ιταλός διανοούμενος δεν συνεχίζει μόνο να θέτει φιλοσοφικούς προβληματισμούς με το κέφι ενός έφηβου, αλλά και να ρίχνεται σε εκδοτικές περιπέτειες. Το «Πλοίο του Θησέα» θα σαλπάρει με μετοχικό κεφάλαιο έξι εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία τα δύο είναι του ίδιου.
Ενα εγχείρημα τρελών
Το «Πλοίο του Θησέα», ωστόσο, είναι κάτι περισσότερο από ένας εκδοτικός συνεταιρισμός συγγραφέων, δηλαδή ένα εγχείρημα «τρελών». Μέσα στον επόμενο χρόνο φιλοδοξεί να εκδώσει περίπου 50 τίτλους, 25 από τους οποίους θα είναι νέοι και 25 καταλόγων. Οι εκδόσεις δεν θα περιοριστούν μόνο στη λογοτεχνία, αλλά και στο δοκίμιο και την ποίηση -ιταλική και ξένη. Τα πρώτα βιβλία που θα φέρουν το σύμβολο του νέου εκδοτικού οίκου αναμένεται να εμφανιστούν στις προθήκες των ιταλικών βιβλιοπωλείων στις αρχές Απριλίου έτσι ώστε στη συνέχεια να βρουν τη θέση τους στο «Σαλόνι του Τορίνο», της πιο εμβληματικής έκθεσης βιβλίου στην Ιταλία.
Όσο, όμως, νέος είναι ο εκδοτικός οίκος του Ουμπέρτο Εκο, τόσο παλιό -εκτός από το όνομά του- είναι και το πνεύμα του. Οι συγγραφείς/εκδότες του «Πλοίου του Θησέα» γνωρίζουν πολύ καλά την εκδοτική Ιστορία. Και η εκδοτική Ιστορία λέει ότι σπάνια τα έργα συγγραφέων που αργότερα αναγνωρίστηκαν ως μεγάλοι εκδόθηκαν από εκδοτικούς κολοσσούς, και ότι τα πιο σημαντικά λογοτεχνικά ρεύματα ξεπήδησαν μέσα από μικρές εκδοτικές οντότητες. Έναν τέτοιο ρόλο φιλοδοξεί να διαδραματίσει και το «Πλοίο του Θησέα». Δεν είναι κάτι που μπορεί να εξηγηθεί εύκολα.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ
Φωτο: EPA